«Κοστίζει περισσότερο...». Κάπως έτσι σκέφτεται ένας επιχειρηματίας για κάθε εργαζόμενη γυναίκα. Κατά συνέπεια, «φέρνει λιγότερα κέρδη». Ο συνδυασμός της εργασίας και του αναπαραγωγικού ρόλου της γυναίκας συνεπάγονται αυξημένες υποχρεώσεις για την εργοδοσία. Οι άδειες τοκετού, λοχείας, όλες οι σχετικές παροχές για τη μητρότητα και την οικογένεια που το εργατικό κίνημα έχει κατακτήσει μέσα από αιώνες αιματηρών αγώνων, κάνουν τη γυναίκα «επικίνδυνη» για το θησαυρισμό των εταιριών, «ασύμφορη», εμπόδιο στη λεγόμενη ανταγωνιστικότητα. Γι' αυτό και το ποσοστό των άνεργων γυναικών καταγράφεται υπερδιπλάσιο από το αντίστοιχο των ανδρών...

Ο «Ρ» επιχειρεί σήμερα να ερμηνεύσει τα μεγάλα ποσοστά της γυναικείας ανεργίας μέσα από συζήτηση με συνδικαλιστές, καταγράφοντας την άγρια κερδοσκοπική λογική με την οποία οι επιχειρήσεις εγκρίνουν ή απορρίπτουν όσους προσλαμβάνουν. Η κεφαλαιοκρατική κοινωνία αντικρίζει τη γυναίκα πρώτα ως μηχανή ρυθμισμένη να παράγει πρόσθετα, χρυσοφόρα εργατικά χέρια. Ταυτόχρονα, όμως, η ικανότητα να κυοφορεί τη νέα ζωή με την οποία η φύση έχει προικίσει το γυναικείο οργανισμό θεωρείται ότι μειώνει δραστικά την παραγωγικότητα της γυναικείας εργατικής δύναμης.

Σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος δεν κοστολογείται παρά μόνο ως μηχανή παραγωγής πλούτου για μια χούφτα κεφαλαιοκράτες, η εργαζόμενη χαρακτηρίζεται ακόμα και ως «μια μηχανή που δεν κάνει καλά τη δουλιά της». Ενα κορμί που θεωρείται «ανίκανο» να αποφέρει το μέγιστο δυνατό και επιθυμητό για τις επιχειρήσεις κέρδος, επειδή είναι ευλογημένο με τη μητρότητα...

Στιγμιότυπο από κινητοποίηση των εμποροϋπαλλήλων

Αντίστοιχη διαφορά στην ανεργία μεταξύ αντρών και γυναικών καταγράφεται και για το δεύτερο τρίμηνο του 2003, όπου η ανεργία στις γυναίκες άγγιξε το 13,6% και στους άντρες το 5,7%.

Η υψηλή ανεργία πλήττει γενικότερα τις μικρές ηλικίες σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι τις υπόλοιπες ηλικιακές κατηγορίες. Ετσι, τη στιγμή που ο γενικός δείκτης ανεργίας για το δεύτερο τρίμηνο του 2004 βρίσκεται στο 10,2%, στις ηλικίες από 15 μέχρι 29 η ανεργία εκσφενδονίζεται σε ποσοστό διπλάσιο (20,2%). Κι ενώ στις νέες γυναίκες φτάνει το 27,5%, στους άντρες βρίσκεται στο 14,3%.

Στις γυναίκες ηλικίας από 30 μέχρι 44 ετών, η ανεργία φτάνει το 14,5%, ενώ στις ηλικίες 45-64 το 7,8%. Τέλος, σε γυναίκες μεγαλύτερες από τα 65 χρόνια, φτάνει το 3%.

Η μητρότητα κάνει τη γυναίκα «ασύμφορη» για το θησαυρισμό των εταιριών

Ωστόσο, στην πραγματικότητα η ανεργία είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς τα κριτήρια με τα οποία η ΕΣΥΕ πραγματοποιεί την έρευνα, όχι μόνο δεν εγγυώνται καμία εγκυρότητα, αλλά αποκαλύπτουν και την επιδίωξη παραχάραξης της αλήθειας. Συγκεκριμένα, και όπως επισημαίνει η ίδια η Στατιστική Υπηρεσία, σύμφωνα με τα κριτήρια που υπαγορεύει το Διεθνές Γραφείο Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών, το ερευνώμενο άτομο χαρακτηρίζεται ως άνεργος εφόσον:

• Δεν εργάστηκε έστω και μια ώρα την εβδομάδα αναφοράς των στοιχείων.
• Αναζητεί εργασία.
• Αναφέρει τις συγκεκριμένες ενέργειες που έκανε για να βρει δουλιά κατά τις τέσσερις εβδομάδες που προηγούνται από αυτήν της αναφοράς των στοιχείων.
• Είναι έτοιμος να εργαστεί την επόμενη βδομάδα.

Τα σχόλια ασφαλώς περιττεύουν...

Στις γυναίκες όμως ανήκει και η πρωτιά στους μακροχρόνια άνεργους. Οπως αποτυπώνεται στα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Απασχόλησης (ΠΑΕΠ) του ΟΑΕΔ για τον Οκτώβρη του 2004, σε σύνολο 157.178 ατόμων που είναι άνεργοι για περισσότερο από δώδεκα μήνες, οι γυναίκες καλύπτουν ποσοστό 73,09%. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι, από τις 106.550 μακροχρόνια άνεργες γυναίκες το 47,1% είναι άνεργες για περισσότερο από δύο χρόνια.

Για το Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου το ποσοστό των μακροχρόνια άνεργων γυναικών φτάνει το 72,8%, ενώ για τον Αύγουστο το 71,78%.

Οσον αφορά την πίτα της ανεργίας, τα στοιχεία του ΠΑΕΠ καταγράφουν την εξής κατανομή στα δύο φύλα:

• στοιχεία 31/8/2004: από τους 493.769 ανέργους, το 66% είναι γυναίκες και το 34% άντρες.
• στοιχεία 30/9/2004: από τους 488.236 ανέργους, το 66,19% είναι γυναίκες και το 33,81% άντρες.
• στοιχεία 31/10/2004: από τους 508.197 ανέργους, το 65,68% είναι γυναίκες και το 34,32% άντρες.

Eurokinissi

Πιο δύσκολη η εύρεση εργασίας για τις μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες

Οπως σημειώνει στο «Ρ» ο Πέτρος Βαμβακάς, πρόεδρος του Σωματείου, «στον κλάδο μας ο κοινωνικός ρατσισμός δεν είναι ο ρατσισμός προς τους οικονομικούς μετανάστες, είναι ο ρατσισμός ως προς την ηλικία των εργαζομένων. Εργαζόμενη εμποροϋπάλληλος, με προϋπηρεσία 10 χρόνια, είναι αρνητικό προσόν». Πρώτιστο μέλημα των εργοδοτών δεν είναι η εργατικότητα και η συνέπεια μιας υπαλλήλου. Αυτό που αναζητούν είναι καλοσχηματισμένα σώματα και ευπαρουσίαστα πρόσωπα που θα διαφημίσουν το μαγαζί και θα προσελκύσουν πελάτες με την εξωτερική τους εμφάνιση. «Οταν η γυναίκα πιάνει τα 31-32 χρόνια θεωρείται μεγάλη».

«΄Η όταν η εργαζόμενη προσπαθήσει να γίνει μητέρα, είναι κι αυτό ένα από τα αρνητικά». Από την εμπειρία του σωματείου δε λείπουν ούτε οι εργαζόμενες που κρατούν κρυφή την εγκυμοσύνη τους στο φόβο της απόλυσης. ΄Η αυτές που χάνουν τη δουλιά τους κατευθείαν, όταν γίνεται γνωστό πως... τόλμησαν να συλλάβουν παιδί.

Η Ζωή Μπογιαρίδου

Τα παραδείγματα δε λείπουν. Οπως η απόλυση συμβασιούχου εργαζόμενης στην Πυροσβεστική, η οποία, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Ρ», απολύθηκε όταν έγινε γνωστό ότι έμεινε έγκυος! Παρά το γεγονός, μάλιστα, ότι το δικό της μεροκάματο ήταν το μοναδικό που έμπαινε στο σπίτι, αφού ο άντρας της ήταν άνεργος. Η αιτιολογία της Υγειονομικής Επιτροπής της Υπηρεσίας ήταν ότι η εργασία της «εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια της ζωής της και του τέκνου που κυοφορεί».

Η Ζ. Μπογιαρίδου συμπυκνώνει ξεκάθαρα τον τρόπο σκέψης της εργοδοσίας: «Οι γυναίκες "κοστίζουν" περισσότερο. Αν γίνουν μητέρες, οι εργοδότες θα πρέπει να πληρώσουν τη γέννα, το επίδομα τοκετού. Θα πρέπει να πληρώνουν τους μήνες που θα μείνουν εκτός κι αυτό δε συμφέρει τους εργοδότες, γιατί αναγκαστικά εκείνους τους μήνες θα πρέπει να προσλάβουν κι άλλο άτομο. Που σημαίνει ότι θα πληρώνουν ένα άτομο που θα βρίσκεται σπίτι του κι άλλο ένα για να το αντικαθιστά. Οι γυναίκες είναι εκείνες που παίρνουν κατά κύριο λόγο τις γονικές άδειες - τις οποίες δικαιούνται βέβαια και οι δύο γονείς - είτε για να πάρουν τους βαθμούς των παιδιών, είτε για να πάνε στο γιατρό κλπ.».

Η πολιτική πριμοδότησης και πλήρους στήριξης των επιχειρηματικών συμφερόντων που ασκείται με κατεύθυνση της ΕΕ, αλλά και η συναινετική στάση της πλειοψηφίας της συνδικαλιστικής ηγεσίας οδηγούν στην πλήρη αποθράσυνση της εργοδοσίας: «Συνεχώς έρχονται στο σωματείο γυναίκες που διαμαρτύρονται για απολύσεις. Μπορεί να απολυθούν επειδή διεκδίκησαν κάποια πράγματα, δηλαδή μεροκάματα, επιδόματα γάμου, επίδομα παιδιών», υπογραμμίζει η συνδικαλίστρια. «Στο χώρο του καθαρισμού, για παράδειγμα, δε δίνουν τέτοια επιδόματα. Δε δίνουν ούτε αυτά που ορίζει η συλλογική σύμβαση. Οι γυναίκες φοβούνται να τα ζητήσουν για να μην απολυθούν». Εργαζόμενες απολύονται ακόμα κι αν ζητήσουν να τους καταβληθεί το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας. Κι αυτό όταν οι εξαιρετικά ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας που επικρατούν σε κλάδους όπως ο καθαρισμός επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την αναπαραγωγική ικανότητα της γυναίκας.

«Μας έχει τύχει το φαινόμενο μια κοπέλα που δούλευε ως υπάλληλος σε ένα γραφείο, είχε έρθει στο σωματείο και μας έλεγε ότι της κάνουν ψυχολογικό πόλεμο. Από την ώρα που τους είπε ότι είναι έγκυος, άρχισαν να της αναθέτουν περισσότερα πράγματα. Να την πιέζουν να βγάλει τη δουλιά, σε σημείο που η κοπέλα κουραζόταν περισσότερο και φοβόταν για το παιδί, άρχισε να σκέφτεται "μήπως κάνω κακό στο παιδί μου και πρέπει να αφήσω τη δουλιά". Την έβαζαν να κάνει ακόμα και υπερωρίες, ενώ ήξεραν ότι έχει κανονίσει ραντεβού με το γιατρό. Θέλω να πω ότι συχνά μπορεί να μην απολύουν άμεσα, αλλά με διάφορες μεθόδους να αναγκάζουν την εργαζόμενη γυναίκα σε απόλυση, γιατί "δεν μπορεί να αντεπεξέλθει"».

Η αποκήρυξη της οικογένειας ορίζεται πλέον προϋπόθεση πρόσληψης. Στις αιτήσεις που πρέπει να συμπληρωθούν για την κάλυψη μιας θέσης, υπάρχουν ερωτήματα του τύπου «σκέφτεστε να κάνετε παιδιά;», «έχετε σκοπό να παντρευτείτε;». Πολλοί ζητάνε ακόμα και στοιχεία για το πόσες μέρες διαρκεί η έμμηνος ρύση. «Φοβούνται μήπως υπάρχουν γυναικολογικά προβλήματα και η γυναίκα λείψει από τη δουλιά, γιατί υπάρχουν π.χ. γυναίκες που την πρώτη μέρα της εμμήνου ρήσεως δεν είναι καλά», εξηγεί η Ζ. Μπογιαρίδου.

Η εργασία μπαίνει σε αντιπαράθεση με τη μητρότητα. Καλλιεργείται η αντίληψη πως η μητρότητα εμποδίζει την εργαζόμενη να αφοσιωθεί στη δουλιά της. «Οτι δηλαδή ένας άντρας μπορεί να αφοσιώνεται κατά 99% στη δουλιά του, δεν τον απασχολούν τόσο, για παράδειγμα, το πώς θα πάνε τα παιδιά στο σχολείο, λένε πως "για μια γυναίκα είναι διαφορετικά"».

«Σε πολλές εργαζόμενες καλλιεργείται η πεποίθηση ότι "δεν μπορούν να κάνουν καλά τη δουλιά τους". Και μπαίνουν στον ανταγωνισμό με τον άντρα, ότι "εγώ δεν τα καταφέρνω, ο άντρας είναι καλύτερος, άρα αυτός θα πρέπει να πάρει την προαγωγή και συνεπώς καλύτερα χρήματα στην εταιρία". Προβάλλουν πως το θέμα είναι το φύλο, ότι ο άντρας είναι πιο έξυπνος, είναι πιο παραγωγικός. Ενώ είναι οι συνθήκες που αναγκάζουν τη γυναίκα να κάνει βήματα πίσω...».

Καταπατημένα δάση μετά από πυρκαγιά

Οπως ήταν φυσικό, η εγκύκλιος ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, με πιο χαρακτηριστική την αίτηση ακύρωσης που κατέθεσε η Πανελλήνια Ενωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ) ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Στην αίτηση ακύρωσης που έχει καταθέσει η ΠΕΔΔΥ στο ΣτΕ, επισημαίνεται ότι οι οδηγίες που παρέχονται για την εφαρμογή του Νόμου 3208/2003 δεν έχουν «απολύτως κανένα νομοθετικό έρεισμα και καμιά νομοθετική προς τούτο εξουσιοδότηση». Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι οι διατάξεις της εγκυκλίου «έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τον ίδιο αυτό νόμο 3208/2003, αλλά και με τη λοιπή κείμενη νομοθεσία, καθώς και με τις διατάξεις του ισχύοντος Συντάγματος».

Αξίζει να σημειωθεί πως και σε έγγραφο που εστάλη από αρμόδιους δασικούς παράγοντες προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Ε. Μπασιάκο, επισημαίνονται όλες οι διατάξεις εκείνες της εγκυκλίου, που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την υπάρχουσα νομολογία, είναι αυθαίρετες και ασαφείς, ενώ σε πολλές περιπτώσεις είναι αντίθετες και ξεπερνούν σε αντιπεριβαλλοντικό πνεύμα ακόμη και το Νόμο 3208/2003. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες κάνουν λόγο για αδυναμία από πλευράς τους να εφαρμόσουν τις διατάξεις της συγκεκριμένης εγκυκλίου, ακριβώς επειδή: Είναι αντίθετες με την προϋπάρχουσα δασική νομοθεσία και νομολογία, είναι ασαφείς και προκαλούν σύγχυση στις δασικές υπηρεσίες που θα κληθούν να τις εφαρμόσουν, ενώ σε πολλά σημεία υπάρχουν ελλείψεις και απαιτούν διευκρίνιση.

Στο κείμενο, το οποίο είχε σταλεί πριν από τη δημοσιοποίηση της εγκυκλίου 1099, αναφέρονται οι οδηγίες εκείνες που είναι αντίθετες, τόσο με το Νόμο 3208/2003, αλλά και εν γένει με την υφιστάμενη δασική νομολογία και νομοθεσία. Με μεγάλη λεπτομέρεια, στο κείμενο - που δεν έλαβε καθόλου υπόψη ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης - καταγράφονται μία προς μία οι κυβερνητικές αντιδασικές αυθαιρεσίες: Αρχικά επισημαίνεται ότι στην παράγραφο Γ της εγκυκλίου: «Στις περιπτώσεις ζωνών (επιμήκων λωρίδων), οι διαστάσεις αυτών να είναι τουλάχιστον ή μεγαλύτερες των τριάντα (30) μέτρων πλάτους, κατά μέσο όρο, και μήκους μεγαλύτερου των εκατό (100) μέτρων, κατά μέσο όρο». Με τη διατύπωση αυτή, επισημαίνουν οι αρμόδιοι παράγοντες, δίνεται η δυνατότητα να μη χαρακτηρίζονται ως δασικές, ακόμη και εκτάσεις εμβαδού μεγαλύτερου των τριών (3) στρεμμάτων και συγκόμμωσης, εννοείται, μεγαλύτερης του 0,25 (όταν π.χ. μια ζώνη έχει μέσο όρο πλάτους 35 μέτρα και μήκος 90 μέτρα, δηλαδή εμβαδόν 3,150 στρ.). Υπενθυμίζουμε ότι ο Νόμος 3208/2003 έθετε (εντελώς αντιεπιστημονικά) ως προϋπόθεση για να είναι μία έκταση δάσος ή δασική να έχει εμβαδόν τουλάχιστον 3 στρεμμάτων. Θα μπορούν δηλαδή, σύμφωνα με αυτήν τη διάταξη, ακόμη και εθνικοί δρυμοί να νοούνται ως άθροισμα οικοπέδων. Τώρα η κυβέρνηση της ΝΔ αυξάνει ακόμη περισσότερο το όριο της αυθαιρεσίας.

Ο Νόμος 3208 προέβλεπε και κάποιες περιπτώσεις, όπου εκτάσεις μικρότερες των 3 στρ. θα μπορούσαν να χαρακτηρίζονται ως δασικές, όμως η εγκύκλιος ακυρώνει αυτήν τη δυνατότητα. Στην παράγραφο Γ υπάρχει η εξής διατύπωση: «(όταν δηλαδή είναι κάτω των τριών (3) στρεμμάτων ή είναι ζώνη κάτω των τριάντα (30) μέτρων πλάτους, κατά μέσο όρο) να είναι σε επαφή (οι κόμες των δένδρων) με άλλες γειτονικές εκτάσεις που συνιστούν δάσος ή δασική έκταση, κλπ.».

Με τη διατύπωση αυτή, «ερμηνεύεται» ότι η σχέση αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης που απαιτεί ο νόμος, μεταξύ μιας έκτασης που έχει συγκόμμωση πάνω από 0,25 με άλλες γειτονικές παρόμοιες εκτάσεις, υπάρχει μόνον όταν οι κόμες των δένδρων των γειτονικών εκτάσεων είναι σε επαφή. Με την ερμηνεία ότι αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση μεταξύ δύο εκτάσεων υπάρχει μόνον όταν υπάρχει επαφή των κομών των δένδρων, ακυρώνεται ουσιαστικά η ίδια η ερμηνευόμενη διάταξη, αφού στην πράξη τέτοιου είδους εκτάσεις αποτελούν ενιαίο σύνολο και η διάταξη καταλήγει να μην έχει αντικείμενο εφαρμογής.

Η αυθαιρεσία, όμως, έχει και συνέχεια, αφού δίνεται η δυνατότητα να χαρακτηρίζονται ως δάση μόνον αυτά που το 1979 ήταν δάση και όχι αυτά τα οποία στο παρελθόν ή κατά το χρόνο χαρακτηρισμού τους πράγματι έχουν τα χαρακτηριστικά δάσους, ακυρώνοντας μία από τις βασικότερες αρχές της υφιστάμενης νομολογίας «άπαξ δάσος, εσαεί δάσος».

Μετά την παράγραφο Ι, κάτω από τον τίτλο «Ειδικότερα» όπου δίνονται οδηγίες επί της παραπάνω διάταξης, υπάρχει η διατύπωση: «Μια βιοκοινότητα χαρακτηρίζεται ως δάσος εφόσον η έκταση καλύπτεται, σε ποσοστό 25% και άνω, οιωνδήποτε δασοπονικών ειδών, δενδρώδους μορφής κλπ.».

Με τη διατύπωση αυτή, «ερμηνεύεται» ότι δάση είναι μόνον αυτά που και το 1979 ήταν δάση και αν μια δασική ή και αγροτική έκταση του 1979 έχει αποκτήσει κατά την ημερομηνία χαρακτηρισμού τα χαρακτηριστικά δάσους δε θεωρείται δάσος, γεγονός που φέρνει τη συγκεκριμένη οδηγία σε απευθείας αντίθεση με το νόμο. Θα πρέπει, επίσης, να πούμε ότι στο συγκεκριμένο κείμενο τονίζεται ο κίνδυνος να παίρνεται εφεξής ως χρονική αφετηρία για το χαρακτηρισμό μιας έκτασης ως δασικής ή δάσους, το έτος 2003, κάτι που, αν ισχύσει, εύκολα καταλαβαίνει κανείς το μέγεθος της καταστροφής που θα προκληθεί στο φυσικό περιβάλλον της χώρας μας.

Το κείμενο παραθέτει μία σειρά ακόμη διατάξεων, που αποτελούν μέγιστο κίνδυνο για το δασικό οικοσύστημα της χώρας, αποδεικνύοντας ότι ο συντάκτης του δεν είχε ως γνώμονα την προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων, ούτε την προστασία εν γένει των δημόσιων εκτάσεων. Αντίθετα, στοχεύει στην εξυπηρέτηση όλων εκείνων των μικρών και μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων, που, στο άκουσμα και μόνον της λέξης «δάσους», τους έρχεται αντανακλαστικά στο νου η λέξη «μπίζνες». Αυτές τις «μπίζνες» των λίγων έρχεται να εξυπηρετήσει και η δασική πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ, όπως έκανε βεβαίως και η προηγούμενη του ΠΑΣΟΚ, σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος, αλλά και, ακόμη χειρότερα, του μέλλοντος των επερχόμενων γενεών.

Στις αρχές του 2005 - πιθανότατα το Φλεβάρη - το ΣτΕ θα εξετάσει τις προσφυγές ακύρωσης που έχει καταθέσει η ΠΕΔΔΥ, τόσο εναντίον της εγκυκλίου 1099/2004 της ΝΔ, όσο και του Ν. 3208/2003 του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, το οικολογικό και περιβαλλοντικό κίνημα της χώρας μας, συνολικά το λαϊκό κίνημα, δεν μπορεί να επαφίει το μέλλον του σε καμία δικαστική αίθουσα - άσχετα αν σε πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν και αναφορικά με την προστασία των δασών οι δικαστικοί λειτουργοί έχουν πράξει το καθήκον τους. Αντίθετα, θα πρέπει και μέσω της αγωνιστικής τους δράσης να πουν σε όλους, κυβερνώντες και κάθε λογής «αετονύχηδες», ότι τα δάση της χώρας μας δεν προορίζονται για να γίνουν «τσιμέντο».

Την άλλη μέρα, τη μέρα των δημοπρασιών, των δημοπρασιών των υπογεγραμμένων φανελών, των αργυρών και χρυσαφένιων δίσκων, της προεδρικής πένας, οι υποψίες μεγάλωσαν. Νέες φωνές προστέθηκαν στις πρώτες. Σιγά σιγά το τοπίο άρχισε να καθαρίζει. Πολλοί άρχισαν να αναρωτιούνται, αν ο «αγώνας» έγινε για τα πληγωμένα παιδιά της Ασίας ή για τους «αγωνιζόμενους» οργανωτές. Τα «λογιστικά» ήταν αμείλικτα. Το 40%-50% του συγκεντρωθέντος ποσού θα πάει, λέγεται, στα «λειτουργικά έξοδα»! Δηλαδή από τα 17 εκατ. ευρώ τα 8 εκατ., περίπου, θα ξοδευτούν για να καλύψουν τα «λειτουργικά έξοδα»! (Κανένας, βέβαια, δε γνωρίζει ποια είναι αυτά τα «λειτουργικά έξοδα»).

Την τρίτη μέρα, στην αρχή επικράτησε κάποια ησυχία. Οι τηλεοράσεις έδιναν συνέχεια «στατιστικά στοιχεία». Τόσα η Γερμανία, τόσα η Γαλλία, τόσα η Αμερική. Πρώτη, σύμφωνα με τα στατιστικά, η Ελλάδα (συγκριτικά)! Παρ' όλα αυτά, τα πανηγύρια ήταν συγκρατημένα. Οι υποψίες και οι φωνές που ακούστηκαν δημιούργησαν μια ανησυχία, που άγγιζε τα όρια της αναταραχής. Οι αποκαλύψεις ότι σε παρόμοιες «ανθρωπιστικές» κινήσεις και πρωτοβουλίες τα συγκεντρωθέντα (χρήματα, πράγματα), δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους ήταν καταλυτικές. Η ατμόσφαιρα ήδη είχε δηλητηριαστεί!

Αναμένεται, μόλις κοπάσει ο γενικός θόρυβος, και αν το ζήτημα, βέβαια, δεν πνιγεί, να ανοίξει μια μεγάλη κουβέντα. Αυτές οι κινήσεις γίνονται, πράγματι, για τα πληγωμένα παιδιά, για τους χτυπημένους από τον πόλεμο και τους σεισμούς ή για να «κινείται» το χρήμα; (Ο καθένας ξέρει πως το χρήμα όταν «κινείται» σε χρόνο μηδέν αλλάζει τσέπες και χέρια»).

Η βοήθεια που συγκεντρώθηκε από επίσημες πάλι οργανώσεις και κανάλια για το Ιράκ, ας πούμε, δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό της. (Κάποιοι είπαν πως φαγώσιμα και άλλα πράγματα σαπίζουν στις αποθήκες, όσα, δηλαδή, δεν έφτασαν στις «λαϊκές» αγορές και δε μετατράπηκαν σε χρήμα).

Αλλά όλοι αυτοί που είχαν αυτή την πρωτοβουλία, αλλά και τις προηγούμενες παρόμοιες, πού ήταν όταν ετοιμαζόταν το έγκλημα; Οταν άρχιζε ο πόλεμος; Οταν άφηναν ακάλυπτα και ανενημέρωτα, για το κακό που έρχεται, τα πληγωμένα παιδάκια της Ασίας; Πού και πώς εκφράστηκε τότε η αλληλεγγύη τους; Αυτή η ευκαιριακή σύναξη φιλάνθρωπων πρέπει να μελετηθεί. Δεν αναφερόμαστε στα πρόσωπα που κράταγαν το μικρόφωνο (χωρίς να παραβλέπουμε και τις δικές τους ευθύνες). Αναφερόμαστε, κυρίως, σε εκείνα τα πρόσωπα και τις οργανώσεις, που ήλεγχαν - και ελέγχουν - τα μικρόφωνα!

Ενώ οι φτωχοί γονείς σπαράζουν μπροστά στο χαμό των παιδιών τους στη Νοτιοανατολική Ασία, οι λεφτάδες από την Ευρώπη και την Αμερική εξακολουθούν τις διακοπές τους με «ακομπανιαμέντο» θρήνους και κοπετούς. Μακριά, στις ΗΠΑ, οι καπιταλιστές, ύστερα από το καταναλωτικό όργιο των γιορτινών αγορών, ετοιμάζονται να στείλουν κάποια ψίχουλα στους ανθρώπους που θερίζει η πείνα και η αρρώστια...

Και στην Ελλάδα πολλοί νομίζουν ότι βρισκόμαστε πολύ μακριά, για να μας αγγίξουν τέτοιες βιβλικές καταστροφές και έτσι ένα σύστημα παρακολούθησης και προειδοποίησης για τέτοια φυσικά φαινόμενα «περισσεύει».

Ωστόσο, η ίδια η ιστορία της Μεσογείου άλλα μαρτυράει: Το 30% της πολιτιστικής μας κληρονομιάς βρίσκεται στο βυθό, θύμα των τσουνάμι, ενώ το κράτος αδιαφορεί, όχι μόνο για συστήματα προειδοποίησης αλλά και για τη δημιουργία δομών που θα επιτρέψουν έρευνες στους ελληνικούς βυθούς, που κρύβουν θησαυρούς!

Η κοινωνιολόγος και ανθρωπολόγος Ρίαν Αϊσλερ στο βιβλίο της «Η κύλιξ και το ξίφος», εκδόσεις «Γλάρος», υποστηρίζει ότι στη διάρκεια του Μινωικού πολιτισμού η παρουσία της γυναίκας ήταν σημαντική και είχε δημιουργηθεί μια κοινωνία, όπου ανθούσε όχι μόνο ο πολιτισμός, αλλά και η συντροφικότητα ανάμεσα στα δύο φύλα - μια κοινωνία ειρηνική και όχι φιλοπόλεμη. Ομως μια μεγάλη φυσική καταστροφή διέλυσε αυτό τον πολιτισμό: Κάτω από τον τίτλο «ένας διαλυμένος κόσμος» σημειώνει:

«Υπάρχουν σημαντικές μαρτυρίες ότι η περίοδος 1500 - 1100 π.Χ. χαρακτηρίστηκε από ασυνήθιστα μεγάλο φυσικό αλλά και πολιτιστικό χάος. Εκείνη την εποχή, μια σειρά από βίαιες ηφαιστειακές εκρήξεις, σεισμούς και παλιρροϊκά κύματα συντάραξαν τη Μεσόγειο. Πράγματι, τόσο βαθιά συνταράχτηκε και αναδιαμορφώθηκε το φυσικό περιβάλλον, ώστε αυτά που συνέβησαν ήταν ίσως και η αφορμή να πλαστεί ο μύθος της Ατλαντίδας, μιας ολόκληρης Ηπείρου, που πιστεύεται ότι βυθίστηκε στη διάρκεια μιας ασύλληπτα μεγάλης και εξολοθρευτικής φυσικής καταστροφής».

Προηγούμενα, η συγγραφέας έχει αναφερθεί στην κρητική κοινωνία και τον πολιτισμό της σαν «πρότυπο συντροφικότητας παρά κυριαρχίας».

«Πώς και πότε ακριβώς άρχισε και πώς τέλειωσε η μυκηναϊκή περίοδος στην Κρήτη, είναι ακόμα το αντικείμενο μεγάλης διαμάχης...

Μια θεωρία είναι πως η κατάληψη, από τους Αχαιούς, της Κρήτης και των φανερά μυκηναϊκών εγκαταστάσεων στην ελληνική ηπειρωτική χώρα, έγινε ύστερα από σειρά σεισμών και παλιρροϊκών κυμάτων, που εξασθένισαν τόσο πολύ τον Μινωικό πολιτισμό, ώστε δεν μπόρεσε να αντέξει περισσότερο την πίεση των βαρβάρων που ήρθαν από το βορρά».

Και πώς να αντέξει αυτός ο πολιτισμός, όταν το αρχαίο τσουνάμι, που είχε ύψος δεκάδες μέτρα - κατέστρεψε όλο τον κρητικό στόλο, όταν η παράκτια ζώνη της Βόρειας Κρήτης δέχτηκε τις επιπτώσεις από τη μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη που είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο; Μια φοβερή έκρηξη συγκλόνισε ολόκληρη τη Μεσόγειο, έφτασε στην Αίγυπτο, σύννεφα στάχτης, λένε, ότι κάλυψαν τον ήλιο για σαράντα πέντε μέρες ενώ οι άνεμοι σκέπασαν μ' αυτή τη στάχτη την Κρήτη καταστρέφοντας τις σοδειές και αλλάζοντας το κλίμα για χρόνια ολόκληρα...

Το 1956 ο καθηγητής σεισμολογίας του Παν/μίου της Αθήνας Δημήτρης Γαλανόπουλος υποστήριξε πως η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης βρισκόταν στη βάση του μύθου της Ατλαντίδας - ένας μύθος που εμφανίζεται για πρώτη φορά στο διάλογο «Τίμαιος» του Πλάτωνα: Αιγύπτιοι ιερείς είχαν αποκαλύψει στον Πλάτωνα την ύπαρξη ενός πολύ παλιού πολιτισμού, του μίλησαν για την Ατλαντίδα και για τους κατοίκους της περιοχής του ελλαδικού χώρου, οι οποίοι είχαν ξεχάσει τον πολιτισμό που προηγήθηκε και ζούσαν ένα είδος «Μεσαίωνα».

Αλλά και η Εύα Αυλίδου στο κεφάλαιο «χαμένες Ατλαντίδες» (άγνωστες ιστορίες στο βυθό του Αιγαίου) στο βιβλίο με τίτλο «Μυστική Ελλάδα» (εκδόσεις «Αρχέτυπο») αναφέρεται στη Μεσόγειο σαν «το μεγαλύτερο υποβρύχιο μουσείο του κόσμου» και γράφει:

«Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης (1500 π.Χ.) βύθισε ολόκληρα τμήματα παράλιων περιοχών στη ΝΑ Πελοπόννησο και στη Βόρεια Κρήτη, πιθανόν δε και την ακρόπολη του νησιού, που έγινε πλέον ένας διαχρονικός μύθος με το όνομα της Ατλαντίδας».

Σε συνέχεια, αναφέρεται σε άλλες βυθισμένες πολιτείες της αρχαίας Ελλάδας, θύματα των σεισμών και των κυμάτων: Την Αρχαία Ελίκη, κοντά στο Αίγιο, τις Κεχρεές, λιμάνι της Αρχαίας Κορίνθου, την πολιτεία του Ασωπού, στον κόλπο της Πλύτρας στη Λακωνία, την πόλη Αλιείς στο σημερινό Πόρτο Χέλι, μια άλλη πολιτεία στο Παυλοπέτρι κοντά στην Ελαφόνησο.

«Στις μέρες μας, γράφει, αρχαιολογικές αποστολές ανασύρουν από το νερό τμήματα της Αρχαίας Αλεξάνδρειας και την ξαναζωντανεύουν στα μάτια μας...».

Το 313 π.Χ. ένας μεγάλος σεισμός εξαφάνισε την πόλη Ελίκη κοντά στο Αίγιο. Λίγο μετά τον καταστροφικό σεισμό, σύμφωνα με τον ιστορικό Παυσανία, ένα τεράστιο κύμα - τσουνάμι θα το λέγαμε σήμερα - σκέπασε την πολιτεία πνίγοντας όσους κατοίκους είχαν απομείνει ζωντανοί. Οπως σημειώνει η Εύα Αυλίδου, ο Ερατοσθένης αναφέρει ότι ψαράδες της εποχής του στην ακτή της Αχαΐας, δυσκολεύονταν στη δουλιά τους, γιατί τα δίχτυα τους πιάνονταν στο χάλκινο άγαλμα του Ελικωνίου Ποσειδώνα, που ήταν βυθισμένο στη θάλασσα. «Αλλά και στις μέρες μας, οι παλιοί ψαράδες στο χωριό Τέμενη, ανατολικά του Αιγίου, θυμούνται ακόμη ιστορίες από την εποχή που αυτοί και οι πατεράδες τους έριχναν τα δίχτυα τους στη θάλασσα, σε μια τοποθεσία που την ονόμαζαν Γουλάτα. Σχεδόν πάντα αυτά σκάλωναν κάπου στο βυθό και τότε έλεγαν ότι τα έπιαναν νεράιδες της θάλασσας κι άλλοι ότι μπλέκονταν στα σίδερα της αρχαίας Ελίκης. Κάτω από τεράστιες ποσότητες λάσπης από τις προσχώσεις των ποταμών Σελινούντα και Κερυνίτου, στο βυθό του Κορινθιακού Κόλπου βρίσκεται η πρωτεύουσα της Αχαϊκής Συμπολιτείας, που ο Ιωνας έκτισε το 1400 π.Χ. δίνοντάς της το όνομα της γυναίκας του. Αν η Ελίκη αποκαλυφθεί, έργο δύσκολο και πολυδάπανο, θα έχουμε μια από τις πιο σπάνιες ολοκληρωμένες μαρτυρίες από το παρελθόν: Μπροστά μας θα εμφανιστεί ένα άθικτο από το χρόνο κομμάτι της ζωής των αρχαίων Ελλήνων, τότε που ο κλασικός πολιτισμός βρισκόταν στο απόγειο της ακμής του».

Και παρακάτω η συγγραφέας «ταξιδεύει» στην Ελαφόνησο: «Κάπου ανάμεσα στο Παυλοπέτρι και στην απέναντι ακτή της Πελοποννήσου, για πολλά χρόνια οι ψαράδες εύρισκαν μπλεγμένους στα δίχτυα τους χορταριασμένους αμφορείς και παλιούς κύλικες. Ετσι δεν παραξένεψε κανέναν, όταν το 1968 επιστήμονες από το ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Κέμπριτζ, ερευνώντας την περιοχή εντόπισαν μια ολόκληρη βυθισμένη πολιτεία. Κτίρια, λιθόστρωτοι δρόμοι και τάφοι, πιθάρια και αμφορείς, υδρίες, χάλκινα ειδώλια ανθρώπων και ζώων, όλα δείχνουν ότι στην εποχή του Χαλκού η πόλη αυτή ήταν εμπορικό κέντρο, στο οποίο πηγαινοέρχονταν πλεούμενα από τις Κυκλάδες, τα Κύθηρα, την Εύβοια και την Κρήτη.

Οι παραπάνω δεν είναι ασφαλώς οι μόνες βυθισμένες πολιτείες στη Μεσόγειο. Κυκλοφορούν φήμες ότι υπάρχουν και αλλού, όπως στη Σαμοθράκη, στο νησάκι Τέλενδος στην Κάλυμνο, μια άλλη ανάμεσα στην Ουρανούπολη και στο νησάκι της Αμμουλιανής και πολλές άλλες, κοντά σε σημερινές κατοικημένες περιοχές.

Αλλά μετακινήσεις του πυθμένα από υποθαλάσσια ρήγματα, που έφερναν τσουνάμι έγιναν και αργότερα, όπως είναι γνωστό. Τα πιο πρόσφατα τσουνάμι στην Ελλάδα ήταν τον Ιούλη του 1956 ύστερα από το σεισμό 7,5 Ρίχτερ στη θαλάσσια περιοχή της Αμοργού (τα παλιρροϊκά κύματα έφτασαν σε Κάλυμνο, Νίσυρο, Λέρο, Αστυπάλαια, Αμοργό, Ικαρία, Σάμο, Πάρο, Τήνο και Κρήτη). Το τελευταίο τσουνάμι έπληξε τις ακτές της Αιγιαλείας την παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1996...

Η Μεσόγειος, λοιπόν, έχει τη δική της οδυνηρή προϊστορία παλιρροϊκών κυμάτων με καταστροφές που είχαν κατά πολύ ξεπεράσει τις συμφορές που έπληξαν τη Νοτιοανατολική Ασία. Κι όμως, η χώρα μας δεν έχει κέντρα προειδοποίησης, ας είναι από τις πιο ηφαιστειογενείς του πλανήτη μας!