Ρευστό σκηνικό εξελίξεων στη βορειοανατολική Συρία φαίνεται πως σηματοδοτεί και το επόμενο διάστημα ο «οδικός χάρτης» για το Μάνμπιτζ, που ανακοίνωσαν την περασμένη Δευτέρα στην Ουάσιγκτον οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ Μάικ Πομπέο και Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με φόντο τις γενικότερες αντιθέσεις γεωπολιτικών συμφερόντων συνολικά στην εύφλεκτη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και με σταθερά «ανοιχτή» τη μοιρασιά της «επόμενης μέρας» στην ίδια τη Συρία, με την ήττα των τζιχαντιστών.

Μολονότι η συμφωνία παρουσιάστηκε σχεδόν θριαμβευτικά από την τουρκική κυβέρνηση (ενόψει και των κρίσιμων εκλογών της 24ης Ιούνη), εντούτοις φαίνεται πως πολλά εξαρτώνται από τις εξελίξεις «στο έδαφος». Αυτό τουλάχιστον φρόντισε να τονίσει αρκετές φορές τις τελευταίες μέρες η αμερικανική πλευρά, επισημαίνοντας πως ο «οδικός χάρτης» για το Μάνμπιτζ (που αναμένεται να προκαλέσει την αποχώρηση Κούρδων μαχητών από τις δυνάμεις YPG) είναι αφενός εξαρτημένος από εξελίξεις που θα διαδραματιστούν «στο έδαφος» ανά πάσα στιγμή, από την άλλη αποτελεί μέρος «συνεχιζόμενης διαβούλευσης» (και διαπραγμάτευσης).

Επισήμως για τον «οδικό χάρτη» δεν είναι πολλά πράγματα γνωστά. Από δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων (όπως η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Χέδερ Νάουερτ) και Τούρκων (όπως ο υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου) συμπεραίνει κανείς πως αφορά την αποχώρηση Κούρδων ενόπλων από το Μάνμπιτζ και την υποχώρησή τους σε περιοχές «ανατολικά του Ευφράτη», όπως απαιτούσε εδώ και πολύ καιρό η τουρκική πλευρά. Η τουρκική πλευρά εκτιμά πως το πρώτο στάδιο υλοποίησης του «οδικού χάρτη» θα ξεκινήσει στα μέσα του μήνα, όταν θα συνεχιστεί η επόμενη φάση των τουρκο-αμερικανικών διαβουλεύσεων. Ισχυρίζεται επίσης πως οι Κούρδοι ένοπλοι θα αποχωρήσουν αφού παραδώσουν τα όπλα και πως μετά η ασφάλεια του Μάνμπιτζ θα περιφρουρηθεί από κοινές περιπολίες Αμερικανών και Τούρκων στρατιωτικών. Η τουρκική πλευρά εκτιμά ότι ο «οδικός χάρτης» για το Μάνμπιτζ θα υλοποιηθεί έως το τέλος του 2018 και, άμα πετύχει, θα αποτελέσει «πρότυπο» και για άλλες περιοχές της Συρίας στις οποίες κοντράρεται με τις ΗΠΑ όπως η Ράκα, ο κουρδικός θύλακας Κομπανί κ.ά.

Απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις η αντίδραση των Κούρδων των δυνάμεων YPG ήταν προσεκτική. Η γενική διοίκηση της οργάνωσης YPG ανακοίνωσε την Τρίτη πως ξεκινά την αποχώρηση «στρατιωτικών συμβούλων» που συνεργάζονται με το Στρατιωτικό Συμβούλιο του Μάνμπιτζ, με την έννοια ότι η αποστολή της, που ήταν η εκπαίδευση τοπικών δυνάμεων, ολοκληρώθηκε... Επέμεινε επίσης πως η αποχώρηση των Κούρδων μαχητών της οργάνωσης έχει ολοκληρωθεί από το Νοέμβρη του 2016, μετά την εκεί ήττα των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους». Την επόμενη μέρα, 6/6, ο Σαρφάν Νταρουίς, εκπρόσωπος του Στρατιωτικού Συμβουλίου της πόλης Μάνμπιτζ, που συνεργάζεται με τους Κούρδους μαχητές των δυνάμεων YPG και των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF), προειδοποίησε ότι οι τοπικές αρχές δεν πρόκειται να ανεχθούν τουρκική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή. Επισήμανε ότι το Συμβούλιο «αναμένει εξηγήσεις και διευκρινίσεις από τον διεθνή συνασπισμό υπό τις ΗΠΑ» για τις λεπτομέρειες της συμφωνίας. Ακολούθησε ανακοίνωση του Στρατιωτικού Συμβουλίου του Μάνμπιτζ, που ανέφερε ότι είναι ικανό να διαφυλάξει την ασφάλεια της περιοχής ενάντια σε «εξωτερικές απειλές», αναφερόμενος προφανώς στην Τουρκία...

Ενδιαφέρον προκάλεσε επίσης η ανακοίνωση του Αλτάρ Χαλίλ, που θεωρείται από τους «αρχιτέκτονες» των κουρδικών αυτόνομων θεσμών που λειτουργούν στη βορειοανατολική Συρία, πως η κουρδική πλευρά «είναι έτοιμη για διάλογο» με την κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Ασαντ, προκειμένου να εξακριβωθούν οι διαθέσεις της σε σχέση με τις αυτόνομες κουρδικές περιοχές. Ο ίδιος δεν παρέλειψε να θυμίζει πως προηγούμενες απόπειρες διαλόγου με ρωσική μεσολάβηση είχαν αποτύχει. Ωστόσο, η εξέλιξη αυτήν τη φορά σημειώνεται με φόντο και την πρόσφατη απόφαση 70 φύλαρχων της βορειοανατολικής Συρίας πως θα συνεργαστούν με το συριακό στρατό για την ανακατάληψη περιοχών που βρίσκονται υπό κουρδικό έλεγχο και τα σχέδια επιχείρησης που φέρεται πως επεξεργάζεται ο συριακός στρατός, προκειμένου να ανακτηθεί ο έλεγχος στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας.

Οι εξελίξεις αυτές κάνουν το σκηνικό ακόμη πιο «ρευστό», καθώς ασίγαστοι παραμένουν στο συριακό έδαφος οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί ΗΠΑ - Ρωσίας, αλλά και Ισραήλ - Ιράν με φόντο ευρύτερα γεωπολιτικά και μονοπωλιακά διακυβεύματα.