Κυριακή 16 Δεκέμβρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πυρηνική τρομοκρατία και τα όπλα μαζικής καταστροφής σήμερα

Για μια σχεδόν δεκαετία, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες αναζητούσαν αξιόπιστο εχθρό, που θα δικαιολογούσε τα προγράμματα ανάπτυξης νέων οπλικών συστημάτων και τις συνεχώς αυξανόμενες στρατιωτικές τους δαπάνες. Το Ιράν, το Ιράκ και η Βόρεια Κορέα, που επικαλούνταν οι Πρόεδροι των ΗΠΑ Κλίντον και Μπους νεότερος και πρεσβύτερος, δεν αποτελούσαν αξιόπιστους εχθρούς γι' αυτούς που γνώριζαν την επιστημονική και τεχνολογική καθυστέρηση αυτών των χωρών. Οι δύο πρώτες, μάλιστα, υπέγραψαν τη συνθήκη μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων εδώ και τριάντα χρόνια, που σημαίνει ότι όλες οι πυρηνικές τους δραστηριότητες ήταν κάτω από τον έλεγχο του ΟΗΕ. Στο μεταξύ, η Βόρεια Κορέα αναγκάστηκε κάτω από την πίεση της οικονομικής της δυσπραγίας, λόγω σιτοδείας, να ματαιώσει ό,τι πυρηνικό πρόγραμμα είχε και να αναζητήσει ένα modus vivendi με τη Νότια Κορέα. Και ενώ έτσι είχαν τα πράγματα, εμφανίστηκε ως αξιόπιστος εχθρός η τρομοκρατία, προσωποποιημένη στον Οσάμα Μπιν Λάντεν και στον Μουλά Ομάρ. Ετσι, μετά την επιτυχημένη επίθεση στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης αλλά και στο ίδιο το Πεντάγωνο των ΗΠΑ, η τρομοκρατία μπήκε στην καθημερινή ζωή όλων σχεδόν των πολιτών των πλούσιων χωρών.

Αλλά τι είναι τρομοκρατία; Η ετυμολογία της λέξης από μόνη της δεν καθορίζει το περιεχόμενό της, καθότι η ιστορική πείρα έδειξε ότι η λέξη αυτή αποδίδεται με διαφορετικό εννοιολογικό περιεχόμενο από κρατικούς φορείς, μέσα μαζικής ενημέρωσης και οργανώσεις, ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Η τρέχουσα έννοια του όρου «τρομοκρατία», από τους διάφορους κρατικούς φορείς, αναφέρεται στη χρήση μη θεσμικής βίας ως εργαλείου πολιτικής. Ετσι, για παράδειγμα, οι Αγγλοι στην Κύπρο τη δεκαετία του 1950 ονόμαζαν τρομοκράτες τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, που οι Ελληνοκύπριοι τους θεωρούσαν αγωνιστές της ελευθερίας. Ομοια οι Γάλλοι ονόμαζαν τρομοκράτες τους μαχητές που αγωνίζονταν για την απελευθέρωση της Αλγερίας. Παρόμοιοι χαρακτηρισμοί χρησιμοποιούνταν για τους Ιρλανδούς επαναστάτες, αλλά και για κάθε οργάνωση που προσπαθούσε να αποτινάξει τον αποικιακό ζυγό με μη νόμιμα μέσα. Νόμιμα, βέβαια, στο πλαίσιο της καθεστηκυίας τάξης. Οι ίδιοι χαρακτηρισμοί χρησιμοποιούνταν για όλους τους επαναστάτες, και σε παλιότερες ιστορικές περιόδους, π.χ., Ρήγας Φεραίος.

Παρότι ο ορισμός που αναφέραμε παραπάνω εξυπηρετεί την καθεστηκυία τάξη, οι ΗΠΑ αποφεύγουν ακόμη και αυτόν, ισχυριζόμενοι σε διεθνή φόρα, π.χ. ΟΗΕ, ότι ο ορισμός της τρομοκρατίας δεν είναι δυνατός. Παράλληλα, καθορίζουν οι ίδιες ανάλογα με τα εκάστοτε συμφέροντα και τις μικροπρόθεσμες πολιτικές τους επιδιώξεις, ποιες οργανώσεις είναι τρομοκρατικές. Ετσι, υπέθαλψαν τους Κόντρας στη Νικαράγουα για να ανατρέψουν το καθεστώς των Σαντινίστας, που δε θεωρούνταν φιλικό σε αυτούς, ενώ τους Ταλιμπάν και τον Μπιν Λάντεν δεν τους θεωρούσαν τρομοκράτες, όταν ως πράκτορές τους πολεμούσαν στις γραμμές των Μουτζαχεντίν τη δεκαετία του 1980, για να ανατρέψουν το τότε φιλοσοβιετικό καθεστώς. Ακόμη και στην τελευταία έκθεση των ΗΠΑ για την τρομοκρατία, το Αφγανιστάν δε συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που υποθάλπουν τρομοκράτες, ενώ η Ελλάδα είναι μια τέτοια χώρα.

Η υιοθέτηση του ορισμού που αναφέραμε πιο πάνω θα καταδίκαζε όλα τα επαναστατικά κινήματα που αποβλέπουν στην ανατροπή των δικτατορικών και θεοκρατικών καθεστώτων. Η Ευρωπαϊκή Ενωση προσανατολίζεται στον εξής ορισμό: Τρομοκρατία είναι η διάπραξη τρομοκρατικών πράξεων, χωρίς όμως να δίνει περιεκτικό ορισμό των τρομοκρατικών πράξεων. Οι πράξεις αυτές ορίζονται με συγκεκριμένο τρόπο και αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο προσθήκης και νέων τέτοιων. Οι μέχρι τώρα προτεινόμενες ως τρομοκρατικές πράξεις εμπεριέχουν πολλούς κινδύνους για τις δημοκρατικές ελευθερίες. Η πίεση για αντιτρομοκρατική νομοθεσία από πλευράς ΗΠΑ είναι τόσο μεγάλη ώστε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, κ. Κ. Σημίτης, απαντώντας στη Βουλή στις 27.11.2001, σε σχετικό σχόλιο, δήλωσε: «Τι θέλετε, να κηρύξουμε τον πόλεμο στον Μπους;». Από τα παραπάνω κατανοεί κανείς τους κινδύνους που συνεπάγεται ο μη σαφής νομικός ορισμός της έννοιας της τρομοκρατίας. Ενας καλός ορισμός είναι: Τρομοκρατία καλείται η χρήση βίας ή η απειλή χρήσης βίας για τη μαζική εξόντωση αμάχων. Αλλά θα γινόταν ένας τέτοιος ορισμός δεκτός από τα κράτη που έχουν πυρηνικά όπλα, εφόσον η χρήση αυτών των όπλων συνεπάγεται τη μαζική εξόντωση αμάχων άμεσα ή έμμεσα; Οχι βέβαια.

Θα αναφερθώ σε μερικά παραδείγματα κρατικής τρομοκρατίας: Οι πυρηνικές βόμβες που έριξαν οι ΗΠΑ στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, που είχαν άμεσα θύματα γύρω στις 150 χιλιάδες αμάχους, δεν απέβλεπαν σε καταστροφή στρατιωτικών εγκαταστάσεων, αλλά στη μαζική εξόντωση αμάχων. Σκοπός των ενεργειών αυτών, σύμφωνα με όλους τους μελετητές του θέματος, δεν ήταν η συντόμευση του πολέμου, αφού τότε η Ιαπωνία αναζητούσε μέσω διπλωματικών δίαυλων κάποιο εύσχημο τρόπο για να παραδοθεί, αλλά η τρομοκράτηση της Σοβιετικής Ενωσης, συμμάχου μέχρι τότε των ΗΠΑ. Η πολιτική της πυρηνικής τρομοκρατίας είχε εφαρμοστεί επανειλημμένα για πολιτικούς εκβιασμούς. Οπως έλεγε ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τρούμαν, ο εκβιασμός πυρηνικού βομβαρδισμού λειτουργούσε τόσο καλά ώστε δε χρειαζόταν να πιέσει κανείς τη σκανδάλη. Ετσι διηγιόταν, όταν εφτά μόνο μήνες μετά το τέλος του πολέμου ζήτησε από τους Σοβιετικούς να αποχωρήσουν από τις στρατιωτικές βάσεις που είχαν εγκαταστήσει, στο πλαίσιο των επιχειρήσεων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στη Βόρεια Περσία, εντός 48 ωρών. Η αποχώρηση είχε γίνει εντός 24 ωρών, όπως περήφανα ανέφερε ο Τρούμαν.

Οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι οι μόνες. Βέβαια, το 1950 το πυρηνικό μονοπώλιο των ΗΠΑ είχε λήξει, αλλά ακόμη και σήμερα μεγάλο μέρος των πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ και της Ρωσίας στοχεύουν σε πυκνοκατοικημένες πόλεις. Εχουμε, δηλαδή, ακόμη μια ισορροπία δυνάμεων που στηρίζεται στην τρομοκρατία.

Μπορούν, όμως, τα πυρηνικά όπλα να χρησιμοποιηθούν από μη κρατικές τρομοκρατικές οργανώσεις; Η απάντηση είναι ότι οι δυνατότητες χρήσης πυρηνικών όπλων από τρομοκρατικές οργανώσεις είναι περιορισμένες. Τα περί χιλιάδων πυρηνικών βομβών τσέπης, που προέρχονται από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, για τις οποίες μίλησε το ΝΑΤΟ, σκόπευαν μάλλον σε τρομοκρατία των πολιτών, ώστε να γίνει εύκολη η συγκατάθεσή τους για τις επιχειρήσεις εναντίον του Αφγανιστάν. Μόλις είχε καταρρεύσει η Σοβιετική Ενωση, οι ΗΠΑ φρόντισαν να δώσουν στις χώρες που είχαν προκύψει όλη την τεχνολογία και τεχνογνωσία που ήταν απαραίτητη για τον έλεγχο της διακίνησης πάσης φύσεως πυρηνικού υλικού. Η διακίνηση στρατιωτικού υλικού, και ιδιαίτερα πυρηνικών βομβών, γίνεται με πολύ αυστηρά πρωτόκολλα και η πώληση ή διαβίβαση σε τρίτους τέτοιων όπλων απαγορεύεται από τις διεθνείς συμφωνίες.

Ετσι, μέχρι πρόσφατα όλες οι εκθέσεις μιλούσαν για υπεξαιρέσεις μικρών ποσοτήτων πυρηνικού υλικού, της τάξης των γραμμαρίων, που χρησιμοποιούνται σε ερευνητικά εργαστήρια. Αν πάρουμε υπόψη ότι για μια βόμβα πλουτωνίου απαιτούνται δυόμισι κιλά πλουτωνίου, συμπεραίνουμε ότι αν τυχόν βρίσκονται πυρηνικές βόμβες στα χέρια τρομοκρατών, αυτές δεν είναι πάνω από δυο- τρεις. Η κατασκευή μιας πυρηνικής βόμβας από πλουτώνιο δεν είναι εύκολη υπόθεση, έστω και αν έχει κανείς την απαραίτητη ποσότητα πυρηνικού υλικού. Για την κατασκευή της εκρηκτικής συσκευής απαιτούνται σύγχρονα εργαστήρια και σύγχρονη τεχνογνωσία, τα οποία δε διαθέτουν χώρες όπως το Αφγανιστάν. Πιο εύκολο ήταν οι οργανώσεις που βρίσκονται πίσω από τον Μπιν Λάντεν να τα κατασκευάσουν στις ίδιες τις ΗΠΑ.

Εξάλλου, το πλουτώνιο δεν είναι ποτέ στη μορφή του ισοτόπου Pu-239. Περιέχει και προσμείξεις πλουτώνιου 240 και 242, που οι πυρήνες τους υφίστανται αυτόματη σχάση και ένεκα των πυρηνικών ακτινοβολιών που εκπέμπουν ακόμη και μικρές ποσότητές του μπορεί να επισημανθούν εύκολα. Θα έλεγε κανείς ότι μια πυρηνική συσκευή τσέπης θα μπορούσε να μεταφερθεί από αεροπλάνο και στη συνέχεια να εκραγεί. Αυτό δεν είναι εύκολο γιατί οι πυρηνικές συσκευές είναι μεταλλικά αντικείμενα βάρους μεγαλύτερου των 30 κιλών και έτσι δεν είναι δυνατό να μπουν σε τσάντες και να περάσουν τους σχετικούς ελέγχους στα αεροδρόμια. Βέβαια, θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για εκτόξευση με πυραύλους από φορητούς εκτοξευτές. Αλλά τότε πιο εύκολη είναι η εκτόξευση συμβατικών βλημάτων για την επιτυχία του ίδιου σκοπού, π.χ., την καταστροφή ενός πολυώροφου κτιρίου όπως οι δίδυμοι πύργοι των ΗΠΑ. Πιο εύκολη είναι η έκρηξη με ωρολογιακό μηχανισμό με σκοπό την έκλυση ραδιενέργειας. Αυτό το ενδεχόμενο δεν είναι απίθανο, εφόσον διαφύγει κανείς όλους τους ελέγχους που γίνονται για την ανίχνευση ραδιενεργών υλικών.

Ας μην έχουμε όμως αυταπάτες. Οι διάφορες τρομοκρατικές οργανώσεις σήμερα είναι γνώστες των επικοινωνιακών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά πολιτικών μηνυμάτων. Αυτό έδειξε το εγχείρημα του τετραπλού χτυπήματος της 11ης του Σεπτέμβρη. Ετσι, το να καταφύγει η ίδια τρομοκρατική οργάνωση σε ένα εγχείρημα που έχει πολύ μικρότερη θεαματικότητα από το πρώτο είναι κάπως απίθανο, εκτός του να θέλει απλώς να δείξει τη μη διάλυσή της. Παρόμοιο σκεπτικό ισχύει και για τη χρήση χημικών και βιολογικών όπλων. Τα όπλα αυτά δεν προσφέρονται για θέαμα, ιδιαίτερα τα βιολογικά, που οι συνέπειές τους ακολουθούν μετά από μέρες. Η διασπορά αυτών των όπλων δεν είναι εύκολη καθότι απαιτούνται ειδικές οβίδες που η έκρηξή τους θα διασπείρει το επικίνδυνο υλικό σαν αεροζόλ. Ετσι, απαιτείται και εδώ κάποια τεχνογνωσία και ειδικά εργαστήρια. Η μαζική αποστολή φακέλων είναι μια μέθοδος διασποράς βιολογικού υλικού. Αλλά πάλι πρέπει να επιλεγούν οι παραλήπτες, που πρέπει να είναι διαφορετικοί για να μην αποκαλυφθεί το περιεχόμενό τους μετά το άνοιγμα των πρώτων φακέλων. Καταλήγοντας συμπεραίνουμε ότι περισσότερο πρέπει να φοβόμαστε τη χρήση χημικών και βιολογικών όπλων από παρανοϊκές θρησκευτικές αιρέσεις παρά από οργανώσεις που έχουν πολιτικές επιδιώξεις. Ας μη νομίζουμε ότι κάθε μουσουλμάνος που διαβάζει κάθε μέρα το Κοράνι, κοιτάζει πώς να εφαρμόσει την τζιχάντ. Είναι και αυτοί άνθρωποι που νοιάζονται για τα καθημερινά τους προβλήματα. Οι φανατικοί είναι λίγοι και δυστυχώς στρατολογούνται από τα πιο εξαθλιωμένα στρώματα. Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι όσον αφορά στην πυρηνική τρομοκρατία, δυνατή είναι μόνο η κρατική και αυτή πρέπει να φοβόμαστε.


Του
Ανδρέα Κ. ΘΕΟΦΙΛΟΥ*
Ο Ανδρέας Κ. Θοφίλου είναι πυρηνικός φυσικός, διευθυντής Ερευνών στο ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»

ΣΥΝΤΟΜΟ ΧΡΟΝΙΚΟ
«Κάηκε» πριν συμπληρώσει τα τριάντα...

Για τον Τζ. Ου. Μπους είναι «ψυχροπολεμικό απολίθωμα». Για τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι ο «ακρογωνιαίος λίθος της παγκόσμιας στρατηγικής σταθερότητας». Ανεξάρτητα απ' τους χαρακτηρισμούς και με αδιαμφισβήτητη την ευθύνη της Ουάσιγκτον για τις βέβαιες - αρνητικές ενδεχομένως - επιπτώσεις που επισείει η συγκεκριμένη απόφαση των ΗΠΑ στο διεθνές γεωπολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο, η Αντι-βαλλιστική Πυραυλική Συνθήκη (ΑΒΜ) θα βρει για πάντα τη θέση της στην Ιστορία στις 13 Ιούνη 2002...

Ο μίτος «ζωής» της Συνθήκης ΑΒΜ ξεδιπλώνεται απ' τις 26 Μάη 1972, οπότε υπεγράφη στη Μόσχα απ' τους Προέδρους των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον και της ΕΣΣΔ, Λεονίντ Μπρέζνιεφ, ούτως ώστε οι δύο χώρες να μη δημιουργήσουν, πειραματιστούν και τελικά αναπτύξουν εθνικά συστήματα στρατηγικών βαλλιστικών πυραύλων, ανεξαρτήτως τεχνολογικού τύπου διά θαλάσσης, αέρος, διαστήματος και γης...

Το επόμενο χρονολογικό ορόσημο στην ιστορία της Συνθήκης ΑΒΜ ήταν η Σύνοδος Κορυφής στο Ρέκιαβικ της Ισλανδίας στις 11 Οκτώβρη 1986 ανάμεσα στους τότε ηγέτες των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρίγκαν και τον ΓΓ του ΚΚ ΕΣΣΔ, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Οι δύο άνδρες όχι μόνον επαναβεβαίωσαν τις δεσμεύσεις τους έναντι της Συνθήκης ΑΒΜ, αλλά συμφώνησαν να μειώσουν τα στρατηγικά επιθετικά τους όπλα κατά 50% σε χρονική περίοδο πέντε χρόνων. Δεσμεύτηκαν επιπλέον να εξαλείψουν όλα τα οπλοστάσια επιθετικών βαλλιστικών πυραύλων έως το 1996.

Το 1991, μετά τα γεγονότα που οδήγησαν στην ανατροπή της ΕΣΣΔ, η Ουκρανία, το Καζαχστάν και η Λευκορωσία επικυρώνουν τη Συνθήκη ΑΒΜ, αναλαμβάνοντας τις δικές τους υποχρεώσεις έναντι αυτής...

Το Σεπτέμβρη του 1994 οι Πρόεδροι των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον και της Ρωσίας Μπορίς Γιέλτσιν συναντώνται στην Ουάσιγκτον, εκφράζοντας την πλήρη υποστήριξή τους έναντι της ΑΒΜ, ενώ σημειώνουν πως είναι προς το συμφέρον αμφοτέρων να συνεργαστούν για να αναπτύξουν και οικοδομήσουν ένα «θέατρο πυραυλικού αμυντικού συστήματος». Εντούτοις, αυτή η υπόσχεση για συνεργασία με τέτοιο στόχο περιορίζεται μόνο στα επίσημα έγγραφα... Λίγο καιρό μετά, ο Πρόεδρος Κλίντον «ανακαλύπτει» και προβάλλει την ιδέα ανάπτυξης ενός Εθνικού Πυραυλικού Αμυντικού Συστήματος («National Missile Defence system», NMD), το οποίο όμως στη συνέχεια εγκαταλείπει, διαπιστώνοντας πως κάτι τέτοιο θα ήταν ασύμβατο με τη Συνθήκη ΑΒΜ.

Απ' την εποχή της προεκλογικής εκστρατείας, αλλά ακόμη περισσότερο όταν ο Τζ. Ουόκερ Μπους ανέβηκε στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ, η «Ανάπτυξη ενός Εθνικού Αμυντικού Συστήματος» έγινε μία απ' τις προμετωπίδες της πολιτικής που θα ακολουθούσε η κυβέρνησή του. Οχι μόνον έγινε θερμός υποστηριχτής δημιουργίας της τροποποιημένης ΝΜD, που είχε προτείνει ο (Δημοκρατικός) προκάτοχός του, αλλά και διακήρυσσε ήδη απ' τότε (πολύ πριν το άλλοθι των επιθέσεων της 11ης Σεπτέμβρη) πως οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν απ' τη συνθήκη ΑΒΜ ακόμη και μονομερώς, εάν δεν πειθόταν η Ρωσία να την εγκαταλείψουν από κοινού...

Απ' την αρχή της θητείας στο Λευκό Οίκο, οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπους δεν κατάφεραν, παρά τις μαραθώνιες επαφές με τη Μόσχα, να βρουν μία κοινή λύση έναντι της Συνθήκης ΑΒΜ. Σύμφωνα μάλιστα με όλες τις ενδείξεις, ο Πρόεδρος Τζ. Ου. Μπους είχε - ήδη απ' τον περασμένο Οκτώβρη - γνωστοποιήσει στο Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν την (ειλημμένη από καιρό...) απόφασή του για αποχώρηση των ΗΠΑ απ' τη Συνθήκη ΑΒΜ, κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του τελευταίου σε Ουάσιγκτον και Τέξας...

Εως τις αρχές της περασμένης βδομάδας, είχαν ενημερωθεί σχετικά απ' τον Πρόεδρο Τζ. Ου. Μπους και οι ηγέτες των Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας και Ιαπωνίας. Το πρωί της περασμένης Πέμπτης, λίγο προτού ο Αμερικανός πρεσβευτής στη Μόσχα παραδώσει στο Κρεμλίνο και το επίσημο έγγραφο αποχώρησης των ΗΠΑ απ' τη Συνθήκη ΑΒΜ, το μαθαίνει απ' το τηλέφωνο και ο Κινέζος Πρόεδρος Ζιανγκ Ζεμίν. Πρακτικά, απ' εκείνη τη μέρα οι περισσότεροι αναμένουν την έναρξη μιας νέας κούρσας εξοπλιστικού ανταγωνισμού, η οποία θα εντείνει την ήδη επικίνδυνα μεγάλη ρευστότητα στο διεθνές γεωπολιτικό και στρατηγικό πεδίο...


Δ. ΟΡΦ.

«ΣΥΝΘΗΚΗ ΑΒΜ»
Γενική αναμόχλευση «παθών» μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ...

Associated Press

Η απόφαση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν την περασμένη Πέμπτη μονομερώς από την Αντιβαλλιστική Πυραυλική Συνθήκη ΑΒΜ ήταν από καιρό ειλημμένη, καθώς αποτελούσε την προμετωπίδα της «πολιτικής» του Τζορτζ Ουόκερ Μπους, προτού καλά καλά ανέβει στον προεδρικό θώκο. Γι' αυτό και έμελλε να καταλήξει σε αδιέξοδο ο μαραθώνιος κύκλος επαφών, που τηρούσαν εδώ και ένα χρόνο αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου με Ρώσους ομολόγους τους, με σκοπό την από κοινού εγκατάλειψη μίας συνθήκης...

Αλλωστε, όλοι οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνώριζαν πως ο Τζ. Ου. Μπους θα ανακοίνωνε την αποχώρηση από τη Συνθήκη ΑΒΜ ούτως ή άλλως και ανεξάρτητα από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη, τις οποίες χρησιμοποίησε ως επιπλέον ψευδο-πρόσχημα, επικαλούμενος «την πιθανή πυραυλική (!) επίθεση τρομοκρατών κατά των ΗΠΑ»... Ως γνωστόν, πριν από τις επιθέσεις του Σεπτέμβρη, η κυβέρνηση Μπους πίεζε για την εγκατάλειψη της Συνθήκης ΑΒΜ, έχοντας «εφεύρει» ως φανταστικούς αντιπάλους «επικίνδυνα κράτη, όπως η ΛΔ Κορέας, το Ιράκ, το Ιράν» κλπ.

Σε πρακτικό - εντός ΗΠΑ - επίπεδο, όπως εντόνως ψιθυρίζεται στους διαδρόμους του Πενταγώνου, σχεδιάζεται να τεθεί σε εφαρμογή από τον ερχόμενο Φλεβάρη το υπό τροποποίηση σχέδιο «ΑΙΓΙΣ» του Πολεμικού Ναυτικού σχετικά με την ανίχνευση, μέσω ραντάρ, πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς. Μέσα στο καλοκαίρι (οπότε θα έχει εκπνεύσει, τον Ιούνιο, η ισχύς της ΑΒΜ), το αμερικανικό Πεντάγωνο θα προχωρήσει στην οικοδόμηση πέντε σιλό αντιπυραυλικών καταδιωκτικών στο φρούριο Γκριλς της Αλάσκας, που θεωρείται πως θα αποτελέσουν έναν από τους πυλώνες συγκρότησης της αντιπυραυλικής ομπρέλας που επιθυμεί να έχει στήσει πάνω από τις ΗΠΑ - και να είναι εν μέρει σε ισχύ έως το 2004... - η κυβέρνηση Μπους.

Από την ώρα της επίσημης ανακοίνωσης

Associated Press

Από την ώρα της επίσημης ανακοίνωσης
Σε διεθνές επίπεδο, ακόμη και εάν οι πειραματικές δοκιμές των Αμερικανών σε αντιβαλλιστικά πυραυλικά συστήματα εξακολουθήσουν να αποτυγχάνουν - όπως άλλωστε έχει, επί της ουσίας, συμβεί έως τώρα... - θα ενταθούν οι αναμοχλεύσεις και στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη. Γιατί, οι ΗΠΑ μπορεί να έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν μόνες τους, αλλά αυτό δε σημαίνει πως αποκλείεται να τους βρουν όλους «μπροστά» τους: Και τους Ρώσους, που αποδέχτηκαν ατάραχοι την «εσφαλμένη», όπως είπαν, εγκατάλειψη της συνθήκης, με το επιχείρημα πως δε διαταράσσει την ασφάλεια της χώρας τους, και τους Κινέζους, που ανησύχησαν για την εγκατάλειψη της ΑΒΜ, ζητώντας, όπως, άλλωστε, και ορισμένοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ (Γαλλία, Σουηδία) την αντικατάσταση της ΑΒΜ με μία άλλη, διεθνή στρατηγική συμφωνία, με στόχο τον έλεγχο των εξοπλισμών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ομως, ελάχιστοι ευελπιστούν πως το αίτημα των παλιών και νεόκοπων - λόγω «αντιτρομοκρατικής εκστρατείας»... - συμμάχων της Ουάσιγκτον, σχετικά με τη θέσπιση μίας νέας διεθνούς συνθήκης ελέγχου των στρατηγικών όπλων θα ικανοποιηθεί από τις ΗΠΑ. Σε πρώτο επίπεδο, επειδή ο σημερινός ένοικος του Λευκού Οίκου έχει αποδείξει - σε πλείστες άλλες περιπτώσεις, όπως, π.χ., με το πρωτόκολλο του ΟΗΕ για ενίσχυση της Συνθήκης '72 για τον Ελεγχο των Βιολογικών Οπλων, Περιβαλλοντική Συμφωνία του Κιότο - πως δε θέλει να συνεργαστεί, αλλά να συμπαρασύρει, ή δυνατόν, στο άρμα του δικού του ιμπεριαλισμού διεθνείς οργανισμούς και λοιπές (εκκολαπτόμενες και μη) υπερδυνάμεις...

Ετσι, το άλλο μείζον ζήτημα που προβάλλει δεν είναι μόνον έως πού είναι αποφασισμένη η Ουάσιγκτον να τραβήξει το «σκοινί», αλλά, μεταξύ άλλων, ποιοι, πόσοι και για πόσο, είναι διαθετειμένοι να παίξουν το «προσκοπάκι» ή το «δεκανίκι» των ΗΠΑ...


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ
Ενας όλο και πιο «παράλογος» ιμπεριαλιστικός πόλεμος

Μέλη της βρετανικής SAS σε περιπολία...

Associated Press

Μέλη της βρετανικής SAS σε περιπολία...
Στα πολλαπλά μέτωπα του πολέμου του Αφγανιστάν και στο διεθνές πολιτικό διπλωματικό πεδίο τα πράγματα έμοιαζαν να περιπλέκονται αντί να ξεκαθαρίζουν, όπως ήθελαν να βεβαιώνουν οι δυτικές πηγές τη βδομάδα που πέρασε.

Δύο φορές οι Αραβες, Πακιστανοί και λοιποί ξένοι και οι ελάχιστοι Αφγανοί που ανήκουν στην «Αλ-Κάιντα» και αντιστέκονται στην Τόρα Μπόρα - το τελευταίο σημείο, υποτίθεται, όπου ο έλεγχος δεν είναι στα χέρια των πολεμάρχων της Βόρειας Συμμαχίας - έλαβαν την υπόσχεση ότι μπορούσαν να παραδοθούν ή να παραδώσουν τον Οσάμα μπιν Λάντεν μαζί με την ηγετική του ομάδα και να φύγουν. Τίποτα τέτοιο δε συνέβη, και ο λόγος δεν είναι ότι πρόκειται περί «φανατικών» που προτιμούν να πεθάνουν σε μια ύστατη πράξη του τζιχάντ: Η παγκοσμίως άγνωστη εφημερίδα Τάμπα Τριμπιούν ήταν ίσως η μόνη στον αμερικανικό Τύπο που σημείωσε ότι οι «συμφωνίες» δεν έγιναν πραγματικότητα επειδή άσκησαν βέτο στους Αφγανούς πολέμαρχους οι Αμερικανοί στρατηγοί και μυστικοί πράκτορες. Οι οποίοι θεωρούν προφανώς ότι μόνο καλό μέλος της «Αλ-Κάιντα» είναι ένα νεκρό μέλος της.

Εξάλλου, και μετά την αποδέσμευση από το Πεντάγωνο της περίφημης «βιντεοκασέτας» την Πέμπτη, στην οποία ο Σαουδάραβας φέρεται να επιβεβαιώνει ότι αυτός ήταν ο πρωτεργάτης των επιθέσεων της 11ης του Σεπτέμβρη στις ΗΠΑ (η γνησιότητά της είναι βέβαια ένα τελείως άλλο θέμα, καθώς ειδικά στη Μέση Ανατολή, από το Κατάρ ως την Αίγυπτο κι από την Παλαιστίνη ως τη Συρία, αλλά και στον υπόλοιπο κυρίως ασιατικό μουσουλμανικό κόσμο, η δεδομένη δυσπιστία άγγιζε τα όρια της βεβαιότητας για το αντίθετο, πράγμα που η Ουάσιγκτον Ποστ εξέλαβε ως απόδειξη του ότι... όλοι στη Μέση Ανατολή είναι τρελοί, αφού «η λογική λείπει από την περιοχή», όπως έγραφε) ο Τζορτζ Ουόκερ Μπους επαναλάμβανε ότι δεν τον απασχολεί αν τα κυνηγόσκυλα θα του φέρουν τον Μπιν Λάντεν ζωντανό ή νεκρό. Είναι «ένας διαβολικός άνθρωπος», είπε, ο αλλοτινός αυτός συνεργάτης της CIA (πράγμα που δεν είπε, για κάποιο λόγο), και η ενοχή του είναι πλέον «αποδεδειγμένη»...

Πολεμιστής απ' αυτούς που μετέχουν στην Τόρα Μπόρα

Associated Press

Πολεμιστής απ' αυτούς που μετέχουν στην Τόρα Μπόρα
Για να τον συλλάβουν ή να τον σκοτώσουν βεβαίως οι Αμερικανοί και Βρετανοί κομάντος και οι Αφγανοί «σύμμαχοί» τους (μέχρι αποδείξεως του εναντίου «σύμμαχοι», ασφαλώς), πρέπει να τον βρουν πρώτα: Σύμφωνα με επίμονες αναφορές που πρωτοδημοσίευσε η Κρίστιαν Σάιενς Μόνιτορ και επανέλαβαν ελαφρώς παραλλαγμένες διάφορα ειδησεογραφικά πρακτορεία με σημαντικότερο (λόγω εγγύτητας) το Αφγανικός Ισλαμικός Τύπος, ο Μπιν Λάντεν έχει φύγει από τα σπήλαια της Τόρα Μπόρα και έχει διαφύγει - πιθανότατα στο Πακιστάν, αν και το Ισλαμαμπάντ διαψεύδει κατηγορηματικά κάθε τέτοια υπόνοια.

Κατά τα λοιπά, οι Αμερικανοί, επιβεβαιώνοντας άθελά τους ότι καθόλου δεν εμπιστεύονται την ικανότητα της Βόρειας Συμμαχίας να ελέγξει τη χώρα, ή ακόμη ακόμη και την πολιτική/διοικητική της συνοχή, έστειλαν εκατοντάδες πεζοναύτες να καταλάβουν το αεροδρόμιο της Κανταχάρ (Γύρω από την οποία πολλές περιοχές είναι ακόμα υπό την κυριαρχία πρώην πολιτοφυλάκων Ταλιμπάν, ληστρικών συμμοριών ή όποιου έχει τους περισσότερους και πιο αμείλικτους ενόπλους στις διαταγές του...). Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πως ένας... λόχος διπλωμάτες πρόκειται τις αμέσως προσεχείς μέρες να φθάσει στην Καμπούλ για να «συντονίσει» την προφανώς ξεκούρδιστη ακόμη «κυβέρνηση εν αναμονή» του Χαμίντ Καρζάι, καθώς και τη συνεργασία της με τους διάφορους πολέμαρχους, πολιτικοθρησκευτικούς ηγέτες και φυλάρχους, που εννοούν να μη συμμορφώνονται με όσα αποφασίστηκαν στη Βόννη για το... καλό τους, δύο βδομάδες πριν. Η σύγχυση του ίδιου του Καρζάι, ο οποίος είπε ευθαρσώς σε απεσταλμένο του BBC πως ακόμα δεν ξέρει «ούτε τι συμφωνήθηκε ακριβώς στη Βόννη, ούτε ποια είναι τα μέλη της κυβέρνησης» καλά καλά, αποτελεί κάτι που οι Αμερικανοί θέλουν να ξεπεράσουν τάχιστα, εξ ου και η αποστολή των «συντονιστών»/ τοποτηρητών τους.

Συσχετισμοί εν διαμορφώσει

Ως προς τον μελλοντικό έλεγχο του Αφγανιστάν πολλά είναι ακόμη τα σκοτεινά σημεία. Αγνωστο είναι, π.χ., αν ο Μπουρχανουντίν Ραμπανί, ο οποίος επιτέθηκε στους «δυτικούς που εκβίασαν τη συμφωνία» της Βόννης, θα τιμήσει την υπόσχεσή του να παραδώσει την εξουσία στον Καρζάι στις 22 του Δεκέμβρη. Και ο Ραμπανί είναι μάλλον το μικρότερο από τα προβλήματα των Αμερικανών, αφού ο Αμπντούλ Ρασίντ Ντόστουμ, ο κυρίαρχος της στρατηγικής σημασίας (ειδικά ενόψει ενεργειακών συμβολαίων) Μαζάρ-ι-Σαρίφ, είναι αφ' ενός δυσαρεστημένος με το αποτέλεσμα της Διάσκεψης της Βόννης και αφ' ετέρου πρόθυμος να διαθέσει τα παλικάρια του και την επιρροή του σε όποιον δώσει τα περισσότερα (στη... δημοπρασία συμμετέχουν Ρώσοι, Τούρκοι, Αμερικανοί, Γερμανοί, Γάλλοι) αλλά μόνο για όσο κρίνει ο ίδιος ότι τον συμφέρει. Εξίσου προβληματικοί είναι οι συσχετισμοί και με τους υπόλοιπους πολέμαρχους, που θεωρούν ότι η παρουσία της Δύσης μόνο «επιβοηθητικό» (για τους ίδιους) ρόλο πρέπει να έχει, όσο για την «ειρηνευτική δύναμη» που ο ΟΗΕ συμφώνησε να εξουσιοδοτήσει, αυτή μπορεί να «φρουρεί τα κυβερνητικά κτίρια»... Πράγμα που δύσκολα οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους θα αποδεχτούν.

Πριν από αυτά, βέβαια, υπάρχουν άλλες «προτεραιότητες». Η επίθεση αυτοκτονίας αγνώστου ταυτότητας φανατικών στο Κοινοβούλιο της Ινδίας την Πέμπτη απειλεί να τινάξει τις αμφίβολες ισορροπίες της περιοχής στον αέρα, αν η εθνικιστική κυβέρνηση του Αταλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ υλοποιήσει την ανοιχτή απειλή της να επιτεθεί στο Πακιστάν, που κατηγορεί ευθέως ότι «φιλοξενεί» τις τρομοκρατικές οργανώσεις που δηλώνει ότι σχεδίασαν την ενέργεια. Η αμερικανική πλευρά προσπαθεί απεγνωσμένα να συγκρατήσει τους Ινδούς ώστε να μην ακολουθήσουν το δικό της παράδειγμα επιτιθέμενοι στη χώρα-«μαξιλάρι» των επιχειρήσεών της στο Αφγανιστάν, πράγμα που θα άλλαζε τα πάντα - και θα οδηγούσε ενδεχομένως σε μια σύρραξη κυριολεκτικά εκτός ελέγχου.

Οι συσχετισμοί ισχύος διαμορφώνονται διά πυρός και σιδήρου και μυστικών διαβουλεύσεων (π.χ. Μπους-Πούτιν για την ΑΒΜ, Αμερικανών-χωρών της Κεντρασίας για σειρά στρατιωτικών βάσεων), στη Δύση προχωρούν απερίσπαστα κι άλλα «αντιτρομοκρατικά» νομοσχέδια, τα γεράκια στο Πεντάγωνο αλληθωρίζουν προς επόμενους στόχους, από τη Σομαλία ως το Ιράκ, το Ισραήλ σφάζει Παλαιστίνιους και αποδυναμώνει τον Αραφάτ που ταυτίζει με τον Μπιν Λάντεν... Και οι Αφγανοί άμαχοι πληρώνουν, όπως συνήθως, το τίμημα των ιμπεριαλιστικών πολέμων: Η Κανταχάρ ακόμα μετράει τους νεκρούς της, που είναι κατά μια εκτίμηση 10.000, η ΓΙΟΥΝΙΣΕΦ προειδοποιεί ότι χιλιάδες άλλοι θα πεθάνουν από τους βομβαρδισμούς, τις νάρκες, τις μάχες, την πείνα, την ξηρασία και τις εκστρατείες του ενός πολέμαρχου κατά του άλλου, και το περιοδικό Εκόνομιστ έγραφε, όχι χωρίς μια δόση άγριας ειρωνείας, ότι αυτό για το οποίο ενδιαφέρονται οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, του ΟΗΕ ή όχι, δεν είναι να μοιράσουν τη βοήθεια, αλλά να απογράψουν τους αποδέκτες της και να κερδίσουν δημοσιότητα για το ανθρωπιστικό τους έργο.

Το πιο κωμικοτραγικό σχετικά με την ανθρωπιστική βοήθεια το σημείωνε η Πιπλς Ουίκλι Ουόρλντ της περασμένης βδομάδας: Το «Ταμείο για τα Παιδιά του Αφγανιστάν» που ανήγγειλε ο Μπους δεν έχει τρόπο να στείλει τα χρήματα όσων Αμερικανών συνέβαλαν, ανάμεσά τους και πολλών μαθητών/μαθητριών που έστειλαν το χαρτζιλίκι τους, διότι ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός δεν έχει καμία πρόσβαση στο Αφγανιστάν και παραδίδει τα χρήματα στην USAID, υπηρεσία στενά συνδεδεμένη με τη CIA, αντί για τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, που τα αμερικανικά μαχητικά βομβάρδισαν...


Μπ. Γ.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ