Ολο και μεγαλύτερη σημασία για τη διεθνή οικονομική και πολιτική σκακιέρα μοιάζουν να παίρνουν οι αποφάσεις της Οργάνωσης για τη Συνεργασία της Σαγκάη (Shangai Cooperation Organization - SCO), της διακρατικής καπιταλιστικής ένωσης που έχει αναδείξει «εταίρους» τις Κίνα και Ρωσία με μια σειρά χώρες της Κεντρικής Ασίας και όχι μόνο. Συγκεκριμένα, πλήρη μέλη της Οργάνωσης είναι σήμερα, εκτός από τις δύο αυτές χώρες, και το Ουζμπεκιστάν, Καζακστάν, Κιργιστάν και Τατζικιστάν. Ως «παρατηρητές», επίσης, συμμετέχουν οι Ινδια, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Μογγολία και Ιράν. Ως «εταίροι σε διάλογο» συμμετέχουν οι Τουρκία, Λευκορωσία και Σρι Λάνκα.

Η πρόσφατη συνάντηση των αρχηγών των κυβερνήσεων των κρατών - μελών, που έγινε την περασμένη βδομάδα στην Αστάνα του Καζακστάν, ανέδειξε τα σχέδια των μελών να συσφίξουν την οικονομική τους συνεργασία σε μια σειρά κλάδους στρατηγικής σημασίας. Τόσο στο πλαίσιο των εργασιών όσο και στο περιθώριό τους, συζητήθηκαν μια σειρά προτάσεις που βεβαιώνουν το αυξανόμενο ενδιαφέρον που μια σειρά μονοπώλια τρέφουν για την Κεντρική Ασια, δεδομένου του μεγάλου ενεργειακού και φυσικού πλούτου της περιοχής αλλά και της κρίσιμης -οικονομικά και γεωπολιτικά- θέσης της στον παγκόσμιο χάρτη. H SCO αντιπροσωπεύει σήμερα το 1/5 του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ το σύνολο της παραγωγής της έφτασε το 2013 να αντιστοιχεί στο 14,9% της παγκόσμιας παραγωγής, από μόλις 4,8% το 2001, τη χρονιά που ιδρύθηκε δηλαδή.

Με δεδομένες τις αλυσιδωτές συνέπειες που προκαλεί η ενδοϊμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανια, είναι φυσικό η Ρωσία να προσπαθεί να «αξιοποιήσει» τη SCO για να εξασφαλίσει πάτημα και δίοδο προς νέες αγορές (μέχρι την Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό). Στο μεταξύ, ήδη, κινεζικά κεφάλαια επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια κατά μήκος των νέων «Δρόμων του Μεταξιού» που φτάνουν μέχρι την Ευρώπη. Η συνεργασία δεν αναιρεί και την διεκδίκηση μεγαλύτερου κομματιού στην μοιρασιά. Ταυτόχρονα και μια σειρά άλλες περιφερειακές «παρουσίες» διεκδικούν αναβάθμιση της θέσης τους, με την αστική τάξη κάθε χώρας να μελετά ειδικότερες συμμαχίες που θα διασφαλίσουν τα συμφέροντά της. Για παράδειγμα, η αστική τάξη του Καζακστάν φαίνεται ότι επιδιώκει περαιτέρω σύσφιξη της συνεργασίας της με την Κίνα, ενώ οι σχέσεις της με τη Ρωσία φαίνεται ότι περνούν κάποιες δυσκολίες που αφορούν τον «προβληματισμό» σχετικά με το ζήτημα της ενσωμάτωσης της Κριμαίας.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, το Τελικό Ανακοινωθέν της συνάντησης στην Αστάνα αναφέρει ότι «οι πρωθυπουργοί των κρατών - μελών πιστεύουν ότι το σχέδιο για (σ.σ. τη δημιουργία) χρηματοπιστωτικού μηχανισμού εγγυήσεων πρέπει να υλοποιηθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, ώστε να προωθηθεί η οικονομική ανάπτυξη και να επεκταθούν οι οικονομικές και εμπορικές επαφές μεταξύ των κρατών - μελών. Οι πρωθυπουργοί εκφράζουν την επιθυμία τους να ενισχυθεί η συνεργασία σε πεδία όπως οι επενδύσεις, οι μεταφορές, τα τελωνεία, η γεωργία, η Ενέργεια, η προστασία του περιβάλλοντος και ο έλεγχος και η παρεμπόδιση επιδημιών και υποστηρίζουν την περαιτέρω ανάπτυξη ανταλλαγών σε τομείς όπως ο πολιτισμός, η επιστήμη, η τεχνολογία, η εκπαίδευση, η υγιεινή, ο αθλητισμός και ο τουρισμός».

Ο Κινέζος πρωθυπουργός, Λι Κεκιάνγκ, κάλεσε «να εκλείψουν τα εμπορικά σύνορα... να ανοίξει η πρόσβαση στις αγορές μεταξύ των μελών της οργάνωσης», αντανακλώντας τις επιδιώξεις των κινέζικων μονοπωλίων να εξασφαλίσει προβάδισμα σε περιοχές γεμάτες σημαντικές πρώτες ύλες (π.χ., ορυκτά).

«Τα κράτη - μέλη βρίσκονται σε μια μεταβατική περίοδο προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς ανοικοδομούν την οικονομία» επισήμανε, εννοώντας προφανώς τις καπιταλιστικές μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται γοργά μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ στις αρχές της δεκαετίας του '90 και τα μεγάλα περιθώρια συγκέντρωσης κεφαλαίου που υπάρχουν. «Εμείς θα επενδύαμε στη χαλυβουργία, την τσιμεντοβιομηχανία, την παραγωγή ηλεκτρισμού και την επεξεργασία φυσικών πόρων, ώστε να βοηθήσουμε τις τοπικές οικονομίες μεταφέροντας ταυτόχρονα την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα της Κίνας» ανέφερε ακόμα, καταγράφοντας τους τομείς όπου φαίνεται ότι θα δυναμώσει ο ανταγωνισμός. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτοί οι τομείς συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με τις υποδομές και την Ενέργεια, τομείς που πολλά ιμπεριαλιστικά κέντρα ιεραρχούν για να διοχετεύσουν λιμνάζοντα κεφάλαια, προσδοκώντας να αυξήσουν τα κέρδη τους μέσα από την ένταση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργατών και την καταλήστευση του πλούτου των λαών.

Ειδικό βάρος φαίνονται, τέλος, να αποκτούν οι επιλογές της άρχουσας τάξης του Ιράν. Το αίτημά του ήταν για καιρό «παγωμένο» εξαιτίας των κυρώσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Στα τέλη του Νοέμβρη, ο εκτελεστικός γραμματέας του Επιχειρηματικού Συμβουλίου της SCO, Σεργκέι Κανάφσκι, δήλωνε στο ρωσικό πρακτορείο «Σπούτνικ» πως «το Ιράν συμπεριλαμβάνεται σχεδόν ως πλήρες μέλος όσον αφορά τους όρους της οικονομικής συνεργασίας με τη SCO. Η επιρροή των μελών της SCO (στο Ιράν) γίνεται όλο και μεγαλύτερη... Αν παλιότερα ήταν απομονωμένο εξαιτίας των κυρώσεων και μπορούσε να δράσει μόνο του, τώρα εμπλέκεται όλο και περισσότερο στη διεθνή διαδικασία».

«Εμείς (σ.σ. η SCO) έχουμε ένα ελαφρώς διαφορετικό σχέδιο συνεργασίας με το Ιράν απ' ό,τι η Ομάδα 5+1. Στην περίπτωσή μας, το Ιράν μπορεί να έχει πλήρη οικονομική συνεργασία με τη SCO» συμπλήρωσε όλο νόημα ο Κανάφσκι. «Φαίνεται ότι η SCO μεγάλωνε σε ζήτηση, κάτι που επεκτείνει τις δυνατότητες, τις δυνάμεις και την ικανότητα να ασκεί επιρροή όχι μόνο στην περιοχή της» κατέληξε.

Προμήνυμα όξυνσης των ανταγωνισμών αποτελούν πολλές επιχειρηματικές προτάσεις που «ψήνονται» εντός και εκτός SCO. Για παράδειγμα, εταιρείες από Τουρκμενιστάν - Αφγανιστάν - Πακιστάν - Ινδία έχουν ήδη συμφωνήσει για την κατασκευή αλλά και λειτουργία του αγωγού φυσικού αερίου TAPI, που θα ξεκινήσει το 2015 και όταν ολοκληρωθεί εκτιμάται ότι θα μπορεί να μεταφέρει ετησίως 33 δισ. κ.μ. (τουρκμενικού) αερίου.

Επιπλέον, τις μέρες της συνάντησης της SCO στην Αστάνα, ο πρωθυπουργός του Τουρκμενιστάν, Γκιουρμπαγκούνλι Μπερντιμουχαμέντοφ, επέλεξε να μιλήσει για το πρόβλημα της «ενεργειακής αξιοπιστίας» που υπάρχει και αφού σημείωσε ότι «οι νέες ενεργειακές υποδομές για την περιοχή της Ευρασίας αποτελούν μια επείγουσα πραγματικότητα», αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην ανάγκη να προχωρήσουν αγωγοί αερίου που θα συνδέουν Τουρκμενιστάν - Ουζμπεκιστάν - Κιργιστάν - Κίνα και Τουρκμενιστάν - Ουζμπεκιστάν - Καζακστάν - Κίνα.