Χιλιάδες κόσμου κατακλύζουν τους δρόμους, τα σοκάκια, τα γύρω κτίρια. Παλαιστινιακές σημαίες κυματίζουν παντού. Οι Παλαιστίνιοι συνοδεύουν στην τελευταία του κατοικία τον ιστορικό τους ηγέτη, επικεφαλής της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και της «Φατάχ», Γιάσερ Αραφάτ. Ο αέρας και η γη δονείται από ένα σύνθημα - όρκο: «Θα συνεχίσουμε τον αγώνα σου για ελεύθερη Παλαιστίνη». Οι στιγμές, όπως μεταδίδουν όλα ανεξαιρέτως τα ΜΜΕ, είναι περισσότερο από συγκλονιστικές.

Οι σκηνές αυτές διαδραματίστηκαν πριν από τρία χρόνια. Στο προαύλιο της Μουκάτα'α, του Προεδρικού Μεγάρου της Ραμάλα, όπου τον Αμπού Αμάρ (το πολεμικό όνομα του Αραφάτ) αποχαιρέτησαν εκπρόσωποι κυβερνήσεων και υψηλά ιστάμενοι διπλωμάτες, με τιμές αρχηγού κράτους, όπως έγινε άλλωστε και στο Κάιρο, όπου έκανε στάση το αεροπλάνο που μετέφερε τη σορό του. Αρχηγού ενός κράτους που δεν υπήρχε και, όπως όλα δείχνουν, θα περάσουν αρκετά χρόνια ακόμη μέχρι να υπάρξει πραγματικά και όχι μόνο στα χαρτιά.

Από το Νοέμβρη του 2004 μέχρι σήμερα, οι εξελίξεις στα παλαιστινιακά εδάφη είναι καταιγιστικές. Και, δυστυχώς, οι περισσότερες είναι αρνητικής χροιάς για το όραμα του παλαιστινιακού λαού.

Ολοι ψυχανεμίζονταν ότι η απώλεια Αραφάτ σηματοδοτούσε ένα τέλος εποχής. Μιας εποχής που είδε, όντως, το Παλαιστινιακό να αναδεικνύεται σε αυτόνομο ζήτημα στη διεθνή σκηνή, που είδε τον Αραφάτ σταδιακά, μέσα από δαιδαλώδη πολιτικά και διπλωματικά παιχνίδια και ελιγμούς, να χαρακτηρίζεται από «τρομοκράτης» «άνθρωπος της ειρήνης». Μιας εποχής που στα τελευταία βήματά της έμελλε να δώσει στον παλαιστινιακό λαό το συναίσθημα ότι η ελευθερία βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ, όταν με τις συμφωνίες του Οσλο, το 1993, υποτίθεται ότι εγκαινιάστηκε ο δρόμος για την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.

Αυτό, όμως, το συναίσθημα αποδείχτηκε ψευδαίσθηση. Οπως και τα σχέδια για μια ζωή χωρίς κατοχή. Οσο περισσότερο κυλούσαν οι μέρες, οι μήνες και τα χρόνια, οι Παλαιστίνιοι συνειδητοποιούσαν ότι η συμφωνία του Οσλο δεν τους διασφάλιζε τίποτε άλλο πέραν των δηλώσεων «καλής θέλησης» των ισραηλινών κυβερνήσεων, που, με τη σειρά τους, απαιτούσαν σειρά μέτρων «για τη δική τους ασφάλεια», δηλαδή για τα δικά τους συμφέροντα. Ο ισραηλινός στρατός έφυγε μέσα από τις πόλεις για να στρατοπεδεύσει έξω από αυτές ή να επιδράμει και να τις ισοπεδώσει όποτε χρειαστεί (Δ. Οχθη). Αποσύρθηκε για να περικυκλώσει ασφυκτικά ολόκληρες περιοχές (Λωρίδα Γάζας), δεν έπαψε ποτέ να δολοφονεί, να κατεδαφίζει, να αποκλείει, να ελέγχει, να προσαρτά. Και όλα αυτά, ενώ ...«προετοιμαζόταν η ειρήνη».

Το ξέσπασμα της δεύτερης Ιντιφάντα το 2000 ήταν αναμενόμενο, για τον οποιονδήποτε παρακολουθούσε τα τεκταινόμενα. Μετά από τις αλλεπάλληλες ατιμώρητες σφαγές, ισοπεδώσεις και εξευτελισμούς, ο Παλαιστίνιος ηγέτης βρέθηκε επί μήνες φυλακισμένος στο Προεδρικό Μέγαρο. Εκεί που τον αποχαιρέτησαν με τιμές ανώτεροι αξιωματούχοι πολλών κυβερνήσεων. Χωρίς κανείς να απαιτήσει την απελευθέρωσή του. Λίγο νωρίτερα, ένας άλλος σημαντικός άνδρας, ο πνευματικός ηγέτης της «Χαμάς», Σεΐκ Αχμάντ Γιασίν (γιατί η φιλανθρωπική οργάνωση της πρώτης Ιντιφάντα - που ήταν και η μόνη που δεν υπέστη τότε διώξεις - έχει εξελιχθεί σε πολιτική δύναμη), επίσης σύμβολο αντίστασης, αλλά και γνωστός για τις «μετριοπαθείς» σε σχέση με τους τωρινούς ηγέτες της οργάνωσης απόψεις του, δολοφονείται από ισραηλινό πύραυλο στο αναπηρικό του καροτσάκι.

Σε όλα αυτά, κανείς «διαμεσολαβητής» δεν αντιδρά. Κανείς από όσους πολλάκις έχουν χρησιμοποιήσει το Παλαιστινιακό ως «σανίδα σωτηρίας» για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης (βλ. αραβικές ηγεσίες) ή για πολιορκητικό κριό προώθησης των ευρύτερων συμφερόντων τους στην περιοχή (σχέδιο ευρείας Μέσης Ανατολής) με ταυτόχρονη βελτίωση της εικόνας τους στους ντόπιους πληθυσμούς (βλ. ΗΠΑ ή ΕΕ) δεν κάνει τίποτε για να σταματήσει τις ισραηλινές κυβερνήσεις από την πορεία μεθοδικής εξόντωσης του παλαιστινιακού λαού, από την ηγεσία του μέχρι το τελευταίο παιδάκι. Εξόντωσης όχι μόνο φυσικής, αλλά κυρίως ηθικής.

Τα υπόλοιπα είναι λίγο πολύ γνωστά και ήταν αναμενόμενα. Η ανάδειξη στην Προεδρία του Μαχμούντ Αμπάς δεν άλλαξε τίποτε στην καθημερινότητα των Παλαιστινίων, παρά την, διαστάσεων τηλεοπτικού θεάματος, ισραηλινή αποχώρηση από τη Λωρίδα της Γάζας. Αντίθετα, επιδεινώθηκε οικονομικά και πρακτικά σε βαθμό τέτοιο που πολλοί εκτιμούσαν ότι οι μέρες της πλήρους εμφανούς κατοχής ήταν καλύτερες. Η «καραμέλα» της ισραηλινής ασφάλειας λειτούργησε ως «αντίστροφο πασπαρτού» για να παραμένουν κλειστά όλα τα στόματα. Η κατάσταση αυτή, σε συνδυασμό με την διαρκώς επιδεινούμενη εικόνα της Παλαιστινιακής Αρχής, μια εικόνα διογκούμενης διαφθοράς και ανικανότητας, που όσο ζούσε ο Αραφάτ, ασχέτως του αν ο ίδιος είχε ή όχι ευθύνες, κατάφερνε ως σύμβολο να την απαλύνει, οδήγησε στην αναμενόμενη εκλογική επικράτηση της «Χαμάς», το Γενάρη του 2006. Οχι απαραίτητα γιατί οι ψηφοφόροι ενέκριναν τις πολιτικές της θέσεις, αλλά μάλλον γιατί τιμώρησαν τη «Φατάχ» για τη διακυβέρνησή της, μη βλέποντας, παράλληλα, και «φως» από τις διαρκώς απαιτούμενες υποχωρήσεις απέναντι στο Ισραήλ στο βωμό μιας, πολύ θολής και μακρινής, «ειρήνης».

Η κυβέρνηση της «Χαμάς» με την Προεδρία της «Φατάχ» δε συνεργάστηκαν ποτέ. Οι ευθύνες επιμερίζονται στις δύο ηγεσίες, που, παραμένοντας εγκλωβισμένες στις μικροκομματικές τους φιλοδοξίες και συμφέροντα, δεν κατάφεραν να αντιληφθούν και να αρνηθούν το ρόλο που τους είχαν σχεδιάσει, εδώ και καιρό, η ισραηλινή ηγεσία και οι υποστηρικτές της.Για την κλιμάκωση του διχασμού έκαναν ό,τι μπορούν ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά και ΟΗΕ. Οι δύο πρώτες με τις ασφυκτικές οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης της «Χαμάς». Και αυτό, αφού ΗΠΑ και ΕΕ πίεσαν για εκλογές και «πριμοδότησαν» τη «Χαμάς», τόσο με τη διαρκή σύνταξή τους με το Ισραήλ όσο και με τις αλλεπάλληλες, έστω και αν όχι καλοδεχούμενες, φιλοφρονήσεις τους προς τη «Φατάχ». Οσο για τον ΟΗΕ..., ούτε στις καταγγελίες περί διαρκών εγκλημάτων πολέμου (συλλογική τιμωρία του πληθυσμού της Γάζας κλπ.) των ίδιων των αξιωματούχων του δεν έχει αντιδράσει δυναμικά...

Ο και εδαφικός διχασμός των παλαιστινιακών εδαφών, με την, διά της βίας, κατάληψη της εξουσίας στη Λωρίδα της Γάζας από τη «Χαμάς», τον Ιούνιο του 2007, ήταν μάλλον θέμα χρόνου. Η αναγνώριση της διορισμένης, από τον Αμπάς, κυβέρνησης Φαγιάντ με την περιθωριοποίηση της εκλεγμένης κυβέρνησης της «Χαμάς», σε συνδυασμό με την περαιτέρω σκλήρυνση των μέτρων σε βάρος της Λωρίδας της Γάζας από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, απλώς ενέτεινε, και με απροκάλυπτο τρόπο, το διχασμό.

«Αυτό που ζούμε σήμερα στα παλαιστινιακά εδάφη δεν είναι απλώς μια πολιτικο-στρατιωτική αντιπαράθεση... Αρχίζουμε να ηττόμαστε από τη στιγμή που επί χρόνια εξευτελιζόμαστε, δολοφονούμαστε και εξοντωνόμαστε με κάθε τρόπο, χωρίς καμία αντίδραση, χωρίς να διαγράφεται καμία πραγματική ελπίδα. Το συναίσθημα της απελπισίας αποκτηνώνει και θολώνει το μυαλό. Το Ισραήλ μας αποκτήνωσε, μας διέρρηξε τον κοινωνικό ιστό, ποδοπάτησε, ακόμη και μέσα στο δικό μας μυαλό, τις αξίες και τις αρχές μας. Αυτή είναι η μεγαλύτερη νίκη του και αυτό επιδίωκε με κάθε τρόπο πάντα: Να μας γονατίσει ηθικά...». Αυτό υποστήριζε, πριν κάποιους μήνες, ο Εγιάντ Σεράζ, ψυχίατρος και συνεργάτης στο Παλαιστινιακό Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σχολιάζοντας τις κλιμακούμενες ενδο-παλαιστινιακές συγκρούσεις που πήραν διαστάσεις πραγματικής μάχης, απηχώντας ανάλογες προειδοποιήσεις σχετικών επιστημόνων εδώ και τουλάχιστον μία 5ετία.

Υπό αυτές τις συνθήκες, προετοιμάζεται η σύνοδος που οι ΗΠΑ θέλουν να πραγματοποιήσουν για το ζήτημα στα τέλη Νοέμβρη. Μια σύνοδος που έχει «άρωμα από τα παλιά»: Κανένα σημείο σαφούς δέσμευσης από πλευράς του Ισραήλ, καμία συμφωνία για την επίλυση όλων των κομβικών ζητημάτων (πρόσφυγες, σύνορα, κυριαρχία, εποικισμοί, εδαφική συνέχεια, ανατολική Ιερουσαλήμ), κανένα χρονοδιάγραμμα. Και πάλι όλα βασίζονται «στις καλές προθέσεις», ενώ επιπλέον αγνοείται καταφανώς ένα μεγάλο κομμάτι όχι μόνο της παλαιστινιακής πολιτικής σκηνής, αλλά του ίδιου του παλαιστινιακού λαού. Η παλαιστινιακή πλευρά καλείται να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς καν να έχει τεθεί ως προαπαιτούμενο η άρση του στυγερού αποκλεισμού στον πληθυσμό της Γάζας.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι αυτά δεν οδηγούν σε καμία περίπτωση σε επίλυση του Παλαιστινιακού, αλλά αντίθετα ωθούν τον παλαιστινιακό λαό σε ακόμη πιο επικίνδυνες και διχαστικές ατραπούς. Η σύνοδος, όμως, που σχεδιάζουν οι ΗΠΑ και αποδέχονται η ΕΕ και ο ΟΗΕ δεν έχει, ούτως ή άλλως, ως στόχο μια δίκαιη βιώσιμη λύση στη βάση των ειλημμένων αποφάσεων. Αλλωστε, οι αποφάσεις του ΟΗΕ, ως αδιαπραγμάτευτο πλαίσιο της όποιας συζήτησης, όπως και ο όρος κατοχή δεν αναφέρονται πλέον σε κανενός τις δηλώσεις και ίσως το ανησυχητικότερο είναι ότι δεν αναφέρονται συχνά ούτε στις τοποθετήσεις της παλαιστινιακής προεδρίας.

Η σύνοδος της Ανάπολις φαίνεται ότι είναι μόνο ένα ακόμη θεαματικό τρικ κατευνασμού της αραβικής οργής. Με δεδομένο ότι το Παλαιστινιακό βρίσκεται στον πυρήνα της πολύχρονης αραβο-ισραηλινής διένεξης, αλλά και της καχυποψίας απέναντι στην αμερικανική πολιτική, μια κάποια «βελτίωση» της εικόνας θα βοηθούσε πολύ να πάρει ανάσες η Ουάσιγκτον από την δυσμενή κατάσταση στο Ιράκ και να διαμορφώσει ένα ευνοϊκότερο κλίμα, συνολικά, για την προώθηση του σχεδίου της για την «ευρεία Μέση Ανατολή». Το κατά πόσο θα το πετύχει, αφού και οι Αραβες σύμμαχοί της (Ιορδανία, Αίγυπτος, Σ. Αραβία) δε δείχνουν διατεθειμένοι να συμμετάσχουν στο νέο σόου, αναγνωρίζοντας τις ενδεχόμενες συνέπειες από μια βέβαιη νέα ματαίωση των προσδοκιών δεκαετιών, μένει να φανεί.