Σημαντικά είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ΟΑΣΠ, όπως μας εξηγεί ο Κώστας Μακρόπουλος, πρόεδρος του Οργανισμού και καθηγητής σεισμολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο ΟΑΣΠ έχει την ευθύνη της εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των κατοίκων σε περίπτωση σεισμού και πραγματοποιεί σεμινάρια στα σχολεία των νομών της χώρας, ενώ από τα βασικότερα καθήκοντά του είναι ο προσεισμικός έλεγχος. Ωστόσο, τα κονδύλια που εισρέουν στον Οργανισμό είναι ελάχιστα, όπως ο ίδιος μάς λέει. Το ποσό της επιχορήγησης για το 2006 είναι 1,5 εκατ. ευρώ, όσο ακριβώς ήταν για το 2005 και μειωμένο σε σχέση με αυτό του 2004, όπως ομολόγησε ο ίδιος ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς στη διάρκεια κοινοβουλευτικής ενημέρωσης.

«Τα χρήματα αυτά, είναι ελάχιστα», σημειώνει ο καθηγητής. «Επαρκούν μόνο για τις ανελαστικές δαπάνες. Φως, νερό, τηλέφωνο, θέρμανση, μισθοί, ενοίκιο. Οι υπερωρίες στο προσωπικό δεν πληρώνονται. Οι βάρδιες, αντί να πληρώνονται καλύπτονται με ρεπό. Μετά βίας, καλύπτουμε τα χρήματα για τις αποστολές "εκτός έδρας" (σ.σ.: στην επαρχία) του επιστημονικού προσωπικού. Επιχορήγηση για την ανάπτυξη του επιστημονικού έργου, δυστυχώς δεν υπάρχει».

Οπως εξηγεί ο Κ. Μακρόπουλος, μόνο μετά από μεγάλους σεισμούς, εισρέουν κονδύλια στα ταμεία του ΟΑΣΠ: «Τα χρήματα για τον ΟΑΣΠ, πάντα έτσι ήταν. Οταν έγινε ο σεισμός του 1999, η πολιτεία μάς θυμήθηκε και έδωσε επιχορήγηση. Η κάθε πολιτεία. Και η σημερινή και η χθεσινή». Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως είπε ο καθηγητής, αμέσως μετά το σεισμό της Αθήνας, ο ΟΑΣΠ επιχορήγησε 74 επιστημονικά προγράμματα, από τα οποία μόλις το 15% των χρημάτων εξοφλήθηκε. «Δυστυχώς, τα χρήματα δεν επαρκούσαν και δεν επαρκούν για να εξοφλήσουμε τους επιστήμονες. "Ελπίζουμε" ότι αυτή τη φορά ο σεισμός των Κυθήρων θα ανοίξει τη στρόφιγγα της κρατικής χρηματοδότησης»...

Οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, με την πολιτική που εξυπηρετούν, δεν έχουν σε καμιά περίπτωση προωθήσει την οποιαδήποτε αντισεισμική θωράκιση της χώρας, μέσω των προσεισμικών ελέγχων, ενώ δεν μπορούν να εγγυηθούν για το αν εφαρμόζεται πλήρως ο νέος αντισεισμικός κανονισμός ή όχι, αν γίνονται εδαφοτεχνικές μελέτες πριν την ανέγερση των κτιρίων ή πριν τις επεκτάσεις σχεδίων πόλης και πολύ περισσότερο για την ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται τόσο στα δημόσια όσο και στα ιδιωτικά έργα.

«Η αντισεισμική θωράκιση της χώρας δεν έχει προχωρήσει σε ικανοποιητικό βαθμό», δηλώνει κατηγορηματικά ο Κ. Μακρόπουλος, συμπληρώνοντας ότι, ωστόσο, γίνονται προσπάθειες.

Ιδιαίτερα είναι τα προβλήματα που παρουσιάζονται στα ιδιόκτητα κτίρια: «Στα ιδιωτικά κτίρια», σημειώνει ο καθηγητής, «δεν υπάρχει κανένας έλεγχος. Πέρα από τις πολεοδομίες που λένε ένα "ναι" ή ένα "όχι" από εκεί και πέρα δεν υπάρχει κανένας έλεγχος. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα από τη στιγμή που το σπίτι του καθενός είναι για τον Ελληνα ένα όνειρο ζωής. Το μόνο που μας "σώζει" είναι ένας μηχανικός εμπιστοσύνης, και αυτό γιατί το κράτος, για τον ιδιώτη, δυστυχώς, δε μεριμνά». Και όλα αυτά όταν - σύμφωνα με μελέτη ομάδας επιστημόνων του ΤΕΕ - το 69% των οικοδομών στη χώρα μας ανεγέρθηκαν πριν το 1985 με βάση τους παλιούς αντισεισμικούς κανονισμούς. Κανονισμοί που έχουν κριθεί τουλάχιστον ανεπαρκείς.

Αντίστοιχη, όμως, είναι η κατάσταση που επικρατεί στα δημόσια κτίρια και τα κτίρια κοινωφελούς χρήσης. Είναι ενδεικτικό ότι το μόνο που έχει μέχρι σήμερα διεξαχθεί από άποψη προσεισμικού ελέγχου, είναι ο Ταχύς Οπτικός Ελεγχος (ΤΟΕ), ο πρώτος μιας σειράς ελέγχων, σε μόλις 5.313 δημόσια κτίρια. «Πρόκειται για έναν πολύ μικρό αριθμό, σε σχέση με το σύνολο των κτιρίων», σχολιάζει ο Κ. Μακρόπουλος. Μάλιστα, η συγκεκριμένη έρευνα διεξάγεται από το 2001 και πρόκειται να λήξει στα τέλη Μάρτη. Ετσι, η συντριπτική πλειοψηφία των δημόσιων κτιρίων δε θα έχει περάσει ακόμη και αυτόν τον πρώτο οπτικό έλεγχο.

Κρίσιμο, όμως, είναι το θέμα της εφαρμογής του αντισεισμικού κανονισμού στα δημόσια κτίρια. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου άφησε ανοιχτό το ερώτημα κατά πόσο εφαρμόζεται: «Στα δημόσια κτίρια, προβλέπεται έλεγχος. Από εκεί και πέρα, όμως, δεν ξέρω τι γίνεται»...

Ο «Ρ» μίλησε και με τον Παναγιώτη Καρύδη, καθηγητή Αντισεισμικής Τεχνολογίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), ο οποίος συμμετέχει στο πρόγραμμα του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων για τον αντισεισμικό έλεγχο των σχολικών κτιρίων. Οπως μας είπε, το κύριο στοιχείο που προκύπτει είναι πως οι σχολικές μονάδες είναι ελλιπώς συντηρημένες. «Το γεγονός αυτό», σημειώνει, «προκύπτει από τη βαρύτατη χρήση των σχολικών μονάδων, λόγω της διπλής βάρδιας που ισχύει σε πολλά από αυτά». Και συμπληρώνει: «Ουδέποτε δόθηκαν χρήματα σε θέματα συντήρησης».

Εκείνο που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι, σύμφωνα με τον καθηγητή, τα σχολεία θα χρησιμοποιηθούν για «εκτόνωση του πληθυσμού» σε περίπτωση σεισμού. Δηλαδή, τα σχολεία θα χρησιμοποιηθούν για να μεταφερθεί ο πληθυσμός μετά το σεισμό - κατά συνέπεια η λειψή συντήρηση δημιουργεί επιπλέον κινδύνους. Μάλιστα, όπως ξεκαθάρισε ο Π. Καρύδης, η χρησιμοποίηση των σχολείων γι' αυτό το σκοπό κρίνεται απαραίτητη ακριβώς λόγω της έλλειψης ελεύθερων χώρων.

Το ΚΚΕ, βέβαια, δεν περιορίστηκε σε στείρα άσκηση κριτικής στις κυβερνήσεις που αρνούνται πεισματικά να προωθήσουν την αντισεισμική θωράκιση της χώρας, όπως έχει κατηγορηθεί. Αντίθετα, την τελευταία δεκαετία έχει προχωρήσει κατάθεση δεκάδων εποικοδομητικών και ουσιαστικών προτάσεων, τόσο μέσα στη Βουλή, όσο και μέσω δημοσιευμάτων και άλλων παρεμβάσεων. Ενδεικτικά αναφέρουμε τρεις περιπτώσεις:

Το καλοκαίρι του 2001, αμέσως μετά το μεγάλο σεισμό που έγινε στο θαλάσσιο χώρο βόρεια της Σκύρου έντασης 5,7 Ρίχτερ, κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή, όπου ζητούσε όχι μόνο άμεσα μέτρα για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας, αλλά επιπλέον κατέθεσε και μια σειρά προτάσεων για το πώς αυτή θα επιτευχθεί. «Καθίσταται επίκαιρη και επιτακτική η ανάγκη διαμόρφωσης και υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την αντισεισμική θωράκιση χώρας», σημείωναν πέντε χρόνια πριν οι βουλευτές του Κόμματος. Κάτι που ακόμη δεν έχει γίνει...

Το Μάρτη του 2005, το Τμήμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Περιβάλλοντος της ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε κείμενο με τις προτάσεις του ΚΚΕ για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας. «Είναι μεγάλοι οι κίνδυνοι που εγκυμονεί η σεισμική δράση, αλλά κυρίως είναι τεράστιοι κίνδυνοι που εγκυμονεί η έλλειψη μιας διαρκούς και συνεχώς βελτιούμενης πολιτικής αντισεισμικής προστασίας, από τους εκάστοτε διαχειριστές της εξουσίας», τόνιζε το κείμενο.

Ακόμη και στον πρόσφατο μεγάλο σεισμό των Κυθήρων, του μεγέθους των 6,9 Ρίχτερ, που ταρακούνησε όλη τη χώρα, με ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ, επανέφερε το θέμα της αντισεισμικής προστασίας της χώρας, προτείνοντας έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό που θα περιλαμβάνει μακροπρόθεσμα μέτρα και μέτρα άμεσης απόδοσης. Συγκεκριμένα:

• Την ανάπτυξη της έρευνας (ποσοτικά και ποιοτικά) με τη διάθεση της χρηματοδότησης, του απαιτούμενου ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού.
• Την καταγραφή και παραπέρα έρευνα και μελέτη της σεισμικής επικινδυνότητας των διαφόρων περιοχών, τη θέσπιση ειδικών όρων μελέτης κατασκευής ή την απαγόρευση δόμησης σ' αυτές.
• Το δημόσιο έλεγχο εφαρμογής των θεσπισμένων όρων και προδιαγραφών κατασκευής, της ποιότητας των υλικών κλπ. και τη θέσπιση ειδικών όρων για τους χώρους μαζικής συγκέντρωσης.
• Σύνταξη μελετών χωροθέτησης των μεγάλων έργων.
• Την προστασία και ανάπτυξη των ελεύθερων χώρων.
• Τον έλεγχο συνθηκών εργασίας και την ασφάλεια των εργαζομένων στη βιομηχανία.
• Τον έλεγχο των χώρων όπου φοιτά (σχολεία, φροντιστήρια), αλλά και των χώρων που διασκεδάζει η νεολαία.
• Τη συνεχή ενημέρωση του κόσμου για τη σεισμικότητα της περιοχής όπου ζει και για τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου τόσο ατομικά όσο σε επίπεδο γειτονιάς και δήμου.
• Τον εκσυγχρονισμό, την ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνική υποδομή του μηχανισμού επέμβασης.

Και το ΚΚΕ καταλήγει: «Για τους εργαζόμενους, η συχνά χρησιμοποιούμενη φράση "πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε σεισμούς", δεν πρέπει να σημαίνει αποδοχή των καταστροφικών συνεπειών των σεισμών που θα γίνουν, αλλά απαίτηση, διεκδίκηση της οργάνωσης της ζωής, των κτιρίων, της πόλης, της παραγωγικής διαδικασίας, της λήψης όλων των απαιτουμένων μέτρων, ώστε το φαινόμενο να έχει τις μικρότερες δυνατές συνέπειες, σημαίνει συσπείρωση και δράση για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής».

Eurokinissi

Η συντριπτική πλειοψηφία των δημόσιων κτιρίων και κτιρίων κοινωφελούς χρήσης δεν έχουν περάσει από οποιοδήποτε προσεισμικό έλεγχο (φωτ. το νοσοκομείο «Αλεξάνδρα»).

Δυστυχώς, για τις κυβερνήσεις του δικομματισμού, που τόσο η προηγούμενη όσο και η σημερινή, αναμασούν την ίδια «πιπίλα» της ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού, η κατάσταση δεν είναι αυτή. Ο «Ρ», μίλησε με ειδικούς επιστήμονες, και εκείνο που σήμερα αποκαλύπτεται είναι πως και οι δύο κυβερνήσεις (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ), όχι μόνο δεν έχουν πάρει μέτρα «σε βάθος χρόνου», αλλά αντιθέτως, είναι παντελώς ανύπαρκτη η ουσιαστική αντισεισμική θωράκιση της χώρας. Συγκεκριμένα:

• Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), ο αρμόδιος οργανισμός για την αντισεισμική προστασία, φυτοζωεί, με ελάχιστα κονδύλια, που καλύπτουν μόνο τις ανελαστικές του δαπάνες και χωρίς δυνατότητα ανάπτυξης και διεύρυνσης του επιστημονικού έργου. Μάλιστα, η ηγεσία του ΟΑΣΠ ευελπιστεί στην εισροή κονδυλίων από τον κρατικό κορβανά, μόνο μετά από ...ισχυρούς σεισμούς.
• Η συντήρηση των σχολείων είναι σχεδόν ανύπαρκτη, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό αφού εκεί όχι μόνο φοιτούν τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών, αλλά σύμφωνα με τους επιστήμονες, πρόκειται να αξιοποιηθούν και ως χώροι «εκτόνωσης του πληθυσμού», δηλαδή, ως χώροι όπου μετά το σεισμό θα μεταφερθούν οι κάτοικοι των οποίων τα σπίτια έχουν κριθεί ακατάλληλα για κατοίκιση.
• Η συντριπτική πλειοψηφία των δημόσιων και κτιρίων κοινής ωφέλειας δεν έχουν περάσει ακόμη ούτε καν από τον πρώτο, στοιχειώδη προσεισμικό έλεγχο, αφού το πρόγραμμα του ΟΑΣΠ για το θέμα, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί από το 2001 που ξεκίνησε.
• Εν τέλει, η ίδια η αντισεισμική θωράκιση της χώρας είναι - επί της ουσίας - ανύπαρκτη, αφού δεν υπάρχει κάποιο πρόγραμμα, με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα υλοποίησης και συγκεκριμένους πόρους για την αντισεισμική θωράκιση και τη λαϊκή κατοικία, με ευθύνη των κυβερνήσεων τόσο της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ.
• Αντίθετα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου, αντί για βήματα μπροστά, έχουν αρχίσει να σημειώνονται βήματα πίσω. Ετσι, αντί να αυξάνονται τα κονδύλια προς τον ΟΑΣΠ, κάθε χρόνο διαρκώς μειώνονται. Αντί το ΥΠΕΧΩΔΕ να αναβαθμίσει τους Τομείς Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων και να αξιοποιήσει το εξειδικευμένο προσωπικό του, εφαρμόζοντας πολιτικές πρόληψης και προσεισμικών ελέγχων, τους αποδεκατίζει στέλνοντας το προσωπικό αυτό σε άλλες υπηρεσίες. Αντί να εφαρμόσει προγράμματα λαϊκής στέγης, ενισχύει τις ορέξεις των κερδοσκόπων της γης, ενώ μεθοδεύει την τσιμεντοποίηση των τελευταίων ελεύθερων χώρων (π.χ. Ελληνικό, Ελαιώνας, Γουδί στην Αττική), που, εκτός των άλλων, θα μπορούσαν να αποτελέσουν χώρους διαφυγής και εκτόνωσης σε περιπτώσεις σεισμού.

Eurokinissi

«Τα ιδιωτικά κτίρια δεν περνάνε από κανέναν έλεγχο», σημειώνει ο Κ. Μακρόπουλος, όταν το 70% του συνόλου των κτιρίων είναι χτισμένα πριν το 1980 (φωτ. από τον πρόσφατο σεισμό).

Αυτό το σχολείο στα Γρεβενά είχε καταρρεύσει μετά το σεισμό του 1995. Ευτυχώς, ήταν Σάββατο και δεν υπήρχαν μέσα μαθητές...

Δε μου λείπει η υπομονή. Ξέρω τους νόμους της κοινωνίας. Γνωρίζω πως η συνείδηση είναι μια αποθήκη, που γεμίζει με πολύ αργούς ρυθμούς. Ομως, αυτό δε σημαίνει πως είσαι αθώος! Πως βασανίστηκες, και βασάνισες και το μυαλό σου, όσο το απαιτούν οι ανάγκες. Οσο ζητάει η ιστορία να κάνεις για εκείνη και το μέλλον σου. Χαλάρωσες, φοβήθηκες, συμβιβάστηκες!

Δε σου φτάνουν, τάχα, οι αποδείξεις; Μπορούν, δηλαδή, δέκα, είκοσι, χίλια άτομα, να επιβάλουν τη θέλησή τους και δεν μπορούν τα εκατομμύρια; Μπορεί μια μικρή μειοψηφία να καρπώνεται το σύνολο σχεδόν της παραγωγής και δεν μπορεί να γίνει το αντίστροφο; Η πλειοψηφία, δηλαδή, να είναι εκείνη που θα καθορίζει τα πράγματα; Στ' αλήθεια, δε σε προσβάλλει και δε σε εξαγριώνει όλος αυτός ο άδικος μηχανισμός; Δε σε ενεργοποιεί αυτή η γενικευμένη αδικία;

Γιατρεύεται, ας πούμε, το παραδικαστικό κύκλωμα, μέσα σε ένα σύστημα που γεννάει και ζει από τα κυκλώματα και τα παρακυκλώματα; Αλλά και να γιατρεύεται, λύθηκε το πρόβλημα; Αν αποχτήσουμε «τίμια Δικαιοσύνη» θα πάψουν να υπάρχουν άνεργοι; Θα πάψει η άνιση κατανομή του δημόσιου πλούτου; Θα αυξηθούν οι συντάξεις; Θα σταματήσουν οι πόλεμοι; Κάθε μέρα ψηφίζονται καινούριοι νόμοι, οι οποίοι σκοπό έχουν να κάνουν το λάκκο σου ακόμα βαθύτερο. Αυτούς τους νόμους επιβάλλει η «τίμια -καπιταλιστική - Δικαιοσύνη» που επικαλείσαι! Δε χορταίνει με τίποτα ο Μινώταυρος, φίλε μου, γι' αυτό θυμώνω!

Αλλά, πες ότι χτυπιέται το παρακύκλωμα της εμπορίας πετρελαίου. Οτι η εφορία συλλαμβάνει όλους τους απατεώνες. Θα πιάσει, ίσως, και τον Μπους; Θα φύγουν τα αμερικάνικα στρατεύματα από το Ιράκ;.. Γι' αυτό σου λέω, φίλε μου, τα προβλήματα δε λύνονται μπροστά στην τηλεόραση. Η τηλεόραση τα ανακυκλώνει. Οπως ανακυκλώνει και την κατάληξή σου στην κουβέντα μας: «Χάθηκε η υπόθεση», μου είπες! Ποια υπόθεση χάθηκε, φίλε μου; Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Καταδίκασες εσύ τον κόσμο, οριστικά και αμετάκλητα, να ζει αιώνια στη σημερινή αθλιότητα; Και αλήθεια να ήταν αυτό, όφειλες να ανατρέψεις αυτή την «αλήθεια» και στη θέση της να φέρεις την αλήθεια που εσύ επιθυμείς! Την κοινωνική δικαιοσύνη, που είναι το ζητούμενο! Και δε θέλω να επικαλεστώ εδώ ότι ο άνθρωπος, σε σχέση με τα άλλα ζωντανά, δημιουργεί ο ίδιος τη ζωή του παρεμβαίνοντας, ακόμα, και πάνω στη φύση! Αυτά είναι γνωστά!

Η επίσκεψη στην όμορφη Ρήγα ήταν μια ενδιαφέρουσα εμπειρία για την Κατερίνα Σιδηροπούλου, που πήγε εκεί για το Ινστιτούτο Ισότητας. Ενδιαφέρουσες είναι οι διαπιστώσεις της για τη ζωή των απλών ανθρώπων σε μια χώρα που όσο υπήρχε ο σοσιαλισμός οι ανάγκες της λαϊκής οικογένειας μπορούσαν να ικανοποιηθούν...

«Η Ρήγα - λέει - είναι μια πολύ όμορφη πόλη, με θαυμάσια αρχιτεκτονική, που σήμερα αναπαλαιώνεται. Από την άλλη πλευρά, το επίπεδο των μισθών είναι πολύ χαμηλό και υπάρχει μεγάλη ακρίβεια, φτώχεια και ανεργία. Οι ιδιωτικοποιήσεις αυξάνουν συνεχώς. Ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι έχουν στερηθεί βασικά αγαθά που κάποτε δεν τους έλειπαν - νοσοκομειακή περίθαλψη, συντάξεις που να καλύπτουν τις ανάγκες τους. Στην πρωτεύουσα, το 70% είναι Ρώσοι και το 30% Λετονοί, αλλά όσοι είναι Ρώσοι αποφεύγουν να το πουν, ενώ στα διαβατήρια, στη θέση της εθνικότητας γράφουν "άλλος", δηλαδή μη Λετονός! Οπως στην Τσεχία και στη Λιθουανία, υπάρχει και εδώ "μνημείο εγκλημάτων του κομμουνισμού", όπου ο κομμουνισμός εμφανίζεται σαν... εφιάλτης. Αυτό που μας εντυπωσίασε ιδιαίτερα ήταν η μεγάλη διάδοση της πορνείας: Στο εξωτερικό η Λετονία διαφημίζεται σαν "χώρα του σεξ", ενώ στους επίσημους τουριστικούς οδηγούς προβάλλονται "γραφεία συνοδών", με διευθύνσεις και φωτογραφίες ξανθών κοριτσιών για όλα τα γούστα...

Στη Λετονία έχουν μεγάλη διάδοση τα ευρωπαϊκά προγράμματα, ενώ δίνονται πολλές υποτροφίες από τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα δε μη κυβερνητικές οργανώσεις για να παρακολουθήσουν κυρίως σεμινάρια για... τη δημοκρατία!!! Οι γυναίκες που τα παρακολουθούν θεωρούν ότι ένα καλό παράδειγμα για εγκαθίδρυση δημοκρατίας είναι το... Ιράκ και πιστεύουν ότι δεν υπάρχει δημοκρατία στη Λευκορωσία και στην Κούβα λ.χ. όπου οι γυναίκες υποτίθεται ότι καταπιέζονται. Οι γυναίκες λοιπόν "διδάσκονται" σ' αυτά τα σεμινάρια πώς να διεκδικούν τη δημοκρατία».

Δημοκρατία της πείνας και του πολέμου λοιπόν. Αυτό τους διδάσκουν οι μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις, όπως φαίνεται από τις διαπιστώσεις της Κατερίνας Σιδηροπούλου.

Συνεργασία με γυναικείες ομάδες και οργανώσεις της Τουρκίας έχει ξεκινήσει εδώ και πάνω από ένα χρόνο η Αδέσμευτη Κίνηση Γυναικών. Μερικά από τα θέματα συνεργασίας τους: Πόλεμος και Ειρήνη, Κακοποίηση παιδιών, Πορνεία... Πρόσφατα, αντιπροσωπεία της «Κίνησης» επισκέφθηκε τη γειτονική χώρα και είχε ενδιαφέρουσες συζητήσεις με τις - ιδιαίτερα δυναμικές - γυναίκες ενός συνεταιρισμού που βρίσκεται έξω από την Προύσσα. Αλλά ας ακούσουμε την Μάτα Καλουδάκη, που όπως τονίζει ο συνεταιρισμός αυτός είναι αλλιώτικος από τους άλλους. Γιατί; «Είναι, λέει, ο πρώτος συνεταιρισμός γυναικών στην περιοχή αλλά και η πρώτη γυναικεία συσπείρωση. Ψυχή της η Αϊσέ, πρώην πολιτική πρόσφυγας στη Γερμανία, η οποία δραστηριοποιήθηκε στο γυναικείο Τμήμα της Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Εργατικών Ενώσεων Γερμανίας - όπου συνασπίζονται εργατικές ενώσεις μεταναστών. Η Αϊσέ είχε συνδεθεί με το γυναικείο κίνημα από το 1998. Ο συνεταιρισμός συσπειρώνει γυναίκες άνεργες στην πλειονότητά τους, μιας περιοχής που δεν είναι τουριστική. Ανάμεσά τους και αρκετές εργάτριες. Ξεκίνησαν από επτά και σήμερα φτάνουν τις σαράντα. Ο συνεταιρισμός - και αυτό είναι μια από τις βασικές διαφορές του με άλλους - ξεκίνησε με την πολιτική συνειδητοποίηση των γυναικών. Πριν αρχίσει να δραστηριοποιείται, έγιναν πολλές συζητήσεις ανάμεσα στις γυναίκες: Για τις αιτίες της ανεργίας, τη θέση των γυναικών, την καταπίεσή τους, την εργασία, τη βία, την υγεία. Την περσινή επέτειο της Μέρας της Γυναίκας, στις 8 του Μάρτη, ο συνεταιρισμός βγήκε για πρώτη φορά προς τα έξω με εκδηλώσεις - και ήταν η πρώτη φορά που γιορτάστηκε στην περιοχή αυτή η επέτειος».

Ο συνεταιρισμός «Μπίγα» εξακολουθεί να κάνει κάθε μήνα ιδεολογικές συζητήσεις, αλλά παράλληλα έχει γίνει παραγωγικός: Τα μέλη του παρασκευάζουν είδη διατροφής που διαθέτουν σε τοπικά σούπερ μάρκετ: Μακαρόνια, χυλοπίτες, γλυκά του κουταλιού, τραχανάδες, κοσμήματα - μερικά από τα οποία είναι φτιαγμένα από ψωμί. Ακόμα, ζωγραφίζουν κουτιά, κεντάνε υπέροχα γυναικεία νυχτικά. Κάθε μέρα, μέλη του συνεταιρισμού φέρνουν ταψιά με γλυκά και τα εκθέτουν σε δικούς τους πάγκου στο αίθριο των πολυκαταστημάτων. Γύρω στις 20-25 γυναίκες εργάζονται στην έδρα του συνεταιρισμού καθημερινά, ενώ οι υπόλοιπες εργάζονται στο σπίτι τους ή αλλού. Στην αρχή το μεροκάματο ήταν πολύ μικρό. Αργότερα αυξήθηκε, καθώς ο συνεταιρισμός έγινε γνωστός.

Φαίνεται πως στις συνθήκες της Τουρκίας η συλλογική οργάνωση ακόμη και αυτής της μορφής για τις γυναίκες μπορεί να συμβάλλει στο «ξύπνημά τους», ίσως να δώσει και προσωρινή διέξοδο στο να έχουν κάποιες δουλιά. Αλλα ως πού μπορεί να φτάσει μέσα στις συμπληγάδες ενός συστήματος που καρδιά του είναι η υπερεκμετάλλευση του λαού; Η διέξοδος και για τη γυναίκα εργαζόμενη απαιτεί και αγώνες κατά της βασικής αιτίας της θέσης της που είναι η κοινωνική ανισότητα. Και που πρέπει να καταργηθεί.

Σε «Σύλλογο Εργαζόμενης Νοικοκυράς» μετονομάστηκε ο πρώην ιστορικός «Σύλλογος Ελληνίδας Νοικοκυράς» (ΣΕΝ). Ο περασμένος χρόνος, μετά το θάνατο της αλησμόνητης Γαλάτειας Σακκά, προέδρου του ΣΕΝ επί είκοσι περίπου χρόνια, ήταν πολύ δύσκολος για το σύλλογο, που αποφάσισε να «προσαρμοστεί στη νέα κοινωνική πραγματικότητα»: Οπως σημειώνει η νέα του πρόεδρος, Αλίκη Δρεττάκη, «ο Σύλλογος διευρύνθηκε, ώστε να περιλάβει στους κόλπους του όλες τις νοικοκυρές μέσα κι έξω από το σπίτι εργαζόμενες και να συμπαρασταθεί στα προβλήματά τους».

Γι' αυτό καλεί κοντά στο σωματείο και νέες γυναίκες, εργαζόμενες νοικοκυρές, που αγωνίζονται να αντεπεξέλθουν στους πολλαπλούς ρόλους τους...

Διαβάζουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το δεύτερο ενημερωτικό δελτίο του νέου «Συλλόγου Εργαζόμενης Νοικοκυράς».

...«Στον ιδιωτικό τομέα ειδικά, όπου ο εργοδότης είναι το αφεντικό έχουμε καταγγελίες ότι αποφεύγουν να προσλάβουν γυναίκες στα παραγωγικά τους χρόνια για να αποφύγουν άδειες και δικαιώματα που απορρέουν από την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα. Θεωρούμε ότι η πολιτεία πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυστηρή σ' αυτές τις περιπτώσεις και γενικά να κατοχυρώνει νόμους και να παρέχει κίνητρα για τη μητρότητα. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν νόμοι που ισχύουν και που πρέπει άμεσα να τροποποιηθούν, όπως αυτός που καταργεί το επίδομα στο τρίτο παιδί, μόλις συμπληρώσει το έκτο έτος της ηλικίας του. Είναι απορίας άξιο με ποιο σκεπτικό ισχύει αυτός ο νόμος και ύστερα μιλάμε για υπογεννητικότητα και για το μεγάλο δημογραφικό μας πρόβλημα».

...Και ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που απασχολεί τον ΣΕΝ είναι ο νόμος για τη σύνταξη των διαζευγμένων, που για την κατοχύρωσή τους αγωνίστηκαν όλοι σχεδόν οι γυναικείοι σύλλογοι, καθώς και μια «συντονιστική επιτροπή από γυναίκες νομικούς όλων των κομμάτων». Οπως αναφέρεται στο δελτίο: Θεωρούν το συγκεκριμένο νόμο επιεικώς απαράδεκτο, διότι ενώ τεκμηριώνει νομικά ότι είναι δίκαιη η ποσόστωση 30-40% σε περίπτωση θανάτου του/της πρώην συζύγου θέτει τέτοιες προϋποθέσεις, που δεν παίρνει μέρος της σύνταξης σχεδόν κανείς. Γι' αυτό ο ΣΕΝ ζητά από το αρμόδιο υπουργείο την άμεση βελτίωσή του, αφού μελετήσει τις επισημάνσεις που σύντομα θα καταθέσει το σωματείο στους αρμόδιους φορείς.