Ο Περσέας και η Ανδρομέδα σε τοιχογραφία της Πομπηίας

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο εκπληκτικός αυτός αρχαιολογικός χώρος που περιέχει την πόλη η οποία θάφτηκε το 79 μ.Χ. από την ηφαιστειακή λάβα του Βεζούβιου, διατηρώντας την σχεδόν ανέπαφη μαζί με τους απολιθωμένους κατοίκους της, απασχολεί με αρνητικό τρόπο την ειδησεογραφία. Στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη είχε υποχωρήσει η δοκός στήριξης της κεραμοσκεπής στην περίφημη Βίλα των Μυστηρίων, η οποία πάντως παραμένει ανοιχτή για το κοινό.

Επιπλέον, εδώ και δύο χρόνια στην Πομπηία σημειώνονται συχνά τέτοιες καταστροφές, όπως η πτώση μιας κολόνας στην εξωτερική αυλή του σπιτιού του Λορέιους Τιμπουρτίνους, το Δεκέμβρη του 2011, ενώ είχαν προηγηθεί καταρρεύσεις τοίχων στο Σπίτι των Μονομάχων. Τον Οκτώβρη του 2011 είχε καταρρεύσει μέρος του τείχους της πόλης λόγω δυνατών βροχοπτώσεων. 'Η τουλάχιστον αυτό προβλήθηκε ως αιτία. Διότι η βροχή ήταν το «κερασάκι» στην εγκατάλειψη του αρχαιολογικού χώρου, αφού, το 2010, είχαν καταγραφεί τέσσερις καταρρεύσεις μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα: Μέσα σε δύο ημέρες κατέρρευσαν, σε διαφορετικά σημεία, κομμάτια τείχους, συνολικού μήκους 15 μ., καθώς και το ηλικίας 2.000 ετών κτίριο που χρησιμοποιούσαν οι μονομάχοι. Και τότε οι αρμόδιοι είχαν «επιστρατεύσει» ως «αιτία» τη... βροχή, και η υπεύθυνη του χώρου δήλωνε ότι «είναι πράγματα που μπορούν να συμβούν σ' έναν εκτεταμένο αρχαιολογικό χώρο ηλικίας 2.000 ετών, κυρίως σε κλιματικές συνθήκες όπως αυτές των τελευταίων ημερών»...

Το ιταλικό κράτος, το οποίο, ως γνωστόν, έχει παραδώσει, ουσιαστικά, το Κολοσσαίο σε ένα... βιομήχανο παπουτσιών με αντάλλαγμα να χρηματοδοτήσει την αναστήλωσή του, διότι επίσης καταρρέει, ζήτησε και έλαβε από την Ευρωπαϊκή Ενωση βοήθεια ύψους 105 εκατομμυρίων ευρώ προκειμένου να ξεκινήσει το «Μεγάλο Σχέδιο» - όπως το ονομάζουν οι Ιταλοί - αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου. Οι εργασίες αναμένεται να διαρκέσουν τουλάχιστον τέσσερα χρόνια.

Το μετά του «Μεγάλου Σχεδίου» ήταν ένα από τα ζητήματα που απασχόλησαν την πρώτη (!) συνάντηση εμπειρογνωμόνων και «ενδιαφερομένων» για τη διαχείριση της Πομπηίας που πραγματοποιήθηκε επί τόπου τον περασμένο Νοέμβρη. Εκεί «αποκαλύφθηκε» καταρχήν, ότι το ιταλικό κράτος άρχισε να ασχολείται σοβαρά με την Πομπηία μόλις το 1976 (με τον ειδικό νόμο γι' αυτήν) αλλά με χρηματοδότηση της συντήρησης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου μέσα από «ειδικά κεφάλαια» και όχι από τακτικές δαπάνες. Μάλιστα, έπρεπε να γίνει και σεισμός το 1981 για να αξιολογηθούν πλήρως τα έξοδα και οι ανάγκες του χώρου. Το αποτέλεσμα αυτής της τακτικής περιγράφηκε στην αρχή...

Προέκυψε επίσης το γεγονός, ότι η ιταλική Αρχαιολογική Υπηρεσία έχει σαν προτεραιότητά της να ολοκληρώσει το «Μεγάλο Σχέδιο» για την Πομπηία τηρώντας τα χρονοδιαγράμματα και χωρίς συμβιβασμούς στην ποιότητα. Μετά όμως, χρειάζεται «πρόσθετη υποστήριξη από χορηγούς και δωρητές»! Μάλιστα, οι «προπαρασκευαστικές δραστηριότητες» που θα «διασφαλίζουν» ότι οι «συνθήκες είναι ευνοϊκές για την αξιοποίηση των πλέον κατάλληλων μορφών εξωτερικής υποστήριξης» ώστε η διαχείριση της Πομπηίας να «μετατοπιστεί» σε ένα πιο «αυτοτροφοδοτούμενο, μακροπρόθεσμα, μοντέλο», πρέπει να λάβουν χώρα ταυτόχρονα με τις εργασίες αποκατάστασης.

Ολα αυτά παραπέμπουν ευθέως στην εμπορευματοποίηση αυτού του σπάνιου αρχαιολογικού χώρου, παγκόσμιου μνημείου της ανθρωπότητας. Αλλωστε, την περασμένη άνοιξη ένα από τα κορυφαία κυβερνητικά στελέχη της Ιταλίας στον τομέα της κρατικής διαχείρισης του Πολιτισμού, κουβεντιάζοντας με μια ομάδα δημοσιογράφων στη Ρώμη, εξέφρασε την «άποψη», ότι η ώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων στα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας, σε συνδυασμό... με την «ακόρεστη δίψα» των Κινέζων και των Ινδών τουριστών για την τέχνη και την αρχαιολογία, είναι ένας τρόπος για να βγει η Ιταλία από την οικονομική ύφεση!

Πρόκειται για τον Μάριο Ρέσκα, ο οποίος επιλέχθηκε το 2008 ως γενικός διευθυντής του ιταλικού υπουργείου Πολιτισμού από την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι, με αρμοδιότητα την «προώθηση» των μουσείων. Πριν αναλάβει αυτή τη θέση, υπήρξε επί 15 χρόνια το «αφεντικό» της «Μακ Ντόναλντ» Ιταλίας, ενώ πριν διετέλεσε στέλεχος σε πλήθος πολυεθνικές. Για τον Ρέσκα, η Ιταλία θα πρέπει να «κοιτάξει» τις ιδιωτικές επενδύσεις «για την ανάπτυξη του οικονομικού δυναμικού της πολιτιστικής κληρονομιάς της», απαιτώντας γι' αυτό και φορολογικές ελαφρύνσεις για την «ενθάρρυνση» των ιδιωτικών επενδύσεων σε μουσεία της Ιταλίας και αρχαιολογικούς χώρους με τουριστικό ενδιαφέρον. Αυτό σημαίνει ότι μόλις φύγουν οι αρχαιολόγοι από την Πομπηία, θα έρθουν οι μάνατζερ. Διότι, όπως το είχε θέσει ο Ρέσκα: «...Μπορεί ένας ιστορικός τέχνης να μην είναι το πλέον κατάλληλο πρόσωπο να διαχειριστεί την Πομπηία των 900 εργαζομένων»...