Το λόγο του δάσκαλου δεν τον ακούμε. Συνηθισμένος. Χαμογελάμε βλέποντας τα σχολιαρόπαιδα. Αδιαφορούμε για το στεφάνι, που καταθέτει ο πάρεδρος του χωριού. Δε μας αγγίζουν. Βαθιά μέσα μας, το νιώθουμε, ακούγεται η φωνή των προγόνων. Των παππούδων μας, των πατεράδων μας. Ηταν στρατιώτες στην Πίνδο και στη συνέχεια στ' αλβανικά βουνά και μετά ΕΑΜίτες και ΕΛΑΣίτες.

Είναι ορόσημο η 28η του Οκτώβρη. Αποκαλύφθηκαν όλα. Ο λόγος για τον οποίο σταμάτησε η προέλαση του στρατού μας. Η συνθηκολόγηση. Η φυγή του βασιλιά, της κυβέρνησης, των αστών πολιτικών. Παράδοξο, αλλά αληθινό. Ως λαός δε νιώθαμε ορφάνια. Τι κάνουμε; ήταν το ερώτημα. Ακου πράγματα. Κοτζάμ στρατηγός ορκίστηκε πρωθυπουργός. Μετά κι άλλοι. Ακόμα και αστοί πολιτικοί, που έμειναν στην πατρίδα. Εγκριμένοι από κείνους, που μας δούλωσαν.

Τα παλικάρια φίλησαν τη μάνα τους. Πήραν την ευχή του πατέρα τους, έδωσαν ένα φιλί απέραντης αγάπης στη γειτονοπούλα τους κι ανέβηκαν στο βουνό. To Πάικο, η Τζένα, το Βέρμιο, το Καϊμακτσαλάν είναι κοντά μας. Ακόμα το λένε, όταν κατέβηκαν, με την απελευθέρωση, στο χωριό. Ζωσμένοι τ' άρματα. Σωστοί Αρχάγγελοι, με τη γενειάδα τους. Και χαμογελαστοί. Περηφανεύεται ακόμα το χωριό μας.