Αποκαλυπτική, για την κατεύθυνση που θέλει να δώσει στην έρευνα η κυβέρνηση, ήταν η εκδήλωση του Ινστιτούτου Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών (ΙΣΤΑΜΕ) «Ανδρέας Παπανδρέου», που έγινε την περασμένη Δευτέρα στην Αθήνα. Η εκδήλωση είχε τίτλο «Η πολιτική της έρευνας στην Ελλάδα» και δε χρειάστηκε, καν, ιδεολογικός μανδύας για να υποστηριχτεί η παράδοση της επιστημονικής έρευνας στις ορέξεις και τα συμφέροντα της αγοράς και των επιχειρήσεων.

Ο Αχιλλέας Μητσός, Γενικός Γραμματέας Ερευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Παιδείας, υπερασπίστηκε την αξία της επιχειρηματικότητας και της ...ανάγκης διαμόρφωσης κατάλληλου κλίματος, για να επενδύσει ο ιδιωτικός τομέας στην έρευνα. Μάλιστα, έθεσε ως κριτήριο για τη χρηματοδότηση της έρευνας τη ζήτηση απ' τον «παραγωγικό τομέα» (τις επιχειρήσεις), εντάσσοντας, πρακτικά, την επιστημονική έρευνα στα προϊόντα της «ελεύθερης αγοράς». Φυσικά, δεν πρόκειται για καινούριες απόψεις, αφού η ΕΕ χρόνια τώρα μιλά για ανταγωνιστικότητα και καινοτομία στην έρευνα, σύμφωνα με κριτήριο την «αγορά», ενώ τέτοιες λογικές, ήδη, εφαρμόζονται στη χώρα μας.

Στην τοποθέτησή του παρουσίασε και συγκριτικά στοιχεία για τη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, αναφέροντας πως στην ΕΕ τα 2/3 της χρηματοδότησης στην έρευνα είναι από τον ιδιωτικό τομέα και το 1/3 από το δημόσιο, ενώ στην Ελλάδα η ιδιωτική χρηματοδότηση φτάνει ...μόνο το 1/4. Ο στόχος, προφανώς, είναι να αλωνίσουν οι μεγάλες επιχειρήσεις στο χώρο της επιστημονικής έρευνας και σε σύνδεση με τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα. Αυτό, βέβαια, που δεν είπε ο Αχ. Μητσός είναι ότι η ιδιωτική χρηματοδότηση γίνεται για επενδυτικούς σκοπούς, σύμφωνα με το κέρδος της εκάστοτε επιχείρησης και όχι με βάση τις κοινωνικές ανάγκες. Και δεν το είπε όχι γιατί το «ξέχασε», αλλά γιατί η πολιτική της κυβέρνησης υπερασπίζει, ενισχύει και προωθεί τις ιδιωτικές επενδύσεις στην Παιδεία και τα ερευνητικά κέντρα.

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι άλλες τοποθετήσεις της εκδήλωσης. Ο Μπάμπης Σαββάκης, μέλος του ΔΣ του ΙΣΤΑΜΕ και καθηγητής στο πανεπιστήμιο Κρήτης, έκανε λόγο για ανάγκη ριζικών αλλαγών στα πανεπιστήμια, σε ζητήματα διοίκησης, ενώ υπερασπίστηκε τη δημιουργία εσωτερικών κανονισμών. Σε αυτό το σημείο μάλιστα υποστήριξε ότι έχουν χαθεί ερευνητικά προγράμματα επειδή έγινε μια κατάληψη, αποκαλύπτοντας ποιον θέλουν να αντιμετωπίσουν με τους εσωτερικούς κανονισμούς. Θέλουν να αντιμετωπίσουν το κίνημα, όταν αντιδρά στην εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της έρευνας και να φτιάξουν ένα κατάλληλο «περιβάλλον» για την προσέλκυση επιχειρήσεων.

Ο Κώστας Καρτάλης, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για έναν «Καλλικράτη» στην έρευνα για την κατάργηση των επικαλύψεων και όχι την κατάργηση φορέων. Ενας «Καλλικράτης» στην έρευνα, όμως, όταν κριτήριο θα είναι η ανταγωνιστικότητα των φορέων, θα κλείσει ερευνητικά κέντρα, αν δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που θέλει η «αγορά».