«Εγκληματικά ανεύθυνη η κλωνοποίηση ανθρώπου»

Συνέντευξη με τον Δρ. Ιαν Γουίλμουτ, «πατέρα» της διάσημης κλωνοποιημένης προβατίνας Ντόλι, που διαφωνεί με την εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας στον άνθρωπο, θεωρώντας την πρακτικά ανέφικτη και επισφαλή...

Κυριακή 11 Μάρτη 2001

Ο Ι. Γουίλμουτ
- Δρ. Γουίλμουτ, πώς κι εσείς, ο επιστήμονας που κλωνοποίησε το πρώτο ενήλικο θηλαστικό, αντιτίθεστε στην κλωνοποίηση του ανθρώπου;

- Υπάρχουν δύο προβλήματα. Πρώτον, δεν είναι δίκαιο για ένα παιδί να είναι αντίγραφο κάποιου άλλου. Νομίζω, ότι ο καλύτερος τρόπος για να το αντιληφθούμε αυτό είναι να σκεφτούμε πώς θα ήταν η ζωή μας εάν ήμασταν ακριβή αντίτυπα των γονιών μας ή εάν είχαμε ένα παιδί που ήταν αντίγραφό μας. Θεωρώ πως εάν σκεφτούμε το πώς θα συμπεριφερόμασταν σε ένα παιδί μας, που θα ήταν εξωτερικά και γενετικά όμοιο με εμάς, ή πώς ο σύντροφός σου θα του συμπεριφερόταν... τότε όλοι θα βλέπαμε πως μάλλον θα διαμορφώνονταν πολύ διαφορετικές σχέσεις απ' αυτές που διαμορφώνονται συνήθως σε μία οικογένεια. Γι' αυτό και δεν περιμένω ποτέ να με πείσει κάποιος να ταχθώ υπέρ της κλωνοποίησης του ανθρώπου.

Επιπλέον, υπάρχει και ένα άλλο πιο επείγον θέμα. Υπάρχουν άνθρωποι που προτείνουν τώρα την ανθρώπινη κλωνοποίηση. Θεωρώ πως κάτι τέτοιο θα ήταν εγκληματικά ανεύθυνο! Η διαδικασία της τεχνολογίας της κλωνοποίησης προς το παρόν είναι ανεπαρκής ως προς όλα τα είδη που έχουν έως τώρα μελετηθεί. Φαίνεται λοιπόν πως αυτό που θα συμβεί όταν αποπειραθούν κάποιοι να κλωνοποιήσουν τον άνθρωπο θα είναι κάποιες πολύ καθυστερημένες εκτρώσεις ίσως και λίγες μέρες πριν τον αναμενόμενο τοκετό. `Η κάποιες παραμορφώσεις και γενετικές ανωμαλίες που δε θα έχουν ανιχνευτεί, ούτε ίσως με υπερήχους, και οι οποίες θα οδηγήσουν στη γέννηση ανώμαλων παιδιών με όλες τις ηθικές και πρακτικές πλευρές που συνεπάγεται μία τέτοια εξέλιξη.

Η θρυλική πλέον Ντόλι
- Υπάρχουν κάποιοι επιστήμονες και κάποιοι τσαρλατάνοι που ισχυρίζονται πως είναι σε θέση να δημιουργήσουν τον πρώτο κλωνοποιημένο άνθρωπο είτε τα φετινά Χριστούγεννα, είτε το πολύ σε δύο χρόνια. Υπερβάλλουν ή πράγματι μπορούν να κάνουν ό,τι ισχυρίζονται;

- Νομίζω δεν έχουν πλήρως αντιληφθεί τι συνεπάγεται ή τι εμπλέκεται στη διαδικασία της κλωνοποίησης! Νομίζω πως σφάλλουν. Ενας από τους λόγους που υποστηρίζουν κάτι τέτοιο, είναι επειδή λένε πως στη βάση της προηγούμενης εμπειρίας τους, θα είναι σε θέση να επιλέξουν και να ταυτοποιήσουν τα καλά έμβρυα. Θεωρώ πως έχουν παρεξηγήσει τη βιολογία! Σήμερα, οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν γενετικά τεστ σε έμβρυα και να «επιλέξουν» κάποια γονίδια όταν αναζητούν κάποιο γνωστό γενετικό ελάττωμα, μιας που μπορούν να εξετάσουν το DNA στο έμβρυο και να δουν εάν είναι αρκετά φυσιολογικό... Αυτό που συμβαίνει στην κλωνοποίηση δεν είναι μία αλλαγή του DNA στο ωάριο αλλά αλλαγή στη λειτουργία του DNA. Και δεν υπάρχει κανένας τρόπος να τα ελέγξεις όλα σε ένα έμβρυο! Ετσι, φοβάμαι πως έχουν πλήρως παρεξηγήσει τη βιολογία της κλωνοποίησης...

- Αισθάνεστε ενίοτε «υπεύθυνος» για τη χρήση ή την κακή χρήση της τεχνολογίας της κλωνοποίησης σε ζώα ή ανθρώπους;

- Οχι! Γιατί θα έπρεπε; Ας πούμε πως σήμερα κάποιοι στην Ελλάδα, ή στη δική μου χώρα, σκοτώθηκαν σε τροχαία δυστυχήματα, ίσως γιατί ο οδηγός είχε καταναλώσει υπερβολική ποσότητα αλκοόλ. Ποιος είναι υπεύθυνος; Ο οδηγός που ήταν μεθυσμένος ή η αυτοκινητοβιομηχανία που έφτιαξε τα αυτοκίνητα πριν πολλές δεκαετίες;

- Εχει ανοίξει το γενετικό κουτί της Πανδώρας; Εάν ναι, τι βλέπετε εκεί μέσα;

- Βλέπω πως υπάρχουν πολλές ευκαιρίες. Δεν ξέρω εάν τις αντιλαμβανόμαστε όλες μέχρι σήμερα... Νομίζω πως αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι μία περίοδος, κατά την οποία θα κάνουμε πολλές έρευνες για να αντιληφθούμε πλήρως τι συμβαίνει στη διάρκεια της κλωνοποίησης, να μελετήσουμε συγκεκριμένα γονίδια, άλλα πολλά ιδιαίτερα και γενικότερα πράγματα... Μετά από μία περίοδο 10 ή 20 χρόνων πιστεύω πως θα μπορούσαμε να αποφασίσουμε ποιες από τις δυναμικές αυτής της νέας τεχνολογίας είναι αποδεκτές και ποιες απορρίπτουμε. Και μετά θα έχω περισσότερη αυτοπεποίθηση πως η δική σας χώρα ή η δική μου θα μπορούν να ρυθμίσουν και να εξασφαλίσουν πως η συγκεκριμένη τεχνολογία θα χρησιμοποιηθεί μόνον με τρόπους που αποδεχόμαστε.

- Εχετε στην πραγματικότητα σταματήσει την κλωνοποίηση μετά τη γέννηση της Ντόλι;

- Οχι. Χρησιμοποιούμε την τεχνολογία της κλωνοποίησης για πολλούς και ποικίλους λόγους. Τη χρησιμοποιούμε για να κάνουμε γενετικές αλλαγές σε ζώα.αλλά και για την εύρεση ορισμένων φαρμάκων, που είναι πολύ σημαντικά. Κάνουμε λοιπόν πολλές και διαφορετικές έρευνες και χρήσεις της κλωνοποίησης αφότου γεννήθηκε η «Ντόλι».

- Επιχειρήσατε να πατεντάρετε την τεχνολογία της κλωνοποίησης που βρήκατε ή έστω μέρη αυτής;

- Η επιτυχής κλωνοποίηση εξαρτάται από την εισαγωγή αληθινά καινούριων ιδεών στην τεχνολογία και έχουμε κάνει σχετικές αιτήσεις για άδεια δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας στη συγκεκριμένη τεχνολογία κλωνοποίησης. Ορισμένες τέτοιες αιτήσεις ή και πατέντες συνάντησαν την αντίδραση ορισμένων χωρών, δε θυμάμαι ακριβώς ποιων, που θεώρησαν πως δεν επιτρεπόταν η άδεια αποκλειστικής εκμετάλλευσης σε ορισμένες από τις προτάσεις που κάναμε.

- Φοβάστε την εμπορευματοποίηση του ανθρώπινου γενετικού υλικού από κάποιες μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες ή κυβερνήσεις πλούσιων χωρών;

- Είναι πολύ σημαντικό οποιεσδήποτε καινούριες θεραπείες να είναι διαθέσιμες σε όλους και όχι μόνον στους πλούσιους. Και αυτό είναι δυσεπίτευκτο. Ακριβώς τώρα ακούμε στις ειδήσεις πως σε διάφορα μέρη του κόσμου υπάρχουν προβλήματα σε σχέση με το πώς θα γίνουν διαθέσιμα στην Αφρική ορισμένα φάρμακα που αντιμετωπίζουν το ΕΪΤΣ. Υπάρχει ένα υπαρκτό κοινωνικό θέμα, για παράδειγμα, σε σχέση με το πώς οι δυτικές πλούσιες χώρες μπορούν να βοηθήσουν και να εξασφαλίσουν ότι νέες ιατρικές θεραπείες θα είναι διαθέσιμες παντού.

- Προβλέπετε μία όχι πολύ μακρινή στο μέλλον «διταξική» κοινωνία, με τους πλούσιους και γενετικά μεταλλαγμένους από τη μια και τους φτωχούς «φυσικούς» από την άλλη;

- Νομίζω πως πρόκειται για ανοησίες...

- Επομένως, νομίζετε πως δε θα υπάρξουν κάποιες γενικευμένες γενετικές διακρίσεις όσο περνά ο χρόνος;

- Νομίζω πως είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς το μέλλον. Αλλά θεωρώ πως η ιδέα των ανθρώπων-προϊόντων γενετικής μηχανικής είναι εφιαλτική και τρομακτική! Ορισμένοι προτείνουν πως θα έπρεπε να το επιτρέψουμε για να κάνουμε, π.χ., πιο έξυπνα μωρά με περισσότερα πλεονεκτήματα. Νομίζω πως θα ήταν πολύ επικίνδυνο πρώτα απ' όλα να το επιχειρήσει κανείς αυτό και ελπίζω πως δε θα συμβεί!

- Η εταιρία PPL THERAPEUTICS ανακοίνωσε στις 23 του περασμένου Φλεβάρη πως πέτυχε να μετατρέψει το κύτταρο μίας αγελάδας σε κύτταρο καρδιάς! Ποιες εκτιμάτε πως θα είναι οι προοπτικές αυτού του επιτεύγματος;

- Ενα από τα πράγματα που πολλοί προσπαθούν να βρουν είναι πώς θα μπορέσουμε να θεραπεύσουμε ορισμένες ασθένειες, όπως η καρδιακή προσβολή, το πάρκινσον, ο διαβήτης. Ετσι, εάν κατάφεραν όντως κάτι τέτοιο, πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα και μήνυμα. Προφανώς αδημονούμε να δούμε επιστημονικά άρθρα για όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες του επιτεύγματός τους.

- Τι θα συμβουλεύατε τον κόσμο; Θα του λέγατε να φοβάται την κλωνοποίηση ή τη γενετική επιστήμη, ή να παρακολουθεί τις εξελίξεις προσεχτικά προτού πάρει κάποιες αποφάσεις;

- Ακριβώς αυτό που λέτε. Θα του έλεγα πως στη γενετική υπάρχουν πολλές συναρπαστικές ευκαιρίες αλλά και ορισμένα μειονεκτήματα. Γι' αυτό και είναι πολύ σημαντικό να παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις ώστε να σχηματίσουν τη δική τους κρίση σχετικά με όποια επιτεύγματα θα έπρεπε να εφαρμοστούν και ποια όχι. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε όλοι σχηματίσει τη δική μας κρίση και άποψη πάνω σ' αυτά τα γεγονότα!

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
«Η κλωνοποίηση ανθρώπου είναι μία υπόθεση ασθενών και γιατρών!» (2001-03-11 00:00:00.0)
Από την προβατίνα Ντόλι στους ...κλώνους ανθρώπων; (2001-02-25 00:00:00.0)
Το ελπιδοφόρο πιθηκάκι και η δημιουργία ενός φονιά ιού... (2001-01-13 00:00:00.0)
Προς κλωνοποίηση ανθρώπινων εμβρύων; (2000-08-17 00:00:00.0)
Κλονίζονται σεβασμός και αξιοπρέπεια (1999-06-18 00:00:00.0)
Θαυμαστός καινούριος κόσμος; (1997-03-07 00:00:00.0)