Το 5o τεύχος του 2017 είναι αφιερωμένο στα 100 χρόνια από τη Μεγάλη Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση, από την επανάσταση που εγκαινίασε την ιστορική εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό - κομμουνισμό, «από το βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της ελευθερίας».

Στο προηγούμενο τεύχος της ΚΟΜΕΠ δημοσιεύτηκε η Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ και σχετικό άρθρο του ΓΓ της ΚΕ. Αυτά τα δύο κείμενα συγκροτούν τη γενική τοποθέτηση του ΚΚΕ όχι μόνο για την Επανάσταση του Οκτώβρη, αλλά και για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση που ακολούθησε, καθώς και για τις βασικές αιτίες ανατροπής της σοσιαλιστικής πορείας και της παλινόρθωσης του καπιταλισμού. Σε αυτό το τεύχος, όπως και σε αυτά που θα ακολουθήσουν, θα επιχειρηθεί να φωτιστούν συγκεκριμένες πλευρές αυτής της πορείας.

Την ίδια περίοδο που το ΚΚΕ ετοιμάζεται για τον πολύμορφο εορτασμό αυτής της επετείου με βασικό στόχο την ανάδειξη της επικαιρότητας του σοσιαλισμού - κομμουνισμού, στο αστικό πολιτικό στρατόπεδο κυριάρχησε για ένα διάστημα μια αντιπαράθεση ανάμεσα στα αστικά κόμματα, η οποία ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες και περνώντας από διαφορετικούς δρόμους κατέληγε στο ίδιο σημείο: Στη σπίλωση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού και στην ανάδειξη του καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας ως του μοναδικού εφικτού. (...)

Σε αυτήν την αντιπαράθεση ξεδιπλώθηκαν όλες οι εκδοχές του αντικομμουνισμού, από τις πιο αιμοδιψείς μέχρι τις πιο καμουφλαρισμένες, από την ταύτιση του Στάλιν (αλλά και του Λένιν, ακόμα και του Μαρξ) με τον Χίτλερ μέχρι το διαχωρισμό σοσιαλισμού - «σταλινισμού». Ωστόσο, όσο αναπτυσσόταν η αντιπαράθεση, τόσο πιο φανερά ενώνονταν αυτά τα πολυποίκιλα αντικομμουνιστικά «ρυάκια» στα ρυπαρά και στάσιμα νερά της λιμνοθάλασσας του καπιταλιστικού μονόδρομου.

Ο αχός που σήκωσε η καιροσκοπική και επιφανειακή αντιπαράθεση των διαπρύσιων υπέρμαχων του καπιταλισμού, δεν πρέπει να κρύψει την πραγματική στόχευση όλων των κρατικών και διακρατικών θεσμών του κεφαλαίου, που δεν είναι άλλη από την προληπτική «λιθοβόληση» κάθε πιθανής διεξόδου από την καπιταλιστική εκμετάλλευση. Πρόκειται για μια προσπάθεια που - όπως έχει δείξει όλη η στάση της ΕΕ - δεν σταματά ούτε καν μπροστά στην αθώωση του ναζισμού και του φασισμού. Ο αντικομμουνισμός, άλλωστε, αξιοποιείται (σε όλη την ποικιλία των μορφών του) πάντα ως ιδεολογικό συμπλήρωμα της όξυνσης της επίθεσης απέναντι στα λαϊκά στρώματα.

Οι ιδεολόγοι της αστικής τάξης δε θα μπορούσαν να βρουν πιο κατάλληλο όχημα γι' αυτές τις επιδιώξεις, από τις αντιεπιστημονικές θεωρίες περί ολοκληρωτισμού. Με αυτό το ιδεολογικό κατασκεύασμα πετυχαίνουν «μ' ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια». Καταρχάς, αυτός ο όρος είναι βολικός γιατί αναιρεί τον καθοριστικό ρόλο των σχέσεων παραγωγής στον προσδιορισμό του χαρακτήρα κάθε κοινωνίας και στη θέση τους βάζει κάποιες παράγωγες πλευρές του πολιτικού εποικοδομήματος. Με αυτήν την ιδεολογική ταχυδακτυλουργία αποκρύπτεται εντέχνως ότι ο ίδιος κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός (εν προκειμένω ο καπιταλισμός) μπορεί να προσλάβει διαφορετικές μορφές ανάλογα με τις συνθήκες. Αποκρύπτεται, με άλλα λόγια, ότι ο φασισμός αποτελεί μια μορφή διαχείρισης του καπιταλισμού συμπληρωματική (και όχι αντίθετη) προς την αστική δημοκρατία, καθώς και ότι ο πιο θανάσιμος εχθρός όλων των μορφών του καπιταλισμού (κατ' επέκταση και του φασισμού) είναι το ριζικά αντίθετο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός. Πρόκειται για διαπιστώσεις που έχουν επιβεβαιωθεί επανειλημμένως με το αίμα των λαών και κανένα συνέδριο της κυρίαρχης τάξης δε θα μπορέσει ποτέ να «σβήσει».

Ας πάμε, όμως, τώρα σε όσα προσπαθεί να πετάξει η κυβέρνηση στο περιθώριο της αντιπαράθεσης, ακριβώς επειδή είναι αυτά τα οποία αποκαλύπτουν τη στράτευσή της - από κοινού με όλα τα υπόλοιπα αστικά κόμματα - στην εξυπηρέτηση του ελληνικού καπιταλισμού και της ατμομηχανής του, της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Το φθινόπωρο «μπαίνει» με ένα ακόμα αντιλαϊκό κυβερνητικό κρεσέντο, με επίσημη αφετηρία τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Το χρονοδιάγραμμα αυτού του νέου «κύματος» έχει ως εξής:

Η επιστροφή στα μέσα Σεπτέμβρη στην Αθήνα των τεχνικών κλιμακίων του κουαρτέτου σηματοδοτεί την έναρξη της χάραξης νομοθετικών πρωτοβουλιών που εντάσσονται στη λεγόμενη 3η «αξιολόγηση» (με επίκεντρο τις ανατροπές στα Εργασιακά και τον ασφαλιστικό νόμο), ενώ περιλαμβάνει και τον έλεγχο της εφαρμογής όσων έχουν ήδη ψηφιστεί. Στις αρχές Οκτώβρη κατατίθεται στη Βουλή το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2018 (με περικοπές στα όποια προνοιακά επιδόματα έχουν γλιτώσει από τις συνεχόμενες επιθέσεις), ενώ την ίδια περίοδο επιστρέφουν στην Αθήνα τα υψηλόβαθμα κλιμάκια του κουαρτέτου. Τέλος, το σύνολο της πρόσφατης αντιλαϊκής πολιτικής και οι άξονες συνέχισής της θα συζητηθούν τόσο κατά την επίσκεψη της Λαγκάρντ στα τέλη Σεπτέμβρη όσο και στις συνεδριάσεις του Γιούρογκρουπ, του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας το Σεπτέμβρη και τον Οκτώβρη, όπου για άλλη μία φορά το ελληνικό πρόγραμμα (όπως και άλλα ζητήματα) θα αξιοποιηθεί ως πεδίο μάχης για τις γενικότερες επιδιώξεις των διάφορων καπιταλιστικών κρατών και συμμαχιών.

Παράλληλα, η κυβέρνηση περνά σε μια σχεδιασμένη επιχείρηση προπαγανδιστικής προετοιμασίας αυτής της επίθεσης. Πέρα από την αξιοποίηση ζητημάτων όπως το αντικομμουνιστικό συνέδριο στην Εσθονία, αξιοποιεί και την κατάθεση νομοσχεδίων που στόχο έχουν να κρύψουν το «κυρίως πιάτο» των νέων μέτρων, ενώ οι υπουργοί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός διαγωνίζονται για την πιο γλαφυρή περιγραφή του εργασιακού μεσαίωνα που οι ίδιοι - μαζί με τους προκατόχους τους - συνδημιούργησαν. Για πολλοστή φορά, αποδεικνύεται η ορθότητα του σχολίου της γερμανικής εφημερίδας «FAZ», η οποία με αφορμή τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, σημείωνε: «Ορισμένες μεταρρυθμίσεις μπορούν να επιβληθούν καλύτερα από αριστερές παρά από συντηρητικές κυβερνήσεις, όχι μόνο στην Ελλάδα».

Κεντρικό ρόλο στο κυβερνητικό ιδεολογικό οπλοστάσιο έχει ο προσδιορισμός της όποιας επερχόμενης καπιταλιστικής ανάπτυξης ως «δίκαιης ανάπτυξης από τα κάτω». Με αυτό το σύνθημα επιχειρείται από τη μία να πλασαριστεί ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη μπορεί να είναι «δίκαιη», ενώ από την άλλη επιχειρείται η συστράτευση του λαού στην αντιλαϊκή πολιτική. Αυτή η προσπάθεια συμπληρώνεται με επισκέψεις του πρωθυπουργού που προβάλλουν για πολλοστή φορά το αφήγημα της υγιούς κι επωφελούς για όλους καπιταλιστικής επιχειρηματικότητας («Παπαστράτος», «Impact hub Athens» κ.λπ.).

Ο χαρακτήρας αυτής της ανάπτυξης, αλλά και ο βασικός ωφελημένος της αποκαλύπτονται από το γεγονός ότι η κυβέρνηση - σε απόλυτη σύμπνοια με όλα τα υπόλοιπα αστικά κόμματα - έχει αναδείξει τους «επενδυτές», τους «οίκους αξιολόγησης» και τις «αγορές» σε απόλυτο κριτή της ορθότητας της πολιτικής της. Ετσι, στα τέλη Ιούνη ο πρωθυπουργός δήλωνε για την κυβερνητική πολιτική με αφορμή την έκδοση κρατικού ομολόγου: «Αυτά βλέπουν οι επενδυτές, οι οίκοι αξιολόγησης, οι αγορές, κι επιστρέφουν τις τοποθετήσεις τους στα ελληνικά ομόλογα». Στο ίδιο πνεύμα, ο Ελληνοαμερικανός επενδυτής της ΕΧΙΝ Τζον Κάλαμος - ο οποίος πρωταγωνίστησε στην εξαγορά του 75% της Εθνικής Ασφαλιστικής που προβλήθηκε ως κομβική για το πέρασμα στην ανάπτυξη - περιγράφει με πρακτικό τρόπο ποιος ωφελείται από τη δημιουργία «ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος»: «Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να επενδύσει κάποιος στην Ελλάδα (...) μεταρρυθμίσεις που καθυστερούσαν αρχίζουν να υλοποιούνται και οι αγορές βλέπουν μεγαλύτερη σταθερότητα (...) το κεφάλαιο πηγαίνει εκεί που τυγχάνει της καλύτερης αντιμετώπισης». (...)

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η επίσκεψη του Γάλλου Προέδρου Μακρόν στην Ελλάδα, μαζί με μια κουστωδία Γάλλων επιχειρηματιών, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο τρόπος με τον οποίο πανηγυρίζει η κυβέρνηση γι' αυτήν την επίσκεψη. Φιλοκυβερνητική εφημερίδα κυκλοφόρησε πρόσφατα με θριαμβευτικό πρωτοσέλιδο: «Απόβαση επενδυτών μαζί με τον Μακρόν», ενώ ο Δ. Παπαδημούλης δήλωσε περιχαρής (αναδεικνύοντας άθελά του και τα πολύ στενά όρια αντιπαράθεσης με τη ΝΔ): «Ο Γάλλος Πρόεδρος έρχεται στην Ελλάδα σε λίγες μέρες μαζί με πολλούς επιχειρηματίες και αυτό δημιουργεί αντιπολιτευτικές εξαλλοσύνες στην αντιπολίτευση, τους ανησυχεί η στήριξη Μακρόν στον Τσίπρα».

Πέραν από τις όποιες επιχειρηματικές συμφωνίες κλείσουν αυτοί οι - δημοκρατικά εκλεγμένοι - ντίλερς των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, ο Γάλλος Πρόεδρος και ο Ελληνας πρωθυπουργός θα συζητήσουν και την υπεράσπιση των γενικών και συλλογικών συμφερόντων των αστικών τους τάξεων. Οι καλές σχέσεις Ελλάδας και Γαλλίας εδράζονται, άλλωστε, σταθερά τα τελευταία χρόνια από τη μία στη μεγάλη σύμπνοια για το τσάκισμα των δικαιωμάτων των εργαζομένων και, από την άλλη, στην από κοινού πίεση απέναντι στη Γερμανία για «εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». (...)

Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί το γεγονός ότι, την ίδια στιγμή που με μια φωνή Γερμανία και Γαλλία (αλλά και συνολικά η ΕΕ) στιγματίζουν τις όποιες τάσεις αύξησης των περιορισμών στο διεθνές εμπόριο (κάτι που αποτυπώθηκε και στην απόφαση που υπογράφτηκε χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ από τα υπόλοιπα 19 μέλη στη Σύνοδο του G20 στις αρχές Ιούλη στο Αμβούργο), μέσα στο καλοκαίρι έλαβαν χώρα μια σειρά αποφάσεις που χαρακτηρίστηκαν από τμήμα της οικονομικής αρθρογραφίας ως τάσεις προστατευτισμού στο εσωτερικό της ίδιας της ΕΕ. (...)

Την ίδια στιγμή που το μέτωπο υπεράσπισης του ελεύθερου εμπορίου που είχαν σχηματίσει ΕΕ και Κίνα αποδεικνύεται πολύ εύθραυστο, η Κίνα στρέφεται ακόμα περισσότερο προς τη Ρωσία, όπως έδειξε και η πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Κίνας στη Μόσχα και η δημιουργία του σινορωσικού Ταμείου Συνεργασίας με κοινό κεφάλαιο 10 δισ. δολαρίων. Η συνεργασία των δύο κρατών εξυπηρετεί και τα συμφέροντα της Ρωσίας στον απόηχο της ψήφισης στις ΗΠΑ νομοσχεδίου που επιβάλλει νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, του Ιράν και της Β. Κορέας. Μετά από αυτήν την απόφαση, ο Ρώσος πρωθυπουργός έκανε λόγο για «κήρυξη ολοκληρωτικού οικονομικού πολέμου κατά της Ρωσίας», που βάζει «τέλος στις ρωσικές ελπίδες για βελτίωση των σχέσεων με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τίλερσον, δήλωσε ότι «οι σχέσεις ΗΠΑ - Ρωσίας βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο τους από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και μπορούν ακόμη να επιδεινωθούν».

Σε αυτό το διεθνές περιβάλλον αποδεικνύεται όλο και πιο καθαρή η ιεράρχηση της συνεργασίας της ελληνικής αστικής τάξης με τις ΗΠΑ. Πέρα από την προσπάθεια αξιοποίησης της αμερικανικής επιρροής στο ΔΝΤ προς όφελός της, η ελληνική αστική τάξη αξιοποιεί προς όφελός της και τη σύγκλιση συμφερόντων με τις ΗΠΑ στην περιοχή της Αν. Μεσογείου. Οπως έδειξε η διπλωματική και στρατιωτική κινητικότητα που ακολούθησε την έναρξη των γεωτρήσεων στο λεγόμενο «οικόπεδο 11», η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να αξιοποιήσει την αμερικανική παρουσία στην περιοχή για την ενίσχυση του ενεργειακού άξονα Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ - Αιγύπτου. Η σημασία αυτής της στήριξης καθίσταται ακόμα μεγαλύτερη από το γεγονός ότι - όπως διέρρευσε το καλοκαίρι - στην Ελλάδα στήνονται από παγκόσμιους ενεργειακούς κολοσσούς βάσεις για έρευνα, εξόρυξη και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Παράλληλα, η Ελλάδα επιδιώκει να παίξει ενισχυμένο ρόλο ενδιάμεσου ανάμεσα σε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Μέσα στο καλοκαίρι έλαβαν χώρα μια σειρά κινήσεις που είναι ενδεικτικές για τη στρατηγική σύμπλευση με τις ΗΠΑ. Ο υπουργός Επικρατείας, Αλ. Φλαμπουράρης, συναντήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου με τον Αμερικανό πρέσβη, ο Α/ΓΕΕΘΑ επισκέφτηκε τις ΗΠΑ για την περαιτέρω αναβάθμιση της βάσης της Σούδας και την επέκταση της συμφωνίας για 7-10 χρόνια, ο πρόεδρος της ΝΔ συνάντησε Ελληνοαμερικανούς φοιτητές που προηγουμένως είχαν επισκεφτεί τη βάση της Σούδας για να τους μιλήσει για την «αρμονική σχέση μεταξύ των δύο χωρών», ενώ από 30 Ιούνη μέχρι 12 Αυγούστου οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν σε μεγάλης κλίμακας άσκηση στην Αν. Ευρώπη υπό αμερικανικό συντονισμό (SABER GUARDIAN-17). Mε δεδομένα τα παραπάνω, είναι πολύ λογικό ο Αμερικανός πρέσβης να δηλώνει: «Είναι ικανοποιητικό για μένα να είμαι ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, σε μια στιγμή που όλες οι σημαντικές πολιτικές φωνές τάσσονται υπέρ μιας ισχυρής σχέσης με τις ΗΠΑ»...