Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΚΜΣΤ) της Θεσσαλονίκης παρουσιάζει στη Μονή Λαζαριστών έκθεση με έργα των πρώτων χρόνων της Ρωσικής Πρωτοπορίας, από τη Συλλογή Κωστάκη, που θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη Μάη. Στην έκθεση αυτή η ποίηση συναντά τις εικαστικές τέχνες, σε έναν απρόσμενο «γάμο» δύο κινημάτων σε δύο διαφορετικούς τομείς της Τέχνης. Ο φουτουρισμός εφορμώντας από τη λογοτεχνία και ο κυβισμός από τα εικαστικά, γέννησαν τον καθαρά ρωσικό σύνθετο όρο «κυβοφουτουρισμός», καθώς και νέες προοπτικές γι' αυτούς τους δύο τομείς τεχνών.

Οπως σημειώνει η διευθύντρια του ΚΜΣΤ, «ο φυσικός γόνος αυτής της ένωσης είναι το βιβλίο. Τα φουτουριστικά βιβλία, ένα μεγάλο κεφάλαιο της "ρωσικής πρωτοπορίας", εκδίδονται με κυβιστική και πριμιτιβιστική εικονογράφηση, με τυπογραφικούς πειραματισμούς και χρήση "υπέρλογης" ποιητικής γλώσσας, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμη δείγμα των προθέσεων των καλλιτεχνών της πρωτοπορίας για σύνθεση των τεχνών και ριζική αναμόρφωση των κωδίκων αναπαράστασης και επικοινωνίας με το κοινό του. Ο κυβοφουτουρισμός είναι το τελευταίο κίνημα. Οι εκπρόσωποί του ζωγραφίζουν, έστω και αφαιρετικά, παραστάσεις. Αμέσως μετά, με τον Μαλέβιτς και το σουπρεματισμό θα ερχόταν η πλήρης κατάργηση της αναπαραστατικής τέχνης».

Ο ρωσικός «κυβοφουτουρισμός», όπως πρότεινε τον όρο ο Μαλέβιτς, σε μια προσπάθεια να ορίσει με μια λέξη τις αναζητήσεις της ρώσικης τέχνης των πρώτων δεκαετιών του αιώνα, αποτελεί ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο στην ευρωπαϊκή καλλιτεχνική πρωτοπορία, αναδεικνύοντας στο έπακρο τη δυναμική του φουτουρισμού και την προοδευτική πλευρά του.

Η έκθεση περιλαμβάνει πρώιμα έργα της Ρωσικής Πρωτοπορίας (1900 - 1915), με έμφαση στην περίοδο του κυβοφουτουρισμού και των επιρροών από το γαλλικό κυβισμό και τον ιταλικό φουτουρισμό. Ως όριο έχει το 1915, εποχή κατά την οποία τελειώνει η αναπαραστατική ζωγραφική. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται για πρώτη φορά τα σχέδια από τα ταξίδια της Ποπόβα στην Ευρώπη (Γαλλία - Ιταλία) και κυβοφουτουριστικές μελέτες του Ιβάν Κλιουν. Παρουσιάζονται, επίσης, πρώιμα έργα των Νατάλια Γκοντσαρόβα, Ελένα Γκουρό, Μιχαήλ Λαριόνοφ, Ιβάν Πούνι, Ολγας Ροζάνοβα, Ναντιέζντα Ουνταλτσόβα, κ.ά., που δείχνουν το πέρασμα από το συμβολισμό στον κυβοφουτουρισμό. Πολλά έργα δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στο κοινό. Η έκθεση συνοδεύεται από εκδόσεις της περιόδου του ρωσικού κυβοφουτουρισμού, με επίκεντρο το πρώτο βιβλίο - μανιφέστο των Ρώσων φουτουριστών που κυκλοφόρησε το 1910 και είχε τίτλο «Το δόκανο των δικαστών» (Sadok Sudei), τα 100 χρόνια του οποίου έδωσαν την αφορμή για την έκθεση. Το 1913 κυκλοφόρησε η δεύτερη ανθολογία με τον ίδιο τίτλο.

Στο πλαίσιο της παρουσίασης, θα διοργανωθούν προβολές ταινιών, κύκλος διαλέξεων και ειδικό αφιέρωμα στα 80 χρόνια από το θάνατο του Ρώσου φουτουριστή ποιητή Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι.