Ενα απόγεμα βρέθηκα σε μια «γαλακτοκομική» γιορτή. Μια βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων, δηλαδή, γιόρταζε κάποια επέτειό της και μας κάλεσε να μοιραστούμε τη χαρά της. Εξάλλου ο λαός μας το είπε από πολύ νωρίς, πριν ακόμα ιδρυθούν οι γαλακτοκομικές βιομηχανίες: «Μοιρασμένη χαρά διπλή χαρά, μοιρασμένη λύπη μισή λύπη». Διπλή χαρά, λοιπόν, και όλα ήτανε στην εντέλεια. Πλυμένα μάρμαρα, κουρεμένο το γκαζόν, τα μηχανήματα στη σειρά καλογυαλισμένα, έτοιμα να δεχτούν την επιθεώρηση από όλους εμάς που δεν είχαμε ιδέα ούτε για το γάλα ούτε για τα γαλακτοκομικά προϊόντα που βγαίνουν από αυτό. Ωστόσο, ακούγαμε με προσοχή την ωραία ξεναγό μας που τα εξηγούσε όλα με πολλές γαργαλιστικές λεπτομέρειες. Και λέω «γαργαλιστικές», γιατί όλα όσα μας έλεγε ή είχανε σχέση με το φαγητό, μια και αναφέρονταν σε τυριά, γιαούρτια και κασέρια ή, εν πάση περιπτώσει, είχαν διάφορες έμμεσες αναφορές που έφερναν στο μυαλό μας, είτε το θέλαμε είτε όχι, τη γνωστή μικρή Ολλανδέζα με τους γαλακτοφόρους μαστούς της και τους σχεδόν ερωτικά ανοιγοκλείνοντες ολλανδικούς οφθαλμούς της! Και για να μη σας κουράζω, όπως λένε και οι διάφοροι κοινοβουλευτικοί ρήτορες, που, ωστόσο, έτσι και ανέβουν στο βήμα δεν έχουν σταματημό, κάποια στιγμή τελείωσε η ξενάγηση. Βγάλαμε τα αποστειρωμένα νάιλον με τα οποία μας είχαν ντύσει, για να μη μολύνουμε την ατμόσφαιρα και βγήκαμε στον καθαρό αέρα. Είχε ήδη σουρουπώσει. Πέρα από το ποτάμι ερχόταν ένα γλυκό αεράκι, κουβαλώντας μαζί του και τη βραχνή μουσική κάποιου χαλασμένου κασετόφωνου, που προσπαθούσε να περιγράψει με τη βοήθεια δακρύβρεχτων στίχων κάτι ανάμεσα σε απελπισμένο έρωτα και κατακαημένη ξενιτιά. Και δίπλα στη μουσική όλα εκείνα τα «λούλουδα και τα λούλουδα» «τα μονοκοτυλήδονα και τα δικοτυλήδονα» που θα έλεγε και ο ποιητής, και οι μυρωδιές από ξεχασμένες, μέσα στην πρόκληση του εσπερινού, ψησταριές. Και πάνω απ' όλα η θλιμμένη φωνή ενός σκύλου, που έλεγε και έλεγε και έλεγε και δεν τελείωνε. Γιατί δεν υπάρχει άλλη θλίψη που να μην έχει τέλος, όπως η θλίψη του σκύλου.

Χωρίς να το καταλάβω γιατί, μελαγχόλησα. Οι άλλοι επισκέπτες κατηφόριζαν για το χώρο της τελετής και μια «μικρή Ολλανδέζα» ντυμένη στα γαλάζια κρατούσε στα χέρια της μια ταμπέλα που έγραφε «προς την προβατοτροφία». Στάθηκα εκεί παράμερα, για να μη δίνω στόχο και άρχισα να περιεργάζομαι τον κάμπο που ανοιγόταν μπροστά μου. Εκείνη τη στιγμή μου φάνηκε σαν ένα τεράστιο πιάτο γεμάτο με ολοζώντανα άγρια χόρτα και στο βάθος ο ποταμός. Εκεί πριν από πολλά χρόνια μαζί με τις μικρές μου ξαδέρφες, την Ευρυπία και τη Μαρίκα, ανέμελοι παραθεριστές, στεφανωμένοι με την πάχνη ενός αβασίλευτου εσπερινού, καθίσαμε να μετρήσουμε τα άστρα. Οποιος μετρήσει τα πιο πολλά, έλεγε η ντροπαλή Μαρίκα, θα παντρευτεί πρώτος και όποιος θα μετρήσει τα πιο λίγα θα πεθάνει πρώτος. Μέτρησα τα πιο λίγα εγώ κι όμως ζω και παιδεύομαι. Κι από ό,τι πληροφορήθηκα πριν από λίγο καιρό δε ζούνε πια ούτε η Ευρυπία ούτε η Μαρίκα. Και να σκεφτεί κανείς πως και οι δυο εκείνο το βράδυ είχανε μετρήσει μαζί τους πάνω από χίλια άστρα η κάθε μια χωριστά.

Υστερα τελείωσε το καλοκαίρι, τέλειωσε και η παραθέριση, τα πρωτοβρόχια ήρθανε νωρίς, θυμάμαι, και μεις οι πιο μεγάλοι, φοιτητές τότε, αρχίσαμε τις διαδηλώσεις για την Κύπρο. Τότε φωνάζαμε «Ε-Ε-Ενωση, Ε-Ε-Ενωση». Καίγαμε αγγλικές σημαίες έξω από το αγγλικό προξενείο, οι πυροσβεστικές αντλίες μας κατάβρεχαν και οι χωροφύλακες μας δέρνανε με τα γκλομπς. Η Ευανθούλα τραβούσε τον Μάκη από το μανίκι μην τον προφτάσει ο χωροφύλακας. Εκείνος όμως δεν έλεγε να κουνηθεί. «Ασε με», φώναζε. «Θέλω να δείρω έναν μπασκίνα. Αυτοί στείλανε τον πατέρα μου στη Μακρόνησο». Και τότε ήτανε που τον άκουσε ένας από αυτούς. Σηκώνει το γκλομπ και του φέρνει μια στα μούτρα με όλη του τη δύναμη. Τον Μάκη τον πήρανε τα αίματα. Εβγαλε μια πονεμένη φωνή και με τις παλάμες στο ματωμένο του πρόσωπο γονάτισε εκεί, δίπλα σε μια νεραντζιά. Οταν τον είδα ύστερα από χρόνια, φορούσε μαύρα γυαλιά και κρατούσε ένα μικρό άσπρο μπαστούνι.