Σημειώσεις:

1. Η Μ. Δρίτσα αναφέρει στους πρωτοστάτες αυτής της άποψης την Εθνική Τράπεζα, («Βιομηχανία και Τράπεζες στην Ελλάδα του μεσοπολέμου», εκδόσεις Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τράπεζας, 1990, σελ. 202).

2. Ξ. Ζολώτας, «Νομισματικές και Οικονομικές μελέτες», τόμος Α', σελ. 152.

3. Στην Εκθεση της FAO αναφέρεται: «Η Ελλάς έχει μεγάλας δυνατότητας δι' ευρυτέραν βιομηχανικήν ανάπτυξιν και δι' εξ αυτής προερχομένην αύξησιν της αναλογίας των απασχολουμένων εις την βιομηχανίαν και εις μη γεωργικάς εργασίας. Δεν ήτο έργον της Αποστολής ταύτης η λεπτομερής έρευνα τοιούτων βιομηχανικών δυνατοτήτων ή η πρότασις μέτρων διά την προώθησιν ταχυτέρας αναπτύξεώς των. Εν τούτοις λόγω του επείγοντος της εκμεταλλεύσεως των δυνατοτήτων μιας μη γεωργικής απασχολήσεως εν Ελλάδι ... προτάσεις επί του ζητήματος τούτου συμπεριλήφθησαν ... εις τας συστάσεις της Αποστολής».

«Η αποστολή συνιστά όπως η ελληνική Κυβέρνησις υιοθετήση ως μακροχρόνιον αντικειμενικόν σκοπόν της την μετατροπήν της Ελλάδος από κυρίως αγροτικήν χώραν, η οποία χρησιμοποιεί κατά το πλείστον αρχέγονους μεθόδους, εις χώραν περισσότερον εκβιομηχανισμένην και χρησιμοποιούσαν συγχρονισμένας μεθόδους τόσον εις την γεωργίαν όσον και εις την βιομηχανίαν».

Ξ. Ζολώτας, «Νομισματικές και Οικονομικές μελέτες 1945 - 1996», τόμος Α', σελ. 230.

4. Η κεϋνσιανή οικονομική πολιτική στηρίζεται στην οικονομική θεωρία του Αγγλου αστού οικονομολόγου John Maynard Keynes (Κέυνς), ο οποίος έζησε από το 1883 έως το 1946. Ο Β. Ι. Λένιν εκτίμησε ότι ο Κέυνς με το έργο του «Οι οικονομικές συνέπειες της συνθήκης των Βερσαλλιών» (1919) «έφθασε στο συμπέρασμα πως μετά τη συνθήκη των Βερσαλλιών η Ευρώπη και ολόκληρος ο κόσμος οδηγούνται στη χρεοκοπία» (Απαντα, τόμος 41), Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια.

Κορυφαίο έργο του Κέυνς είναι «Η γενική θεωρία της απασχόλησης, του τόκου και του χρήματος» (1936) (ελληνική έκδοση από τις εκδόσεις «Παπαζήση», 2001).

Ο Κέυνς διατύπωσε τη θεωρία για την αναγκαιότητα κρατικής ρύθμισης της καπιταλιστικής οικονομίας μέσω των άμεσων κρατικών επενδύσεων και της παρέμβασης στη λεγόμενη «ενεργή ζήτηση», ώστε να ελεγχθεί η μεγάλη οικονομική κρίση και να επιταχυνθεί η αναζωογόνηση της οικονομίας. Επεξεργάσθηκε ανάλογο πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής του αστικού κράτους.

5. Αγγ. Αγγελόπουλος, «Ανάγκη δυναμικού και ισορροπημένου Προγραμματισμού», περιοδικό «Νέα Οικονομία», τεύχος Απριλίου 1965, τόμος 1965, σελ. 332.

6. Πέτρος Κουβέλης, «Οι δυνατότητες εκβιομηχανίσεως της Ελλάδος», Επιθεώρησις Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, 1 (1952) σελ. 60-69 και στο Κυριάκος Βαρβαρέσος, «Εκθεσις επί του οικονομικού προβλήματος της Ελλάδος», σελ. 462 - 463.

7. Dispatch no. 130, dated 17^th February 1950, from Η.Μ. 's Ambassador in Washington to the Secretary of State for Foreign Affairs (Public Record Office).

8. Πληροφοριακό σημείωμα (18 Ιανουαρίου του 1952) στο Φάκελο 98.2 (1952), Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών.

9. Αντιπροσωπευτική είναι η τοποθέτηση του Ξεν. Ζολώτα σε άρθρο του στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 8 Ιανουαρίου 1949, «Προοπτική ανασυγκροτήσεως».

10. Η κριτική προσέγγιση, τηρουμένων των αναλογιών, θυμίζει την κριτική (και του ΙΟΒΕ) για την αξιοποίηση του Α' και εν μέρει και του Β' ΚΠΣ. Βλέπε σχετικά: Γ' ΚΠΣ, κριτική παρουσίαση των στόχων, επιλογών και της κατανομής των πόρων, Τμήμα Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Ιούνιος 2001, σελ. 18. (Ενθετο φυλλάδιο στον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη»).

11. «Νέα Οικονομία», «Το τέλος το Σχεδίου Μάρσαλ», τεύχος Αυγούστου 1952, σελ. 337 - 338.

12. Ο Ξ. Ζολώτας, σε υπόμνημά του (Ιούνιος του 1952) κριτικάρει την απόφαση απότομου περιορισμού του ρυθμού αύξησης των πιστώσεων από τα διαθέσιμα της Τράπεζας της Ελλάδος. «Νέα Οικονομία», έτος 1952, σελ. 319.

13. Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος, «Η Ελλάδα στο μεταίχμιο ενός νέου κόσμου», τόμος πρώτος, σελ. 86 - 87, εκδόσεις Καστανιώτη.

14. Στις αρχές του 1950, στην επιστολή του Αμερικανού Πρέσβη, τη γνωστή «Επιστολή Grady», είχε διατυπωθεί η άποψη της κυβέρνησης των ΗΠΑ για μέτρα δημοσιονομικής σταθεροποίησης (πάγωμα των μισθών, μείωση των στρατιωτικών δαπανών, πάγωμα προσλήψεων στο δημόσιο) και μεταρρυθμίσεων (στο φορολογικό και σε κίνητρα επενδύσεων στη βιομηχανία).

Τμήμα του ελληνικού αστικού Τύπου εναντιώθηκε στην «Επιστολή Grady» με αιχμή το προτεινόμενο από τις ΗΠΑ πλαίσιο οικονομικής πολιτικής. Ωστόσο, η αντιπαράθεση ήταν κυρίως πολιτική. Η παρέμβαση Grady εξέφραζε τη διαφωνία των ΗΠΑ στην κυβερνητική επιλογή που προωθούσε ο βασιλιάς (κυβέρνηση Φιλελευθέρων και Λαϊκού Κόμματος).

15. Μέχρι τις αρχές του 1952 το ενεργειακό πρόγραμμα είχε απορροφήσει λίγο λιγότερο από το μισό των εγκεκριμένων πόρων. Τον Αύγουστο του 1950 ιδρύθηκε η ΔΕΗ, η οποία θα αναλάμβανε την υλοποίηση του προγράμματος. (Γ. Σταθάκη, σελ. 345).

16. Η Εκθεση περιελάμβανε και ένα εμπιστευτικό τμήμα, θέμα του οποίου ήταν «Η αναπροσαρμογή της δραχμής», το οποίο δημοσιοποιήθηκε μετά την υποτίμηση της δραχμής το 1953. Συμπεριλαμβάνεται στην πρόσφατη έκδοση Σαββάλα, Κυριάκος Βαρβαρέσος, «Εκθεσις επί του οικονομικού προβλήματος της Ελλάδος».

17. Βλέπε: «Νέα Οικονομία», τόμος 1.952, τεύχος Φεβρουαρίου, σελ. 49 - 52.

18. Κυριάκος Βαρβαρέσος, «Εκθεσις επί του οικονομικού προβλήματος της Ελλάδος», βλέπε εισαγωγή Κ. Κωστής, σελ. 55 - 56.

19. Κυριάκος Βαρβαρέσος, «Εκθεσις επί του οικονομικού προβλήματος της Ελλάδος», βλέπε εισαγωγή Κ. Κωστής, σελ. 49 - 50.

20. «Νέα Οικονομία», τόμος 1953, Ιωάννη Ζίγδη, «Η εξέλιξις της ελληνικής βιομηχανίας», σελ. 371 - 373.