Κυριακή 16 Δεκέμβρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 3
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ
Αειθαλής, δημοφιλής και παρεξηγημένη

Στην Επιθεώρηση είναι αφιερωμένος ο φετινός εορτασμός της «Ημέρας του Ηθοποιού», που διοργανώνει το ΣΕΗ

«Λίγο απ' όλα, λίγο απ' όλα... /κι από δω αρχίσαν όλα. /Στου θεάτρου το πατάρι/ νέο είδος ντεμπουτάρει/ λαμπερό και ζωηρό./ Οπου όλοι έναν αιώνα μαθητεύσαμε/ και μας γέμισε με δόξες και με πλούτη/ εφτά μήνες ακριβώς απ' του Τρικούπη/ το φρικτό και τρομερό:/"δυστυχώς επτωχεύσαμεν"»!

Μετά το «Μπουλουκίου εγκώμιον» και την «Κωμειδυλλίου ανάμνηση γλυκείαν», το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών φέτος αφιερώνει την «Ημέρα του Ηθοποιού» στην Επιθεώρηση. Η προγραμματισμένη για τις 2 Οκτώβρη στο Ηρώδειο, όπως κάθε χρόνο, «Ημέρα του ηθοποιού», αναβλήθηκε λόγω εκλογών και πυρκαγιών. Τελικά, ορίστηκε η Δευτέρα 17 Δεκέμβρη, που θα πραγματοποιηθεί στο «Παλλάς», στις 9 το βράδυ, με τίτλο «Λίγο up όλα».

Με νούμερα, σκετς και τραγούδια επιθεωρήσεων - σταθμών στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου, από το 1894 (τότε παίχτηκε η πρώτη επιθεώρηση με τίτλο «Λίγο απ' όλα») μέχρι τις μέρες μας. Στην παράσταση συμμετέχουν ηθοποιοί της «ένδοξης» εκείνης εποχής, αλλά και της νεότερης γενιάς. Συμμετέχει επίσης, ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Κατσαρού. Επιλογή κειμένων: Λίλα Μαράκα, Γιάννης Καλατζόπουλος, Ιλια Λαδικού, Μάνος Σειραγάκης. Τα σκηνικά είναι του Αντώνη Χαλκιά, τα κοστούμια του Νίκου Αδειλίνη, οι χορογραφίες της Νικόλ Κοκκίνου. Η καλλιτεχνική επιμέλεια, τα συνδετικά κείμενα και η σκηνοθεσία είναι του Γιάννη Καλατζόπουλου. Κεντρικός ομιλητής ο Κώστας Γεωργουσόπουλος. Θα μιλήσουν επίσης η πρόεδρος του ΣΕΗ, Ελένη Γερασιμίδου, και το μέλος της οργανωτικής επιτροπής Καίτη Ιμπροχώρη. Η παράσταση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ και του Δήμου Αθηναίων.

Σύντομο χρονικό

Η «Ημέρα του Ηθοποιού» ξεκινά το 1955 και είναι αφιερωμένη «σε όλους εκείνους που έφυγαν, αφού θεμελίωσαν και στερέωσαν τη θεατρική ιστορία και σε κείνους που αποτελούν την εν δράσει θεατρική οικογένεια». Στον πρώτο γιορτασμό τιμάται η Μαρίκα Κοτοπούλη, στον επόμενο ο Αιμίλιος Βεάκης, στη συνέχεια ο Ιωάννης Παπαϊωάννου, ο ιδρυτής της ελληνικής οπερέτας και ο βαρύτονος Γιάννης Αγγελόπουλος, ενώ το 1959 τιμήθηκαν οι Βασίλης Αργυρόπουλος, Γιώργος Παππάς, Γιώργος Δράμαλης. Το 1960 η γιορτή μετατρέπεται σε εβδομάδα θεάτρου. Μετά από μια τετραετή διακοπή η «Ημέρα του Ηθοποιού» γιορτάζεται ξανά το 1964, στο Ηρώδειο, και είναι αφιερωμένη στον πρώτο σκηνοθέτη του Βασιλικού Θεάτρου, Θωμά Οικονόμου.


Οι πολιτικές ανωμαλίες της περιόδου 1965-1966 και η χούντα του 1967 αποτέλεσαν τους βασικούς λόγους διακοπής του γιορτασμού.

Το ΔΣ του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών από το 2002 αναβίωσε την «Ημέρα του Ηθοποιού» και έτσι η εκδήλωση πραγματοποιείται αδιάλειπτα και με επιτυχία. Στην πρώτη εκδήλωση τιμήθηκαν δέκα ηθοποιοί, οι οποίοι «έφυγαν» την περίοδο της απριλιανής δικτατορίας. Το 2003 τιμήθηκαν οι Αννα Καλουτά, Βάσω Μανωλίδου, Αλέκα Παΐζη, Αννα Συνοδινού, Αλέκος Αλεξανδράκης, Λυκούργος Καλλέργης και Γιώργος Λαζάνης. Το 2004 η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στα πενηντάχρονα της Επιδαύρου, το 2005 στα μπουλούκια, τα οποία υποτιμήθηκαν, παρόλο που κράτησαν ζωντανή τη φλόγα του θεάτρου κάτω από αντίξοες συνθήκες. Η γιορτή του 2006 ήταν αφιερωμένη στο κωμειδύλλιο.

«Το σωματείο μας - σημειώνει ο Γιάννης Καλατζόπουλος, συνεχίζει να (απο)τιμά το παρελθόν, προκαλώντας σε σκληρή αναμέτρηση ζωής και θανάτου το μέλλον. Ενα μέλλον που, παρά το ότι διατηρεί στο ακέραιο την παλιά του γοητεία, αναπτύσσει ωστόσο όλο και μεγαλύτερες ταχύτητες, καθώς κατακρημνίζεται στο παρελθόν, απεκδυόμενο αστραπιαία την αινιγματικότητά του μέσα στο στενό παραβάν του παρόντος».

Υπεραιωνόβια παρουσία

Στα μέσα της δεκαετίας του 1890, το κωμειδύλλιο, που άνθιζε τα προηγούμενα χρόνια, δείχνει έντονα σημάδια κόπωσης. Τότε, κάνει την εμφάνισή της η επιθεώρηση, ένα νέο θεατρικό είδος που κληρονομεί τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του κωμειδυλλίου, αλλά τον καλλιεργεί σε μια φόρμα πιο κατάλληλη για το σκοπό αυτό. Σημαντική διαφορά ανάμεσα στα δυο θεατρικά είδη είναι ότι στο κωμειδύλλιο ολόκληρη η παράσταση είναι ένα έργο, με αρχή, μέση και τέλος, ενώ η επιθεώρηση είναι σπονδυλωτό θέαμα, με αυτόνομα θεατρικά σκετς, τα λεγόμενα «νούμερα». Στο νέο αυτό θεατρικό είδος η μουσική έχει ίση αν όχι και μεγαλύτερη βαρύτητα από το κείμενο. Η πρώτη επιθεώρηση που έκανε την εμφάνισή της στο κοινό της Αθήνας είναι το «Λίγο απ' όλα» του Μίκιου Λάμπρου, το 1894. Ακολούθησε μια δεκάχρονη σιωπή, για να επανεμφανιστεί δριμύτερη στις αρχές του 20ού αιώνα και να παραμείνει με περιόδους ακμής και παρακμής, μέχρι τις μέρες μας.


Η θεματολογία των επιθεωρήσεων έλκεται από την πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα, ενώ σατιρίζονται έντονα οι λαϊκοί τύποι. Μεταπολεμικά η επιθεώρηση γνωρίζει νέα άνθηση. Η επιθεώρηση έχει όλα τα στοιχεία για να είναι ένα λαϊκό θέατρο και να μπορεί να γίνει, και πολλές φορές στο παρελθόν το πέτυχε, πολιτικό θέατρο, γιατί σκοπεύει στην κοινωνική και πολιτικοοικονομική επικαιρότητα. Ξεσκεπάζει τις κοινωνικές αντιφάσεις, με τη σατιρική μέθοδο, τη διόγκωση.

«Η ελληνική επιθεώρηση - σημειώνει η Λίλα Μαράκα - έχοντας να επιδείξει μια υπεραιωνόβια και πάντα ολοζώντανη παρουσία στο ελληνικό θέατρο, μπορεί χωρίς αμφιβολία να χαρακτηριστεί αειθαλής. Αν και ξενόφερτη κι αυτή, όπως τόσα άλλα είδη του θεάτρου, δεν εξελληνίστηκε απλώς, ούτε μόνο αφομοιώθηκε, αλλά διαμόρφωσε ένα δικό της επιθεωρησιακό τύπο, που στέκεται ισάξια δίπλα σε άλλους, όπως η ευρωπαϊκή φαντασμαγορική ρεβύ - φερί και το λογοτεχνικό καμπαρέ, το αμερικάνικο μιούζικαλ, η πολιτική επιθεώρηση και το αγκίτ - προπ του μεσοπολέμου, κ.ά.».

«Εδώ η επιθέωρηση αναδείχτηκε, ήδη πριν από τον Α' παγκόσμιο πόλεμο και για ολόκληρο τον 20ό αιώνα, ως το πιο δημοφιλές και για μεγάλα χρονικά διαστήματα ως το κυρίαρχο θεατρικό είδος. Παρ' όλα αυτά, παρόλη την αδιάλειπτη και πρωταγωνιστική παρουσία της για έναν και πλέον αιώνα στην ελληνική σκηνή, η επιθεώρηση ήταν ανέκαθεν και συνεχίζει μέχρι σήμερα να είναι αμφιλεγόμενη, να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα άρνηση και κατακραυγή από τη μια μεριά, ενώ έχει φανατικούς οπαδούς από την άλλη. Είναι ένα θεατρικό φαινόμενο παρεξηγημένο, πολλές φορές συκοφαντημένο και οπωσδήποτε παραγνωρισμένο, που ενώ αξίζει μια αντικειμενική αντιμετώπιση, την αναγνώριση της γενικότερης προσφοράς της και της θέσης που κατέχει στο χώρο του νεοελληνικού θεάτρου, των προτερημάτων της ως θεατρικού είδους, αλλά και των όποιων αδυναμιών της, εντούτοις συναντάει μια γενικευμένη προκατάληψη, είτε τον άκριτο ενθουσιασμό, είτε την αδιάλλακτη αποστροφή».


«... Τα τελευταία χρόνια, χωρίς να έχουν πάψει οι διαμαρτυρίες για τη χρόνο με το χρόνο υποβάθμισή της σε σύγκριση με την παλιά καλή εποχή, μπορεί να πει κανείς ότι έχουν σημειωθεί κάποια βήματα για μια πιο αντικειμενική αντιμετώπιση. Η επιθεώρηση, η ιστορία και η αισθητική της, η θέση της και η προσφορά της στο νεοελληνικό θέατρο έγιναν αντικείμενο μελέτης, αναγνωρίστηκε η μοναδικότητα του φαινομένου, ενώ έγιναν παράλληλα και κάποιες προσπάθειες αναβίωσης από το "Ελεύθερο Θέατρο", από το Θεσσαλικό, τον Λάκη Λαζόπουλο, κ.ά».


Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ