ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ: Κινητοποιήσεις για την παιδεία: Ανάγκη ΝΑ ΑΝΑΚΟΠΟΥΝ οι αρνητικές εξελίξεις...

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΘΥΜΟΣ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: Δυνάμεις οπισθοδρόμησης στα ΑΕΙ

ΑΔΕΣΜΕΥΤΟΣ: Για τις μεταρρυθμίσεις που εξαγγέλλουμε ΟΥΤΕ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ

Η ΑΥΓΗ: Συντριπτική καταδίκη της κυβέρνησης

Ο ΛΟΓΟΣ: ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ο πρωθυπουργός

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ: ΠΤΩΣΗ ΒΑΣΕΩΝ από 100 - 600 μόρια σε όλα τα πεδία

ΤΑ ΝΕΑ: Πάνω οι βάσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη

ΕΘΝΟΣ: ΑΝΟΔΟΣ βάσεων σε 4 πεδία

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ: ΑΝΟΔΟ δείχνουν οι βαθμοί

Η ΝΙΚΗ: «Αποκληρώνετε τη νεολαία»

ΗΜΕΡΗΣΙΑ: Αρχισε ο Β' τραπεζικός πόλεμος

ΑΥΡΙΑΝΗ: ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ

ΤΟ ΒΗΜΑ: Νέα «βόμβα» Λιάπη

Η ΒΡΑΔΥΝΗ: ΝΕΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ για τους ημιυπαίθριους

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ: ΓΙΑΤΙ ΠΗΓΑ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ για τον Ανδρέα

«Ας συζητήσω, τώρα, μαζί σας, τη λέξι που ακούεται συχνά "κόπωσις". Σας ζητώ να την ξεγράψετε από το λεξιλόγιό σας, για τον απλούστατο και λόγω φιλοτιμίας λόγο, ΟΤΙ ΤΟΝ ΞΕΓΡΑΨΑΝ ΠΡΟ ΠΟΛΛΟΥ ΟΙ ΛΗΣΤΟΣΥΜΜΟΡΙΤΑΙ. Γιατί αυτοί δεν κουράζονται;..

Μήπως είναι καλύτερα ντυμένοι; Μήπως τρέφονται καλύτερα; Μήπως περνούν καλύτερα;..

Τα μέσα συγκριτικώς είναι άφθονα εις ημάς, παντοιοτρόπως χορηγούμενα με άνεσιν και ευχέρειαν από ξηράς - θαλάσσης - αέρος...

Εις υλικά μέσα υστερούν χαρακτηριστικώς.

»Εκεί όμως που υπερτερούν είναι:

Αι πληροφορίαι, εξηγητέα αυτοάμυνα, της οποίας σας εζήτησα την εξολόθρευσιν.

Βάσει τοιαύτης συγκέντρωσις δυνάμεων, όπου θέλουσι εγκαίρως.

Η διαρκής χρησιμοποίησις της νυχτός και η αέναος κίνησις...».

(η από 5.3.1948 ΑΣΣ/Α1, αριθ. Φ.Ι./45 διαταγή του στρατηγού Τσακαλώτου)

«...Οίκτος και επιείκεια σε κανέναν συλλαμβανόμενον σλαυοκομμουνιστήν δε θα χωρή. Πας συλλαμβανόμενος θα εξοντώνεται παντοιοτρόπως και αμέσως».

(η ΑΠ 691/2.4.48 απόρρητη, εμπιστευτική διαταγή του ταγματάρχη Καπετσώνη του 10ου Τάγματος Εθνοφρουράς)

«Εις τας επιχειρήσεις αυτάς εν πράγμα επιδιώκομεν: Να μη φύγουν οι συμμορίται έξω της Ρούμελης και τους χάσωμεν».

(ανακοίνωση ΓΕΣ την ίδια περίοδο)

ΣΤΙΣ 18 ΦΛΕΒΑΡΗ 1948: Σχηματίστηκε η φάλαγγα. Με συνοχή, ομάδες - διμοιρίες - λόχοι, με τις ανάλογες αποστάσεις, άφηνε τη Βράχα και κατευθύνονταν ανατολικά προς τα ριζά. Ο βοριάς λυσσομανά, χωρίς, όμως, να μπορεί να εμποδίσει την κίνησή της.

ΕΝΑ ΤΟΛΜΗΡΟ ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ ΑΛΜΑ: Ανάμεσα σε εχθρική διάταξη, η φάλαγγα, με πλήρη συνοχή και χωρίς απρόοπτα, έφτασε στα χωριά των Φαρσάλων. Εκεί, ήρθαν κι άλλοι τριακόσιοι περίπου νεοστρατολογημένοι απ' τα θεσσαλικά τμήματα του ΔΣΕ κι ενώθηκαν μαζί της.

Ο ΑΝΤΙΠΑΛΟΣ: Κινητοποιεί χιλιάδες στρατό, αεροπορία, ακόμα και το πολεμικό ναυτικό του για να την αποδεκατίσει (...) οι πλαγιές του Ολύμπου σκάβονται απ' το σφυροκόπημα όλμων, πυροβολικού του ναυτικού και από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς (...) η φάλαγγα βγαίνοντας από τον ένα εχθρικό κλοιό, πέφτει σε λίγο σε άλλον, απ' τη μια ενέδρα θα πέφτει σ' άλλη κι αυτό θα επαναλαμβάνεται κάμποσες φορές (...) η τρομερή πείνα και το αβάσταχτο ψύχος έρχονται να συμπληρώσουν τις άλλες δυσκολίες. Για μερικές μέρες η ηρωική φάλαγγα των αόπλων έζησε στιγμές Νιάλας.

Η ΦΑΛΑΓΓΑ: Μπόρεσε και πέρασε νότια του Σαραντάπορου, ενώ τα τμήματα κάλυψης του ΔΣΕ στα Χάσια, δίνοντας μερικές ακόμα σκληρές μάχες, υποχρεώνουν τις δυνάμεις του αντιπάλου σε υποχώρηση. Ο δρόμος πια είναι ελεύθερος. Ετσι, ύστερα από 40 περίπου μέρες άφθαστου ηρωισμού, καρτερικότητας και αντοχής των μαχητών και μαχητριών της, η ταξιαρχία των αόπλων της Ρούμελης έφθασε στον προορισμό της, προξενώντας γενικό θαυμασμό στις τάξεις του ΔΣΕ, σ' όλη την Ελλάδα. Υστερα από τρεις μήνες αυτά τα αγόρια και κοριτσόπουλα έπαιρναν επάξια τη θέση τους δίπλα στ' αδέρφια τους, τους παλιούς αντάρτες, στη μεγάλη μάχη του Γράμμου - Βίτσι.

μα αυτός δε θα γυρίσει, τη ζωή του έχει χαρίσει, στην πατρίδα τη λαϊκή» (τραγουδιόταν στα χρόνια της πολιτικής προσφυγιάς στις Λαϊκές Δημοκρατίες).

Η σελίδα - αφήνοντας στην άκρη για λίγες μέρες το σχολιασμό του Τύπου - αφιερώνεται σήμερα στα χιλιάδες νέα παιδιά που 60 χρόνια πριν πήραν το δρόμο της τιμής και της αξιοπρέπειας, δηλώνοντας με τον όρκο του μαχητή του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας ότι «στην υπηρεσία του ιδανικού μου θέτω το όπλο μου και τη ζωή μου».

Το «ρεπορτάζ» που θα αναπαράγουμε καθημερινά, μέχρι τις 2 Ιούλη - μέρα κατά την οποία θα γίνει η εκδήλωση για το ΔΣΕ στη νέα Λυκόρραχη (Κεφαλοχώρι Κόνιτσας στο χάρτη) - είναι από αναφορές μαχητών όπως καταγράφηκαν σε διάφορα βιβλία.

Στις αρχές του 1948, άρχισε η συγκέντρωση νέων μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ που προορίζονταν να πλαισιώσουν τη δύναμη της 670 Μονάδας στο Γράμμο.

Στο χωριό Βράχα, που βρίσκεται σε μεγάλο υψόμετρο απέναντι απ' το πυκνοδασωμένο ύψωμα Βουλγάρα, και στους γύρω οικισμούς, άρχισαν να συγκεντρώνονται νέοι και νέες, στην πλειοψηφία τους από τα ορεινά χωριά της Ρούμελης.

Μέσα σε ενάμιση μήνα, οι νέοι μαχητές και μαχήτριες στα έμπεδα, απόκτησαν τις απαραίτητες στρατιωτικές γνώσεις, εξοικειώθηκαν στις συνθήκες του ΔΣΕ, διαπαιδαγωγήθηκαν στο πνεύμα της συνειδητής ατσαλένιας πειθαρχίας κι ετοιμάζονταν για το μεγάλο ξεκίνημα.

Τις τελευταίες μέρες συνεργεία, που δούλευαν ακατάπαυστα με τα ελάχιστα μέσα που διέθεταν. Ετσι, από δω κι από κει, συγκεντρώθηκαν και επισκευάστηκαν παλιά παπούτσια, δέρματα με τα οποία κατασκευάστηκαν γουρουνοτσάρουχα. Οι φούρνοι μέρα νύχτα ψήνουν παξιμάδια.

* (τα σημερινά κείμενα είναι από το βιβλίο του Τάκη Ψημμένου «Αντάρτες στ' Αγραφα (1946-1950)», έκδοση «Σύγχρονη Εποχή»).