Η έκθεση «Η Κούβα και η θάλασσα» συμπίπτει με τα 95 χρόνια ζωής και προσφοράς του Εθνικού Μουσείου Καλών Τεχνών Αβάνας. Ενα σημαντικό πολιτιστικό ίδρυμα που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1913, συγκεντρώνοντας μικρές δωρεές από ιδιώτες και συλλόγους. Καθοριστικό ρόλο στην πορεία του έπαιξε ο Κουβανός ζωγράφος, Αντόνιο Ροντρίγκεζ Μορέι (1874 - 1967), ο οποίος ταύτισε τη ζωή του με τη ζωή του Μουσείου. Από το 1914, που ανέλαβε τη διεύθυνσή του, έως το θάνατό του το 1967, δούλεψε σκληρά για να εμπλουτιστούν οι συλλογές του Μουσείου και να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε το ίδρυμα. Μέχρι την Επανάσταση, στο Μουσείο φιλοξενούνταν διάφορα έργα. Ηταν ένα γενικό Μουσείο, με περιορισμένο εκθεσιακό χώρο.

Σταθμός στη λειτουργία του, το 1959 και η Κουβανική Επανάσταση. Συλλογές, που ανήκαν σε ιδιώτες, πέρασαν στο κράτος και δόθηκαν στο ίδρυμα, αυξάνοντας σημαντικά τον αριθμό των εκθεμάτων. Παράλληλα, έγινε ριζική ανακαίνιση των αιθουσών και του χώρου του. Μέλημα της επαναστατικής κυβέρνησης του Κάστρο ήταν η ανάδειξη αυτών των πολιτιστικών θησαυρών και το αγκάλιασμά τους από το λαό. Για το λόγο αυτό, το Μουσείο συγκέντρωσε τις συλλογές που αφορούσαν μόνο στις πλαστικές τέχνες (ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική) και για την καλύτερη παρουσίαση των εκθεμάτων, παραχωρήθηκε από το κράτος ένα ακόμη κτίριο, στο οποίο φιλοξενήθηκε η κουβανέζικη τέχνη, συμπεριλαμβάνοντας τα τμήματα: «Τέχνη στην περίοδο της αποικιοκρατίας» (16ος - 19ος αιώνας), «Μεταβατική περίοδος» (1894 - 1927), «Μοντέρνα τέχνη» (1927 - 1960) και «Σύγχρονη τέχνη» (από το 1960 μέχρι σήμερα).

Στο Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών της Αβάνας, παρουσιάζονται έργα από την αρχαιότητα, την Ασιατική τέχνη, την Αγγλική τέχνη, την Ιταλική, την Ισπανική, τη Γαλλική, την Ολλανδική, τη Γερμανική, την τέχνη των λαών της Λατινικής Αμερικής κ.ά. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συλλογή της αρχαιότητας. Τα έργα προέρχονται από δωρεές, ή ανήκουν σε συλλογές που περιήλθαν στο κράτος μετά την επανάσταση. Οπως μας λέει η Ολγα Λόπες Νούνιες «η αρχαία αιγυπτιακή τέχνη εκπροσωπείται μέσα από ιδιαίτερα σημαντικά εκθέματα (πορτρέτα φαγιούμ, γλυπτά, μία σαρκοφάγος κ.ά.). Η αρχαία ελληνική, περιλαμβάνει πολυάριθμα αγγεία (μελανόμορφα - ερυθρόμορφα, ληκύθους, αμφορείς, επιτύμβιες στήλες, κυκλαδικά ειδώλια, έργα γλυπτικής κ.ά.). Ενα μεγάλο κομμάτι αυτής της συλλογής προέρχεται από τον κόμη Τζοακίν Γκουμά (1909 - 1980), ο οποίος δώρισε στο κράτος και στο Μουσείο έργα που συγκέντρωνε από τα ταξίδια του στο εξωτερικό. Πίστευε ότι τα έργα τέχνης δεν πρέπει να είναι κλεισμένα σε ιδιωτικές συλλογές, αλλά να είναι προσιτά από το λαό. Επίσης, ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια των συλλογών του Μουσείου, είναι τα έργα του Ισπανού ζωγράφου Σορόγια».

Στο κτίριο, όπου εκτίθεται η κουβανέζικη τέχνη, περιλαμβάνονται έργα ζωγραφικής, χαρακτικής, γλυπτικής και σχέδια. Η ζωγραφική ξεκινά στην Κούβα από τον 18ο αιώνα. Οπως επισημαίνει η Ολγα Λόπες Νούνιες: «Από τους αυτόχθονες δεν έχουμε ιδιαίτερα δείγματα. Με τη συγκέντρωση αυτού του υλικού ασχολείται το Εθνογραφικό Μουσείο. Τον 18ο αιώνα, οι επιρροές που δέχεται η Κούβα προέρχονται από την Ευρώπη, λόγω, κυρίως, των αποικιοκρατών. Ομως, οι επιρροές αυτές κάτω από το φως και το χρώμα τού εδώ τοπίου, διαλύονται, δεν παραμένουν τόσο έντονες. Οι καλλιτέχνες αποκτούν το δικό τους, ιδιαίτερο ύφος».

Με την Επανάσταση του 1959 και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, μια νέα σελίδα ανοίχτηκε για το Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών της Αβάνας. Παρά το εμπάργκο και τις τεράστιες δυσκολίες που αυτό δημιούργησε και δημιουργεί στο λαό της Κούβας, το Μουσείο επιχορηγείται με ένα σημαντικό κονδύλι από τον κρατικό προϋπολογισμό, για την ανάπτυξή του και την πολύμορφη δραστηριότητά του. Εκτός από την παρουσίαση των μόνιμων συλλογών του, στο πρόγραμμά του περιλαμβάνονται περιοδικές εκθέσεις, αλλά και πολλές εκδηλώσεις για το κοινό. Στις περιοδικές εκθέσεις παρουσιάζονται έργα από το ντεπό του Μουσείου, είτε σαν ενότητες (θεματολογικές, χρονολογικές κ.ά.), είτε σαν ατομικές παρουσιάσεις μεμονωμένων καλλιτεχνών.

Το Μουσείο αποτελεί ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού, που αγκαλιάζει το λαό της Κούβας. «Ο κόσμος είναι αυτός που παίζει τον καθοριστικό ρόλο για τις περιοδικές εκθέσεις, τις μόνιμες συλλογές, το στήσιμο των εκθέσεων... Είναι το κριτήριο για τις επιλογές μας», μας λέει η Ολγα Λόπες Νούνιες. «Υπάρχει πολύ καλή σχέση. Στόχος μας είναι να μπει ο κόσμος μέσα στα μουσεία. Να έχει πρόσβαση σ' αυτά. Να τα αγαπήσει. Για το λόγο αυτό διοργανώνουμε πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε παιδιά, ενώ στο αμφιθέατρο του Μουσείου γίνονται καθημερινά πολιτιστικές δραστηριότητες: θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές ταινίες, συναυλίες κ.ά.».