Με μνημόνια, λιτότητα, περικοπές και συνολικότερη επίθεση του κεφαλαίου και των πολιτικών του εκπροσώπων ολοκληρώνεται το 2012, ρίχνοντας περισσότερα βάρη στους λαούς με πρόσχημα τη «διάσωση» των χωρών και τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Βασικός στόχος του κεφαλαίου είναι να ενταθεί η εκμετάλλευση των εργαζομένων, να μειωθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι απώλειές του από τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης. Οπως και στην Ελλάδα, έτσι και στην Πορτογαλία με μνημόνιο και στην Ισπανία χωρίς, τυπικά, οι εργαζόμενοι και ο λαός ολοένα και βιώνουν τη βαρβαρότητα των αντιλαϊκών μέτρων που εφαρμόζουν οι διάφορες κυβερνήσεις που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

Στην Πορτογαλία, ο πλέον αντιδραστικός προϋπολογισμός λιτότητας εγκρίθηκε στα τέλη του Νοέμβρη, ενώ έξω από το Κοινοβούλιο είχαν συγκεντρωθεί δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Πορτογαλίας (CGTP), δύο μόλις βδομάδες μετά την πραγματοποίηση γενικής απεργίας στη χώρα, τη δεύτερη μέσα στο 2012, ενώ σχεδόν καθημερινές ήταν οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και η απεργία που πραγματοποίησαν ανήμερα τα Χριστούγεννα οι εργαζόμενοι στα μέσα μαζικής μεταφοράς ενάντια στις μεταρρυθμίσεις του κώδικα εργασίας τους που υιοθετήθηκε τον περασμένο Μάη, όπου ανάμεσα στα άλλα συμπεριλαμβάνεται η μείωση των αποδοχών τους στις μέρες αργίας και οι υπερωρίες τους. Ο προϋπολογισμός λιτότητας εγκρίθηκε από την πλειοψηφία που υποστηρίζει την κυβέρνηση συνασπισμού του πρωθυπουργού Πέδρο Πάσος Κοέλιο (βουλευτές του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος), ενώ όλα τα υπόλοιπα κόμματα καταψήφισαν, ανάμεσά τους και το δήθεν «αντιπολιτευόμενο» Σοσιαλιστικό Κόμμα, που ήταν το πρώτο που διαπραγματεύτηκε τη «βοήθεια» από την τρόικα το 2011 για δάνειο ύψους 78 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Με πρόσχημα τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 4,5% του ΑΕΠ στα τέλη του 2013, εξοικονομώντας 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ, η κυβέρνηση μέσω του προϋπολογισμού μειώνει σημαντικά το εισόδημα των εργαζομένων, οι οποίοι υπολογίζεται πως θα χάσουν τουλάχιστον ένα μισθό το 2013. Συγκεκριμένα, στον προϋπολογισμό καταγράφεται αύξηση του φόρου όλων των κατηγοριών εισοδήματος από 9,8% έως 13,2%, ενώ επιβάλλεται έκτακτη εισφορά 4% σε όλα τα εισοδήματα για το 2013. Επιπλέον, αυξάνεται η φορολόγηση για τα ακίνητα, επιβάλλεται ειδικός φόρος κατανάλωσης για είδη πολυτελείας, μείωση των εισοδηματικών κατηγοριών σε 5 από 8 που ήταν έως σήμερα κ.ά.

Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται η ιδιωτικοποίηση δημόσιων επιχειρήσεων, όπως τα αεροδρόμια «ΑΝΑ», η αεροπορική εταιρεία «ΤΑΡ», οι ταχυδρομικές υπηρεσίες «CTT», ο σιδηρόδρομος «CP load» και τα ναυπηγεία «Viana do Castelo». Τα επιδόματα ανεργίας και ασθενείας περικόπτονται κατά 5% - 6% και οι συντάξεις άνω των 1.350 ευρώ μειώνονται κατά 3,5% - 16%. Επιπρόσθετα, αυξάνεται το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για τους δημοσίους υπαλλήλους στα 65 χρόνια, περικόπτονται οι μισθοί τους κατά 3,5% - 10%, ενώ θα απολυθεί το 3% - 20% των εργαζομένων στο Δημόσιο και θα καταργηθούν σχεδόν οι μισές θέσεις εργασίας των εποχιακών εργαζομένων σε κεντρικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο, κάτι που θα οδηγήσει δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους στην ανεργία. Στον τομέα της Υγείας οι περικοπές φτάνουν τα 660 εκατομμύρια ευρώ, στην Παιδεία τα 1.125 εκατομμύρια ευρώ, ενώ 1.040 εκατομμύρια ευρώ περικόπτονται από τα επιδόματα ανεργίας, ασθενείας αλλά και ...κηδείας. Μέσα στο Φλεβάρη, η κυβέρνηση συνασπισμού αναμένεται να ανακοινώσει περαιτέρω μειώσεις των δαπανών ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας και των κοινωνικών επιδομάτων.

Στην Ισπανία, που προς το παρόν δεν έχει μνημόνιο, ωστόσο οδεύει προς τα εκεί, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας Λουίθ ντε Γκίντος, η κατάσταση είναι ανάλογη. Λίγο πριν τα Χριστούγεννα εγκρίθηκε ο αντιλαϊκός προϋπολογισμός με στόχο να εξοικονομηθούν 39 δισ. ευρώ, προκειμένου να περιοριστούν οι ζημιές για τους καπιταλιστές από την εξελισσόμενη κρίση, ρίχνοντας τα βάρη στα λαϊκά στρώματα, μειώνοντας την τιμή της εργατικής δύναμης, ώστε με ισοπεδωμένα δικαιώματα να επανεκκινήσει η κερδοφορία των επιχειρήσεων. Με τον προϋπολογισμό αυτό και τα μέτρα που ακολουθούν αναμένεται να χειροτερέψει ακόμα περισσότερο η διαβίωση του λαού, που ήδη βλέπει την ανεργία να έχει εκτοξευτεί σε ποσοστό μεγαλύτερο από 25%, τη φτώχεια να αυξάνεται καθημερινά, που σήμερα βρίσκεται στο 27%, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τα σπίτια τους από τις εξώσεις επειδή δεν μπορούσαν να πληρώσουν στις τράπεζες τις δόσεις των δανείων.

Με τον προϋπολογισμό και τις περικοπές μειώνεται το επίδομα ανεργίας κατά 6,3%, αυξάνεται το όριο συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 χρόνια, «παγώνει» ο κατώτατος μισθός και στις συντάξεις αποφασίστηκε να μη δοθεί η αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή με βάση τον πληθωρισμό, δραστικά μειώνονται οι δαπάνες για την Υγεία κατά 22,6%, για την Παιδεία κατά 31%, τον Πολιτισμό κατά 19,6% και για τις βασικές κοινωνικές υπηρεσίες της αυτοδιοίκησης κατά 40%. Επιπλέον, εντείνεται η εκμετάλλευση με τη διεύρυνση του χρόνου εργασίας, τη μείωση της αμοιβής ανά ώρα, κλιμακώνεται η επίθεση στη συνδικαλιστική δράση για να περιοριστεί η δυνατότητα απάντησης από την εργατική τάξη.

Εκτός από τη μείωση των δαπανών για την Παιδεία, πρόσφατα η κυβέρνηση Ραχόι ανακοίνωσε την προώθηση οργανικού νόμου που δίνει ένα επιπλέον χτύπημα στη δημόσια Παιδεία και ενισχύει την ιδιωτική, με περικοπές αλλά και προώθηση παραπέρα της λειτουργίας των σχολείων ως επιχειρήσεων που ανταγωνίζονται και αξιολογούνται μεταξύ τους. Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε την οργή των μαθητών, φοιτητών, εκπαιδευτικών και γονέων που πραγματοποίησαν πρόσφατα διαδηλώσεις σε 30 πόλεις της χώρας. Παρόμοιες αντιδράσεις έχουν προκαλέσει τα σχέδια της περιφερειακής κυβέρνησης της Μαδρίτης να ιδιωτικοποιήσει έξι νοσοκομεία και 27 Κέντρα Υγείας αλλά και η επιβολή υποχρεωτικής καταβολής ενός ευρώ για κάθε συνταγή φαρμάκων. Με απεργίες και κινητοποιήσεις έχουν αντιδράσει οι γιατροί, οι νοσοκόμες και άλλοι εργαζόμενοι στον τομέα της Υγείας.

Πάντως, μαζί με τα παραπάνω, αναμένεται να προωθηθεί και νέα δέσμη αντιλαϊκών μέτρων, όπως πρόσφατα ...πρότεινε ο Οργανισμός Οικονομικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας (ΟΟΣΑ). Σύμφωνα με έκθεσή του σχετικά με την ισπανική οικονομία θεωρεί πως θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω αύξηση του ΦΠΑ, ακόμα ευκολότερη απόλυση των εργαζομένων, αναμόρφωση του συστήματος συντάξεων, εξάλειψη του δικαιώματος πρόωρης συνταξιοδότησης, αυστηρότερα κριτήρια για να λάβει κανείς το επίδομα ανεργίας κ.λπ.