Από τη συνεδρίαση του άτυπου Γιούρογκρουπ στο Δουβλίνο

-- Κλιμακωτές μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις του Δημοσίου από 0,8% μέχρι 14,5%, που θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιούνη.

-- Οριζόντιο «κούρεμα» κατά 3%, σε μισθούς και συντάξεις, ανεξαρτήτως ύψους, επιπρόσθετα από τις άλλες μειώσεις από την 1η Γενάρη του 2014.

-- Δραστικές περικοπές στον τομέα της Υγείας.

-- Αναδρομική αύξηση από 1η Γενάρη του συντελεστή εταιρικού φόρου από 10% σε 12,5%, αύξηση της έκτακτης εισφοράς σε τόκους, σε ποσοστό 30%.

Παράλληλα με νομοσχέδιο που θα κατατεθεί τις επόμενες μέρες θα προβλέπεται μεγάλη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, χωρίς να αποκλείεται και η πρώτη κατοικία. Τα μέτρα αυτά έρχονται να προστεθούν στις αποφάσεις για το «κούρεμα» των καταθέσεων, που εξαϋλώνουν στην κυριολεξία τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και στα 25 μνημονιακά νομοσχέδια που ψήφισε η κυπριακή Βουλή το 2012.

Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις μετά το Γιούρογκρουπ, το μνημόνιο εγκρίθηκε χωρίς αλλαγές στην υφιστάμενη συμφωνία (της 23ης Μάρτη) και η κυπριακή κυβέρνηση θα πρέπει να εξασφαλίσει 7 δισ. ευρώ, πέρα των 10 δισ. του δανείου, προκειμένου να καλυφθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες της Κύπρου για τα επόμενα τρία χρόνια.

Ωστόσο, οι κεφαλαιακές ανάγκες τις Κύπρου, σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις της Κομισιόν, που αποδέχτηκε και η κυπριακή κυβέρνηση, ανέρχονται στα 23 δισ. ευρώ για τα επόμενα τρία χρόνια. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα πρόσθετα 6 δισ. ευρώ πέραν των 17 δισ. που θα χρειαστεί να εξασφαλίσει η Κύπρος, δεν συμπεριλήφθηκαν στο μνημόνιο, αλλά η κυπριακή κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να τα αναζητήσει με την προώθηση νέων σκληρών μέτρων, τα οποία θα επιβληθούν στην πορεία. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης ήδη ζήτησε πρόσθετη οικονομική ενίσχυση από την ΕΕ με ποσά που θα προέλθουν από τα «διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ» και δε θα συμπεριληφθούν στο δάνειο με την τρόικα.

Τις συνολικές οικονομικές ανάγκες της Κύπρου στο ύψος των 23 δισ. ευρώ, για το διάστημα από τις αρχές του 2013 μέχρι το πρώτο τετράμηνο του 2016, επιβεβαίωσαν και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Συγκεκριμένα, ο Ευρωπαίος επίτροπος Ολι Ρεν ανέφερε ότι «τα 17 δισ. ευρώ αφορούν τις καθαρές χρηματοδοτικές ανάγκες, ενώ τα 23 δισ. αφορούν τις μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες της Κύπρου, καθώς και κάποια "μαξιλάρια" που θα προορίζονται να καλύψουν επιπλέον κόστη».

Οι αξιωματούχοι της λυκοσυμμαχίας άφησαν επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο η βύθιση του ΑΕΠ στην Κύπρο να ξεπεράσει το 15% - από 12% που αρχικά υπολογιζόταν - για την επόμενη διετία και το χρέος της χώρας να εκτοξευθεί πάνω από το 126% του ΑΕΠ μέχρι το 2015. Μια εκτίμηση που θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην επιβολή πρόσθετων μέτρων.

Κατά το επίσημο κείμενο της συμφωνίας, το τελικό ποσό του δανείου είναι 10 δισ. ευρώ (9 δισ. από την ΕΕ και ένα δισ. από το ΔΝΤ). Η εκταμίευση της πρώτης δόσης θα γίνει στα μέσα Μάη και αφού πρώτα το Μνημόνιο θα έχει ψηφισθεί από την κυπριακή Βουλή μέχρι τις 24 Απρίλη και θα έχει εγκριθεί από τα κοινοβούλια των κρατών - μελών της Ευρωζώνης. Μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και ο έλεγχος στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου, ώστε να διαπιστωθεί αν εφαρμόζεται η νομοθεσία για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, καθώς το πόρισμα αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση της πρώτης δόση. Επίσης, το Γιούρογκρουπ καλεί τις κυβερνήσεις της Κύπρου και της Ρωσίας «να προχωρήσουν στην αναδιάρθρωση του υφιστάμενου δανείου ύψους 2,5 δισ. ευρώ».

Τα χρήματα του δανείου των 10 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν στο σύνολό τους για την ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών και την εξόφληση τοκοχρεολυσίων από προηγούμενα δάνεια. Συγκεκριμένα, 2,5 δισ. ευρώ θα δαπανηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση του εναπομείναντος τραπεζικού τομέα μετά το κλείσιμο της Λαϊκής και την αναδιάρθρωση της Τράπεζας Κύπρου. Περίπου 4,1 δισ. ευρώ θα δοθούν για την εξόφληση κρατικών ομολόγων, που θα λήξουν το επόμενο διάστημα και 3,4 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν για την κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών της κυβέρνησης τα επόμενα τρία χρόνια.

Τα υπόλοιπα 13 δισ. ευρώ που θα αναζητήσει η Κύπρος θα προέλθουν: Τα 10,6 από την εκκαθάριση της Λαϊκής Τράπεζας και την επιβολή τέλους -«κούρεμα»- στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ στην Τράπεζα Κύπρου. Περίπου 600 εκατομμύρια από την αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Περίπου 1,5 δισ. ευρώ από τις ιδιωτικοποιήσεις. Αλλα 400 εκατομμύρια ευρώ, από την πώληση αποθεμάτων χρυσού. Αλλο 1 δισ. ευρώ από μετακύλιση χρέους που ελέγχουν εγχώριοι πιστωτές και από τη μείωση του επιτοκίου - επιμήκυνση του δανείου των 2,5 δισ. ευρώ που έχει χορηγήσει η Ρωσία στην Κύπρο.

Στα παραπάνω προστίθενται και τα ποσά που θα εξασφαλιστούν από την επιβολή των αντιλαϊκών μέτρων που ήδη έχουν δρομολογηθεί και αυτά που θα ακολουθήσουν στο μέλλον, προκειμένου να αναδιαρθρωθούν τα δάνεια, να καλυφθούν τρύπες στους προϋπολογισμούς που με βεβαιότητα θα προκύψουν και πάει λέγοντας...

Σαφέστατες δεσμεύσεις για την προώθηση του συνόλου των αντιλαϊκών μέτρων ανέλαβε ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου Χ. Γεωργιάδης τονίζοντας: «Παραμένουμε δεσμευμένοι να συνεχίσουμε και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας». Την ίδια στιγμή στην επίσημη ανακοίνωσή του το Γιούρογκρουπ, καλεί την κυβέρνηση της Κύπρου να «υλοποιήσει αποφασιστικά τα μέτρα που αφορούν τις τράπεζες (...) και τα μέτρα και τις μεταρρυθμίσεις που περιγράφονται στο μνημόνιο».

Επίσης οι υπουργοί Οικονομικών τόσο των κρατών - μελών της Ευρωζώνης (Γιούρογκρουπ) όσο και οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ (Εκοφίν) τάχτηκαν υπέρ της παράτασης κατά 7 χρόνια της προθεσμίας αποπληρωμής των δανείων τα οποία έχουν χορηγηθεί στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία.

Στη συνεδρίαση του «Γιούρογκρουπ» συζητήθηκαν και τα σχέδια για τις επικείμενες αναδιατάξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ, με τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης να αποφασίζουν την επίσπευση της δημιουργίας μηχανισμών για την εποπτεία και την ανακεφαλαιοποίηση των προβληματικών τραπεζών, που θα οδηγήσουν στην τραπεζική ενοποίηση. Οπως είπε ο Ολι Ρεν, οι τελικές αποφάσεις να αναμένονται τον Ιούνη στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.

Οι σχετικές συζητήσεις πραγματοποιούνται στο φόντο των νέων δεδομένων που προέκυψαν από τη συμφωνία για τη «διάσωση» των τραπεζών της Κύπρου, που οδήγησε στο «κούρεμα» των καταθέσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη έχει συντάξει προσχέδιο νόμου για το κούρεμα των καταθέσεων και βάσει αυτού στο μέλλον θα καλούνται οι καταθέτες να συνεισφέρουν στις «διαδικασίες διάσωσης ή εκκαθάρισης τραπεζών».

Οι υπουργοί Οικονομικών της λυκοσυμμαχίας, με στόχο να προασπίσουν τα ιδιαίτερα συμφέροντα των εγχώριων τραπεζικών τους ομίλων, αναζητούν τους τρόπους που στο μέλλον θα εκκαθαρίζονται οι λεγόμενες «προβληματικές τράπεζες», πότε θα συμμετέχουν οι καταθέτες στις «διασώσεις τραπεζών», πώς θα λειτουργήσει ο ΕΜΣ σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και πώς θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο ταμείο εκκαθάρισης των τραπεζών.

Σύμφωνα με πληροφορίες τα σχέδια που επεξεργάστηκαν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης και συζήτησαν και οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ προβλέπουν:

• Να δοθεί η δυνατότητα απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών της Ευρωζώνης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), χωρίς τα χρήματα που θα λαμβάνουν οι τράπεζες να λογίζονται στο δημόσιο χρέος των κρατών. Το θέμα συζητείται να έχει αναδρομική ισχύ και για προηγούμενες ανακεφαλοποιήσεις τραπεζών. Ωστόσο αυτό που προκρίνεται στην παρούσα φάση είναι οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να συνεισφέρουν 10% ως 20% από το κόστος ανακεφαλαιοποίησης των εγχώριων τραπεζών τους εφόσον η ανακεφαλαιοποίηση γίνει απευθείας από τον EΜΣ.
• Να οριστεί το νέο νομικό πλαίσιο που θα διέπει τις εκκαθαρίσεις τραπεζών στην Ευρώπη. Στη βάση αυτή η Κομισιόν έχει εκπονήσει σχέδιο που θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ από το 2015, βάσει του οποίου οι καταθέτες θα καλούνται να «συνεισφέρουν» σε περίπτωση που μια τράπεζα αντιμετωπίζει πρόβλημα. Βάσει του σχεδίου οι μέτοχοι και οι καταθέτες (με ποσά άνω των 100.000) ευρώ θα είναι οι πρώτοι που θα υποστούν ζημιές όταν καταστρέφεται κεφάλαιο στις τράπεζες.
• Να συμπεριλαμβάνονται στο «κούρεμα» και οι καταθέσεις τραπεζών που έχουν τοποθετήσει κεφάλαια σε άλλες τράπεζες που πιθανά στο μέλλον θα οδηγηθούν σε χρεοκοπία.

Τις συγκεκριμένες «ρυθμίσεις» οι Ευρωπαίοι επιχειρούν να τις εμφανίσουν σαν «φιλολαϊκές», αφού, όπως υποστηρίζουν, τις «ζημιές» των τραπεζών στο μέλλον θα τις επωμίζονται οι μέτοχοι, οι ομολογιούχοι, οι μεγαλοκαταθέτες των τραπεζών. Πίσω από τον δήθεν πόνο τους για τους λαούς, στις πλάτες των οποίων έχουν ήδη φορτώσει τρισεκατομμύρια ευρώ μέσω των κρατικών προϋπολογισμών για τη διάσωση των τραπεζών, κρύβονται οι έντονοι μεταξύ τους ανταγωνισμοί τους.

Τα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη αφενός δε θέλουν να φορτωθούν τα βάρη της καταστροφής κεφαλαίου που θα προκύψει από τη χρεοκοπία των πιο αδύνατων τραπεζικών μονοπωλίων μέσα στην ΕΕ και γι' αυτό προωθούν το «κούρεμα» των καταθέσεων. Αφετέρου, προετοιμάζουν το έδαφος για λογαριασμό των ισχυρών τραπεζικών ομίλων της Ευρώπης, προκειμένου να περάσουν στα χέρια τους τα τραπεζικά ιδρύματα που θα τεθούν σε καθεστώς εκκαθάρισης.

Σε περίπτωση που η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών γίνεται απευθείας από το μηχανισμό του ευρωπαϊκού ταμείου (ESM), αυτό θα προϋποθέτει το διαχωρισμό τους σε «κακές» και «καλές» και ο έλεγχος τους θα περνάει στην ΕΚΤ. Το «καλό» τμήμα στην πορεία να περνά στον έλεγχο των πιο ισχυρών τραπεζικών ομίλων, μέσω της εξαγοράς τους, οδηγώντας σε παραπέρα συγκεντροποίηση του τραπεζικού κλάδου, υπέρ των πιο ισχυρών ομίλων.