Μια πραγματικότητα που συχνά ξεχνάμε ή υποτιμούμε είναι αυτή που αφορά τη διασυνοριακή ρύπανση. Η Βόρεια Ευρώπη πληρώνει πολύ ακριβά την υπόθεση αυτή, αν σκεφτούμε τη μόλυνση των λιμνών και ποταμών των σκανδιναβικών χωρών από τα εργοστάσια της Κεντρικής Ευρώπης, ή την καταστροφή δασών της Γερμανίας από τη ρύπανση που προκάλεσαν γειτονικές της χώρες. Αναφερόμαστε στην όξινη βροχή, που ευτυχώς δε μας έχει επισκεφτεί ακόμα. Η χώρα μας συνορεύει με τέσσερα κράτη, βορειοανατολικά, με αποτέλεσμα οι περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν σ' αυτά να επηρεάζουν και την Ελλάδα, άμεσα ή έμμεσα (και αντιστρόφως). Η πυρηνική μονάδα στο Κοζλοντούι της Βουλγαρίας αποτελεί μια ωρολογιακή βόμβα διαρκείας, εξαιτίας της σημερινής κατάστασης στη χώρα αυτή, που δεν επιτρέπει την ασφαλή λειτουργία των εργοστασίων αυτών, όσο ασφαλές μπορεί να χαρακτηριστεί ένα πυρηνικό εργοστάσιο. Ενα πυρηνικό ατύχημα ή μια διαρροή από τα πυρηνικά απόβλητα της μονάδας αυτής θα έχει απρόβλεπτες επιπτώσεις σ' ολόκληρη τη Βαλκανική Χερσόνησο. Τα σχέδια ίδρυσης παρόμοιας μονάδας από το στρατοκρατικό καθεστώς της Αγκυρας, στο Ακογιού, δημιουργούν άλλο ένα απόστημα, αν τελικά υλοποιηθούν τα σχέδια των στρατηγών. Ο κατάλογος είναι μακρύς και θα μεγαλώνει συνέχεια, εφόσον εξακολουθεί να ισχύει ως μοναδικό κριτήριο ανάπτυξης, στο πλαίσιο της ελεύθερης οικονομίας, το κέρδος των καπιταλιστών. Το σημείωμα αυτό γράφεται με αφορμή την εμφάνιση μεγάλων ποσοτήτων απορριμμάτων στο Νέστο, πριν μερικούς μήνες, με «αποστολέα» τη Βουλγαρία. Μια είδηση που εξαφανίστηκε από τα ΜΜΕ, όπως και τόσες άλλες... Είμαστε στην περίοδο του γάμου της Βανδή και τα κανάλια είχαν άλλες προτεραιότητες. Είναι η δεύτερη φορά που επαναλαμβάνεται αυτή η ιστορία, με ακριβώς το ίδιο σκηνικό. Με τη ρύπανση του ποταμού μεταφέρονται ρύποι σε υπόγειους υδροφορείς των Νομών Δράμας, Καβάλας και Ξάνθης. Οπως και στο προηγούμενο επεισόδιο υπήρξαν διαμαρτυρίες στους γείτονες, κυρίως από την πλευρά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προς τις αρμόδιες υπηρεσίες της χώρας μας και στις προξενικές αρχές της γείτονος. Η κεντρική μας εξουσία, ως συνήθως, σφύριξε αδιάφορα, μια και παρόμοια προβλήματα είναι ελάσσονος σημασίας. Είναι και τα οράματα για τη Μητρόπολη των Βαλκανίων και δε συμμαζεύεται. Ετσι δεν υπάρχει η παραμικρή εξασφάλιση ότι παρόμοια συμβάντα δε θα επαναληφθούν στο μέλλον. Αν δεν υπογραφούν διακρατικές συνθήκες, με ταυτόχρονη θέσπιση περιβαλλοντικών παρατηρητηρίων που θα ελέγχουν τα υπογραμμένα, η κατάσταση δε θα αλλάξει, αλλά θα χειροτερεύει όσο ο φιλελευθερισμός παραμένει παντιέρα των κυβερνήσεων. Αυτό κυρίως που κατά τη γνώμη μας επιβάλλεται είναι η καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης από μικρή ηλικία, έτσι ώστε η υπεράσπιση του περιβάλλοντος να αφορά αν όχι όλους τους πολίτες, τουλάχιστον τους περισσότερους. Φυσικά, τα παραπάνω πρέπει να προσεγγιστούν με δεδομένους τους περιορισμούς που θέτει ο νεοφιλελευθερισμός και γενικά το καπιταλιστικό σύστημα. Ομως ευαισθητοποιημένοι και με οικολογική άποψη πολίτες μπορούν να διεκδικήσουν, να πιέσουν και να επιβάλουν ακόμα και διαφορετικές απόψεις από τις κυβερνητικές επιλογές, αν ενταχτούν στο μαζικό κίνημα, που με μπροστάρη την εργατική τάξη θα διεκδικήσουν πέραν των άλλων και το αυτονόητο. Την ίδια μας τη ζωή, η οποία δεν μπορεί να υπάρξει σ' έναν λεηλατημένο περιβαλλοντικά πλανήτη.

Τα ταρατατζούμ της εικονικής παροχολογίας δεν έχουν τελειωμό. Υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα. Παλιά τους τέχνη κόσκινο. Το μόνο που απασχολεί το εκσυγχρονιστικό μπλοκ είναι η με κάθε τρόπο και μέσο διατήρηση της εξουσίας και όσων αυτή τούς προσφέρει. Πέραν αυτού ουδέν. Είναι ενδεικτικό ότι στους τόμους ομιλιών του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη δεν υπήρχε ούτε μια αράδα για το περιβάλλον! Οι συγγραφείς των λόγων του γνωρίζουν πολύ καλά ότι στα προτεινόμενα μέτρα δε χωρά το περιβάλλον. Αυτό είναι καλό μόνον ως «τσόντα» στα άθλια, αισθητικής και περιεχομένου, προγράμματά τους. Αλήθεια, γιατί ο νέος γραμματέας τους (που επιχειρηματολόγησε με τόση προθυμία υπέρ της εισβολής στο Ιράκ, για να μην ξεχνιόμαστε) δε σκέφτηκε, στις δομικές αλλαγές που εισηγείται, ν' αλλάξει και το πράσινο χρώμα του Κινήματός τους με το γαλάζιο; Πιο πολύ τους ταιριάζει. Λέμε τώρα... Κι αν ο τ. πρόεδρος της ΕΕ, όπως αρέσκεται να τον αποκαλούν, σνομπάρει το περιβάλλον, υπάρχουν πρόθυμοι υπουργοί του για τη «βρώμικη» δουλιά. Λ.χ., η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ η οποία, συνεχίζοντας την παράδοση του ΠΑΣΟΚ, είναι έτοιμη να νομιμοποιήσει χιλιάδες αυθαίρετα, σε μια επίδειξη λαϊκισμού με στόχευση την άγρα χιλιάδων ψήφων. Φως, νερό, τηλέφωνο (αν και το τελευταίο εξαιτίας των κινητών δεν κρίνεται απαραίτητο) με τη βούλα του κράτους. Μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Και πολλές χιλιάδες ψήφοι και πολλά εκατομμύρια ευρώ από τους διακανονισμούς νομιμοποίησης, που θα καλύψουν τις μαύρες τρύπες του προϋπολογισμού. Είναι αλήθεια ότι στον τομέα της κατοικίας και ιδιαίτερα στα αυθαίρετα τεράστια ευθύνη φέρουν όλες οι κυβερνήσεις, που καθυστερούν, εκ του πονηρού, δεκαετίες τώρα τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Ετσι επικρατεί ένα οικιστικό αλαλούμ, για να συντηρούν την αιχμαλωσία δεκάδων χιλιάδων πολιτών, ενώ το ζήτημα θα μπορούσε να έχει επιλυθεί μπαίνοντας μια τάξη οριστικά στον τομέα αυτό. Η συνέχιση μιας κατάστασης φαυλότητας είναι αυτή που οδηγεί και στους εμπρησμούς δασών και στις καταπατήσεις δημόσιας γης και των παραλιών. Και, βέβαια, με συνδιαλλαγές με πολεοδομικά γραφεία, εφορίες κτλ. Πολεοδομικά σχέδια σε ορισμένες περιοχές έχουν ξεκινήσει εδώ και 14 χρόνια, όπως γράφηκε χωρίς να διαψευστεί, κι ακόμα συνεχίζονται. Τέτοια ταχύτητα. Ισως οι σοσιαλ-πολεοδόμοι να παρερμήνευσαν τη ρήση του Ιβάν Ιλιτς, που έγραφε πριν από χρόνια ότι «στο σοσιαλισμό πάνε με ποδήλατο». Σχετικά με τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, που είναι προ των θυρών, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι ενστάσεις μας δεν αφορούν στις μικρές κατοικίες εργαζομένων, που χρησιμοποιούνται ως κύριες κατοικίες. Ολοι οι πολίτες δικαιούνται, ούτως ή άλλως, μια στέγη. Εμείς αναφερόμαστε στις χιλιάδες βίλες της διαπλοκής και τις ρεμούλας, αλλά και σε επιχειρήσεις που φύτρωσαν σε δάση και παραλίες. Κι αν η νομιμοποίηση της στέγης εντάσσεται στην κοινωνική πολιτική, η νομιμοποίηση των βιλών, που είναι προϊόν εμπρησμού δασών και καταπάτησης παραλιών, σε ποια πολιτική μπορεί να χρεωθεί; Πριν από δέκα χρόνια σ' ένα δήμο ακριτικού νησιού εκλέχτηκε ένας δήμαρχος, υποσχόμενος ότι θα επιτρέψει την οικοπεδοποίηση εκτάσεων που απαγορεύονταν, επειδή ο οικισμός ήταν χαρακτηρισμένος παραδοσιακός. Ορισμένοι πολίτες τότε, ευφυώς, τους είχαν βαφτίσει «αυθαίρετους». Τους κυβερνώντες, άραγε, πώς να τους έλεγαν;