Ο πολιτικός ρόλος του θεσμού της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ως μηχανισμού ενταγμένου στο κράτος και οι δυνατότητες που έχει σήμερα να λειτουργήσει σε όφελος των εργαζομένων και των δημοτών, απασχόλησε τη χτεσινή συζήτηση, με θέμα: «Η πολιτική διάσταση των δημοτικών - νομαρχιακών εκλογών».

Στη συζήτηση, που συντόνιζε ο Π. Ράμμος, συμμετείχαν οι Θ. Τσούρας μέλος της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ, Τ. Νεράτζης βουλευτής Πειραιά της ΝΔ, Σπ. Χαλβατζής μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και ο Π. Μαντάς εκ μέρους του ΔΗΚΚΙ.

Από το διάλογο που έγινε αναδείχτηκαν τα πολλά προβλήματα στη λειτουργία του θεσμού - που σχετίζονται με την παράδοση δημοτικών υπηρεσιών στο ιδιωτικό κεφάλαιο, τη φορολόγηση δημοτών για κοινωνικές υπηρεσίες, το ασφυκτικό πλαίσιο προσλήψεων και τη χρηματοδότηση της Αυτοδιοίκησης από το κράτος - αλλά και οι δύο διαφορετικές πολιτικές στον τρόπο αντιμετώπισής τους. Από τη μια πλευρά βρίσκεται η Αυτοδιοίκηση ως συμπληρωματικός μηχανισμός στην κρατική εξουσία, προκειμένου να μπορεί να ανταπεξέλθει πιο αποτελεσματικά στις υπηρεσίες που της ανατίθενται. Από την άλλη, βρίσκεται η Αυτοδιοίκηση που - στα πλαίσια της σχετικής αυτοτέλειας που έχει - συγκρούεται με τις πολιτικές εκείνες που θίγουν δικαιώματα των εργαζομένων και των δημοτών και παλεύει για την προώθησή τους.

Με αυτή την έννοια, οι προσπάθειες που κατέβαλε ο Θ. Τσούρας να πείσει για τη φιλοαυτοδιοικητική πολιτική του κόμματός του, έπεσαν στο κενό. Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά που έκανε στο νέο Σύνταγμα, θεωρώντας σημαντική τη διάταξη εκείνη που δίνει τη δυνατότητα στο κράτος να μεταφέρει αρμοδιότητές του στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση. Προσπέρασε, όμως, το γεγονός ότι το κράτος διατηρεί αυτή τη δυνατότητα χωρίς να μεταφέρει στους δήμους τους αντίστοιχους πόρους, κάτι που συνεπάγεται πως οι ίδιοι οι δημότες επιβαρύνονται για υπηρεσίες που έχουν ήδη πληρώσει. «Η αποκέντρωση είναι η εναλλακτική πρόταση για να αποτραπεί η προσπάθεια της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων να επιβάλλει ένα ελεγχόμενο σύστημα μέσα σε κάθε χώρα», σημείωσε, προσπερνώντας ότι η κυβερνητική πολιτική που υπηρετεί επιδιώκει να βάλει σε αυτό το παιχνίδι τους δήμους.

Σε άλλο σημείο ο Θ. Τσούρας είπε πως «μετά τις εκλογές θα πρέπει να δούμε το ζήτημα των μητροπολιτικών κέντρων», ενώ εμμέσως πλην σαφώς παραδέχτηκε ότι ο «Καποδίστριας» όχι μόνο δε δημιούργησε ισχυρή Αυτοδιοίκηση - όπως διατεινόταν το ΠΑΣΟΚ - αλλά αντίθετα τώρα «πρέπει να δούμε πώς οι ίδιοι οι δήμοι θα μπορέσουν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη».

Στην ασφυκτικό έλεγχο του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, «ως ο εκλεκτός της κυβέρνησης», αναφέρθηκε ο βουλευτής της ΝΔ, Τ. Νεράτζης, λέγοντας πως δεν υπάρχει αποκέντρωση, αφού οι αποφάσεις παίρνονται από την εκτελεστική εξουσία. Ο ίδιος καταφέρθηκε εναντίον της κυβέρνησης λέγοντας ότι αρνείται να εφαρμόσει τον δημοκρατικό προγραμματισμό, ενώ είπε πως «χρειάζεται να αποδοθούν περισσότερες αρμοδιότητες και πόροι στην Αυτοδιοίκηση». Καταλήγοντας ο εκπρόσωπος της ΝΔ θεώρησε ότι μπορεί να υπάρχει μια συμφωνία των κομμάτων για την επίλυση των προβλημάτων της ΤΑ, κάτι που το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης το κάνει στα συνέδρια των συλλογικών οργάνων της Αυτοδιοίκησης συναινώντας με το ΠΑΣΟΚ.

Στην προσπάθεια που γίνεται να αποτελέσει η Αυτοδιοίκηση «ένα θεσμό επιβολής της παγκόσμιας οικονομίας και των νεοφιλελεύθερων επιλογών», αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος του ΔΗΚΚΙ, Π. Μαντάς, για να συμπληρώσει πως «το θέμα της ενότητας των προοδευτικών δυνάμεων στο χώρο, είναι ώριμο».

Στην προσπάθεια των κυβερνήσεων, τα τελευταία δέκα χρόνια, να αλλάξουν ριζικά το χαρακτήρα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και να τη μετατρέψουν σε μηχανισμό εφαρμογής της «κυρίαρχης αντιλαϊκής και αντεργατικής πολιτικής» αναφέρθηκε ο Σπ. Χαλβατζής. «Εχουν διαμορφωθεί οι όροι ώστε μέσα από την Αυτοδιοίκηση να προωθηθούν ρυθμίσεις που σχετίζονται με τις νεοφιλελεύθερες αναδιαρθρώσεις στο καπιταλιστικό σύστημα», τόνισε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ. Ο ίδιος θύμισε «το ρόλο που έπαιξαν στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μετά τη δεκαετία του '50, κομμουνιστές, αριστεροί, προοδευτικοί άνθρωποι, καταφέρνοντας να ενδυναμώσουν και να αξιοποιήσουν το θεσμό, ώστε μέσα από αυτόν να κινητοποιηθούν πλατιές δυνάμεις και να κατακτηθούν φιλολαϊκές λύσεις σε πάρα πολλά προβλήματα των εργαζομένων και των δημοτών».

Αναφερόμενος στη λεγόμενη αποκέντρωση, ο Σπ. Χαλβατζής τόνισε ότι πρόκειται για «αποσυγκέντρωση εξουσιών» και θύμισε ότι ακόμα και φιλοκυβερνητικοί αιρετοί έχουν παραδεχτεί το ρόλο του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, χαρακτηρίζοντάς τον «μπάστακα». Ακολούθως σημείωσε την αντίθεση του Κόμματος στη λειτουργία των δημοτικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε δημοτικούς τομείς, υπογραμμίζοντας ότι υποκαθιστούν το ρόλο των δημοτικών συμβουλίων. Εξέφρασε τέλος την κατηγορηματική αντίθεση του ΚΚΕ στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ στο χώρο της Αυτοδιοίκησης, στην οποία όπως είπε, ουσιαστικά - εκτός από επιμέρους διαφοροποιήσεις - συναινούν ΝΔ και ΣΥΝ - και κατέληξε πως υπάρχουν, ωστόσο, προοδευτικές δυνάμεις που δραστηριοποιούνται στο λαϊκό κίνημα και αντιδρούν σ' αυτήν την πολιτική.