Η κατρακύλα του ευρώ στις διεθνείς αγορές του χρήματος φαίνεται πως δεν έχει τελειωμό και οι όποιες στιγμιαίες εκλάμψεις μοιάζουν με τις εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Ξεκινώντας στις 4 Γενάρη του 1999 την καριέρα του, το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα μετράει σήμερα (δεκαεννιά μήνες μετά) απώλειες 28% σε σχέση με το δολάριο και 31% σε σχέση με το γιεν. Πρόκειται στην κυριολεξία για ένα Βατερλό τόσο του ευρώ, όσο και της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης.

Η πορεία του ευρώ απέδειξε πόσο μακριά από την πραγματικότητα ήταν οι θριαμβευτικές προβλέψεις των ιθυνόντων της Ευρωπαϊκής Ενωσης για ένα πανίσχυρο νόμισμα, το οποίο πολύ σύντομα θα έπαιρνε την πρωτιά από το δολάριο. Πλήρης αποτυχία. Οχι όμως και να βάλουμε τα κλάματα γι' αυτό.

Το γεγονός ότι η δραχμή, η οποία συνδέθηκε με «κλειδωμένη» ισοτιμία με το ευρώ, υφίσταται τις συνέπειες αυτής της κατάστασης, δείχνει τι σημαίνει (εκτός των άλλων) η ένταξη στην ΟΝΕ. Αυτή την εβδομάδα το δολάριο ξεπέρασε τις 400 δραχμές, μια τιμή που προκαλεί δέος. Και φαίνεται ότι ακόμα δεν τα έχουμε δει όλα.

Η τεράστια ανατίμηση του δολαρίου και του γιεν εκτοξεύει το εξωτερικό χρέος της χώρας, αφού το μεγαλύτερο μέρος του χρέους είναι σ' αυτά τα δύο νομίσματα. Υπολογίζεται ότι η ανατίμηση από την αρχή της χρονιάς μέχρι σήμερα έχει προσθέσει στο εξωτερικό χρέος περίπου 1 τρισεκατομμύριο δραχμές!

Απορία μπορεί να εκφράσει ο ανύποπτος πολίτης γιατί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (η οποία είναι και υπεύθυνη για τη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης) δεν κάνει κάτι για να υπερασπίσει το ευρώ. Η απάντηση βρίσκεται στο ότι η ανατίμηση του δολαρίου δεν έχει τις ίδιες επιπτώσεις σε όλα τα κράτη - μέλη. Υπάρχουν τα κράτη, όπως η Γερμανία, που έχουν σημαντικό όγκο εξαγωγών και επομένως μπορούν να αντισταθμίζουν την όποια υποτίμηση του ευρώ με την ένταση των εξαγωγικών τους δραστηριοτήτων. Τι θα γίνει όμως με κράτη όπως η Ελλάδα, που παρουσιάζουν δραματικό έλλειμμα στο ισοζύγιό τους; Αυτά τα κράτη ας κόψουν το κεφάλι τους, απαντά με την αταραξία της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι αρχιτέκτονες της ΟΝΕ...!

Στην ανακοίνωσή του ο ΟΠΕΚ, ο οργανισμός των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, επισημαίνει ότι με την αύξηση της ημερήσιας παραγωγής κατά 800 χιλιάδες βαρέλια, η προσφορά αργού πετρελαίου όχι μόνο ανταποκρίνεται, αλλά και ξεπερνά τη ζήτηση. Επομένως, ο λόγος για την αύξηση της τιμής του αργού πετρελαίου θα έπρεπε να αναζητηθεί αλλού. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να αναζητηθεί στην υψηλότατη φορολογία που επιβάλλουν τα αναπτυγμένα κράτη στα παράγωγα του πετρελαίου (βενζίνες, ντίζελ, κλπ.) αλλά και στα κέρδη των πετρελαϊκών εταιριών. Στο διπλανό σχήμα φαίνεται τι συμβαίνει στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αν, παραδείγματος χάριν, πληρώνουμε το λίτρο της βενζίνης 100 δραχμές, οι 68 δραχμές πηγαίνουν στα ταμεία του κράτους με τη μορφή φόρων, οι 16 δραχμές στα διυλιστήρια και στις εμπορικές εταιρίες, και οι υπόλοιπες 16 δραχμές στις χώρες που εξάγουν το πετρέλαιο. Κράτος και εταιρίες είναι λοιπόν οι κατ' εξοχήν υπεύθυνοι για την κατάσταση που δημιουργείται.

Associated Press

Γάλλοι ψαράδες συγκρούονται με την αστυνομία κατά τη διάρκεια διαδήλωσης για τις τιμές των καυσίμων

Παρά τις διαφορές, η κατάσταση θυμίζει αρκετά τη δεύτερη πετρελαϊκή κρίση στα πρώτα μισά της δεκαετίας του '80, όταν και τότε το δολάριο μάζεψε κέρδη και σκόρπισε απλόχερα φτώχεια και εξαθλίωση. Πρόκειται για πραγματικούς μηχανισμούς αναδιανομής του πλούτου σε παγκόσμιο επίπεδο που δε χρειάζονται, βέβαια, την ψευδώνυμη «παγκοσμιοποίηση» για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Ο στόχος τουλάχιστον διττός: κυκλική αναδιανομή του πλούτου στη βάση της παγκόσμιας εξουσιαστικής πυραμίδας και εμβάθυνση της εξάρτησης και υποτέλειας ενόψει της νέας περιόδου κερδοφορίας. Περίπου σαν την τοκογλυφική δραστηριότητα των χρηματιστηρίων, όπου στον τελικό λογαριασμό οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Ομως στις αρχές της δεκαετίας του '80 όλα αυτά τα κάλυπτε η ιδεολογική φοβέρα της αντι-κομμουνιστικής υστερίας της «δύσης» και οι διάφοροι «παράδεισοι» με τους οποίους οι κυβερνώντες ιδιαίτερα στην Κοινότητα, ντοπάριζαν τους ευρωπαϊκούς λαούς. Είκοσι χρόνια μετά δεν υπάρχει μόνο περισσότερη φτώχεια, ανεργία και εξαθλίωση αλλά και το τέλος των ψευδαισθήσεων και των προσδοκιών, που δημιούργησε η καπιταλιστική προπαγάνδα. Γι' αυτό και η αντίδραση των φτωχών είναι απρόβλεπτη - όπως και η προπαγάνδα των πλουσίων πανικόβλητα αλλάζει.

Οσο τα πραγματικά προβλήματα διευρύνονται και ο κόσμος υποφέρει, τόσο οι κυβερνώντες στην ΕΕ αρχίζουν να κραυγάζουν προσπαθώντας να πείσουν για την «ανάγκη» της «σταθερής» και «δημοκρατικής» ανεξέλεγκτης και αντιλαϊκής εξουσίας τους. Ενόψει της «διάσκεψης της χιλιετίας» του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, τέσσερις εν ενεργεία «σοσιαλ-εκσυγχρονιστές» πρωθυπουργοί της ΕΕ, ο Βρετανός Τ. Μπλερ, ο Γερμανός Γκ. Σρέντερ, ο Ολλανδός Β. Κοκ και ο Σουηδός Γκ. Πέρσον, δημοσιοποίησαν τις απόψεις τους με τον προκλητικό τίτλο «γνωρίζουμε ήδη ό,τι είναι σωστό, μένει να το πράξουμε».

Από κοντά και ο Τσέχος κολαούζος Β. Χάβελ που διακηρύσσει ότι «υπάρχει μόνο μία Ευρώπη» και αποκηρύσσει μετά βδελυγμίας «40 χρόνια κομμουνιστικής κυριαρχίας και ναζιστικής κατοχής» προτείνοντας ως (...) όραμα «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης» τη ΝΑΤΟική επέμβαση στη Γιουγκοσλαβία (!!!). Οι τέσσερις Ευρωπαίοι ηγέτες αφού χαρακτήρισαν την ατζέντα Διάσκεψης του ΟΗΕ «αποκαρδιωτική», πιστεύουν ότι «διαφαίνεται κοινή συναίνεση για την οικοδόμηση μιας παγκόσμιας τάξης βασισμένης στην ισότητα και στην κοινωνική δικαιοσύνη». Αυτό θα γίνει, λέει, με τις εξής συνταγές: πρώτον, και βασικό «χρειάζεται να διευρύνουμε τον κύκλο των νικητών στη νέα οικονομία». Ετσι, ακριβώς. Διαγράφονται τέσσερις αιώνες πολιτικής θεωρίας που από τον Τ. Χομπς και μετά προσπαθούσε να πείσει ότι η υπερίσχυση του «νικητή» φέρει ολοταχώς στην κοινωνική εκμηδένιση.

Η δεύτερη συνταγή φέρει τον τίτλο «η κοινωνία των πολιτών ως μέσο ελέγχου των αλαζονικών κυβερνήσεων». Διαγράφεται έτσι κάθε λειτουργία αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, ακόμη και αστικού τύπου, αφού μια αφηρημένη «κοινωνία των πολιτών» - όπως, λέμε, «καταναλωτές», «μάζα» κλπ. - αντικαθιστά οποιοδήποτε απομεινάρι εκλεγμένης μορφής αντιπροσώπευσης και, απλά (...) διαμαρτύρεται για «αλαζονεία» των κυβερνήσεων που κυβερνούν (...) ελέω κεφαλαίου.

Η τρίτη συνταγή έχει τίτλο «νέο παγκόσμιο κοινωνικό συμβόλαιο» και ισχυρίζεται διάφορα ανατριχιαστικά, με αποκορύφωμα την τρομοκρατική απειλή ότι «κάποιοι λαοί και κάποιες χώρες θα μπορούν πάντα να φροντίζουν τον εαυτό τους, εμείς, όμως, έχουμε μια μεγαλύτερη ευθύνη». Είναι ξεκάθαρη ιμπεριαλιστική προσταγή: ή υποταγή και δουλεία ή σας εξαφανίζουμε.

Αυτές οι συνταγές θα προωθηθούν από «το νέο προοδευτικό δίκτυο που έχει δημιουργηθεί» και στο οποίο ο Πρόεδρος Μπ. Κλίντον «έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο». Πρόκειται για αναφορά στο «κεντρο-αριστερό δίκτυο» που συνευρίσκεται μια φορά το χρόνο επίσημα, φέτος στο Βερολίνο, τον περασμένο Ιούνη και πέρσι στη Φλωρεντία, υπό την ηγεμονία του Μπ. Κλίντον.