Θεμελιωτής του επιστημονικού κομμουνισμού, ως δάσκαλος και ηγέτης του προλεταριάτου, ο Καρλ Μαρξ με τη διδασκαλία του αποκάλυψε τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης και έδειξε το δρόμο για την κομμουνιστική ανανέωση του κόσμου. Στην προσωπικότητά του συγχωνεύτηκαν οι ιδιότητες του μεγαλοφυούς διανοητή, που πραγματοποίησε επαναστατική ανατροπή στις κοινωνικές επιστήμες, και του επαναστάτη, που συνέβαλε στη μετατροπή του εργατικού κινήματος σε τεράστια δύναμη κοινωνικής προόδου.

Στη διδασκαλία του Μαρξ η υλιστική ερμηνεία της πραγματικότητας, που ξεκινά από το πρωτεύον της ύλης και το δευτερεύον της συνείδησης, από τη γνώση των αντικειμενικών νόμων του υλικού κόσμου, για πρώτη φορά συνενώθηκε οργανικά με την πραγματικά επιστημονική θεωρία της εξέλιξης, με τη νόηση όλων των φαινομένων σαν έκφραση της διαλεκτικής διαδικασίας των μόνιμων αλλαγών στη φύση και την κοινωνία.

Ο Μαρξ στάθηκε ο πρώτος στην ιστορία διανοητής, που επεξέτεινε τον υλισμό στη σφαίρα της κοινωνικής ζωής, που έδειξε την καθοριστική θέση της υλικής παραγωγής στην κοινωνική εξέλιξη, τον αποφασιστικό ρόλο στην ιστορία των λαϊκών μαζών, που παράγουν τα υλικά αγαθά. Απέδειξε ότι η ιστορική διαδικασία δεν είναι παρά μια νομοτελειακή αλλαγή κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών, που οδηγεί στο πέρασμα από το ταξικό ανταγωνιστικό κοινωνικό σύστημα στην αταξική κομμουνιστική κοινωνία.

Η φιλοσοφία του Μαρξ - ο διαλεκτικός και ιστορικός υλισμός - χρησίμευσε σαν μεθοδολογική βάση για την επεξεργασία των υπόλοιπων συστατικών μερών του μαρξισμού, της μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας και της θεωρίας του επιστημονικού κομμουνισμού. Ο οικονομολόγος Μαρξ ανακάλυψε τους νόμους εξέλιξης των κοινωνικών σχηματισμών και πάνω απ' όλα του καπιταλισμού. Φανέρωσε την εκμεταλλευτική ουσία του καπιταλιστικού συστήματος, ανέλυσε την οικονομική βάση των σύμφυτών του ανταγωνισμών και έδειξε ότι ο δρόμος της ανατροπής του είναι η ταξική πάλη του προλεταριάτου.

Σήμερα, στα 192 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ, τα λόγια του - συμπύκνωση της ίδιας του της ζωής,