Μήνυμα στην Αγκυρα ότι θέλει να ξαναβάλει μπρος τα περιλάλητα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) έστειλε, καταπώς λέγεται, χθες η ελληνική κυβέρνηση, λίγες μέρες μετά την τελευταία προκλητική κίνηση της Τουρκίας να επιχειρήσει δέσμευση για δέκα μήνες μιας τεράστιας έκτασης καταμεσής του Αιγαίου για αεροναυτικές ασκήσεις.

Αρμόδιες διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι τα ΜΟΕ, όπως προωθούνται ήδη από τη δεκαετία του '90, στόχο είχαν να ξεκινήσουν από τα μικρότερης έντασης θέματα και να προχωρήσουν στα σημαντικότερα. Παραδέχονται, ωστόσο, ότι κάποια ΜΟΕ λειτούργησαν και κάποια όχι, δείχνοντας έτσι και τα όρια τέτοιων μέτρων, όπως αυτά ορίζονται από τις ενδοαστικές αντιθέσεις, τα συμφέροντα της κάθε αστικής τάξης χωριστά, που θέλει να έχει το πάνω χέρι στην εκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πηγών και εμπορικών διαύλων στην ευρύτερη περιοχή.

Οι ίδιοι διπλωματικοί παράγοντες παραπέμπουν στην απόφαση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στο Ελσίνκι το 1999, λέγοντας ότι οι «δεσμεύσεις» που προέβλεπε για Αθήνα και Αγκυρα «λειτουργούσαν καλά» για την ελληνική πλευρά. «Παρακάμπτουν», βέβαια, το γεγονός ότι η ευρωενωσιακή απόφαση μιλούσε για «συνοριακές διαφορές» μεταξύ των δύο χωρών, παρέχοντας έτσι βάση νομιμοποίησης στις αξιώσεις της τουρκικής αστικής τάξης.

Σημειωτέον, από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών λέγεται ότι η Αγκυρα ουδέποτε αμφισβήτησε ευθέως τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Η τακτική της ήταν να τα ανάγει σε «γκρίζες ζώνες» πιέζοντας ακολούθως την ελληνική πλευρά να τις ...διαπραγματευτεί. Στο ίδιο πλαίσιο, η Τουρκία επιχειρεί να ανάγει σε ζήτημα διαπραγμάτευσης και την κυπριακή ΑΟΖ: «Προσπαθεί να ανάγει ένα πρόβλημα εισβολής και κατοχής σε ζήτημα διανομής του φυσικού αερίου» αναφέρουν Ελληνες διπλωμάτες, δίνοντας και το «ψητό» των ενδοαστικών ανταγωνισμών.

Ισως σε αυτή τη βάση, στο ελληνικό ΥΠΕΞ ανασυγκροτούν το λεγόμενο Επιστημονικό Συμβούλιό του, ώστε «να υπάρχει μια σοβαρή νομική τεκμηρίωση αν είναι να πάμε για διαπραγματεύσεις με γείτονες και εταίρους», όπως λένε αρμόδιοι διπλωματικοί παράγοντες, προετοιμάζοντας για νέα παζάρια μεταξύ των αστικών τάξεων της ευρύτερης περιοχής προς επίτευξη κάποιου συμβιβασμού στην εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου.

Σημειωτέον ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς αναμένεται να έχει μια πρώτη γνωριμία με τον Τούρκο ομόλογό του Μ. Τσαβούσογλου, σήμερα στη Ρίγα της Λετονίας, σε σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ και άλλων κρατών. Η επόμενη συνάντησή τους υπολογίζεται να γίνει το Μάη, στη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ στην Αττάλεια της Τουρκίας. Πάντως ΜΟΕ δεν αναμένεται να συζητηθούν μεταξύ των δύο πλευρών πριν περάσουν 2 - 2,5 μήνες προετοιμασίας τους.

Τέλος, στην προώθηση ΜΟΕ δείχνει να προσανατολίζεται η κυβέρνηση και για την ΠΓΔΜ. Η εκτίμηση που υπάρχει στο ελληνικό ΥΠΕΞ είναι πως οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις έκαναν πολλά βήματα στο ζήτημα της ονομασίας, αλλά δεν βρήκαν ανταπόκριση. «Το ζήτημα του ονόματος κρύβει και συμπυκνώνει ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, τον αλυτρωτισμό» αναφέρουν αρμόδιες διπλωματικές πηγές, παραπέμποντας στο τι διδάσκεται στη γειτονική χώρα σε σχολεία και στρατιωτικές σχολές, τι αποτυπώνεται σε βιβλία και χάρτες.