Οι ΥΠΕΞ Βρετανίας, Γαλλίας, ΗΠΑ προωθούν ψήφισμα που θα εμπεριέχει και απειλή στρατιωτικής δράσης κατά της Συρίας

Την έκθεση των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για τη χρήση χημικών όπλων κατά την επίθεση που σημειώθηκε στο προάστιο Γκούτα της Δαμασκού, την 21η Αυγούστου, παρουσίασε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο Μπαν Γκι μουν, δύο 24ωρα μετά την επίτευξη αμερικανο-ρωσικής συμφωνίας ως προς το πλαίσιο δράσης σχετικά με το συριακό χημικό αφοπλισμό, το Σάββατο στη Γενεύη. Μια συμφωνία που έχει προκαλέσει οργή στους κόλπους των Σύρων αντικαθεστωτικών και εμφανή δυσφορία στις ηγεσίες ορισμένων πετρελαιομοναρχιών που τους στηρίζουν, ενώ ταυτόχρονα εμπεριέχει όλες εκείνες τις αμφισημίες που μπορούν να μετατραπούν σε πεδίο νέας διαπραγμάτευσης και ενδοϊμπεριαλιστικών διαγκωνισμών.

Με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις, οι Τζ. Κέρι και Σ. Λαβρόφ συμφώνησαν να ζητηθεί από τη Συρία εντός μίας βδομάδας να δώσει με λεπτομέρειες το σύνολο του χημικού της οπλοστασίου, και στη συνέχεια να επιτρέψει στους επιθεωρητές του ΟΗΕ και να τους διευκολύνει να προχωρήσουν σε ενδελεχείς ελέγχους μέχρι και το Νοέμβριο. Οι Κέρι και Λαβρόφ μίλησαν για «λεπτομέρειες» που θα συζητηθούν και θα αποφασιστούν στην πορεία. Ο Σύρος υπουργός Πληροφοριών, Ομράν αλ Ζούμπι, όπως μετέδωσε το συριακό πρακτορείο «ΣΑΝΑ», επανέλαβε ότι η Δαμασκός θα εφαρμόσει τις αποφάσεις του ΟΗΕ και θα διευκολύνει τους επιθεωρητές.

Η δυνατότητα πολλών ερμηνειών που λειτουργούν ως «έδαφος» για νέους ανταγωνισμούς και διαφωνίες έγινε σαφέστατα αντιληπτή, ήδη, από χτες. Οι υπουργοί Εξωτερικών Γαλλίας, Βρετανίας και ΗΠΑ, Λοράν Φαμπιούς, Ουίλιαμ Χέιγκ και Τζον Κέρι, συναντήθηκαν στο Παρίσι για να συζητήσουν τα σχετικά με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε το Σάββατο στη Γενεύη. Οι τρεις ΥΠΕΞ δήλωσαν ότι είναι αποφασισμένοι να επιδιώξουν μια «σκληρή απόφαση» στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όπου θα εξεταστεί το ζήτημα, στην οποία θα εμπεριέχονται και «σοβαρές συνέπειες» για την περίπτωση που η συριακή ηγεσία δε συμμορφωθεί καθώς και «ακριβές χρονοδιάγραμμα».

Ο Τζον Κέρι προχώρησε παραπέρα λέγοντας ότι συμφώνησε με το Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, ότι δεν μπορεί ν' αποκλειστεί η στρατιωτική δράση αν αποτύχει η διπλωματική προσπάθεια. Συμπλήρωσε δε, ότι το πλαίσιο της συμφωνίας που επιτεύχθηκε στη Γενεύη δεσμεύει ΗΠΑ και Ρωσία «να εφαρμόσουν σειρά μέτρων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της συριακής ηγεσίας υπό το καθεστώς του άρθρου 7 της Χάρτας του ΟΗΕ», το οποίο προβλέπει αυτόματη ανάληψη δράσης, στρατιωτικής ή μη, σε βάρος μιας χώρας που δεν εφαρμόζει απόφαση του ΟΗΕ. Το ότι η στρατιωτική λύση δεν έχει αποκλειστεί επανέλαβε σε δηλώσεις του και ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ.

Αμεση υπήρξε η αντίδραση της Μόσχας, με το Σεργκέι Λαβρόφ να μιλά για «ερμηνείες». Υπογράμμισε ότι ίσως ορισμένοι, και οι «Αμερικανοί φίλοι» μας, να θέλουν να υπαχθεί η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο άρθρο 7 του ΟΗΕ, όμως, κάτι τέτοιο δεν αναφέρεται στο τελικό κείμενο που υπογράφηκε. Επίσης, κατηγόρησε όποιον καλεί σε «γρήγορη ανάληψη δράσης κατά της Συρίας» ότι δεν αντιλαμβάνεται «την ουσία της συμφωνίας» και συμπλήρωσε ότι «ήρθε η ώρα μάλλον να πιεστούν οι αντικαθεστωτικοί να συμμετάσχουν σε διεθνή σύνοδο».

Σήμερα αναμένεται στη Μόσχα ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λ. Φαμπιούς, για να συζητήσει τις εξελίξεις με τον Σ. Λαβρόφ. Ο Λ. Φαμπιούς εμφανίστηκε πεπεισμένος ότι «θα βρεθεί σημείο συμφωνίας με τη Ρωσία».

Παράλληλα, όπως αναμενόταν, η έκθεση των επιθεωρητών του ΟΗΕ επιβεβαιώνει τη «σχετικά ευρεία» χρήση χημικών όπλων (σαρίν) στο προάστιο Γκούτα την 21η Αυγούστου. Εντούτοις, δεν περιέχει συμπέρασμα για το ποιος είναι ο δράστης ενώ αναφέρει ότι δε βρέθηκαν και επαρκή στοιχεία για το ποιος είναι ο τελικός απολογισμός των νεκρών. Αυτό, βέβαια, δεν εμπόδισε τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών να συμπεράνει ότι «όλα τα στοιχεία μοιάζουν να δείχνουν το καθεστώς Ασαντ». Ο ΓΓ του ΟΗΕ μίλησε για «έγκλημα πολέμου» και για τη μεγαλύτερη χρήση χημικών όπλων από την περίπτωση της πόλης Χαλάμπζα, στο βόρειο Ιράκ, τη δεκαετία του '90 από το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν κατά των Κούρδων στο βόρειο Ιράκ.

Οι εξελίξεις έχουν προκαλέσει έντονη δυσφορία στους αντικαθεστωτικούς. Η «Εθνική Συριακή Συμμαχία», που συνεδρίασε στην Τουρκία για να εκλέξει «πρωθυπουργό», επανέλαβε ότι «πρόκειται για κόλπο του Ασαντ» και επέμεινε στην αναγκαιότητα ξένης στρατιωτικής επέμβασης, κάτι που επαναδιατύπωσε και η σαουδαραβική ηγεσία. Στο μεταξύ, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον (τόσο ως περιεχόμενο όσο και χρονικά) δημοσίευμα της βρετανικής «Ντέιλι Τέλεγκραφ», που αναφέρει ότι με βάση μελέτη οι εξτρεμιστές ισλαμιστές στη Συρία υπολογίζονται σε περισσότερους από 100.000 και αποτελούν την πλειοψηφία των αντικαθεστωτικών, στοιχείο που ενισχύει όσους διαφωνούν με την ανάληψη στρατιωτικής δράσης.

• Σε μια ξεχωριστή και αρκούντως ανησυχητική εξέλιξη, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Μπουλέντ Αρίντς, ανακοίνωσε χτες ότι τουρκικά μαχητικά κατέρριψαν συριακό ελικόπτερο που εισήλθε στον τουρκικό εναέριο χώρο. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι θα ενημερωθούν άμεσα το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ, ενώ δεν υπήρχε επίσημη πληροφόρηση για την τύχη των πιλότων. Μέχρι το βράδυ τουλάχιστον δεν υπήρχε επίσημη αντίδραση της Δαμασκού.