Ενα χρόνο μετά τη Διακήρυξη της ΟΥΝΕΣΚΟ, με την οποία απαγορεύτηκε η κλωνοποίηση στον άνθρωπο, αποκαλύπτεται ότι Αμερικανοί επιστήμονες, που δουλεύουν για λογαριασμό ιδιωτικής εταιρίας, κλωνοποίησαν ένα ανθρώπινο έμβρυο.

Η κλωνοποίηση έγινε το Νοέμβρη του 1998, αλλά, όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ), η αποκάλυψη της κλωνοποίησης έγινε χτες απ' τη βρετανική εφημερίδα "Ντέιλι Μέιλ". Χρησιμοποιώντας μεθόδους ταυτόσημες με αυτές που οδήγησαν στην κλωνοποίηση του προβάτου "Ντόλι" από το Ινστιτούτο Ρόσλιν του Εδιμβούργου, οι Αμερικανοί επιστήμονες της εταιρίας "Αντβάνσντ Σελ Τεκνόλοτζι" της Μασαχουσέτης κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα έμβρυο αρσενικού γένους, αποτελούμενο από περίπου 400 κύτταρα, το οποίο αποτέφρωσαν δύο μέρες αργότερα, υποστηρίζει η εφημερίδα.

Οι ερευνητές, όπως σημειώνει το ΑΠΕ, θέλουν με αυτόν τον τρόπο να παράγουν ανθρώπινα βλαστοκύτταρα, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία του διαβήτη, της νόσου του Πάρκινσον και διαφόρων ασθενειών που προσβάλλουν το νευρικό σύστημα. Η κλωνοποίηση του πρώτου εμβρύου έγινε το Νοέμβρη του 1998. Εκτοτε υπάρχουν υποψίες ότι η εταιρία προχώρησε στην κλωνοποίηση πολλών άλλων, τα οποία αποτεφρώθηκαν όλα πριν να γίνουν 14 ημερών.

Στις 11.11.1997, η ΟΥΝΕΣΚΟ υιοθέτησε στο Παρίσι μια παγκόσμια διακήρυξη για το ανθρώπινο γένος - τη γενετική κληρονομιά της ανθρωπότητας - και τα δικαιώματα του ανθρώπου, απαγορεύοντας την εφαρμογή της μεθόδου του κλωνισμού στον άνθρωπο.

"Η διακήρυξη, με 25 άρθρα, καθορίζει τα παγκόσμια κριτήρια ηθικής για την έρευνα στο ανθρώπινο γένος και τις εφαρμογές της, σε μια προσπάθεια συμβιβασμού της ελευθερίας της έρευνας και της προστασίας της ανθρωπότητας από κάθε πιθανή παραβίαση", επισήμανε τότε, σε ανακοίνωσή της, η ΟΥΝΕΣΚΟ.

Στο κείμενο της διακήρυξης, υπογραμμίζεται πως "κάθε άνθρωπος απολαμβάνει του δικαιώματος του σεβασμού της αξιοπρέπειάς του, όποια και αν είναι τα γενετικά του χαρακτηριστικά".

Υιοθετώντας τη διακήρυξη αυτή, οι 186 χώρες που έχουν υπογράψει το Χάρτη του ΟΗΕ δεσμεύτηκαν, όπως σημείωνε τότε στην ανταπόκρισή του το ΑΠΕ, να μην προχωρήσουν σε πρακτικές αντίθετες στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, όπως η εφαρμογή της μεθόδου του κλωνισμού στους ανθρώπους, η οποία δεν πρέπει να επιτρέπεται.

Φαίνεται, όμως, ότι σε κάποιους λειτουργούς της επιστήμης πρυτανεύει ο "στυγνός" επαγγελματισμός και όχι οι ανθρωπιστικές επιταγές. Η κλωνοποίηση των εμβρύων, όπως φαίνεται, έγινε στο όνομα του ανταγωνισμού των εταιριών για φαρμακευτικά προϊόντα.

Να σημειωθεί ότι η κλωνοποιημένη Ντόλι, που τώρα είναι τριών ετών, γεννήθηκε με πρόωρη γήρανση και είναι κατά έξι χρόνια μεγαλύτερη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στη βρετανική επιθεώρηση "Nature" στις 27.5.1999. Οι ανωμαλίες των χρωμοσωμάτων που αποκαλύφθηκαν ενδέχεται να έχουν επιπλοκές στην περίπτωση κλωνοποίησης ανθρώπου, σημείωναν τότε οι επιστήμονες.

Με ένα κατηγορηματικό "όχι" στην κλωνοποίηση ανθρώπων και ένα "ναι" υπό όρους στην κλωνοποίηση ζώων, έδωσε στη δημοσιότητα τις κατευθυντήριες γραμμές η Εθνική Επιτροπή Ασφάλειας για τις Βιοτεχνολογίες της Ιταλίας, εν αναμονή της σχετικής νομοθεσίας, όπως μετέδωσε χτες το ΑΠΕ.

Η οδηγία της επιτροπής, η οποία θα ισχύσει μέχρι την έγκριση σχετικής νομοθεσίας από το Ιταλικό Κοινοβούλιο, προβλέπει την απαγόρευση δημιουργίας ανθρωπίνων όντων γενετικά όμοιων μ' άλλα ανθρώπινα όντα, είτε αυτά βρίσκονται εν ζωή είτε όχι. Η απαγόρευση, όπως επισημαίνει το έγγραφο, αναφέρεται σε όλες τις φάσεις ανάπτυξης και σε όλες τις "πιθανές σημερινές ή μελλοντικές" τεχνολογίες κλωνοποίησης.

Οσον αφορά στα ζώα, η οδηγία είναι πολύ λιγότερο αυστηρή. Η κλωνοποίηση επιτρέπεται για πειραματικούς σκοπούς, εφόσον τηρηθούν τρεις βασικές προϋποθέσεις: Πρώτον, να μην υποφέρουν τα ζώα, δεύτερον, οι έρευνες θα πρέπει να στοχεύουν στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και, τρίτον, η κλωνοποίηση θα πρέπει να σέβεται το περιβάλλον με το σεβασμό της βιοδιαφορετικότητας.

Βάσει της οδηγίας αυτής, δε θα μπορούν να εμφυτευτούν ανθρώπινα έμβρυα στη μήτρα ζώων, αλλά ούτε και να δημιουργηθούν ανθρώπινα έμβρυα σε δοκιμαστικό σωλήνα για λόγους έρευνας. Κατά συνέπεια, απαγορεύεται το εμπόριο, αλλά και η δωρεά ωαρίων και σπερματοζωαρίων ή, γενικώς, γενετικού υλικού, για σκοπούς κλωνοποίησης.

Για τους παραβάτες, η οδηγία προβλέπει αυστηρές κυρώσεις ποινικού χαρακτήρα, καθώς επίσης και την αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος, αλλά και τη διαγραφή από τον επαγγελματικό σύλλογο.

Να σημειωθεί ότι στις 30.10.1997 παρουσιάστηκε στην Ιταλική Βουλή νομοσχέδιο για τη Βιογενετική, το οποίο προέβλεπε για την κλωνοποίηση ποινή φυλάκισης από 10 μέχρι 20 χρόνια και την εφ' όρου ζωής διαγραφή από τον ιατρικό σύλλογο.

Γ. Μ.