Το «όχι» στο κλείσιμο των ψυχιατρικών νοσοκομείων δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από την πάλη για δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες, χωρίς επιχειρηματίες. Η «ψυχιατρική μεταρρύθμιση», με το προδιαγεγραμμένο κλείσιμο των τριών εναπομεινάντων ψυχιατρικών νοσοκομείων, τον Ιούνη του 2015, δεν στοχεύει στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, στην αντιμετώπιση των αιτιών της υποβάθμισής τους.

Αντίθετα, υπηρετεί τον δραστικό περιορισμό των κρατικών δαπανών για την Ψυχική Υγεία, τη μετακύλιση της ευθύνης για τη θεραπεία και την αποκατάσταση των ατόμων με ψυχικές διαταραχές στους ασθενείς και τις οικογένειές τους - φυσικά με το ...αζημίωτο. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Και η Ψυχική Υγεία ακολουθεί τη συνολική πορεία των υπηρεσιών Υγείας, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ακολουθεί το δρόμο των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων: Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της επιχειρηματικής δράσης.

Αυτό το σχέδιο - με ιδεολογικό πρόσχημα την «αποασυλοποίηση» - εκπονήθηκε μετά το 1999, δηλαδή τότε που δεν υπήρχαν μνημόνια στην Ελλάδα. Ηδη έχουν κλείσει 6 από τα 9 ψυχιατρικά νοσοκομεία (Χανίων, Πέτρας, Ολύμπου, Κέρκυρας, Τρίπολης και Νταού Πεντέλης) και απομένει το κλείσιμο του ΨΝΑ Δαφνί (400 κλίνες), του ΨΝΑ Δρομοκαΐτειο (300 κλίνες) και του ΨΝ Θεσσαλονίκης (400 κλίνες). Το υπουργείο Υγείας ισχυρίζεται πως το κενό θα καλυφθεί από τα κρεβάτια που βρίσκονται σε ψυχιατρικές κλινικές Γενικών Νοσοκομείων και ήδη «βουλιάζουν» από ράντζα.

Η ίδια η πολιτική της διαχρονικής υποχρηματοδότησης και της υποβάθμισης κατάντησε τα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία, που θα μπορούσαν να προσφέρουν εξειδικευμένες τριτοβάθμιες υπηρεσίες, σε «άσυλα». Από στοιχεία που παραθέτουν οι εργαζόμενοι του ΨΝΑ Δαφνί προκύπτει ότι η κάλυψη των κλινών του είναι 123%, με 23 ράντζα σε μόνιμη βάση.

Ακόμη, μόλις 2 νοσηλευτές καλούνται να φροντίσουν πάνω από 30 ασθενείς, ενώ σε τμήματα οξέων περιστατικών ένας ψυχίατρος κι ένας διευθυντής φροντίζουν 35 ασθενείς. Η μέση διάρκεια νοσηλείας είναι 33 μέρες. Θα μειωνόταν με περισσότερο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων, κατάλληλο σύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό, υποδομές, επαρκές υγειονομικό υλικό κ.λπ.

Οι ανάγκες για Πρωτοβάθμια Φροντίδα Ψυχικής Υγείας δεν καλύπτονται ούτε στοιχειωδώς από τις υπάρχουσες ελάχιστες και υποβαθμισμένες δομές. Για παράδειγμα, το 2013 μόνο στα Εξωτερικά Ιατρεία του ΨΝΑ Δαφνί προσήλθαν 26.000 άρρωστοι και στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ) 13.000 άρρωστοι.

Στο ΚΨΥ Περιστερίου, η αναμονή για ραντεβού ξεπερνά τους 2 μήνες και στην περιοχή έχουν ξεφυτρώσει σαν μανιτάρια ιδιωτικές υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Είναι χαρακτηριστικό πως οι υπηρεσίες για αυτιστικά παιδιά κοστίζουν έως και 1.000 ευρώ το μήνα, απ' τα οποία η οικογένεια εισπράττει μόλις 250 ευρώ από τον ΕΟΠΥΥ.

Να σημειωθεί ακόμα πως τα ελάχιστα Κέντρα Ψυχικής Υγείας υπολειτουργούν και ουσιαστικά το μόνο που κάνουν είναι συνταγογράφηση. Στο σχέδιο του ΨΥΧΑΡΓΩΣ Γ' (2011 - 2020) προτείνεται να συσταθούν 15 Κέντρα Ψυχικής Υγείας (με κλίνες και μονάδα αντιμετώπισης κρίσης) από ΝΠΙΔ (σ.σ. ΜΚΟ κ.λπ.).

Το 2013 αυξήθηκαν κατά 50% τα καταθλιπτικά επεισόδια στη χώρα μας σε σχέση με το 2011, σύμφωνα με στοιχεία του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 2013 το 12,3% του πληθυσμού έπασχε από μείζονα κατάθλιψη - χρειάζεται άμεση θεραπεία - όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 8,2% το 2011.

Μάλιστα, το 33,8% των πασχόντων αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και το 10,7% λιγότερα οικονομικά προβλήματα. Δεν κρύβει άλλωστε η ΕΕ από τα κείμενά της πως θα πρέπει να προσεχθούν οι επιπτώσεις της οικονομίας και της πολιτικής της στην ψυχική υγεία του πληθυσμού.