Επικίνδυνες διαστάσεις έχουν πάρει τα ελλείμματα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών, τα οποία χρόνο με το χρόνο διαμορφώνεται σε νέα επίπεδα ρεκόρ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία, (απόκλιση από τις άλλες των κρατών - μελών της ΕΕ και είναι αντικειμενική τάση), αλλά ιδιαίτερα τους εργαζόμενους που θα «πληρώνουν τη νύφη». Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε την περασμένη βδομάδα η Τράπεζα της Ελλάδας με τις εξελίξεις των βασικών μεγεθών του ισοζυγίου στο δεκάμηνο Γενάρης- Οκτώβρης 2000, είναι αποκαλυπτικά, σχετικά με την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Στοιχεία τα οποία όμως για ευνόητους λόγους τα... παρέκαμψαν, εκείνοι που όρισαν τα κριτήρια της Συνθήκης του Μάαστριχτ για την Οικονομική και Νομισματική Ενωση των χωρών - μελών της ΕΕ. Αποκαλύπτουν, με το δικό τους τρόπο, ότι η Ελλάδα μπαίνει στην ΟΝΕ πολύ πιο αδύνατη, σε σχέση με πέρσι, πρόπερσι ή το 1996, σε πείσμα των διαβεβαιώσεων του πρωθυπουργού και άλλων μελών του Υπουργικού Συμβουλίου περί «ισχυρής Ελλάδας μέσα στην ΟΝΕ».

Το γεγονός, ότι στο περσινό δεκάμηνο το εμπορικό έλλειμμα, ξεπέρασε τα 6 τρισεκατομμύρια δραχμές και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (αποτυπώνονται η συνολική εικόνα του «πάρε- δώσε» της Ελλάδας με το εξωτερικό) άγγιξε τα 2,1 τρισεκατομμύρια δραχμές, αποτελεί τεκμήριο ότι σήμερα η Ελλάδα είναι πιο αδύνατη, συγκριτικά με πέρσι ή πρόπερσι. Σαν ποσοστό του ΑΕΠ, το εμπορικό έλλειμμα ξεπέρασε στο δεκάμηνο το 14,8% (αντί 11,3% πέρσι) και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, έσπασε το φράγμα του 5% του ΑΕΠ (από 2,6% πέρσι). Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί, ότι η Ελλάδα, συγκριτικά με τις άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ, έχει τα υψηλότερα ελλείμματα (εμπορικό και τρεχουσών συναλλαγών) στο ισοζύγιο και αντί να συγκλίνει με το μέσο όρο των άλλων χωρών - μελών της ΕΕ των «12» ή των «15» χρόνο με το χρόνο... αποκλίνει, όπως συμβαίνει και με την ανεργία...

Η έξαρση των ελλειμμάτων αποτελεί στην ουσία στοιχείο έντασης της εξάρτησης της καπιταλιστικής οικονομίας της Ελλάδας από τη διεθνή χρηματιστική ολιγαρχία. Κι αυτό, γιατί οι διευρυνόμενες «μαύρες τρύπες» των ελλειμμάτων του ισοζυγίου- που έτσι φωτογραφίζουν από μια ακόμη πλευρά την προβληματικότητα της ελληνικής οικονομίας- καλύπτονται με εξωτερικό δανεισμό. Και όπως οι Ελληνες τραπεζίτες προσφέρουν με τοκογλυφικούς όρους δανεικό χρήμα στους οικονομικά αδύνατους πελάτες που χρειάζονται επιτακτικά ρευστό, έτσι και οι τραπεζικοί κολοσσοί του εξωτερικού χορηγούν δάνεια με πολύ σκληρότερους όρους στις οικονομικά ασθενέστερες χώρες.

Από τους 2 πίνακες με τα επίσημα στοιχεία- της Τράπεζας της Ελλάδας και του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας- που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ», προκύπτει με σαφήνεια ότι τα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών όπως και το εμπορικό έλλειμμα, έχουν διαμορφωθεί στο δεκάμηνο του 2000 στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στο δεκάμηνο Γενάρης - Οκτώβρης 2000:

• το εμπορικό έλλειμμα (που αφορά τη συναλλαγματική δαπάνη και τις εισπράξεις από εισαγωγές και εξαγωγές διαφόρων εμπορευμάτων, μαζί με τα καύσιμα) αυξήθηκε - συγκριτικά με το ίδιο δεκάμηνο του 1999- κατά 40,2% και έφτασε στο ποσό των 6.068,6 δισ. δραχμές. Ηταν δηλαδή μεγαλύτερο κατά 1,7 τρισεκατομμύρια δραχμές συγκριτικά με το δεκάμηνο και 0,6 τρισ. δραχμές συγκριτικά με το δωδεκαμήνου του 1999.
• το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών (που αφορά τις εμπορικές και τις κάθε είδους συναλλαγές της Ελλάδας με το εξωτερικό) αυξήθηκε κατά 105,2% ήτοι κατά 1.054 δισ. δραχμές συγκριτικά με το δεκάμηνο του 1999.

Η δραματική επιδείνωση στα ελλείμματα του ισοζυγίου, οφείλεται όχι μόνο στην κατακόρυφη άνοδο των διεθνών τιμών πετρελαίου- που επιβάρυναν το ισοζύγιο καυσίμων- αλλά και σε μια σειρά άλλους παράγοντες, όπως: Πρώτον, το γεγονός ότι οι ελληνικές εξαγωγές παραμένουν καθηλωμένες στα χαμηλά επίπεδα που διαμορφώθηκαν την τελευταία 20ετία μετά την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, που είχε σαν συνέπεια να χαθούν μια σειρά αγορές του εξωτερικού για εξαγωγές παραδοσιακών ελληνικών προϊόντων. Δεύτερον, στο γεγονός ότι συνεχίστηκε ο κατακλυσμός της ελληνικής αγοράς με εισαγόμενα ξένα προϊόντα (καταναλωτικά και άλλα) τα οποία εκτόπισαν τα ομοειδή ελληνικά.

Η αύξηση των εισπράξεων από εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στο δεκάμηνο του 2000 κατά 42,4% ήταν μεν αξιόλογη, αλλά, τελικά, αποδείχτηκε αδύνατη να αντισταθμίσει την αύξηση της δαπάνης για εισαγωγές ξένων προϊόντων κατά 40,9%, καθώς η αξία των ελληνικών εξαγωγών αντιπροσωπεύει μόλις το 1/3 της αξίας των εισαγωγών. Ετσι, παρά το γεγονός ότι πέρσι οι εξαγωγές αυξήθηκαν με ρυθμό μεγαλύτερο των εισαγωγών- κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα- το εμπορικό έλλειμμα διευρύνθηκε κατά 1.740,1 δισ. δραχμές, επειδή η δαπάνη για εξαγωγές εκτινάχτηκε στο ποσό των 9.081,9 δισ. δραχμών, ενώ τα έσοδα από εξαγωγές ελληνικών προϊόντων ανήλθαν μόλις στο ποσό των 3.013,3 δισ. δραχμών.

Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι παρά τις πολύχρονες και πολύμορφες αντιλαϊκές πολιτικές μονόπλευρης λιτότητας που επέβαλαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ την τελευταία 20ετία- εισοδηματικές πολιτικές μείωσης των μισθών και συντάξεων, διαδοχικές υποτιμήσεις της δραχμής (εφάπαξ ή με τη μέθοδο της διολίσθησης), η διεύρυνση των προνομίων και φοροαπαλλαγών στις μεγάλες επιχειρήσεις σε συνδυασμό με το σφαγιασμό των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα και άλλα μέτρα που εφαρμόστηκαν με πρόσχημα τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων, την αύξηση των ελληνικών εξαγωγών και την... ισχυροποίηση της ελληνικής οικονομίας- το αποτέλεσμα, είναι αδιαμφισβήτητο. Είκοσι χρόνια, μετά την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, η Ελλάδα, έγινε από το Γενάρη του 2001 πλήρες μέλος της ΟΝΕ, με ένα ισοζύγιο η ελλειμματικότητα του οποίου αυξάνεται. Οι εισαγωγές έχουν διογκωθεί σημαντικά και σήμερα είναι υπερτριπλάσιες των ελληνικών εξαγωγών, ενώ έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση και στο θέμα των μεταβιβάσεων, δηλαδή του «πάρε δώσε» με την ΕΕ, καθώς οι εισπράξεις από το κοινοτικά ταμεία, αυξάνονται με ταχύτερους ρυθμούς συγκριτικά με το ρυθμό των πληρωμών της Ελλάδας προς τα διάφορα ταμεία της κοινότητας.

Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από τη σύγκριση των στοιχείων με τις εξελίξεις των βασικών μεγεθών του ισοζυγίου στο δωδεκάμηνο Γενάρης- Δεκέμβρης των ετών 1997, 1998 και 1999, που παρατίθενται στο δεύτερο πίνακα. Και όλα δείχνουν, πως με τη δημοσιοποίηση των μεγεθών του ισοζυγίου στο τελευταίο δίμηνο του 1999 (δηλαδή τους μήνες Νοέμβρης και Δεκέμβρης) θα προκύψει παραπέρα επιδείνωση των ελλειμμάτων. Θεωρείται παραπάνω από βέβαιο ότι στο δωδεκάμηνο Γενάρης- Δεκέμβρης 2000 το εμπορικό έλλειμμα θα ξεπεράσει κατά πολύ το 16% του ΑΕΠ, ενώ δεν αποκλείεται να δούμε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών πάνω από 6% του ΑΕΠ.

Και, ευλόγως, τίθεται το ερώτημα: Τώρα, που η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ θυσίασε στο βωμό της ΟΝΕ τη δραχμή και την άσκηση εθνικής συναλλαγματικής και νομισματοπιστωτικής πολιτικής- το δικαιώματα αυτά εκχωρήθηκαν στο διευθυντήριο των Βρυξελλών και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- με ποια μέσα και ποιες πολιτικές θα επιδιωχτεί η μείωση των ελλειμμάτων του ισοζύγιου;

Η αλήθεια, δεν είναι παιδί της αυθεντίας, αλλά παιδί του χρόνου. Και είναι σχεδόν βέβαιο, ότι η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ- με τη δημόσια ή σιωπηρή στήριξη όλων εκείνων (πολιτικά κόμματα ή φορείς) που υπερψήφισαν και στήριξαν τις πολιτικές που υπαγορεύονται από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, του Αμστερνταμ και των Συμφώνων Σταθερότητας- θα επιδιώξουν να αντιμετωπίσουν τα ελλείμματα του ισοζυγίου και των άλλων προβλημάτων της «ισχυρής- υποτίθεται στην εντός ΟΝΕ εποχή- ελληνικής οικονομίας, με τη διαιώνιση των αντιλαϊκών εισοδηματικών και άλλων πολιτικών μονόπλευρης λιτότητας. Αν και σε ποιο βαθμό θα τους περάσει, αυτό θα εξαρτηθεί και από το βαθμό αντίστασης των εργαζομένων και του βαθμού συσπείρωσής τους με τα άλλα πλατιά λαϊκά στρώματα, με στόχο την ανατροπή της συγκεκριμένης πολιτικής.