Κυριακή 20 Μάρτη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 9
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
Ο διεθνής ρόλος της Κίνας

Πρώτο μέρος

Η «ανατολή» μιας νέας παγκόσμιας δύναμης, της Κίνας, προκαλεί το αμείωτο ενδιαφέρον αναλυτών και απλών εργαζομένων σ' ολόκληρο τον κόσμο. Το ενδιαφέρον αυτό είναι πολλαπλό σε ανθρώπους πολιτικοποιημένους, οι οποίοι γνωρίζουν για την εποχή των κοινωνικών επαναστάσεων που άνοιξε ο Οκτώβρης του 1917 στη Ρωσία και που οδήγησε σε σειρά μεγάλων κοινωνικών - πολιτικών αγώνων και επαναστάσεων σ' ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ των άλλων και της Κινεζικής Επανάστασης. Το ενδιαφέρον για την άνοδο της ισχύος της Κίνας είναι αντιφατικό, γιατί αυτή πραγματοποιείται κάτω από τις κόκκινες σημαίες και με το ΚΚ Κίνας στην εξουσία.

Ωστόσο, ανάμεσα στα «μαθήματα» που έδωσε η αντεπανάσταση στη Σοβιετική Ενωση, ήταν πως οι κομμουνιστές δε θα έπρεπε να επαφίενται στα όσα υποστήριζε το ΚΚΣΕ, αλλά θα έπρεπε το κάθε ΚΚ, με επιμονή στην αρχή του προλεταριακού διεθνισμού, να μελετά με τις δικές του δυνάμεις τις εξελίξεις, την πείρα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και να προσπαθεί να διαμορφώσει δική του γνώμη γι' αυτές, με εργαλείο τη μαρξιστική - λενινιστική κοσμοθεωρία. Το ΚΚΕ ασκεί το δικαίωμα της κριτικής μέσα στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και με σκοπό την ενίσχυσή του, την ενίσχυση της κομμουνιστικής στρατηγικής, αντιπαρατίθεται σε παρεκκλίσεις από τις αρχές του μαρξισμού - λενινισμού και τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, διατηρώντας ταυτόχρονα διμερείς σχέσεις με κομμουνιστικά κόμματα με τα οποία έχει διαφορετικές προσεγγίσεις.

Στη βάση αυτή το ΚΚΕ, ενώ συνεχίζει να διατηρεί διμερείς σχέσεις με το ΚΚ Κίνας, παρακολουθεί συστηματικά, διαμορφώνει τις δικές του εκτιμήσεις, τις θέτει ανοικτά στο ΚΚΚ και δημόσια. Οπως είναι γνωστό, ήδη από το 17ο Συνέδριό του (2005), το ΚΚΕ επισήμανε την επέκταση των καπιταλιστικών σχέσεων στην Κίνα. Στα χρόνια που μεσολάβησαν η τάση αυτή ισχυροποιήθηκε και είναι εμφανής ακόμα περισσότερο.

Εξελίξεις στη διεθνή θέση της Κίνας στην οικονομία

Η αύξηση της οικονομικής ισχύος της Κίνας είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός. Ετσι θεωρείται πως η Κίνα, ξεπερνώντας την Ιαπωνία, είναι πλέον η 2η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο1 μετά τις ΗΠΑ, ενώ το 2010 ξεπέρασε τη Γερμανία κι αναδείχτηκε στην 1η θέση της παγκόσμιας κατάταξης ανάμεσα στις χώρες - εξαγωγείς. Κατά το διάστημα Γενάρη - Οκτώβρη 2009, η Κίνα εξήγαγε εμπορεύματα αξίας 957 δισ. δολαρίων2. Οι εξαγωγές καλύπτουν το 80% των συναλλαγματικών εσόδων του κράτους3. Η Κίνα εξάγει 50 χιλιάδες διαφορετικά προϊόντα σε 182 χώρες, ενώ με τις 80 από αυτές έχει υπογράψει και σχετικές εμπορικές συμφωνίες και πρωτόκολλα συνεργασίας. Βασικοί εμπορικοί εταίροι της Κίνας είναι οι μεγάλες καπιταλιστικές χώρες (Ιαπωνία, ΗΠΑ, χώρες της ΕΕ), που καλύπτουν το 55% των συναλλαγών του εξωτερικού εμπορίου της4. Ενα γεγονός που μαρτυρά την αλλαγή που έχει γίνει τα τελευταία 20 χρόνια είναι πως, αν το 1993 η Κίνα έκανε εξαγωγές πετρελαίου, σήμερα είναι αναγκασμένη όχι απλώς να κάνει εισαγωγές, αλλά από το 2009 να συγκρίνεται με τις ΗΠΑ στις παγκόσμιες εισαγωγές πετρελαίου.

Η Κίνα κατέλαβε το 2010 τη 2η παγκόσμια θέση (μετά τις ΗΠΑ) σε αριθμό δισεκατομμυριούχων (130 άνθρωποι), των οποίων μάλιστα η περιουσία αυξήθηκε μέσα σ' ένα χρόνο κατά 222%. Εκτιμάται ακόμη πως οι 1.000 πλουσιότεροι άνθρωποι της Κίνας αύξησαν μέσα σ' ένα χρόνο την περιουσία τους κατά 30%, αυξάνοντάς την από τα 439 δισ. δολάρια στα 571 δισ. δολάρια5.

Θα μπορούσαμε να αντιπαραθέσουμε τα παραπάνω στοιχεία με άλλα, που δείχνουν τη μιζέρια και την εκμετάλλευση που βιώνουν τα εκατοντάδες εκατομμύρια των εργαζομένων στη σημερινή Κίνα, ως αποτέλεσμα της πολιτικής του «Πλουτίστε!», που ακολουθεί φανερά εδώ και 30 χρόνια το ΚΚΚ. Θα αναφέρουμε όμως τα εξής, από εκτιμήσεις της Ενωσης των Κινέζων επιχειρηματιών, όπως τις μετέδωσε η κινεζική τηλεόραση: Το 8,5% των 500 μεγαλύτερων μονοπωλίων στον κόσμο είναι κινέζικα (43 εταιρείες). Αν και αυτή τη στιγμή τα αμερικάνικα μονοπώλια έχουν διπλάσιο όγκο κερδών από τα κινέζικα, η τάση είναι τα κινεζικά μονοπώλια να έχουν μεγαλύτερη κερδοφορία και μεγαλύτερη ταχύτητα συσσώρευσης από τα αμερικάνικα6.

Τα επίσημα στοιχεία, επίσης, δείχνουν πως την περίοδο από το 2004 έως το 2010 ο αριθμός των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην Κίνα αυξήθηκε κατά 81% και φτάνουν σήμερα τα 3.596 εκατομμύρια επιχειρήσεις7. Τα κέρδη των 500 μεγαλύτερων ιδιωτικών επιχειρήσεων αυξήθηκαν το 2009 κατά 23,27%8.

Ταυτόχρονα, αυτές οι επιχειρήσεις, δίπλα στα κρατικά κινεζικά μονοπώλια, αύξησαν το διεθνή ανταγωνισμό. Οι 117 από αυτές συμμετείχαν σε 481 επενδυτικά σχέδια στο εξωτερικό, όπου επένδυσαν 225,27 εκατομμύρια δολάρια9. Συνολικά, το 2009 οι κινεζικές άμεσες επενδύσεις στον κόσμο έφτασαν τα 56,53 δισ. δολάρια (το 5,1% των παγκόσμιων επενδύσεων), κατατάσσοντας την Κίνα στην 5η θέση της παγκόσμιας λίστας των παγκόσμιων επενδυτών10.

Η άνοδος της οικονομικής ισχύος της Κίνας έκανε τον Ιούνη του 2010 μια σειρά διεθνείς τράπεζες (όπως HSBC, Deutsche Bank, Citigroup) να σπρώχνουν επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν για τις δοσοληψίες τους το κινεζικό νόμισμα, γιουάν, αντί του δολαρίου11.

Ταυτόχρονα, το Σεπτέμβρη του 2010, η Κίνα αύξησε τις αγορές αμερικανικών ομολόγων κατά 3,0 δισ. δολάρια φτάνοντας στα 846,7 δισ. δολάρια και διατήρησε τη θέση της, πάνω από την Ιαπωνία, ως ο μεγαλύτερος ξένος κάτοχος αμερικανικών ομολόγων12. Επιπλέον υπέγραψε συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ώστε να αγοράσει ομόλογά του αξίας 50 δισ. δολαρίων13.

Αξιοσημείωτη είναι η επιδίωξη της Κίνας να ελέγξει όσο το δυνατό μεγαλύτερους φυσικούς πόρους, οι οποίοι ολοένα και περισσότερο περνούν υπό τον έλεγχο κινεζικών εταιρειών. Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας βρίσκεται η Αφρική. Χαρακτηριστικό είναι το εξής στοιχείο: Αν στα μέσα της δεκαετίας του 1990 το εμπόριο της Κίνας με ολόκληρη τη Μαύρη ήπειρο ήταν περίπου 5-6 δισ. δολάρια, το 2003 το ποσό αυτό αυξήθηκε στα 18 δισ. ευρώ και έως το 2008 είχε φτάσει τα 100 δισ. ευρώ14. Σήμερα σχεδόν σε όλες τις χώρες της Αφρικής υπάρχει σημαντική οικονομική παρουσία της Κίνας. Στη ζώνη του χαλκού της Ζάμπια και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (ΛΔΚ) βρίσκεται η ταχύτερα αναπτυσσόμενη Chinatown στον κόσμο. Το Σουδάν έχει γίνει ένας από τους βασικούς προμηθευτές πετρελαίου στην κινεζική αγορά:Κάθε μέρα στην Κίνα αποστέλλονται 600 χιλιάδες βαρέλια σουδανικού πετρελαίου. Το ένα τρίτο των εισαγωγών της Κίνας προέρχεται από την Αφρική, με μεγαλύτερους προμηθευτές την Αγκόλα, την Ισημερινή Γουινέα και το Σουδάν. Επιπλέον το πετρέλαιο πηγαίνει προς την Κίνα από το Τσαντ, τη Νιγηρία, την Αλγερία και την Γκαμπόν.

Σε αντάλλαγμα για την πρόσβαση σε φυσικούς πόρους των αφρικανικών χωρών, η Κίνα πραγματοποιεί επενδύσεις σε οδικές και λιμενικές υποδομές, σε υποδομές αναγκαίες για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης (κτίρια σχολείων, νοσοκομείων, κατοικίες), καθώς και βιομηχανικών υποδομών. Στην Αγκόλα και τη Μοζαμβίκη, οι κινεζικές εταιρείες κατασκευάζουν δρόμους, αναβαθμίζουν λιμάνια και σιδηρόδρομους. Στην πρωτεύουσα της Αιθιοπίας Αντίς Αμπέμπα και στο Ναϊρόμπι της Κένυας κινεζικές εταιρείες κατασκευάζουν πολυάριθμα έργα.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Σημειώσεις:

1. «Η απειλή του κίτρινου γίγαντα», http://www.paraskhnio.gr/index.php?option= com_content&view=article&id=435:2010-09-06-10-00-51&catid=13:paraskhniostonkosmo&Itemid=8.

2. «Η Κίνα αποτελεί πλέον τη μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη του κόσμου», http://www.eurocapital.gr/index.php/permalink/5287.html

3.http://sino.by/analitics/109-analitics.

4.http://o-kitae.ru/sovremennaya-ekonomika-kitaya/16.html.

5. «Η φιλοσοφία της επιτυχίας των Κινέζων δισεκατομμυριούχων», http://www.buffett.ru/investments/?ID=3293&print=Y.

6. «Οι μεγαλύτερες εταιρείες στην Κίνα και στον κόσμο», http://russian.cntv.cn/ program/news_ru/20100906/102640.shtml.

7. «Ο αριθμός των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην Κίνα ξεπέρασε τα 3,5 εκατομμύρια», http://www.ttservice.by/index.php?name=news&op=view&id=4.

8. «Φέτος οι 500 ισχυρότερες ιδιωτικές επιχειρήσεις της Κίνας έχουν 5 ιδιαιτερότητες», http://russian.china.org.cn/exclusive/txt/2010-09/01/content_20841263.htm.

9. Ο.π.

10. «Η Κίνα το 2009 ήταν μέσα στους 5 μεγαλύτερους επενδυτές στον κόσμο», http://www.bfm.ru/news/2010/09/06/kitaj-v-2009-godu-stal-pjatym-krupnejshiminvestoromv-mire.html.

11. «Παγκόσμια οικονομία: Ο κινέζικος κύκλος», http://www.warandpeace.ru/ru/ reports/vprint/51067.

12. «ΗΠΑ: Αγορές αμερικανικών ομολόγων από την Κίνα», http://www.capital.gr/News Print.asp?id=1048344.

13. «Η Κίνα βαδίζει στον κόσμο», http://www.chaskor.ru/article/kitaj_poshel_po_ miru_18811.

14. «Σκούπα πρώτων υλών», http://www.expert.ru/printissues/expert/2009/40/resursnuy_ pylesos/. Τα παρακάτω στοιχεία σ' αυτό το κεφάλαιο είναι από το συγκεκριμένο άρθρο.


Του
Ελισαίου ΒΑΓΕΝΑ*
* Ο Ελισαίος Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ