Παρασκευή 27 Μάρτη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 20
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΣΤΕΦΑΝ ΚΟΜΑΝΤΑΡΕΦ
Το πέρασμα

Ακριβώς επειδή δεν έχουμε μνήμη χρυσόψαρου, θυμόμαστε τον ιατρικό τουρισμό των φτωχών Ελλήνων στην κάποτε σοσιαλιστική Βουλγαρία και πόσο ο συγκεκριμένος τύπος τουρισμού ήταν διαδομένος λόγω αντικειμενικών αναγκών. Τώρα που ο σοσιαλισμός ανατράπηκε και στη θέση του στήθηκε μια βαλκανική, ευρωενωσιακή ρεπουμπλίκ, με γκλαμουριά βασιλείας, ανακαλύπτουμε, μέσα από την περίπτωση του Μίτιο, του πρωταγωνιστή της ιστορίας του Κομαντάρεφ, ότι ο πυρήνας του προβλήματος, απ' όπου γεννιόνται όλα τα κακά με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο αποσβολωμένος από το σοκ ήρωας της ταινίας, συνίσταται στην καπιταλιστική παλινόρθωση. Ο σκηνοθέτης επιλέγει να δείξει ότι σήμερα στη χώρα η υγεία, όπως κι όλα τα υπόλοιπα αγαθά του πριν, συνιστούν ακριβά εμπορεύματα, που όποιος δύναται τα αγοράζει και τα χαίρεται! Ποιοι είναι αυτοί που «δύνανται» στο μικρό, φτωχό ορεινό χωριό του Μίτιο; Οσοι κάνουν μπίζνες, μπίζνες παντός είδους αλλά μπίζνες, όπως δηλαδή ο επονομαζόμενος «Αρχηγός», που περνάει λαθραία παράνομους μετανάστες στην Ευρωπαϊκή Ενωση από μια άγρια κορυφή ενός τρίστρατου στα βουλγαρο-τουρκικο-ελληνικά σύνορα. Αυτό είναι το «πέρασμα»...

Ο Μίτιο ανήκει στους πολλούς που δεν μπορούν. Οταν η γυναίκα του αρρώστησε από καρκίνο και το γαλακτοκομείο που αυτός δούλευε έκλεισε μετά από τόσα χρόνια, ο Μίτιο δανείστηκε από την τράπεζα για τις θεραπείες της γυναίκας του 7.000 ευρώ, βάζοντας υποθήκη το σπίτι του. Οντας άνεργος πια, δεν μπορεί να ξεχρεώσει και η τράπεζα απειλεί να του πάρει το σπίτι. Σα να μη φτάνουν αυτά, έχει και τον έφηβο γιο του να τον τσιγκλά συνεχώς για τη φιλική του σχέση με μια γειτόνισσα. Το χωριό γνωρίζει την απόγνωση του Μίτιο, όταν τον πλησιάζει ο «Αρχηγός» και του προσφέρει καλοπληρωμένη δουλειά: Να γίνει με το βυτιοφόρο του μέρος του δικτύου μεταφοράς των παράνομων μεταναστών... Και ο Μίτιο αποδέχεται τη δουλειά για να μη μείνει στο δρόμο. Οι ενότητες που αναφέρονται στη διαδικασία του «περάσματος» των μεταναστών είναι κινηματογραφικά μεγαλειώδεις, με εξαιρετικό φωτισμό, εκπληκτικής ομορφιάς ομιχλώδη πλάνα και τεταμένο ρυθμό στην αφήγηση.

Σα να μην έφταναν, όμως, τα ήδη απλωμένα αφηγηματικά νήματα, ο σκηνοθέτης στα μισά της ταινίας ανοίγει ακόμα ένα, στο οποίο, μάλιστα, αποδίδει ιδιαίτερη δραματουργική βαρύτητα. Πρόκειται για ένα έγκλημα που ο Μίτιο, στρατιώτης τότε, είχε αναγκαστεί να διαπράξει όταν, δεκαετίες πριν, υπακούοντας εντολές ανωτέρων, είχε πυροβολήσει θανάσιμα ένα ζευγαράκι φυγάδων από την Ανατολική Γερμανία. Αλλά ουκ εν τω πολλώ το ευ. Ο Κομαντάρεφ, με αυτόν τον πομπώδη «χολιγουντιανό» τρόπο, κατακρημνίζει την αξιοπιστία της απλής, αριστουργηματικής του ρεαλιστικής ιστορίας, καταβαραθρώνει την ίδια του την ταινία.

Ο Στέφαν Κομαντάρεφ είναι ο σκηνοθέτης της επιτυχίας του 2010 «Ο κόσμος είναι μεγάλος και η σωτηρία της ψυχής βρίσκεται στη γωνία». Είναι κρίμα που εδώ μοιάζει να θέλει να πει πάρα πολλά και ετερόκλητα, τόσο που στο τέλος αναρωτιέται κανείς τι ήθελε τελικά να «αναδείξει». Τη σημερινή, άθλια κατάσταση στη χώρα του με μια ρεαλιστική προσέγγιση που πίσω από κάθε εικόνα σκιαγραφεί οικονομικές σχέσεις; Τον αιμοβόρο κομμουνισμό -που σίγουρα θα του φέρει κάνα ευρωενωσιακό ευρώ παραπάνω για την επόμενη δουλειά του; Η μήπως θέλησε να αναδείξει τη μεταφυσική της συγχώρεσης και της συμφιλίωσης; Κρίμα, γιατί χωρίς σαθρές φιοριτούρες η ταινία θα ήταν θαυμάσια... Η ταινία παίζεται στο «Αστυ»...

Με τους: Ασεν Μπλατέτσκι, Οβάνες Τοροσιάν, Μίκι Μανόλοβιτς, Ινα Νικόλοβα, κ.ά.

Παραγωγή: «Sadilishteto / The Judgement», Βουλγαρία (2014).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ