Στις 27/11 (12.15μμ) στο βιβλιοπωλείο Σαββάλα (Ζωοδ. Πηγής 18) θα ανακοινωθούν τα λογοτεχνικά βραβεία 2000 του περιοδικού «Διαβάζω», των οποίων η τελετή θα πραγματοποιηθεί την ίδια μέρα (8μμ) στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Σίνα 31), η οποία, με παρουσιαστή τον Π. Τσίμα, πραγματοποιείται με χορηγία των συνδικαλιστικών φορέων των εκδοτών - βιβλιοπωλών και συγγραφέων, της ΕΣΗΕΑ, του ΕΚΕΒΙ και εκδοτικών οίκων. Τα βραβεία δίνονται για: Ποίηση, Μυθιστόρημα, Διήγημα, Πρωτοεμφανιζόμενο πεζογράφο, Παιδικό Βιβλίο, Εφηβικό Βιβλίο. Την πρώτη κριτική επιτροπή αποτελούν οι: Βαγ. Αθανασόπουλος, Τ. Δημητρούλια, Αλ. Ζήρας, Κ. Καρακώστας, Ελ. Κοτζιά, Μ. Φάις, Βαγ. Χατζηβασιλείου. Την επιτροπή για το παιδικό και εφηβικό βιβλίο οι: Αλ. Ζερβού, Μ. Κανατσούλη, Μ. Κοντολέων, Γ. Παπαδάτος, Β. Πάτσιου.
Το βιβλίο «Λίθινη εποχή» με λιθογραφίες του Γιάννη Στεφανάκη και ανέκδοτα κείμενα των Νάνου Βαλαωρίτη, Εκτορα Κακναβάτου, Πάνου Κυπαρίσση, Ματθαίου Μουντέ, Παντελή Μπουκάλα και αποσπάσματα από το «ΟΡΟΠΕΔΙΟ» του Μιχάλη Κατσαρού, αποτελείται από ποιήματα και πεζά κείμενα των παραπάνω λογοτεχνών, που με την εξαίρετη γραφή τους διεισδύουν στο εικαστικό έργο του ζωγράφου, ανασύροντας μέσα από τα έργα του έννοιες και συναισθήματα, εκφράζοντας με το λόγο τους όλο τον ψυχισμό και τη δυναμική τους.
Σ' αυτό το βιβλίο γίνεται μια σύζευξη ποιητικού και πεζού λόγου των γνωστών λογοτεχνών και του εικαστικού έργου του Γιάννη Στεφανάκι. Ενα βιβλίο συλλεκτικό, τόσο για την ποιότητα των κειμένων και των χαρακτικών, όσο και για τη «συνάντηση» των δημιουργών του στις σελίδες του.
Το βιβλίο εκδόθηκε με αφορμή την έκθεση χαρακτικών του Γ. Στεφανάκι και όπως γράφει στον πρόλογο η επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαριλένα Κασιμάτη «Ο ζωγράφος και χαράκτης Γ. Στεφανάκις έχει έντονη εικαστική δραστηριότητα. Σαν τεχνίτης ξεπερνιέται από τον εικαστικό καλλιτέχνη που συλλαμβάνεται να ζωγραφίζει με λεπτά και χρωματιστά κραγιόνια και να επιλέγει πυκνά γραμμικά πλέγματα και απειλητικά σύννεφα καμωμένα με γρήγορες πρόχειρες κινήσεις δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα συμπαντικής και ερεβώδους νύχτας και μέρας χωρίς ήλιο και ζέστη». Σ' αυτό το «Οροπέδιο» ενυπάρχει ο άνθρωπος και δίνει νόημα και προοπτική για το αύριο. Μέχρι ο ήλιος να λάμψει για όλον τον κόσμο (Εκδόσεις «Ιδμων»).
Η μελέτη αρχίζει με τον σημαντικότερο εκ των δύο σατιρικών. Τον Ανδρέα Λασκαράτο, τον «μεγάλο φιλόνικο, φιλόσοφο, μαχητή», προτάσσοντας ένα σονέτο του Μ. Αβλιχου για τα γενέθλια του Λασκαράτου (1879). Η μελέτη παρακολουθεί τον πικρό, περιπετειώδη βίο του Λασκαράτου (υπήρξε μαθητής του Κάλβου στην Ιόνιο Ακαδημία). Κυρίως αναλύει (με γραπτά ντοκουμέντα, παραπομπές σε παλαιότερες μελέτες, ποιήματα κλπ.) τη διχασμένη προσωπικότητα του Λασκαράτου. Την απίστευτη και όμως αληθινή αντίφαση μεταξύ της αστικής καταγωγής του και των συντηρητικών ιδεών του από τη μια, και του πρωτοποριακού, αφυπνιστικού για τις λαϊκές μάζες, επαναστατικού έργου του από την άλλη. Εργο, καυστικής, αμείλικτης πολεμικής ενάντια στη θρησκοληψία και στο σκοταδιστικό ρόλο της εκκλησίας και των δημοκόπων. Πολεμική, που του κόστισε τον αφορισμό και μακρόχρονες διώξεις του από την εκκλησία, με συνένοχη μάλιστα την κεφαλονίτικη, άρχουσα τάξη.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αφορά στον Μικέλη Αβλιχο (1844-1917), τον «ποιητή της ειρήνης και της επανάστασης», τον συνεχιστή της λασκαράτειας σάτιρας. Σάτιρα, με βαθιές και πολυφωνικές «ρίζες» στα Επτάνησα, μεταξύ των οποίων και του εθνικού ποιητή Δ. Σολωμού. Ο, επίσης, άθεος Ληξουριώτης Μ. Αβλιχος έγραψε πλήθος σατιρικά ποιήματα, συχνότατα υπογράφοντας με κάποιο από τα είκοσι πέντε, εύγλωττης υπονοηματικότητας, ψευδώνυμά του. Λ.χ. «Φιλαλήθης Ατσαλένιος», «Μοναχός Ακάκιος Παιγνιδογάτσουλος», «Ενας ειλικρινής Ριζοσπάστης», «Ιερεμίας Περίδρομος», «Σφογγαράκης», «Αμήν», «Χλωροκούκης», «Τρελλάκης» - καθώς χρειαζόταν και ήταν «τρέλα» για να λέει κανείς την αλήθεια: «Ενας στην Αλεξάνδρεια ξακουσμένος/ που επλούτισε στο τζόγο με καρπιαίς/ μας ήρθε κολονάτα φορτωμένος/ για βουλευτής στις νέαις εκλογαίς./ Κι έξω ντελάλη βγάνει και φωνάζει/ "Για πούλημα ποιος είναι στα χωριά/ ο Μαντζουράνης ψήφους αγοράζει/ και τους πληρώνει κι όλα στα γερά"». Χρειαζόταν «τρέλα» για να πολεμά τον πόλεμο: «Κατάρα νάχει ο πόλεμος/ που τους βλαστούς θερίζει./ Κατάρα η Δόξα η μάταιη/ που σπέρνει συμφορές/ που αγαπημένα αντρόγυνα/ αλύπητα χωρίζει/ οπού γονέων απάνθρωπα σουβλίζει τις καρδιές».
Ζωντανή, καλά δομημένη ποίηση προσφέρει ο ποιητής Θ.Κ. με τη συλλογή «Εσωθεν Ουρανός».
Φωτογραφικός, περιγραφικός, με την ποίηση σε θέση κάμερας, και τα γράφει εικόνες καθημερινές, τρυφερές γεμάτες αίσθημα και γλυκύτητα. Ποιητής που δίνει σημασία στις μικρές στιγμές της ζωής μας, όπως μια φωτογραφία. Κι άλλο μας μελαγχολεί κι άλλοτε μας ενθουσιάζει με κείνα τα ενσταντανέ, που αυτός ξέρει να επιλέγει σαν ευαίσθητος ποιητής και να μιλάει στην καρδιά του αναγνώστη.
Απλός, με οικονομία λόγου και σαφή νοήματα, ο Θ.Κ. έχει το χάρισμα να ταξιδεύει αντάμα με την ποίηση σε θάλασσες ξελογιάστρες και να χαρίζει τη φαντασία και την πραγματικότητα μαζί.
«Λιανό κορμάκι στα ρηχά / του ποταμού νερά / Λεύκας αντικατοπτρισμός» / Κι αλλού: «Απογευματινό φιλί / στην Υδρα / θάνατος η καμπάνα. / Και παραπέρα: Ολόγιομο φεγγάρι / στους γλουτούς σου / Χάδι βουβό / πάνσπερμη νύxτα». (Εκδόσεις «Γαβριηλίδης»).
Χωρίς να ερμηνεύονται πάντα τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις, διαβάζοντας ένα ποιητικό βιβλίο. Κάποτε νιώθεις περίεργα ήρεμος, με πληρότητα ψυχική. Αυτά τα στοιχεία προσφέρει η συλλογή του Δ.Ν. «Τέσσερις ποιήσεις».
Με πυκνή γραφή και καθαρά νοήματα, ο ποιητής σε ταξιδεύει στον κόσμο του. Εναν κόσμο γεμάτο πραγματικές και φανταστικές εικόνες, ώστε το πέρασμά σου από το φανταστικό στο πραγματικό να γίνεται μέσα από συμβολικούς ποιητικούς δρόμους.
«Ακοή δεν είχε, μόνο τα μικρά / σπουργίτια / φτερούγιζαν μέσα σε δίχτυα / από φιλιά / καθώς ήχοι οι μνήμες / καρφώνουν / τα χέρια του τοξότη».
Μέσα σε τέτοια «δίχτυα» τυλίγει τον αναγνώστη ο Δ.Ν. και τον ποτίζει ποιητικό γάργαρο νερό με τη συλλογή του. Ευρηματικός, αποκρυπτογραφεί κώδικες, σήματα, σύμβολα και αναλύει καθώς αναλύεται. (Εκδόσεις «Γαβριηλίδης»).
Ο ποιητής Κώστας Μαυρουδής (έχει γράψει και δύο πεζογραφικά βιβλία) στο τελευταίο βιβλίο του: «Οι κουρτίνες του Γκαριμπάλντι» ασκείται σε ψήγματα αφηγηματικά. Κάποιες, φωτογραφικές σκηνές στη μνήμη από τα παιδικά χρόνια, άφθαρτες κι έντονες, όπου προέχει η φυσιογνωμία του πατέρα, σκιαγραφημένη εμφανισιακά και με τα ψυχικά και πνευματικά χαρίσματά του.
Σελίδες «in memoriam» γραμμένες «εκ βαθέων» με τη λαλιά της νοσταλγίας. Σπαράγματα από ταξίδια, διαβάσματα κι ασήμαντα γεγονότα, που όλα τους, όμως, καθορίζονται χρονικά. Ανατρέχοντας στην ημερομηνία γέννησης του Κώστα Μαυρουδή κάθε στιγμή υπολογίζεις σε ποιο έτος της ζωής του βρισκόταν την ώρα που αποτυπωνόταν το εκάστοτε κέντρισμα μέσα του, για να εκφραστεί τόσα χρόνια μετά, ιμπρεσιονιστικά, μάλλον, στο χαρτί.
Η ποίηση, το άρωμα των στιγμών, η γοητεία που εκπέμπουν ανυποψίαστες κινήσεις, ή κάποιες μορφές «απαθανατίζονται» καθώς σφραγίζονται με τον αιθέρα της αισθητικής ματιάς. Ολα αυτά τ' αποτυπώματα είναι πλασμένα από έναν «εστέτ» του λόγου, με ψιλοκοσκινισμένη γλώσσα, ο οποίος απεχθάνεται καθετί περιττό στη μικροσελή, σχεδόν λακωνική φράση, όπου διαφαίνεται η τήνια γραμμή με τον καθαρό χαρακτήρα του προσεκτικά δουλεμένου κομματιού.
Μόνο που ο χρόνος, αυτός ο σκληρός καταλύτης, βαραίνει, καθόλου ευχάριστα, στο συγγραφέα, όπως αφήνει να τον εννοήσουμε πίσω από τις κουρτίνες του Γκαριμπάλντι, απόκτημα ακριβό από κάποιο ταξίδι του στον τόπο κατοικίας του Ιταλού ήρωα... (Εκδόσεις «Νεφέλη»).