Πριν καλά - καλά ανακοινώσει ολοκληρωμένα το σχέδιο νόμου για την Ερευνα, το υπουργείο Παιδείας προχωρά σε εσωτερική αξιολόγηση Ερευνητικών Κέντρων, Ιδρυμάτων και Ινστιτούτων με κριτήρια «αγοράς» και «ανταγωνιστικότητας», προετοιμάζοντας το έδαφος για την Ερευνα, που θα καθορίζεται, πλήρως, από τις απαιτήσεις των επιχειρήσεων. Η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Παιδείας έχει ζητήσει εσωτερική αξιολόγηση μέχρι τις 30 Ιούλη. Τα ερευνητικά κέντρα καταγράφουν τον αριθμό ερευνητών, τους προϋπολογισμούς, τις χρηματοδοτήσεις για τα τελευταία πέντε χρόνια κ.ά., αλλά και στοιχεία για τις ερευνητικές κατευθύνσεις και τους στόχους τους. Η αξιολόγηση περιλαμβάνει πίνακες που πρέπει να συμπληρωθούν από κάθε ερευνητή, για το έργο του (δημοσιεύσεις, βιβλία, πατέντες κ.ά.).

Στο σχετικό ερωτηματολόγιο αποτυπώνεται ότι η κυβέρνηση κρίνει τους ερευνητές σύμφωνα με το εμπορικό όφελος που προκύπτει απ' τη δουλειά τους. Χαρακτηριστικό είναι πως στο έντυπο που συμπληρώνει ο κάθε ερευνητής, ανάμεσα στις άλλες πληροφορίες που ζητούνται, υπάρχει και σχετική ερώτηση για «έσοδα του Ινστιτούτου ή του Κέντρου που αποδίδονται σε πρωτοβουλίες του ερευνητή». Επίσης ζητείται να καταγραφούν και πρωτοβουλίες που πάρθηκαν για δημιουργία εταιρειών spin off και τα αποτελέσματά τους. Οι spin off είναι εταιρείες που μπορούν να ιδρύσουν και πανεπιστημιακοί και ερευνητές, με στόχο την εμπορική εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων της έρευνάς τους. Στόχος είναι η καταγραφή ερευνητικών κέντρων και ερευνητών με κριτήριο την «αριστεία», η οποία μεταφράζεται σε κριτήριο «ανταγωνιστικότητας» του έργου που παράγεται, δηλαδή κατά πόσο αυτό προσελκύει επενδύσεις και είναι σύμφωνο με τα συμφέροντα των επενδυτών.

Υπενθυμίζουμε ότι η υπουργός Παιδείας, τη Δευτέρα, παρουσίασε άξονες ενός σχεδίου δράσης για την Ερευνα, που μετατρέπει ερευνητική δραστηριότητα ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημίων - και επίσημα - σε ένα ακόμα προϊόν της ελεύθερης αγοράς, όπου κυρίαρχο ρόλο θα έχουν οι σχεδιασμοί του κεφαλαίου. Μίλησε για «Ενοποιημένο Χώρο Ερευνας», όπου θα υπάρχει συνεργασία των ερευνητών που εργάζονται σε κρατικά ερευνητικά κέντρα, των μελών ΔΕΠ και ερευνητών της Ανώτατης Εκπαίδευσης και των ερευνητικών κέντρων του ιδιωτικού τομέα. Σκοπός είναι η έρευνα «να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ζήτησης του παραγωγικού τομέα και να γίνεται σε συνεργασία με αυτόν, κινητοποιώντας έτσι και ιδιωτικά κεφάλαια». Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα θα κινούνται σύμφωνα μόνο με κριτήριο την προσέλκυση επενδύσεων, άρα με ερευνητικές ανακαλύψεις που θα εξυπηρετούν την «αγορά»».

Με την εσωτερική αξιολόγηση θα γίνει ένα πρώτο «ξεκαθάρισμα», για να προχωρήσει στη συνέχεια ο «Ενοποιημένος Χώρος Ερευνας». Με συγχωνεύσεις ή ακόμα και καταργήσεις ερευνητικών κέντρων θα δημιουργηθεί ο νέος «χάρτης» στην έρευνα, η λεγόμενη «νέα αρχιτεκτονική του ερευνητικού ιστού», όπως την ονομάζει το υπουργείο. Σε αυτό το νέο «χάρτη» δε θα χωρά η επιστημονική έρευνα που εξυπηρετεί τις κοινωνικές και λαϊκές ανάγκες, εάν απ' αυτή δεν προκύπτει κέρδος. Δε θα χωρούν οι ερευνητές που δεν ...αντιλαμβάνονται τις απαιτήσεις της «αγοράς».