«Στην Ελεύθερη Ελλάδα, η γυναίκα αποφασιστικά δουλεύει στην παραγωγή, κυβερνάει πλάι στον άνδρα στη λαϊκή εξουσία, είναι γερό στήριγμα στο ΔΣΕ. Χιλιάδες αγωνίστριες στη σκλαβωμένη Ελλάδα σκάβουν το λάκκο του νεοφασισμού, αλύγιστες μπροστά στον κίνδυνο και την τρομοκρατία. Και στο βουνό γράφουν καινούριες δοξασμένες σελίδες, με το φλογερό τους πατριωτισμό, οι αντάρτισσες του Δημοκρατικού μας Στρατού» (Περιοδικό του ΔΣΕ, τεύχος Απρίλη 1948, σελ. 130).

Το ΚΚΕ, ραχοκοκαλιά και ψυχή του ΔΣΕ, φρόντισε ώστε να αναπτύσσεται ειδική δουλειά στις γυναίκες που συμμετείχαν και δρούσαν στις γραμμές του, σ' αυτές που δρούσαν στην Ελεύθερη Ελλάδα, έτσι ώστε να κατακτούν θέσεις μέχρι και στα όργανα της Λαϊκής Εξουσίας, εκεί που είχε αρχίσει να εγκαθιδρύεται, αλλά και στις σκλαβωμένες από το μοναρχοφασισμό περιοχές.

Η συμμετοχή και η δράση των γυναικών στο λαϊκό επαναστατικό στρατό, όπως ήταν ο ΔΣΕ, ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Στα μάχιμα τμήματά του οι γυναίκες έφτασαν στο 30% σε σύνολο 30.000 μαχητών.

Οι γυναίκες μαχήτριες δεν υστερούσαν καθόλου σε μαχητικότητα, ικανότητα και αυταπάρνηση στον ένοπλο αγώνα, από τους άνδρες μαχητές. Να ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στη θρυλική πορεία της Ταξιαρχίας αόπλων της Ρούμελης προς τη Μακεδονία ανάμεσα στους 1.200 οι 300 ήταν γυναίκες. Η φάλαγγα βάδιζε 40 μερόνυχτα και απ' αυτά τα 13 χωρίς τροφή. Διάνυσαν 6 χιονισμένες βουνοκορφές, 4 μεγάλους κάμπους και 6 δημοσιές και άντεξαν. Εφτά γυναίκες επειδή ξεκόπηκαν από τη φάλαγγα, έχασαν τον προσανατολισμό της πορείας, έπεσαν από το βράχο του Ολύμπου σαν νέες Σουλιώτισσες, για να μην αιχμαλωτιστούν από τους μοναρχοφασίστες.

Σε 688 ανέρχονται οι γυναίκες στελέχη, αξιωματικοί και υπαξιωματικοί του ΔΣΕ. Αρκετές ήταν οι μαχήτριες που τιμήθηκαν με διακρίσεις ηθικής αμοιβής για τη δράση τους. Σε 55 γυναίκες απονεμήθηκαν μετάλλια ανδρείας, σε 244 δόθηκε προαγωγή επ' ανδραγαθία, ενώ εκατοντάδες πήραν έπαινο.

Κοντά σε αυτές που πολεμούσαν με το όπλο, έδιναν τη μάχη οι τραυματιοφορείς, οι τηλεφωνήτριες, οι νοσοκόμες, οι σαμποταρίστριες, οι σύνδεσμοι, ενώ σε πολλές δύσκολες καταστάσεις φρόντιζαν να εμψυχώνουν με το δικό τους ξεχωριστό τόνο αισιοδοξίας τους μαχητές και τις μαχήτριες.

Οι γυναίκες του ΔΣΕ δούλευαν στα συνεργεία ιματισμού και υπόδησης. Χρησιμοποιούνταν στην επιμελητεία και στα μαγειρεία. Οργάνωναν το «νοικοκυριό» στα τμήματα, ξεσήκωναν με τον ενθουσιασμό τους την επαναστατική άμιλλα. Εγραφαν γράμματα, συνθήματα, μοίραζαν εφημερίδες και τρικ. Εμπαιναν στα σπίτια των γυναικών, προπαγανδίζοντας τους σκοπούς του ΔΣΕ, έδιναν θάρρος, πίστη και ελπίδα για την προοπτική του αγώνα. Αρκετές φορές, μιλούσαν σε συγκεντρώσεις γυναικών, φροντίζοντας για την πολιτική τους ενημέρωση. Οργάνωναν παιδικά συσσίτια, δούλευαν στην επαγρύπνηση, στα Λαϊκά Συμβούλια και τα Λαϊκά Δικαστήρια στην Ελεύθερη Ελλάδα.

Σ' αυτές τις γυναίκες αφιερώθηκε από το ΚΚΕ η εκδήλωση που έγινε την προηγούμενη Κυριακή στη Φλώρινα και στην οποία μίλησε η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα.

Παραθέτουμε σήμερα ολόκληρη την ομιλία στην εκδήλωση.