«Τόσα χρήματα για μια γκαρσονιέρα; Μα καλά παλάτι νοικιάζουμε;»... Γιατί τόσο ακριβό το εισιτήριο του λεωφορείου;»... «Για να μείνεις στη φοιτητική Εστία πρέπει να μην έχεις στον ήλιο μοίρα και το θεό μπάρμπα»...

Τέτοιες και άλλες παρόμοιες φράσεις ακούγονται από τους πρωτοετείς φοιτητές και σπουδαστές και τους γονείς τους, που με μια εφημερίδα στα χέρια αλωνίζουν στους δρόμους της Πάτρας, ψάχνοντας για σπίτι και γνωρίζοντας από πρώτο χέρι τι θα πει ακρίβεια στην αχαϊκή πρωτεύουσα.

Με τους συλλόγους των διδασκόντων των ΑΕΙ να συνεχίζουν την αποχή από το διδακτικό έργο και τους φοιτητές να κάνουν κάποια πρώτα βήματα να κινητοποιηθούν βάζοντας στο στόχαστρό τους την κυβερνητική πολιτική, εκατοντάδες νέοι άνθρωποι με όνειρα για μια νέα αρχή στην ακαδημαϊκή κοινότητα, καταφτάνουν στην Πάτρα ως επιτυχόντες στο Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ της πόλης.

Τα βήματα αυτά καταγράφουμε όπως μας τα περιέγραψαν οι ίδιοι οι φοιτητές. Πρώτο βήμα, η αγορά εφημερίδας με τις αγγελίες ενοικίων. Στη συνέχεια μαρκάρισμα σε ό,τι φαίνεται ενδιαφέρον, και εφοδιασμός με όσες τηλεκάρτες διαθέτει το περίπτερο (αλλιώς ο λογαριασμός του κινητού θα φουσκώσει σαν... αερόστατο) και... ξεκινάει ο Γολγοθάς. Ατέλειωτες ώρες ποδαρόδρομου ή μποτιλιαρίσματος στους δρόμους της Πάτρας για να βρεις τι; Γκαρσονιέρες με τιμή εκκίνησης 200 ευρώ και δύο ενοίκια μπροστά (τις οποίες «όποιος πρόλαβε τον κύριο είδε») και να καταλήγουν ξεπερνώντας ακόμα και τα 300 ευρώ. Το μεσημέρι κάνεις να ξαποστάσεις και να βάλεις κάτι στο στόμα σου και είσαι τυχερός αν δώσεις λιγότερα από 10 - 15 ευρώ. Μετά κάνεις μια προσπάθεια να πορευτείς προς το Πανεπιστήμιο. Αν πάρεις ταξί η ταρίφα φτάνει τα 5 ευρώ, ενώ το φοιτητικό εισιτήριο έχει 0,65 λεπτά. Υπολογίζει λοιπόν ο πρωτοετείς «πέντε φορές να πηγαινοέρχομαι στο Πανεπιστήμιο χρειάζομαι 6,5 ευρώ».

Αν είσαι τυχερός και βρεις από την πρώτη μέρα της «αναζήτησης» το πολυπόθητο σπίτι για να μείνεις και να ξεκινήσεις τις σπουδές σου, σειρά παίρνουν τα υπόλοιπα αναγκαία, ένα ψυγείο, ένα κρεβάτι κλπ. Τα «φοιτητικά πακέτα» κοσμούν τις βιτρίνες των πολυκαταστημάτων, αλλά μάλλον έχουν μπερδέψει το τι διαθέτει το πορτοφόλι των φοιτητών, δεδομένου ότι για να εγκατασταθεί κάποιος σε ένα σπίτι έχοντας τα βασικά χρειάζεται το λιγότερο 1.500 ευρώ! Τελευταίο στάδιο της «επιχείρησης» είναι η Εστία του Πανεπιστημίου και η αντίστοιχη του ΤΕΙ. Το αποτέλεσμα είναι αποκαρδιωτικό. Στο Πανεπιστήμιο η φοιτητική Εστία διαθέτει περίπου 850 δωμάτια, με το Ιδρυμα να αριθμεί πάνω από 25.000 ενεργούς φοιτητές. Αντίστοιχα, στο ΤΕΙ η Εστία διαθέτει 72 δωμάτια και ο ξενώνας του Κούκου άλλα 50 για 16.000 τουλάχιστον φοιτητές. Και στις δύο περιπτώσεις τα σημάδια υποβάθμισης και εγκατάλειψης είναι φανερά και οι προσπάθειες ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών, αλλά και των ίδιων των Εστιών έχουν εμποδιστεί την τελευταία στιγμή από δυναμικές κινητοποιήσεις των φοιτητών και των σπουδαστών. Χτες μάλιστα φοιτητές του Πανεπιστημίου προχώρησαν σε συμβολική κατάληψη της Εστίας του Κούκου.

Συνολικά το κόστος ζωής ενός φοιτητή αγγίζει και πολλές φορές ξεπερνά ένα μισθό. Τα λόγια της Μυρτούς Γεωργιάδη, πρωτοετούς φοιτήτριας στο τμήμα Γεωλογίας, είναι χαρακτηριστικά: «Δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένη. Τελειώνεις το σχολείο με το όνειρο να περάσεις σε μια ανώτερη σχολή και όταν το επιτυγχάνεις η πραγματικότητα σε προσγειώνει ανώμαλα. Η ανυπαρξία φοιτητικής στέγης που σε οδηγεί αναγκαστικά στη λύση της ενοικίασης σπιτιού, αυξάνει κατακόρυφα το κόστος της φοιτητικής ζωής και προκαλεί αβεβαιότητα για την ολοκλήρωση των σπουδών. Κι αν συνυπολογίσει κανείς την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην ανώτατη εκπαίδευση και γενικότερα στην Παιδεία της χώρας, διαπιστώνει το μέγεθος των δυσκολιών, των οποίων βρίσκεται αντιμέτωπος ο φοιτητής».

Η έσχατη ένδεια του ΤΕΙ Πάτρας σε ό,τι αφορά τη φοιτητική στέγη, «αντιμετωπίστηκε» από τον πρόεδρο του ΤΕΙ Πάτρας Ιωάννη Μακρυγένη με τον εξής απίστευτο... εκσυγχρονιστικό τρόπο. Με εισήγησή του η οποία έγινε ομόφωνα δεκτή(!) από το Συμβούλιο του ΤΕΙ Πάτρας σε τακτική συνεδρίασή του την Τετάρτη 3 Ιούλη 2002, πρότεινε για τη στέγαση των σπουδαστών - των ελάχιστων σε σχέση με τις ανάγκες - στην εστία «Κούκος» να γίνεται μόνο για το Α' Εξάμηνο και στη συνέχεια να αποχωρούν και τη θέση τους να παίρνουν οι σπουδαστές του επόμενου εξαμήνου κ.ο.κ. Και για του λόγου το αληθές το παρακάτω απόσπασμα από το πρακτικό του Συμβουλίου του ΤΕΙ είναι εξόχως αποκαλυπτικό: «Με τον τρόπο αυτό θα τους δοθεί η ευκαιρία να γνωρίσουν το χώρο και το περιβάλλον της πόλης έτσι ώστε να μπορέσουν να βρούνε δουλιά για να μπορούν να πληρώνουν το ενοίκιο τους. Ολοι οι νεοεισαχθέντες ύστερα από το πρώτο εξάμηνο, θα αποχωρούν από τους ξενώνες, για να έρθουν οι επόμενοι και ούτω κάθε εξής». Και για να γίνει πιο σαφής ο Ιωάννης Μακρυγένης, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, μέσα από την εισήγησή του δήλωσε: «Προτείνω δηλαδή, στους ξενώνες να μπαίνουν μόνο οι σπουδαστές του Α' εξαμήνου και συγκεκριμένα από 1/10/2002 έως 28/02/2002 και στη συνέχεια θα μπαίνουν οι νεοεισαχθέντες σπουδαστές του Εαρινού Εξαμήνου και συγκεκριμένα από 1/03/2003 μέχρι το τέλος του Σπουδαστικού Ετους».

Η πρωτάκουστη αυτή απόφαση προκάλεσε την άμεση αντίδραση των φοιτητών, ιδιαίτερα αυτών που ανήκουν στην ΠΚΣ, η οποία σε μακροσκελή ανακοίνωσή της καταγγέλλει την απόφαση του Συμβουλίου του ΤΕΙ και καλεί όλους τους σπουδαστές και συλλόγους να καταγγείλουν αυτή την απόφαση με Γενικές Συνελεύσεις και να αγωνιστούν ώστε να αποσυρθεί αυτή η απόφαση - τερατούργημα. Και απαιτεί:

• Η διοίκηση του ΤΕΙ να βρει λύση για να εξασφαλίσει στέγαση σε όσους σπουδαστές δικαιούνται και σε όσους έχουν πρόβλημα. Να σταματήσουν τώρα τα ρουσφέτια.
• Να ξεκινήσει πρόγραμμα ανέγερσης νέων Εστιών στα οικόπεδα που έχει αγοράσει το ΤΕΙ και όχι αξιοποίηση των χρημάτων που έρχονται για τις ανάγκες των σπουδαστών σε σπατάλες - έργα βιτρίνας, security, και συνεδριακά κέντρα (για την ενίσχυση του συνεδριακού τουρισμού!!!)
• Το συνεδριακό κέντρο να καλύψει τις ανάγκες σε μαθήματα, εργαστήρια και στέγαση
• Να λυθεί σε πρώτη φάση το πρόβλημα της στέγασης με επινοικίαση ξενοδοχείων και επιδότηση ενοικίου για τους σπουδαστές.
• Κανένα ενοίκιο σε καμία Εστία. Δωρεάν σίτιση για όλους. Κάρτα απεριόριστων διαδρομών για τη μετακίνηση στην πόλη της Πάτρας.

«Στις 11 Σεπτεμβρίου αρχίζει μια νέα σχολική χρονιά. Ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ χρωμάτισε με ρόδινα χρώματα την κατάσταση. Η πραγματικότητα που βιώνει η ελληνική κοινωνία, η Δημόσια Παιδεία είναι ολότελα διαφορετική. Είναι θολή και γκρίζα». Τα παραπάνω δήλωσε χτες ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων, με τη «Συμπαράταξη» Σπύρος Χαλβατζής, με αφορμή την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς.

Συμπλήρωσε πως «και μόνο το γεγονός ότι το 30% των σχολείων της Αθήνας λειτουργεί σε διπλές βάρδιες δίνει μια αποστομωτική απάντηση σε όσα είπε ο πρωθυπουργός».

Σε ό,τι αφορά στην κατάσταση στα Πανεπιστήμια, ο Σπύρος Χαλβατζής, μιλώντας με δημοσιογράφους, υπογράμμισε ότι «η κατάσταση στα Πανεπιστήμια είναι αποτέλεσμα της εφαρμοζόμενης αντιεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Το μόνο που κάνει η κυβέρνηση είναι να υποβαθμίζει συνειδητά το δημόσιο τομέα της Παιδείας. Την ίδια στιγμή, όχι μόνο στηρίζει τον ιδιωτικό τομέα Παιδείας, αλλά προωθεί και τη δημιουργία ιδιωτικών Πανεπιστημίων».

Επίκαιρη Ερώτηση προς τον υπουργό Παιδείας Π. Ευθυμίου, κατέθεσε χτες στη Βουλή η βουλευτής του ΚΚΕ Λιάνα Κανέλλη. Η βουλευτής του ΚΚΕ ζητά απαντήσεις από τον υπουργό Παιδείας για την πρόσφατη εγκύκλιό του, με την οποία «διατάσσει» να «εξορίζονται» μακριά από τη γειτονιά τους οι μαθητές που «περισσεύουν», προκειμένου όλα τα τμήματα να είναι 30μελή και έτσι να εξοικονομηθούν εκπαιδευτικοί!

«Δε διστάζει μπροστά σε τίποτα η Κυβέρνηση προκειμένου να περικόψει και άλλο τις ήδη απαράδεκτες χαμηλές εκπαιδευτικές δαπάνες. Ετσι, και ενώ η σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη επιτάσσει μείωση του αριθμού των μαθητών σε κάθε τμήμα, επειδή έτσι η εκπαιδευτική διαδικασία πραγματοποιείται σε ευνοϊκότερο περιβάλλον, το υπουργείο Παιδείας - ακόμα και στις περιπτώσεις όπου ο αριθμός των μαθητών μειώνεται λόγω δημογραφικών ή άλλων αιτιών - με την εξαιρετικά επείγουσα εγκύκλιο με αριθμό 8500/Δ2/20-8-2002 διατάσσει να συνενώνονται τα τμήματα και στην περίπτωση που κάποιοι μαθητές "περισσεύουν" να "εξορίζονται" μακριά από τη γειτονιά τους σε άλλο σχολείο, προκειμένου όλα τα τμήματα να είναι 30μελή και έτσι να εξοικονομηθούν εκπαιδευτικοί!», επισημαίνει η Λ. Κανέλλη.

Επισημαίνει δε ότι η συγκεκριμένη απόφαση του υπουργείου Παιδείας δημιουργεί κινδύνους για την ασφάλεια των μαθητών, ιδιαίτερα των Δημοτικών Σχολείων, αφού θα εξαναγκάζονται να μετακινούνται σε μεγάλες αποστάσεις για να πάνε στο σχολείο τους. Επιπλέον, ανοίγει το δρόμο για την κατάργηση των γεωγραφικών ορίων και την ελεύθερη επιλογή σχολείου με απώτερο στόχο την ταξική κατηγοριοποίηση των σχολείων.

Για το παραπάνω θέμα η βουλευτής του ΚΚΕ ρωτά τον υπουργό Παιδείας ποια μέτρα πρόκειται να πάρει η κυβέρνηση και πότε, ώστε να ανακληθεί αμέσως η απαράδεκτη εγκύκλιος, να σταματήσει η απαράδεκτη πρακτική συνένωσης των τμημάτων, να γίνουν μαζικοί διορισμοί εκπαιδευτικών, με απώτερο στόχο - εκτός των άλλων - τη λειτουργία των σχολικών μονάδων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με 20μελή το πολύ τμήματα, όπως επιτάσσει εξάλλου η σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη.

Από παλιότερη κινητοποίηση ενάντια στη συνολική υποβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης

Στην επιτροπή που προτείνεται να συσταθεί θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των πανεπιστημιακών, των πρυτάνεων και των υπουργείων Παιδείας και Οικονομικών, θα αρχίσει τις εργασίες της άμεσα και θα ασχοληθεί με τα θέματα του τακτικού προϋπολογισμού, των δημοσίων επενδύσεων, των ειδικών λογαριασμών έρευνας και του μισθολογίου των πανεπιστημιακών. Για το τελευταίο, χρονικός ορίζοντας για τις αποφάσεις της θα είναι ο Αύγουστος του 2003, ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή τους από το Γενάρη του 2004. Χαρακτηριστικό είναι ότι η μερίδα της ηγεσίας της ΠΟΣΔΕΠ που εμφανίζεται σήμερα ικανοποιημένη, είναι αυτή που φέρει ευθύνες για το αδιέξοδο στο οποίο είχαν οδηγηθεί οι κινητοποιήσεις των πανεπιστημιακών, με την αποστείρωση του διεκδικητικού πλαισίου των κινητοποιήσεων, που σε συνδυασμό με τη μορφή που επέλεξαν, άφησαν αλώβητη την καταστροφική για την ανώτατη εκπαίδευση κυβερνητική πολιτική.

Ετσι, σήμερα, η κρίση στα πανεπιστήμια φαίνεται να βαίνει προς εκτόνωση, χωρίς ωστόσο να υπάρχει καμιά προϋπόθεση για ουσιαστική λύση, ακόμα κι αυτού του μισθολογικού προβλήματος των πανεπιστημιακών, με την κατάργηση του επιδοματικού του χαρακτήρα, την καθιέρωση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, της κατάργησης του νόμου περί ίδρυσης επιχειρήσεων από τους πανεπιστημιακούς, της υπογραφής συλλογικής σύμβασης εργασίας, της χρηματοδότησης της έρευνας από τον κρατικό προϋπολογισμό για όλο το ΔΕΠ. Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχουν στην πανεπιστημιακή κοινότητα οι φωνές εκείνες που επιμένουν στην προοπτική των μαζικών, συντονισμένων αγώνων που θα βάζουν στο διεκδικητικό τους πλαίσιο όλα τα παραπάνω και στο στόχαστρό τους την κυβερνητική πολιτική που υποβαθμίζει στο σύνολό της την ανώτατη εκπαίδευση και τους πανεπιστημιακούς. Τέτοιες φωνές είναι αυτές της Πανσπουδαστικής και της Δημοκρατικής Πανεπιστημονικής Κίνησης (ΔΗΠΑΚ) των πανεπιστημιακών.

Για την κατάφωρη υποβάθμιση των σπουδών και των πτυχίων τους διαμαρτυρήθηκαν χθες το πρωί φοιτητές, στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, όπου έφτασε λίγο μετά τις 12 το μεσημέρι ο υπουργός Παιδείας, προκειμένου να παραστεί στη συνεδρίαση της Συνόδου των πρυτάνεων. Οι φοιτητές, αφού «στρίμωξαν» τον υπουργό, μπήκαν στην αίθουσα της συνεδρίασης και τοποθετήθηκαν ενάντια στη «μεταρρύθμιση» που ετοιμάζει η κυβέρνηση για τα πανεπιστήμια, ώστε να λειτουργούν ως επιχειρήσεις σύμφωνα με τα συμφέροντα του κεφαλαίου και οι απόφοιτοί τους να είναι μισοειδικευμένο εργατικό δυναμικό κι όχι ολοκληρωμένοι επιστήμονες. Απαίτησαν, δε, δωρεάν στέγαση και σίτιση για όλους.

Λόγω της παράστασης διαμαρτυρίας των φοιτητών, η Σύνοδος διακόπηκε και ο υπουργός τής «προσέφερε στέγη» στο κτίριο της οδού Μητροπόλεως... Υπήρξαν όμως και πρυτάνεις που αρνήθηκαν να πάνε και δε νομιμοποίησαν τη «στέγη» του υπουργείου Παιδείας, μετά τη διακοπή της Συνόδου.

Να σημειώσουμε ότι η πρυτανεία του Μετσόβιου Πολυτεχνείου εξέδωσε σχετική ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία θεωρεί τη συγκρότηση πολυμερούς επιτροπής «χρήσιμη», όμως επισημαίνει ότι λόγω του κατεπείγοντος ως προς τη λήψη της συγκεκριμένης απόφασης δεν της επέτρεψε να συμμετάσχει στη λήψη της απόφασης και να διατυπώσει «τις όποιες σκέψεις της, πολύ δε περισσότερο τις εμπεριστατωμένες επιφυλάξεις της». Ακόμα, σύμφωνα με πληροφορίες, η τοποθέτηση του Παντείου Πανεπιστημίου στη Σύνοδο κινούνταν στη λογική ότι δεν μπορεί «να πάμε» σε μια επιτροπή διαλόγου, χωρίς προϋποθέσεις, όπως η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση και η κατάργηση του επιδοματικού χαρακτήρα του μισθού, στη βάση της οποίας μπορεί να υπάρξει λύση του συνταξιοδοτικού.