Πέμπτη 24 Δεκέμβρη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 12
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΛΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
Ορισμένα στοιχεία για τη ρητίνη και την παραγωγή της

Τα βασικά παράγωγα της ρητίνης είναι το νέφτι και το κολοφώνιο, ενώ σε 70 ανέρχονται τα υποπροϊόντα της
Τα βασικά παράγωγα της ρητίνης είναι το νέφτι και το κολοφώνιο, ενώ σε 70 ανέρχονται τα υποπροϊόντα της
Στην αρχαιότητα, η νύμφη Πίττυς μεταμφιέστηκε σε πεύκη, για να αποφύγει το θεό του δάσους Πάνα. Η μεταμφίεσή της έμελλε, χιλιάδες χρόνια αργότερα, να αποβεί σωτήρια για εκατοντάδες οικογένειες ορεινών περιοχών που ζουν από το «αίμα που ρέει στις φλέβες της», τη ρητίνη.

Η ρητινοκαλλιέργεια είναι γνωστή στην Ελλάδα τουλάχιστον από το 300 π.Χ., οπότε και συναντάμε την πρώτη αναφορά στο έργο του μαθητή του Αριστοτέλη, Θεόφραστου, «Περί Φυτών». Στο ίδιο έργο γίνεται αναφορά και στη διαδικασία παραγωγής μιας κολοφώνιας πίσσας, που χρησιμοποιούνταν για φωτισμό, για τη στεγανοποίηση των ξύλινων ενώσεων των πλωτών μέσων της εποχής κ.ά. Αργότερα, στην εποχή του Βυζαντίου στη ρητίνη βασίστηκε το υγρό πυρ και στην επανάσταση του '21 το προϊόν πυρπόλησης του τουρκικού στόλου.

Σήμερα, τα βασικά παράγωγα της ρητίνης - προϊόν ανανεώσιμο, εξαγώγιμο, φιλικό προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον - είναι το νέφτι και το κολοφώνιο, ενώ σε 70 ανέρχονται τα υποπροϊόντα της, μεταξύ αυτών: Καλλυντικά χρώματα, βερνίκια, συνθετικό καουτσούκ, κόλλες, αδιάβροχα εξώφυλλα, μελάνι τυπογραφείου, πρώτες ύλες αρωματοποιίας, στερεωτικά μαλλιών, αποτριχωτικό κερί.

Η ρητίνη χρησιμοποιείται και στην ιατρική φαρμακευτική, οι φαρμακευτικές της ιδιότητες είναι εμπειρικά γνωστές στα ρητινοπαραγωγά χωριά, όπου πολλοί τη χρησιμοποιούν σε ρευστή μορφή για την επούλωση τραυμάτων.

Φθίνουσα πορεία

Στην Ελλάδα, η ρητινοπαραγωγή για τελευταία φορά το 1962 άγγιξε τους 42.000 τόνους, έκτοτε άρχισε η αντίστροφη μέτρηση. Το 1975 η ρητινοπαραγωγή στην Ελλάδα πέφτει στους 18.500 τόνους και ο αριθμός των ρητινοκαλλιεργητών στους 5.900. Το 1978, ο αριθμός των ρητινοκαλλιεργητών πέφτει στους 3.900, η ρητινευόμενη έκταση στα 820.000 στρέμματα και η παραγωγή στους 11.000 τόνους.

Η φθίνουσα πορεία συνεχίζεται τις δεκαετίες του '80 και του '90. Το 1996 ο αριθμός των ρητινοκαλλιεργητών έχει μειωθεί στους 1.883, η ρητινευόμενη έκταση στα 394.406 στρέμματα, η ρητινοπαραγωγή στους 5.955 τόνους, οι αριθμοί αυτοί σήμερα καταγράφουν αυξητική τάση.

Η ρητινοκαλλιέργεια διαρκεί 9 περίπου μήνες. Αρχίζει το Φλεβάρη - Μάρτη, με τον καθαρισμό του υπορόφου των δέντρων, τη διάνοιξη των μονοπατιών και το πρώτο πελέκημα των πεύκων, μία μικρή τομή ή δύο, ανάλογα με τη διάμετρο του πεύκου, που περιχύνεται με ερεθιστική καυστική ουσία, απ' όπου εκλύεται η ρητίνη και καταλήγει σε πλαστικές σακούλες, καρφωμένες κάτω ακριβώς απ' την τομή, που αντικαθίστανται όταν γεμίσουν.

Θα ακολουθήσουν όλη τη σεζόν 8 - 9 «σκεπάρνια» και στα τέλη του Οκτώβρη, ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες (αν βρέξει ο πεύκος ψύχεται και η ροή σταματά ή επιβραδύνεται), αρχίζει η συγκομιδή, η συγκέντρωση της παραγωγής σε δεξαμενές και η πώλησή της.

Φροντιστές και φύλακες του δάσους

Η συνεισφορά των ρητινοκαλλιεργητών ήταν και παραμένει τεράστια. Αποψίλωση του δάσους από χαμηλούς θάμνους, ξερά κλαδιά κ.λπ. Ανοιγμα ή καθαριότητα δρόμων για να προσεγγίζουν τα δέντρα τους. Φροντίδα να μένουν ανοιχτές οι ζώνες πυροπροστασίας. Με υποδειγματική οργάνωση μεριμνούν για την προστασία των δέντρων. Σ' αυτούς οφείλεται σε μεγάλο βαθμό το γεγονός ότι τα ρητινεύσιμα πευκοδάση υπάρχουν ανέπαφα έως σήμερα.

Στα λημέρια τους δύσκολα πατάει πόδι εμπρηστής ή λαθροϋλοτόμος. Πολλές πυρκαγιές έσβησαν στο ξεκίνημά τους χάρη στη δική τους άμεση επέμβαση κι άλλες τόσες η Πυροσβεστική τούς έχει συμβουλευτεί για να προσεγγίσει στον τόπο πυρκαγιάς, αφού γνωρίζουν το δάσος καλύτερα από τον καθένα. «Δάση που ρητινεύονται, δύσκολα καίγονται» συνηθίζουν να λένε στην Εύβοια.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ