Το «Πανεπιστήμιο ΑΕ» που θα κοστίζει ακόμα περισσότερο στους φοιτητές (μέσω της σίτισης, της στέγασης και των άλλων υπηρεσιών που περνάνε στους ιδιώτες), που η διοίκηση θα βρίσκεται στα χέρια των επιχειρήσεων, τα προγράμματα σπουδών θα είναι προγράμματα κατάρτισης... περιέγραψε η υπουργός Παιδείας, Α. Διαμαντοπούλου, σε συνέντευξη Τύπου, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Πρυτάνεων, στο Ρέθυμνο, το περασμένο Σάββατο.

Η υπουργός έκανε λόγο για «αυτοδιοίκηση», «λογοδοσία», «ποιότητα» και «εξωστρέφεια» στα ιδρύματα. Πίσω από καθεμία απ' αυτές τις λέξεις υπάρχει η πολιτική της κυβέρνησης. «Αυτοδιοίκηση» σημαίνει πανεπιστήμιο - επιχείρηση. Η «λογοδοσία» είναι η υποταγή στις επιχειρήσεις. Η «ποιότητα» έχει να κάνει με τις απαιτήσεις της «αγοράς». Η «εξωστρέφεια» είναι το σύνθημα για να γκρεμιστεί ό,τι έχει απομείνει απ' το δημόσιο χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Σε αυτές τις λέξεις πρόσθεσε την «αξιολόγηση» πανεπιστημίων, εκπαιδευτικού προσωπικού, με μοναδικό κριτήριο τις «ανάγκες» του κεφαλαίου κάθε χρονική στιγμή.

Η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών θα είναι «πελάτες» των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ που θα τους πουλάνε, εκτός από πλήρως υποβαθμισμένα «πτυχία - μενού», και μονοετή και διετή προγράμματα κατάρτισης. Τα Κέντρα Αριστείας θα αφορούν μια μικρή μειοψηφία υψηλής επιστημονικής ειδίκευσης και θα λειτουργούν ως «ευκαιρία» για τους πολλούς, οι οποίοι όμως θα κυνηγούν πιστωτικές μονάδες, μήπως βρουν δουλειά.

Η υπουργός Παιδείας, σε δήλωσή της, υποστήριξε ότι «θα κριθούμε όλοι από τη συμμετοχή μας και όχι από την άρνησή μας», και στη συνέντευξη Τύπου άφησε να εννοηθεί ότι πίσω απ' τις κινητοποιήσεις κρύβονται σκοπιμότητες. Ας ψάξει να βρει «σκοπιμότητες» στους κρυφούς και φανερούς συνομιλητές της. Φοιτητές, σπουδαστές και καθηγητές που δεν πουλάνε την επιστήμη τους, αλλά την υπηρετούν, έχουν έναν ολόκληρο κατάλογο αιτιών για να είναι απέναντι στις νέες αναδιαρθρώσεις:

Η διοίκηση στις επιχειρήσεις: Τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ θα διοικούνται από Συμβούλια, στα οποία μπορεί να συμμετέχουν και μέλη που δεν ανήκουν στην ακαδημαϊκή κοινότητα (μάνατζερ). Τα συμβούλια θα έχουν ευθύνη για έγκριση του προϋπολογισμού και της προγραμματικής συμφωνίας με το κράτος, την ευθύνη για τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας, την επιλογή και την παύση του πρύτανη και του προέδρου, που θα επιλέγεται μετά από διεθνή πρόσκληση. Η Σύγκλητος (για τα πανεπιστήμια) και η Συνέλευση (για τα ΤΕΙ) θα ασχολούνται μόνο με ...ακαδημαϊκά θέματα.

«Αυτοτέλεια» και κρατική χρηματοδότηση με προγραμματικές συμφωνίες και κριτήρια «αγοράς»: Τα ιδρύματα διαχειρίζονται όλα τα οικονομικά τους, μεταξύ αυτών και τη μισθοδοσία των καθηγητών και προσωπικού. Εχουν την ευθύνη της «σύνδεσης» με τις επιχειρήσεις (επενδύσεις κ.ά.) και αξιολογούνται απ' αυτές. Η κρατική χρηματοδότηση γίνεται με βάση προγραμματικές συμφωνίες με κριτήρια «ανταγωνιστικότητας» (προσέλκυση εξωτερικών πόρων και χορηγιών, βαθμός αξιοποίησης πόρων του Ιδρύματος, αποδοτικότητα διαχείρισης επιπλέον εσόδων, αριθμός απλών συμμετοχών σε διεθνή ανταγωνιστικά προγράμματα έρευνας της ΕΕ κ.ά.).

Θα ...πωλείται σίτιση και στέγαση: Ο φοιτητής/σπουδαστής θα έχει «ηλεκτρονική κάρτα» που θα αγοράζει τις «παροχές» του ιδρύματος. Η σίτιση και στέγαση θα γίνονται απ' τις επιχειρήσεις «σχήματα συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα». Προωθείται το σύστημα των φοιτητικών δανείων.

Νέο ταξικό φίλτρο μετά το πρώτο έτος: Οι φοιτητές και οι σπουδαστές θα εισάγονται σε Σχολή και μετά το πρώτο έτος σε τμήμα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας ακόμα κύκλος φροντιστηρίων, που θα λειτουργεί ως νέος ταξικός φραγμός.

«Πτυχία - μενού»: Μετά το πρώτο έτος οι φοιτητές και οι σπουδαστές θα περνάνε σε τμήμα, «σύμφωνα με τις επιδόσεις τους». Τελικά θα διαμορφώνουν ένα σύνολο μαθημάτων για «πτυχίο» - κατάρτισης, με μοναδικό κριτήριο τις ανάγκες της «αγοράς» και καμία σχέση με την επιστημονική εκπαίδευση.

Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων Ανώτατης Εκπαίδευσης με τρία επίπεδα που θα εντάσσεται στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων, που θα λειτουργεί ως εργαλείο επιλογής για τους εργοδότες.

Μονοετή και διετή προγράμματα κατάρτισης: Τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ θα μπορούν να πουλάνε μονοετή και διετή προγράμματα κατάρτισης στο πλαίσιο της Διά Βίου Μάθησης.

Διεύρυνση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, μισθοί με όρους «ανταγωνιστικότητας», χορηγίες εδρών: Οι βαθμίδες στα Πανεπιστήμια περιορίζονται σε τρεις (Καθηγητές, Αναπληρωτές Καθηγητές, Επίκουροι Καθηγητές) και η βαθμίδα του Λέκτορα μετατρέπεται σε μια καθαρά ελαστική εργασιακή σχέση, που αντικαθιστά τον καθηγητή που έχει προσληφθεί με βάση το ΠΔ 407. Στα ΤΕΙ παραμένουν οι τέσσερις βαθμίδες και σε όλα τα ιδρύματα η μονιμότητα διασφαλίζεται στη βαθμίδα του αναπληρωτή. Τα ιδρύματα θα μπορούν να καθορίζουν τους μισθούς των καθηγητών σύμφωνα με την «ανταγωνιστικότητά» τους. Το κράτος ορίζει μόνο το ελάχιστο όριο (προφανώς όταν η εργασιακή σχέση δεν είναι ελαστική). Θεσμοθετείται η χορηγία εδρών από τις επιχειρήσεις και η απόλυτη υποταγή των καθηγητών στα συμφέροντά τους. Τα ιδρύματα καθορίζουν και με «ανταγωνιστικές» προϋποθέσεις την πρόσληψη του καθηγητή και «αξιολογούνται» με τον ίδιο τρόπο.