Οσο κλιμακώνεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, στη Συρία και το Ιράκ, έκφραση του σφοδρού ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου, μεγαλώνει και η προκλητικότητα της τουρκικής αστικής τάξης και του Προέδρου της χωρίς Ρ. Τ. Ερντογάν, που βλέπει ευκαιρίες να επωφεληθεί από τη γενικότερη αναδιανομή που γίνεται και τον πιθανό επανακαθορισμό συνόρων. Το διακύβευμα του ανταγωνισμού των αστικών τάξεων είναι ο έλεγχος αγορών, σφαιρών επιρροής, φυσικών πόρων και των δρόμων μεταφοράς τους.

Σε αυτή τη βάση, ο Τούρκος Πρόεδρος, για λογαριασμό του ισχυρού τμήματος της αστικής τάξης που τον στηρίζει, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του στις 15 Ιούλη, άρχισε από τις 29 Σεπτέμβρη να αμφισβητεί ανοιχτά τις Συνθήκες που σύναψε η οθωμανική αυτοκρατορία, που διαμελίστηκε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ώστε να προκύψει το τουρκικό κράτος. Ειδικά, αμφισβητεί τη Συνθήκη της Λοζάνης του 1923, η οποία καθόρισε τα σημερινά σύνορα της χώρας. Η Συνθήκη αυτή αντικατέστησε τη Συνθήκη των Σεβρών, που ήταν πολύ χειρότερη για τα τουρκικά συμφέροντα. Ο Ερντογάν επανήλθε μέσα στη βδομάδα και όχι μόνο αμφισβήτησε τη Συνθήκη, αλλά δήλωσε ότι θα αλλάξει την κατάσταση, δηλαδή τη Συνθήκη, έως το 2023. Είπε χαρακτηριστικά: «Η Συνθήκη της Λοζάνης σε καμία περίπτωση δεν είναι ένα ιερό κείμενο, δεν είναι ιερό βιβλίο. Και φυσικά θα την συζητήσουμε (...) Θα εργαστούμε για να εξασφαλίσουμε κάτι καλύτερο. Ακόμη επιχειρούν να μας εγκλωβίσουν στη Λοζάνη. Να μας συγχωρέσουν, ο λαός μας έχει δικαίωμα λόγου. Θα καταβάλουμε κάθε είδους προσπάθεια για να εξασφαλίσουμε τους στόχους του 2023. Γνωρίζουμε ότι θα πατήσουμε το πόδι πολλών πλευρών. Θα αγγίξουμε πολλά συμφέροντα. Αυτό θα το πράξουμε μαζί σε κάθε περίπτωση. Είμαστε αποφασισμένοι να οδηγήσουμε την Τουρκία πιο πέρα».

Επιπλέον, διαμήνυσε ότι θα συνεχίσει να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στις «αντιτρομοκρατικές» επιχειρήσεις, που αξιοποιούνται για ευρύτερους σχεδιασμούς και διεργασίες στην περιοχή, λέγοντας: «Δε θα περιμένουμε άλλο τις απειλές να μας χτυπήσουν την πόρτα. Θα τις αντιμετωπίσουμε κατευθείαν στη ρίζα. (Αυτό) αφορά όχι μόνο ζητήματα δημόσιας τάξης και φύλαξης των συνόρων, αλλά και άμυνας... οικονομίας... Ενέργειας...».

Το μη δεσμευτικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου (ΕΚ) της Πέμπτης, που ενέκρινε την προσωρινή αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ - Τουρκίας, με 479 ψήφους υπέρ, 37 κατά και 107 αποχές, προκάλεσε την έντονη αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης. Το ψήφισμα αυτό - το οποίο υπερψήφισε και η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ, προβάλλοντας τη συνολική αντίθεση του Κόμματος στην ένταξη κάθε χώρας στη λυκοσυμμαχία του κεφαλαίου, γιατί αυτή είναι ενάντια στα συμφέροντα των λαών - εντάσσεται στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις και τα παζάρια που γίνονται.

Αλλωστε, στο ψήφισμα διευκρινίζεται ότι πρέπει «να παραμείνει η Τουρκία προσδεδεμένη στην ΕΕ», αλλά και ότι η θέση του ΕΚ θα επανεξεταστεί όταν ανασταλούν τα «δυσανάλογα - όπως χαρακτηρίζονται - μέτρα», που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της «κατάστασης έκτακτης ανάγκης» στην Τουρκία.

Το ΕΚ δεν παραλείπει να χαρακτηρίσει την Τουρκία «σημαντικό εταίρο της ΕΕ», εκτιμώντας ωστόσο ότι σήμερα η Τουρκία «δεν επιδεικνύει πολιτική βούληση» για διμερή συνεργασία, επειδή «οι ενέργειες της κυβέρνησης εκτρέπουν ακόμη περισσότερο την Τουρκία από την ευρωπαϊκή της πορεία». Την τελευταία στιγμή εντάχθηκε στο ψήφισμα του ΕΚ και τροπολογία με την οποία εκφράζεται η έντονη ανησυχία του ΕΚ «για τις (τουρκικές) δηλώσεις που αμφισβητούν τη Συνθήκη της Λοζάνης» και την οποία υπερψήφισαν 290 βουλευτές, αλλά καταψήφισαν 257 και υπήρξαν 68 αποχές.

Η αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης στο ψήφισμα εκφράστηκε πάλι με υψηλούς τόνους και απειλές από τον Ερντογάν. Συγκεκριμένα, απείλησε ότι δεν αποκλείεται να υπάρξουν συνέπειες στη Συμφωνία Τουρκίας - ΕΕ για το Προσφυγικό. Χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του: «Δεν τηρήσατε την υπόσχεσή σας. Οταν 50.000 πρόσφυγες συγκεντρώθηκαν στο συνοριακό πέρασμα του Καπίκουλε (σ.σ. τουρκο-βουλγαρικά σύνορα), φωνάξατε βοήθεια και αρχίσατε να λέτε "τι θα κάνουμε όταν η Τουρκία ανοίξει τα σύνορα". Κοιτάξτε, αν προχωρήσετε περαιτέρω, αυτά τα σύνορα θα ανοίξουν, βάλτε το καλά στο κεφάλι σας». Και σημείωσε ότι η Τουρκία έχει στο έδαφός της 3 εκατομμύρια πρόσφυγες, που μπορεί να πλημμυρίσουν την ΕΕ.

Αμεση ήταν η αντίδραση της γερμανικής κυβέρνησης, που έσπευσε να δηλώσει ότι «οι απειλές» κατά της συμφωνίας για τους πρόσφυγες και μετανάστες «δεν οδηγούν πουθενά», ενώ χαρακτήρισε τη συμφωνία «κοινή επιτυχία» και επισήμανε ότι «η συνέχιση της εφαρμογής της συμφωνίας είναι προς το συμφέρον όλων των πλευρών». Επίσης, ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ελμαρ Μπροκ, σημείωσε με νόημα ότι «η συμφωνία για το Προσφυγικό είναι και προς όφελος της Τουρκίας. Η οικονομική ανάπτυξη της χώρας εξαρτάται κυρίως από τις καλές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση». Είναι φανερό ότι η επόμενη περίοδος στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ θα έχει πολλά σκαμπανεβάσματα και ανάλογα παζάρια, που βέβαια δεν έχουν καμία σχέση με τα συμφέροντα των λαών και των ξεριζωμένων από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και την καπιταλιστική βαρβαρότητα προσφύγων και μεταναστών.