Παρατείνεται έως τις 14 Νοέμβρη η έκθεση «Ο Καζιμίρ Μαλέβιτς και οι μαθητές του. 100 χρόνια από το Μαύρο Τετράγωνο. Εργα Ρωσικής Πρωτοπορίας από τη συλλογή Κωστάκη του ΚΜΣΤ» που φιλοξενείται στη Μονή Λαζαριστών, ενώ συνεχίζονται οι ξεναγήσεις, κάθε Σάββατο στις 12.00 μέχρι το τέλος της έκθεσης, από επιμελητές του Μουσείου, με ανοιχτή συμμετοχή για το κοινό (μέρες και ώρες λειτουργίας έκθεσης: Τρίτη - Σάββατο 10.00 - 18.00).

Η έκθεση υπήρξε μέρος του κεντρικού προγράμματος της 5ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης που έληξε πρόσφατα, και αποτελεί ένα ταξίδι στην Ιστορία της Τέχνης των αρχών του 20ού αιώνα στη Ρωσία με οδηγό σχέδια, πίνακες και αρχειακό υλικό από τη συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Εργα και αρχειακό υλικό από τη συλλογή Κωστάκη που αναφέρονται στην ιστορική «Τελευταία Φουτουριστική Εκθεση 0,10», στο κίνημα του σουπρεματισμού, στους συνοδοιπόρους του Καζιμίρ Μαλέβιτς καθώς και στον εκπαιδευτικό ρόλο του ίδιου του καλλιτέχνη παρουσιάζονται στην έκθεση, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη δημιουργία του «Μαύρου Τετραγώνου», του πιο εμβληματικού έργου της ρωσικής πρωτοπορίας, και την εμφάνιση του κινήματος του σουπρεματισμού.

Στις 19 Δεκέμβρη του 1915 εγκαινιάστηκε στην Πετρούπολη η «Τελευταία Φουτουριστική Εκθεση 0,10», με διοργανωτή τον καλλιτέχνη Ιβάν Πούνι, στον εκθεσιακό χώρο της Ναντιέζντα Ντομπίτσινα, με διάρκεια έναν μήνα. H έκθεση είναι σημαντική στην Ιστορία της Τέχνης καθώς σε αυτήν ο Καζιμίρ Μαλέβιτς πρωτοπαρουσίασε σε δύο τοίχους το κίνημα του Σουπρεματισμού με πίνακες που αποτελούνταν από γεωμετρικές χρωματικές φόρμες και δήλωναν μια νέα αισθητική και φιλοσοφική προσέγγιση σχετικά με το ρεαλισμό στην τέχνη, την αποτύπωση της αθέατης πλευράς της ζωής, την μη-αντικειμενικότητα, το σημείο μηδέν της ζωγραφικής καθώς και την υπεροχή της φόρμας και του χρώματος πάνω από κάθε άλλο συστατικό στοιχείο της ζωγραφικής. Στη γωνία, ανάμεσα στους δύο τοίχους, ο καλλιτέχνης τοποθέτησε, σαν θρησκευτική εικόνα, το «Μαύρο Τετράγωνο», έναν από τους πλέον πιο γνωστούς πίνακες, που αποτελεί έκτοτε το πιο εμβληματικό έργο της περιόδου της ρωσικής πρωτοπορίας και ένα από τα σημαντικότερα έργα του μοντερνισμού.

Στη συλλογή Κωστάκη του ΚΜΣΤ φυλάσσεται μεγάλος αριθμός σχεδίων και πινάκων που σχετίζονται άμεσα με την «Τελευταία Φουτουριστική Εκθεση 0,10» και συγκεκριμένα προσχέδια έργων, ολοκληρωμένοι πίνακες που είχαν παρουσιαστεί στην έκθεση καθώς και πλούσιο αρχειακό υλικό.

Ο Καζιμίρ Μαλέβιτς είναι ένας από τους πλέον πολυδιάστατους και ριζοσπαστικούς καλλιτέχνες της πρωτοπορίας που στη δημιουργική του πορεία πέρασε από τον ιμπρεσιονισμό και το συμβολισμό των αρχών του 20ού αιώνα, συνδέθηκε στη συνέχεια με τον κυβοφουτουρισμό και επηρεάστηκε από την «υπέρλογη γλώσσα» των Ρώσων φουτουριστών, τη γλώσσα που έχει αποκτήσει δικό της πρωτογενές νόημα με βάση όχι τη γνώση, αλλά την αίσθηση και την εμπειρία, για να αναπτύξει, τέλος, τη δική του θεωρία περί μη-αντικειμενικής ζωγραφικής που της έδωσε το όνομα «σουπρεματισμός».