-- Επιλέγετε να φέρετε στο επίκεντρο της συζήτησης με τους εργαζόμενους το ζήτημα του εργάσιμου χρόνου. Γιατί ιεραρχείται ως τόσο σημαντικό; Πώς επιδρά στην αύξηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων;

-- Το ζήτημα του εργάσιμου χρόνου και συγκεκριμένα η διευθέτησή του επιλέχθηκε σαν βασικό θέμα από κυβέρνηση και εργοδοσία. Η διαμόρφωση ενός πλαισίου που θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να απασχολούν τους εργαζόμενους όποτε θέλουν, όσο θέλουν και με όποια μορφή θέλουν, είναι σταθερά στην πρώτη γραμμή για όλες τις κυβερνήσεις, αλλά και στα νομοσχέδια και τις Οδηγίες της ΕΕ. Οι νόμοι Χατζηδάκη, Γεωργιάδη, που έφεραν τα 10ωρα και 12ωρα, το 6ήμερο, τις συμβάσεις μηδενικού χρόνου, δείχνουν ξεκάθαρα πως στόχος είναι μέσα από τον έλεγχο του εργάσιμου χρόνου να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους.

Γιατί ο εργάσιμος χρόνος είναι για τον εργοδότη η «μονάδα μέτρησης» της εκμετάλλευσης ενός εργαζόμενου. Είναι ο βασικός συντελεστής για το πόσο κέρδος θα βγάλει ο μέτοχος μιας επιχείρησης. Και αυτό φαίνεται μέσα από την ίδια τη δουλειά μας.

Για παράδειγμα, στα Μεταλλεία της Χαλκιδικής ο όμιλος της Eldorado Gold/Ελληνικός Χρυσός επιχείρησε να επιβάλλει 4ήμερη, 12ωρη εργασία. Ο λόγος; Να μην υπάρχει «νεκρός» χρόνος ανάμεσα στις αλλαγές βαρδιών, γιατί εκείνες τις ώρες δεν παραγόταν κέρδος.

Το πιο πρόσφατο τραγικό παράδειγμα είναι το «ατύχημα» στο διυλιστήριο της «Motor Oil». Η βαθύτερη αιτία για την πυρκαγιά είναι πως επειδή το αναγκαστικό shutdown του διυλιστηρίου για εργασίες συντήρησης αποτελεί χρόνο που δεν παράγεται κέρδος, η εταιρεία επιδιώκει να το μειώνει όσο γίνεται χρονικά, κάτι που μεταφράζεται σε εξαντλητική εντατικοποίηση για τους εργάτες, ανεπαρκή συντήρηση του εξοπλισμού και ελλιπή μέτρα προστασίας της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων. Είναι η ίδια αιτία που το 2015 θρηνήσαμε θύματα στο shutdown του διυλιστηρίου Ασπροπύργου, του έτερου μονοπωλιακού ομίλου διύλισης αργού πετρελαίου στη χώρα, των ΕΛΠΕ.

Στα μεγάλα ξενοδοχεία, μπροστά στο πρόβλημα με τα κενά σε ανθρώπινο δυναμικό, η λύση για τους ξενοδόχους ήρθε από τη μια με την εντατικοποίηση της εργασίας (δηλαδή 2 και 3 πόστα σε μια βάρδια για κάθε εργαζόμενο) και ωράρια λάστιχο με 7 στα 7, 12ωρα στη σεζόν και είτε ανεργία είτε 1-2 μεροκάματα την υπόλοιπη περίοδο.

Στις «πλατφόρμες» διανομής, η εργοδοσία έδωσε την «ελευθερία» στους εργαζόμενους να είναι «συνεργάτες» και όχι μισθωτοί. Με το περιτύλιγμα της ελευθερίας στην επιλογή του ωραρίου εργασίας, οι συγκεκριμένες εταιρείες απελευθερώθηκαν από την Ασφάλιση, τα ΜΑΠ, τις άδειες και δεκάδες δικαιώματα για τους εργαζόμενούς τους. Και μάλιστα, έχοντας έναν στόλο freelancers, που τελικά δουλεύει 12ωρα κάθε μέρα για να καταφέρει να βγάλει έναν μισθό.

Σε κάθε κλάδο και χώρο δουλειάς, οι εργαζόμενοι μπορούν να δουν πως εδώ και χρόνια οι εργοδότες ασχολούνται με μεγάλο ζήλο στο πώς με τα 4ωρα, τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, τα zero-hour contracts και άλλα σύγχρονα εργαλεία όπως η εξ αποστάσεως εργασία, θα κάνουν λάστιχο τον εργάσιμο χρόνο.

Τόσο σημαντικός είναι για αυτούς και την κερδοφορία τους ο χρόνος εργασίας μας, πολλές φορές παραπάνω και από τον μισθό μας, αφού ξέρουν πως η αύξηση της εκμετάλλευσής μας είναι αυτό που εξασφαλίζει την ευημερία και τα κέρδη τους.

Είναι χυδαίο και βρώμικο το αφήγημα ότι «πληρώνεσαι ό,τι δουλεύεις». Ποτέ κανένας εργάτης σε αυτό το σύστημα της εκμετάλλευσης δεν πήρε και δεν θα πάρει αυτό που δουλεύει. Η «κλοπή» του ιδρώτα μας και της δουλειάς μας είναι το θεμέλιο του καπιταλισμού. Το ότι η εργοδοσία πάντα θα παίρνει το μεγαλύτερο κομμάτι όσων παράγουμε, είναι απαραίτητο συστατικό της «οικονομίας της αγοράς». Οι νόμοι που ψηφίστηκαν για τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου έρχονται επιπρόσθετα να κλέψουν ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι από αυτά που παράγουμε. Ερχονται να εξασφαλίσουν ότι στον εργάσιμο χρόνο μας θα παράγουμε πολύ περισσότερα από όσα μέχρι τώρα, ότι θα αξιοποιηθεί στο έπακρο με βάση τις ανάγκες του κεφαλαίου κάθε δευτερόλεπτο δουλειάς μας. Οτι για τις ίδιες ή περισσότερες εισπράξεις ανά εργάσιμη ώρα θα κοστίζουμε λιγότερο. Αυτό είναι εξάλλου γραμμένο και στην πρόσφατη περίφημη «έκθεση Ντράγκι», που έγινε ήδη ευαγγέλιο για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης: Περισσότερη δουλειά για μεγαλύτερα κέρδη των ευρωπαϊκών επιχειρηματικών ομίλων.

-- Τι έχει να κερδίσει ένας νέος εργαζόμενος από αυτή την εκδήλωση;

-- Καταρχήν το θέμα του εργάσιμου χρόνου αφορά τους εργαζόμενους σε όλους τους κλάδους. Από τους εργαζόμενους στο Εμπόριο που μπορεί να δουλεύουν από 4ωρα με μισθό χαρτζιλίκι μέχρι και 6ήμερο, ενώ τώρα μαζεύουν τις δυνάμεις τους για ένα δίμηνο - κόλαση. Από τους διανομείς που το ύψος του εισοδήματος εξαρτάται αποκλειστικά από το πόσο θα δουλέψουν. Από τους γιατρούς και τους νοσηλευτές με τα χρωστούμενα ρεπό χρόνων. Από τους εργαζόμενους στον κλάδο των τροφίμων, που η εντατικοποίηση χτυπάει κόκκινο και οι βιομήχανοι περίμεναν πώς και πώς το δωράκι του 6ήμερου. Ολοι όσοι κάθε μέρα βλέπουν να μεγαλώνει η απόσταση από αυτά που παράγουν σε σχέση με αυτά που καρπώνονται, έχουν πολλούς λόγους να έρθουν να ακούσουν τις αιτίες, μα πάνω από όλα τη διέξοδο. Να προβληματιστούν για παράδειγμα γιατί εργαζόμενος σε εργοστάσιο που δούλεψε 2.500 ώρες τον χρόνο έχει μισθό 1.000 ευρώ, ενώ οι μέτοχοι που δεν έχουν πατήσει το πόδι τους στο εργοστάσιο μοιράζονται εκατομμύρια; Γιατί η πρόταση της εργοδοσίας στα μεταλλεία για 4ήμερη εργασία ήταν τελικά ακόμα μεγαλύτερη εκμετάλλευση; Γιατί στα κομποστάδικα της Μακεδονίας οι εργαζόμενοι δουλεύουν 12 ώρες τη μέρα το καλοκαίρι και ζουν στην ανεργία τον υπόλοιπο χρόνο;

Σε όλες αυτές τις ερωτήσεις αλλά και σε πολλές άλλες ακόμα, μπορούμε να βρούμε απαντήσεις σκαλίζοντας το ζήτημα του εργάσιμου χρόνου, που είναι πάντα στο στόχαστρο. Και όσο ψάχνουμε, όσο θα αποκαλύπτεται μπροστά στα μάτια μας η τεράστια αδικία που συμβαίνει με τα τεράστια κέρδη που βγάζει η δουλειά μας, τόσο θα πεισμώνουμε για να διεκδικούμε στους χώρους δουλειάς. Δεν αφορά λοιπόν μόνο μια φιλοσοφική συζήτηση αλλά ουσιαστικά ζητήματα που οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι και όσοι τους υπηρετούν, δεν θέλουν να τα συζητάμε, γιατί όσο κατανοείς από πού βγαίνουν τα κέρδη, τόσο μεγαλώνει και η ανάγκη να αλλάξεις την κατάσταση.

Να μην τους κάνουμε λοιπόν τη χάρη, στις 20 Οκτώβρη να συναντηθούμε όλοι, να ανταλλάξουμε πείρα και σκέψεις, να δείξουμε ότι «δεν μασάμε» και δεν πιστεύουμε τα fake news των εκάστοτε υπουργών που πάντα προσπαθούν να μας πείσουν ότι όλα γίνονται «για το καλό μας». Ο Χατζηδάκης μας έστελνε να μαζέψουμε ελιές, ο Γεωργιάδης μας έκανε τη «χάρη» να μπορούμε να δουλεύουμε μέχρι 13 ώρες, ενώ η Κεραμέως προσπαθεί να μας πείσει ότι ο νέος τρόπος υπολογισμού του κατώτατου μισθού μας ευνοεί. Σε αυτήν την εκδήλωση λοιπόν θα συζητήσουμε την αληθινή πραγματικότητα και όχι την εικονική πραγματικότητα που θέλουν να μας παρουσιάσουν.

-- Τελικά υπάρχει λύση στο πρόβλημα - ερώτημα που θέτει και ο τίτλος της εκδήλωσης «δουλεύουμε για να ζούμε ή ζούμε για να δουλεύουμε», που αντιμετωπίζουν όλοι οι εργαζόμενοι στις μέρες μας;

-- Για να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση καταρχήν θα πρέπει να σκεφτούμε αν λύνεται το συγκεκριμένο πρόβλημα. Και εδώ η πραγματικότητα είναι αποκαλυπτική. Με την τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης για παράδειγμα, βασικές εργασίες απλού προγραμματισμού που χρειάζονταν 3-4 ώρες για έναν εργαζόμενο, πλέον γίνονται σε 10 λεπτά και αφορούν απλά τον έλεγχο της ακρίβειας της εργασίας από το AI. `Η στον τομέα της βιομηχανίας, πρωτοποριακές τεχνολογίες που ανακαλύπτουν εργαζόμενοι για την αύξηση της παραγωγικότητας, αντί να αποτελούν κοινωνικό επίτευγμα που θα περάσει σε κάθε μονάδα παραγωγής, κλειδαμπαρώνονται πίσω από copyrights και αντί να μεταφράζονται σε μείωση του εργάσιμου χρόνου αυτές μετατρέπονται σε όχημα για απολύσεις και εντατικοποίηση.

Το 2024 είναι αντικειμενικά δυνατό να δουλεύουμε και να ζούμε με αξιοπρέπεια, με μειωμένα ωράρια, με σταθερό εργάσιμο χρόνο και αυξημένες άδειες και μέρες ανάπαυσης. Είναι εφικτό και αναγκαίο να έχουμε χρόνο για τους εαυτούς μας και την οικογένειά μας. Να μπορούμε να απολαύσουμε όσα οι ίδιοι παράγουμε και ταυτόχρονα να έχουμε χρόνο για πρόσβαση στον πολιτισμό, τον αθλητισμό, για μια ωραία ταινία ή για μια εκδρομή.

Αντλώντας πείρα από τον αγώνα των εργατών του Σικάγο για 8ωρο, σχεδόν ενάμιση αιώνα πριν, σήμερα σε δεκάδες χώρους δουλειάς οι εργαζόμενοι επιλέγουν τον ίδιο δρόμο του αγώνα.

Είναι ο δρόμος που διάλεξαν οι εργάτες στη ΛΑΡΚΟ, στα Μεταλλεία Χαλκιδικής, στην «Wolt» και την «E-food»! Η οργάνωση στα σωματεία, οι Γενικές Συνελεύσεις και οι δημοκρατικές διαδικασίες με τους εργαζόμενους πρωταγωνιστές, οι μαχητικές κινητοποιήσεις, οι απεργίες, η απόφασή τους να στηρίξουν το δίκιο τους με τη ζωή τους, χωρίς να σκύψουν το κεφάλι. Να διεκδικήσουν με βάση τις σύγχρονες ανάγκες τους όλα όσα μπορεί να τους προσφέρει η σημερινή κοινωνία.

Η κραυγή αγωνίας μεγαλομετόχων στις ΗΠΑ, πως κάθε βδομάδα απεργίας στα λιμάνια της Ανατ. Ακτής σημαίνει 5 δισ. διαφυγόντα κέρδη, είναι ένας δείκτης τού ποιος παράγει τον πλούτο και πόσο μεγάλη είναι η δύναμη της εργατικής τάξης.

Το 6ήμερο, οι αυξημένες μέρες και ώρες δουλειάς, η δουλειά με το «κομμάτι» δεν είναι το μέλλον μας και θα φροντίσουμε να γίνει παρελθόν μαζί με όλους τους νόμους, Οδηγίες κ.λπ. που ψήφισαν όλες οι κυβερνήσεις διαχρονικά και όλα τα αστικά κόμματα εξυπηρετώντας τα θέλω του κεφαλαίου. Δεν θα δεχτούμε να γίνουμε σύγχρονοι σκλάβοι. Οι εργάτες με τους κομμουνιστές στην πρώτη γραμμή και με ΚΚΕ δυνατό σε κάθε χώρο δουλειάς έχουν τη δύναμη και το δίκιο με το μέρος τους να ορίσουν τη μοίρα τους, να κερδίσουν καλύτερους όρους εργασίας. Να βάλουν φρένο στα σχέδια κυβέρνησης και εργοδοσίας και να πετύχουν νίκες δυναμώνοντας το εργατικό - λαϊκό κίνημα και αναπτύσσοντας νέους μεγάλους αγώνες.