Η μάστιγα (και) της φαρμακοδιέγερσης είναι ένα ζήτημα, κατά βάση, πολιτικό. Αρα, οι στρατηγικές επιλογές και πολιτικές που διαμορφώνουν το κοινωνικό γίγνεσθαι καθορίζουν και ό,τι αφορά το ντόπινγκ. Πρόκειται για ένα ζήτημα όχι μονοδιάστατο αλλά πολυπαραγοντικό. Με αλληλεπιδράσεις σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης ύπαρξης και δραστηριότητας. Προσχηματικές, αποπροσανατολιστικές, ηθικοπλαστικές και μονοδιάστατες ...εξηγήσεις - του στιλ μεμονωμένα περιστατικά, «κακά και παραστρατημένα παιδιά», «κακοί» παράγοντες και έμποροι, «μοιραία» γεγονότα, το «κακό το ριζικό μας» - μόνο ένα στόχο έχουν. Να κρύψουν τις πραγματικές αιτίες και το βασικό ένοχο.

Τον καπιταλισμό και τη (σύμφυτη) αγοραία λογική στην αντιμετώπιση ανθρώπων, υπηρεσιών, αγαθών, αξιών. Σε σχετική με το ντόπινγκ διημερίδα, που έγινε στο Ευγενίδειο Ιδρυμα, η βουλευτής του ΚΚΕ Λιάνα Κανέλλη κατά την τοποθέτησή της ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ο αθλητισμός όταν περνάει στην αγορά γίνεται εκ των πραγμάτων πιθανότητα και δυνατότητα συσσώρευσης κεφαλαίου. Επί ανθρώπων, κοινωνιών κλπ. Το ντόπινγκ δεν είναι φαινόμενο, δεν είναι τσουνάμι. Είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένης πολιτικής, συγκεκριμένων κυρίαρχων απόψεων. Που το έχουν καταστήσει σχεδόν απολύτως αποδεκτό σαν έννοια».

Η διευθύντρια - καθηγήτρια εργαστηρίου φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) Ζωή Παπαδοπούλου - Νταϊφώτη υπενθύμισε έρευνα της «Sports Illustrated» (1997). Είχαν ερωτηθεί 198 πιθανοί μελλοντικοί Ολυμπιονίκες αν θα ντοπάρονταν, έχοντας τη διαβεβαίωση πως θα κερδίσουν και δε θα συλληφθούν. Το 98% απάντησε ναι.? Οταν ρωτήθηκαν αν θα χρησιμοποιούσαν μη ανιχνεύσιμη ουσία, η οποία θα τους βοηθούσε να κερδίζουν για πέντε χρόνια αλλά με πιθανότητα να πεθάνουν, περισσότερο από το 50% απάντησε ναι?. Και - μεταξύ άλλων - η καθηγήτρια πρόσθεσε: «Σήμερα γνωρίζουμε ότι η επιτυχία και η ανταμοιβή από την επιτυχία γίνεται μάθηση και μνήμη. Το γεγονός αυτό δεν επιτρέπει την αποδοχή της αποτυχίας και αλλάζει αυτό που παλιότερα συνέβαινε. Τη χαρά της προσπάθειας».

Οπως ανέφερε ο αναπληρωτής καθηγητής ιατροδικαστικής και τοξικολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, Κ. Μαραβέλιας, «ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο (ΗΠΑ) δημιούργησαν το Κρεβάτι Μεγάλου Υψομέτρου. Πρόκειται για θάλαμο, μέσα στον οποίο η ατμοσφαιρική πίεση μιμείται αυτή του μεγάλου υψομέτρου. Ο αθλητής, με 6 - 8 ώρες ύπνου για 2 - 3 βδομάδες, αυξάνει την αιμοσφαιρίνη κατά περίπου 23%. Μια μέθοδος νόμιμη που διαφημίζεται από τους δημιουργούς της σαν το πιο ασφαλές, φυσικό και ολοκληρωμένο ντόπινγκ».

Οι επιστήμονες μίλησαν - ο καθένας στον τομέα του - για τις ουσίες, τους μηχανισμούς ντοπαρίσματος, τις παρενέργειες κλπ. Και (ηθελημένα ή όχι) επιβεβαίωσαν πως η εμπορευματοποίηση (και) του αθλητισμού, οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που επιβάλλει ο καπιταλισμός αποτελούν την πιο βαριά ουσία και τον μεγαλύτερο έμπορο της φαρμακοδιέγερσης.

Κάποτε, ανέφερε ο καθηγητής - διευθυντής εργαστηρίου πειραματικής φυσιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, Μ. Κουτσιλιέρης, «ο διαχωρισμός ήταν ανάμεσα σε χώρες που είχαν πρόσβαση στη νέα γνώση (σ.σ. άρα την προσέφεραν στους αθλητές τους) και αυτές που είχαν μερική ή καθόλου. Σήμερα είναι ανάμεσα στους χορηγούς (σ.σ. και τους αθλητές που σπονσονάρουν, ανεξάρτητα από χώρα) που την έχουν ή όχι. Εχει ο χορηγός τη δυνατότητα να σου παρέχει αυτή τη γνώση πριν το πάρουν χαμπάρι οι άλλοι; Ετσι ο χορηγός γίνεται πλέον καθοριστικός παράγοντας στη μέγιστη αθλητική απόδοση»?.

Η νέα γνώση δε σχετίζεται απριόρι με αρνητική χρήση. Γίνεται όμως «πιθανοσίγουρα» όταν απουσιάζουν ο έλεγχος και η κρατική εποπτεία. Οι χώρες χρηματοδοτούν ελάχιστα ή καθόλου την έρευνα. Ετσι, οι εταιρείες παίρνουν τη θέση τους και χρησιμοποιούν με αγοραία λογική το προϊόν που αγόρασαν. Από τη στιγμή που η εταιρεία θα είναι χορηγός στην έρευνα, «αυτή είναι μυστική και δε δημοσιεύονται τα αποτελέσματα. Αρα υπάρχει μια χρονική περίοδος κατά την οποία κάποιος μπορεί να χορηγεί τέτοιες ουσίες. Το εργαστήριο τοξικολογίας του Πανεπιστημίου, που έχει όλη την υποδομή να κάνει ανίχνευση αυτών που λέει η WADA, δε θα μπορέσει να τις βρει ποτέ. Γιατί κανείς δεν ξέρει ότι υπάρχουν. Ετσι υπάρχει ένα παράθυρο όπου μια έρευνα είναι υπό δοκιμή, πατενταρισμένη, η οποία χρησιμοποιείται και στην οποία ελάχιστοι έχουν πρόσβαση. Τα αποτελέσματα δε δημοσιεύονται παρά μόνο αν και όταν ο χορηγός - φαρμακευτική εταιρεία ή οτιδήποτε άλλο - το επιτρέψει».

Και πότε γίνεται αυτό; Ο καθηγητής δεν κρύφτηκε: «Ελεγχο (σ.σ. αντιντόπινγκ) κάνουμε γι' αυτά που είναι γνωστά, όχι τα άγνωστα. Και βασικά το γνωστό και το άγνωστο το καθορίζουν οι ίδιες οι εταιρείες που παράγουν τα φάρμακα. Δηλαδή όταν εγώ έχω ένα καινούριο προϊόν και μπορώ να εξασφαλίσω τη ροή και το κέρδος μου, τότε δίνω το προηγούμενο. Ωστε η WADA να το πιάσει και να μην έχω και ανταγωνισμό. Αρα, λοιπόν, φτάνουμε σε μια υποκριτική κατάσταση.

Οπου λειτουργούμε, ακόμα και η ΔΟΕ, για να κρατάμε τα προσχήματα. Σ' ένα μοιραίο γεγονός που υπάρχει και οφείλεται στην αύξηση της επιστημονικής γνώσης και στον τρόπο με τον οποίο την προάγουμε. Γιατί στη σύγχρονη κοινωνία αυτός είναι μονόδρομος. Ετσι κάνουμε παράνομη ή ημιπαράνομη κατασκευή πρωταθλητών και πρωταθλητισμού. Την οποία όλοι την φανταζόμαστε αλλά κανείς δεν έχει στοιχεία να πάει στον εισαγγελέα. Αλλά υπάρχει και το ξέρουμε όλοι ότι υπάρχει».

Στην αυτοβιογραφία του ο Τσέιμπερς, μεταξύ άλλων, παραδέχτηκε πως ντοπαρίστηκε πάνω από 300 φορές (!...) και πιάστηκε μόνο μία... Ψέγει τους Κεντέρη, Θάνου που έφυγαν από το Ολυμπιακό Χωριό «για τον απλούστατο λόγο ότι οι έλεγχοι ντόπινγκ είναι τόσο άχρηστοι που αποκλείεται να τους έπιανε κανείς». Και αποκαλύπτει ότι το 2003 στην Αθήνα, που πιάστηκε ντοπαρισμένος ο Μοντγκόμερι, «και εγώ ήμουν παρών στην κούρσα, αλλά έπιασαν ντοπαρισμένο μόνο εκείνον. Περίεργο, γιατί είχα πάρει ακριβώς τις ίδιες ουσίες».

Εκτός από τον Τσέιμπερς περίεργο φάνηκε και στον καθηγητή Κουτσιλιέρη. Επικοινώνησε, όπως ανέφερε, με συνάδελφό του - ο οποίος σχετιζόταν με τον Μπεν Τζόνσον - και ζήτησε τη γνώμη του. Η απάντηση που πήρε ήταν πως τα πράγματα είναι απλά. «Ο Τσέιμπερς είχε υπογράψει το συμβόλαιο με το χορηγό για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα. Ο Μοντγκόμερι το διαπραγματευόταν και ζήταγε περισσότερα λεφτά. Οπότε ο χορηγός "τον έδωσε" για να πάψει να έχει πρόβλημα»...

Η Λιάνα Κανέλλη θύμισε πως ο Ζαγκ Ρογκ έχει δηλώσει ότι «δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία και αθλητισμός χωρίς μεγάλες εταιρείες» και ο Χένρι Γιανγκ (πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ) πως «η εμπορευματοποίηση είναι ο εκδημοκρατισμός του αθλητισμού». Και πρόσθεσε: «Εχουμε αποδεχτεί ως κοινωνία ότι το άτομο όταν πετύχει - ακόμα και με τίμημα τη ζωή του - αντανακλά το κέρδος σ' αυτόν που τον χρηματοδότησε ή που τον έσπρωξε σ' αυτά τα πράγματα. Η εποχή δεν είναι για ήρωες. Είναι για κατασκευασμένους ήρωες. Αμα τους ψάχνουμε στην αγορά θα τους πληρώνουμε όσο κοστίζουν. Οσο ο αθλητισμός δε γίνεται μαζικός, δεύτερη φύση, τα ίδια θα γίνονται».

(σ.σ. δικές μας οι υπογραμμίσεις)