Πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που τον Απρίλη του 2008 (ημερομηνία δημοσιοποίησης) παρέδωσε στην κυβέρνηση της ΝΔ το πόρισμα της «Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων» στην οποία προέδρευε και τότε. Το πόρισμα είχε τον τίτλο «Εκθεση για τη σύζευξη ευελιξίας με ασφάλεια» και προτείνονταν σαρωτικές αλλαγές σε όλα τα πεδία που αφορούν στις εργασιακές σχέσεις.

Πιο συγκεκριμένα, ο Κουκιάδης και η διορισμένη Επιτροπή του πρότεινε τότε:

• Απελευθέρωση των απολύσεων. Οι «παράνομες» - σύμφωνα με την ισχύουσα εργατική νομοθεσία - απολύσεις θα μπορούν να γίνονται, αρκεί ο εργοδότης να πληρώνει μεγαλύτερη αποζημίωση. Ενώ η πολιτεία δε θα μπορεί να απαγορεύσει απολύσεις.
• Ενίσχυση της μερικής απασχόλησης. Προβλέπεται μάλιστα η ανάληψη από το κράτος - δηλαδή τους εργαζόμενους - των πρόσθετων βαρών που αναλαμβάνει ο εργοδότης που απασχολεί μερικώς απασχολούμενους.
• Αύξηση της κινητικότητας των εργαζομένων. Δηλαδή, διαμόρφωση στρατιών απασχολήσιμων που θα περιφέρονται από δουλειά σε δουλειά και από επάγγελμα σε επάγγελμα ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου, αντί της σταθερής εργασίας.
• Κατάργηση του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας. Με την εμπέδωση και προώθηση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας και μάλιστα μέσα από συλλογικές συμβάσεις, όπως ακριβώς προβλέπεται και από το νόμο 3385/2005 που ψήφισε η ΝΔ, σε συνέχεια παλιότερης νομοθεσίας του ΠΑΣΟΚ.
• Παραπέρα εξάπλωση της προσωρινής απασχόλησης (ενοικίαση) και όλων των μορφών ευέλικτης απασχόλησης.
• Περιορισμός των επιδομάτων ανεργίας και προστασίας των ανέργων. Πρόσχημα θα αποτελέσουν οι δήθεν περισσότερες ευκαιρίες ένταξης στην αγορά εργασίας.
• Υποταγή ολόκληρης της εκπαίδευσης στο κεφάλαιο και μετατροπή των εκπαιδευτικών μονάδων σε «κέντρα διά βίου μάθησης». Στόχος, η κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων σε ευέλικτο και φθηνό εργατικό δυναμικό.

Η επιτροπή Κουκιάδη βέβαια δε ήρθε από το πουθενά. Η συγκρότησή της ήταν αποτέλεσμα της συζήτησης γύρω από την «Πράσινη Βίβλο» με τον τίτλο «Εκσυγχρονισμός της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα».

Πρόκειται για το αντιδραστικό ντοκουμέντο που παρουσίασε στις 22 Νοέμβρη 2006 η Κομισιόν, στο οποίο περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση του Εργατικού Δικαίου και η προσαρμογή της εργατικής νομοθεσίας στα κράτη - μέλη της ΕΕ για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της Λισαβόνας. Κεντρικός πυρήνας της «Πράσινης Βίβλου» ήταν και παραμένει η αρχή της «ευελφάλειας» («flexicurity») - πλήρης ευελιξία για τους όρους δουλειάς - αμοιβής και ασφάλισης των εργαζομένων.

Η «Πράσινη Βίβλος» διαμορφώθηκε ύστερα από συζητήσεις ανάμεσα στην ΕΕ, την Ενωση Βιομηχάνων της Ευρώπης (UNICE) και την ηγεσία των ευρωπαϊκών συνδικάτων (ETUC/CES) με βάση το εμπιστευτικό έγγραφο της Κομισιόν με τίτλο «Προσαρμόζοντας το Εργατικό Δίκαιο, εξασφαλίζεται ευελιξία και ασφάλεια για όλους».

Βάσει αυτού του στρατηγικού σχεδιασμού, στα κράτη μέλη ξεκίνησε μια παρωδία διαβούλευσης μεταξύ των «κοινωνικών εταίρων» πάνω σ' ένα ερωτηματολόγιο που συμπύκνωνε τις προτάσεις της «Πράσινης Βίβλου». Αποτέλεσμα αυτής της διαβούλευσης με τους εργατοπατέρες, τους εργοδότες και τα κόμματα του κεφαλαίου ήταν η Εκθεση για την «Πράσινη Βίβλο», η οποία, στις 11 Ιούνη 2007 τέθηκε προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής.

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ήταν αποκαλυπτικό. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ υπερψήφισαν τη σχετική έκθεση. Ο ΣΥΝ και ο ΛΑ.Ο.Σ. ψήφισαν αποχή - λευκό, δίνοντας λευκή επιταγή στο κεφάλαιο να προχωρήσει στις νέες ανατροπές με εξασφαλισμένη τη συνέργειά τους. Το ΚΚΕ ήταν το μόνο κόμμα που ορθά-κοφτά καταψήφισε την έκθεση της Κομισιόν.

Το περιεχόμενο της Εκθεσης είναι αποκαλυπτικό για τις προθέσεις του ευρωενωσιακού κεφαλαίου. Το κείμενο όπως διαμορφώθηκε τελικά:

1. Χαιρετίζει την έναρξη του διαλόγου για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο εργατικό δίκαιο, ώστε να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής της Λισαβόνας.

2. Παραπέμπει σε διάφορες κοινοτικές οδηγίες, που στην ουσία στρέφονται εναντίον βασικών κατακτήσεων της εργατικής τάξης (π.χ. 96/71/ΕΚ για την απόσπαση εργαζομένων).

3. Διακηρύσσει ότι μεγαλύτερη σημασία για τους εργαζόμενους έχει η ασφάλεια κατά τη διάρκεια της εργασιακής ζωής τους παρά η προστασία των θέσεων εργασίας.

4. Για να θολώσει τα νερά αναγνωρίζει στα λόγια ότι κανονική μορφή εργασίας παραμένει η σύμβαση πλήρους απασχόλησης και περιγράφει απλώς τους κινδύνους που συνεπάγονται για τους εργαζόμενους οι «άτυπες συμβάσεις εργασίας», ταυτόχρονα όμως αποδέχεται και αναγνωρίζει την ανάγκη για ευέλικτη ρύθμιση του χρόνου εργασίας για να ανταποκριθεί στις «ανάγκες των εργατών και των εργοδοτών».

5. Ψελλίζει ένα ευχολόγιο για τη διατήρηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, αλλά τις τοποθετεί στα πλαίσια του «κοινωνικού εταιρισμού» και της ταξικής συνεργασίας. Γεγονός που σημαίνει ότι οι συλλογικές συμβάσεις κάθε άλλο παρά δεδομένες είναι, αφού ανά πάσα στιγμή μπορούν να καταργηθούν η να παρακαμφθούν, αρκεί να συμφωνήσουν μεταξύ τους η εργοδοσία και οι συνδικαλιστικοί της υφιστάμενοι.

6. Στηρίζει την προσαρμογή της εκπαίδευσης στις ανάγκες του κεφαλαίου, διακηρύσσοντας σε όλους τους τόνους την αναγκαιότητα της διά βίου μάθησης και της κατάρτισης.

7. Προωθεί την ταξική συνεργασία των «κοινωνικών εταίρων» στο όνομα της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.

Με την «Πράσινη Βίβλο», η Κομισιόν προτρέπει τα κράτη - μέλη να επιλέξουν σαν κανόνα τις εναλλακτικές μορφές απασχόλησης, να διευρύνουν την ασυδοσία των μονοπωλιακών επιχειρηματικών ομίλων, να τροποποιήσουν το επίπεδο της «ευελιξίας» που παρέχεται στα πλαίσια των παραδοσιακών συμβάσεων εργασίας, όπως οι προθεσμίες κοινοποίησης, το κόστος και οι διαδικασίες της μεμονωμένης ή συλλογικής απόλυσης ή ο ορισμός της καταχρηστικής απόλυσης, της οργάνωσης της εργασίας, των ωρών εργασίας, των αμοιβών και του μεγέθους του εργατικού δυναμικού σε διάφορα στάδια του κύκλου παραγωγής των επιχειρήσεων.

Δηλαδή, να ρυθμίζουν νομικά τις πιο διαφορετικές μορφές ημιαπασχόλησης - προσωρινή, μερική απασχόληση, δουλειά με το κομμάτι, τηλε-εργασία στο σπίτι, απασχόληση από 0 έως 1 ώρα κ.ά. - και την κατάργηση της αποζημίωσης και κάθε ορίου μαζικών απολύσεων, έτσι ώστε οι εταιρείες να αποδεσμευτούν από το «πρόσθετο διοικητικό κόστος».

Είναι χαρακτηριστικό ότι για να δικαιολογήσει τις επερχόμενες ανατροπές, η «Πράσινη Βίβλος» αποφαίνεται πως οι κάθε είδους ελαστικές μορφές απασχόλησης «έχουν καταστεί καθιερωμένο χαρακτηριστικό των ευρωπαϊκών αγορών εργασίας», χωρίς βέβαια να λέει ότι αυτό είναι αποτέλεσμα των στρατηγικών ανατροπών στις εργασιακές σχέσεις που διαχρονικά προωθεί η φιλομονοπωλιακή πολιτική της ΕΕ. Και χωρίς βέβαια να αναφέρει πουθενά ότι η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και οι άλλες ανατροπές είναι χρυσωρυχείο για το κεφάλαιο, αφού μειώνονται ακόμα και οι ελάχιστες υποχρεώσεις του απέναντι στους εργαζόμενους (ασφαλιστικές εισφορές, αποζημίωση, άδειες κ.ά.) και αυξάνεται έτσι το μέγεθος της κλεμμένης υπεραξίας.

Κάπως έτσι έφτασε σήμερα ο πρωθυπουργός της Ελλάδας να λέει (απαντώντας στην Επίκαιρη Ερώτηση της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ την Παρασκευή 13/11/2009) ότι οι γυναίκες και οι νέοι θέλουν και προτιμούν τη μερική και τις άλλες ελαστικές μορφές απασχόλησης. Με τον ίδιο -άθλιο προπαγανδιστικά- τρόπο, η ΕΕ αποδίδει σε προσωπικές επιλογές το γεγονός ότι:

• Το 2005 το 40% του εργατικού δυναμικού στα κράτη μέλη της απασχολούνταν με διάφορες ευέλικτες μορφές.
• Η μερική απασχόληση, ως ποσοστό της πλήρους απασχόλησης, αυξήθηκε από το 13% της πλήρους απασχόλησης στο 18% κατά τα τελευταία 15 έτη.
• Υπολογίστηκε μια μεγαλύτερη συνεισφορά της μερικής απασχόλησης (περίπου 60%) στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης μετά το 2000 από τη συνεισφορά της παραδοσιακής πλήρους απασχόλησης.
• Η μερική απασχόληση παραμένει κυρίως χαρακτηριστικό απασχόλησης των γυναικών, καθόσον το ένα τρίτο (1/3) των απασχολούμενων γυναικών κατέχουν θέση εργασίας με μερική απασχόληση, σε σύγκριση με μόνο το 7% των ανδρών.
• Η απασχόληση ορισμένου χρόνου αυξήθηκε, ώστε ως ποσοστό του συνόλου της απασχόλησης ανέβηκε από 12% το 1998 σε άνω του 14% το 2005 στην ΕΕ των «25».

Ανατρέχοντας κανείς στο παραπάνω ιστορικό, εύκολα αντιλαμβάνεται ποια είναι η στρατηγική κατεύθυνση των μεταρρυθμίσεων και πού θα οδηγήσουν οι προωθούμενες νέες ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις. Καμιά παρέκκλιση δεν πρόκειται να υπάρξει από την πλευρά της κυβέρνησης σε ό,τι συνομολόγησε με τη ΝΔ και την ΕΕ σε σχέση με την «Πράσινη Βίβλο». Στο χέρι των εργαζόμενων είναι, χωρίς καθυστέρηση, να σηκώσουν το ταξικό τους ανάστημα μέσα από τα συνδικάτα τους και το ΠΑΜΕ. Να προτάξουν τις σύγχρονες ανάγκες τους και βάζοντας στην μπάντα τα κόμματα του κεφαλαίου και τα συνδικαλιστικά τους δεκανίκια, να βάλουν ισχυρά εμπόδια στα χειρότερα που έρχονται, ανεξάρτητα από το κόμμα που ψήφισαν στις πρόσφατες εκλογές.