Λίγοι οργανισμοί λογίζονται πιο χαμηλά μεταξύ των ζωντανών όντων σε σχέση με το ζελατινώδες παραμήκιο των λιμνών γλυκού νερού. Πρόκειται για μονοκύτταρο οργανισμό, με χιλιάδες μικρά τριχίδια που προεξέχουν από την επιφάνειά του σαν γένια. Ωστόσο, αυτός ο φαινομενικά πρωτόγονος οργανισμός είναι ικανός για εκπληκτικά σύνθετες συμπεριφορές. Μπορεί να κολυμπήσει 10 φορές το μήκος του μέσα σε ένα δευτερόλεπτο, να αναπαράγεται από μόνος του ή σε συνεργασία με άλλο παραμήκιο, αλλά και να κυνηγά με επιτυχία την τροφή του, καταφέρνοντας έτσι να ευημερεί σε όλα τα γλυκά νερά της Γης.

Ο μύθος του απλοϊκού παραμήκιου δέχτηκε ισχυρό πλήγμα το 2006, όταν οι επιστήμονες αποκωδικοποίησαν για πρώτη φορά το γονιδίωμά του. Ανακάλυψαν περίπου 40.000 γονίδια, περίπου διπλάσια απ' όσα έχει το DNA ενός ανθρώπινου κυττάρου (χωρίς αυτό, βέβαια, να σημαίνει ότι μπορεί να συγκριθεί με τους πολυκύτταρους οργανισμούς). Βρήκαν επίσης αποδείξεις για επιγενετικά φαινόμενα, δηλαδή για διαδικασίες όπου περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την έκφραση γονιδίων. Αν και τα παραμήκια έχουν τα ίδια μοριακά εργαλεία όπως και οι υπόλοιποι οργανισμοί, οι κυτταρικές τους διεργασίες είναι τόσο ασυνήθιστες, που κάνουν τους βιολόγους να ξανασκέφτονται τι αποτελεί τυπική βιολογική λειτουργία.