Εξαιρετικά δυνατά και απίστευτα κοντά | ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΣΤΙΒΕΝ ΝΤΑΛΝΤΡΙ

Εξαιρετικά δυνατά και απίστευτα κοντά

Ταινία για την απώλεια, τον πόνο, τις τύψεις και το φόβο. Καλοφτιαγμένη, με αρκετή δόση χολιγουντιανού πνεύματος και χωρίς να πείθει απόλυτα. Αναφιλητά, ασάφειες και μόνιμη συναισθηματική φόρτιση είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της κινηματογραφικής αφήγησης της ιστορίας του ομότιτλου μυθιστορήματος του Jonathan Safran Foer, ενός κολάζ εσωτερικών μονολόγων που δημοσιεύτηκε το 2005, την κινηματογραφική μεταφορά του οποίου ο Στίβεν Ντάλντρι - σκηνοθέτης των γνωστών ταινιών «ΟΙ ΩΡΕΣ», «ΜΠΙΛΙ ΕΛΙΟΤ» - τοποθετεί σε πατρόν κλαψιάρικων χολιγουντιανών μελοδραμάτων. Το είδος του δακρύβρεχτου μελοδράματος δεν ενέχει υποχρεωτικά αρνητική χροιά. Το «άρμεγμα» των συναισθημάτων του θεατή θα μπορούσε στην καλύτερη των περιπτώσεων να ανοίξει δρόμους ως προς την κατανόηση, την αλληλεγγύη, την ανθρωπιά εν γένει.

Η ταινία αναφέρεται στη διαχείριση - από την οπτική ενός μικρομέγαλου εντεκάχρονου που έχει «υπαρξιακή» ανάγκη από δομές και συστήματα - μιας σοβαρής απώλειας. Εκείνης του αγαπημένου του πατέρα, κοσμηματοπώλη, που το πρωινό της 11ης Σεπτέμβρη βρισκόταν τυχαία σε έναν από τους δίδυμους πύργους που κατέρρευσαν μετά το τρομοκρατικό χτύπημα. Η ταινία κρατά στάση α-φύσικης σιωπής αναφορικά με το καθαυτό γεγονός του χτυπήματος και δεν βρίσκει τίποτε απολύτως να σχολιάσει. Από μια υπάρχουσα και ευρέως διαδεδομένη πλήρη εικόνα, με εξήγηση λογική ή λογικοφανή αίτιου/αιτιατού (δεν εξετάζεται η αλήθεια ή όχι) η ταινία ανασύρει αποκλειστικά το στοιχείο του αντικατοπτρισμού των συναισθημάτων και μόνο που προκάλεσε το χτύπημα. Κι επειδή το επιμέρους δεν είναι δυνατόν να κατανοηθεί έξω από τη διαλεκτική του όλου είναι επόμενο να «πνίγονται» οι ήρωες - εν προκειμένω ο μικρός Οσκαρ - στα αδιέξοδα μιας διαχείρισης της απουσίας που υπερβαίνει κάθε επεξεργασία λογικής και κατανόησης.

Κατά την πρώτη ώρα, η αφήγηση εμφανίζεται δυσκίνητη και λογοτεχνική, με επαναλήψεις, με το βλέμμα στο παρελθόν μέσα από ατέλειωτους εσωτερικούς μονολόγους και με δράση χωρίς ρυθμό. Την ταινία σώζει ο 83χρονος Μαξ φον Σίντοβ, που υποδύεται έναν μυστηριώδη ηλικιωμένο που δε μιλά και επικοινωνεί με τον περίγυρο με χαρτί και μολύβι. Με την είσοδο του φον Σίντοβ στην εικόνα, η αφήγηση αποκτά νεύρο και σουσπάνς, αρχίζει να ζωντανεύει και να λειτουργεί με εικόνες κι όχι με λόγια, σε μια προσπάθεια απογείωσης ... Αν αξίζει να δει κανείς την ταινία αυτή, είναι αποκλειστικά και μόνο για τον φον Σίντοβ, έναν από τους ελάχιστους τελευταίους μεγάλους, έναν ηθοποιό φτιαγμένο από τη στόφα των αυθεντικά ακέραιων καλλιτεχνών. Ο φον Σίντοβ μπορεί να είναι αλλά και να μην είναι ο Γερμανός παππούς του αντιπαθούς μικρού με τα υστερικά ξεσπάσματα και τις κρίσεις πανικού, που ζει στη σκιά της μεγάλης καταστροφής. Στα χέρια του, βρέθηκε ένα περίεργο και μυστηριώδες κλειδί που ο 11χρονος εκλαμβάνει ως μήνυμα του πατέρα του, σαν παιχνίδι του χαμένου θησαυρού που έπαιζαν μαζί και βάζει σκοπό της ζωής του να ανακαλύψει την κλειδαριά που ξεκλειδώνει. Ψύλλους στ' άχυρα, δηλαδή, ... αλλά έτσι ο Οσκαρ διαχειρίζεται τον πόνο του και γιατρεύει τις πληγές του.

Παίζουν: Τόμας Χορν, Τομ Χανκς, Σάντρα Μπούλοκ, Μαξ φον Σίντοβ, Βιόλα Ντέιβις, Τζέιμς Γκαντολφίνι, Τζον Γκούντμαν, κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2012).