Πέμπτη 27 Οχτώβρη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Με τη δημοσίευση και των σημερινών σημειωμάτων ολοκληρώνεται η από τις στήλες του «Ρ» «συμβολή στη συζήτηση» ενόψει της Συνδιάσκεψης για τη Νεολαία. Στη συγκεκριμένη στήλη δημοσιεύτηκε το σύνολο των σημειωμάτων που στάλθηκαν μέχρι τις 15 Οκτώβρη στην Επιτροπή Διαλόγου με την ένδειξη για συμμετοχή στη δημόσια συζήτηση των θέσεων της ΚΕ για τη νεολαία.

Εμπνέουμε τα παιδιά μας για αγωνιστική στάση ζωής;

Στις Θέσεις για τη νεολαία καταγράφονται αρκετά γλαφυρά τα προβλήματα οι προτάσεις του Κόμματος για τη λύση τους και τρόποι δουλιάς για την καλύτερη σύνδεσή μας με τη νεολαία.

Οπως σε κάθε εποχή έτσι και σήμερα υπάρχουν οξυμένα προβλήματα όχι μόνο της νεολαίας αλλά και γενικότερα. Νομίζω όμως ότι δε μας βοηθάει να υπερτονίζουμε τις δυσκολίες και αυτό γιατί στην ιστορική διαδρομή του Κόμματός μας υπάρχουν πρωτοβουλίες και δράσεις αξιοζήλευτες στη νεολαία που ξεπερνούσαν τα εμπόδια με επιτυχία. Δεν ξεκινάμε από το πουθενά, αλλά συνεχίζοντας μπορούμε να συμπληρώσουμε και άλλους κρίκους στην αλυσίδα των αγώνων.

Θα ήθελα σ' αυτά τα πλαίσια να καταθέσω ορισμένες σκέψεις και προβληματισμούς μου.

Αρκετοί από εμάς είμαστε γονείς παιδιών που βρίσκονται στην ηλικία για να είναι μέλη της ΚΝΕ ή μικρότερα. Η γενιά μας 45 - 50 χρόνων πέρασε από την ΚΝΕ κάποια χρόνια και η δουλιά και παρέμβαση μας στη νεολαία δε μας είναι μια αφηρημένη θεωρητική προσέγγιση αλλά υπάρχει μικρή ή και μεγαλύτερη εμπειρία.

Σήμερα από τη θέση του γονιού ψάχνω, μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα που ζούμε και την κομματική μου θεώρηση των πραγμάτων, απαντήσεις στα παρακάτω ενδεικτικά ερωτήματα.

1. Ποια στάση κρατάμε ως γονείς στα πεδία της Μόρφωσης, του Πολιτισμού, του αθλητισμού;

2. Πώς είναι η καθημερινότητα των γονιών κ.μ. και πώς αυτή επιδρά στη διαμόρφωση και συγκρότηση των παιδιών;

3. Πώς εμείς οι γονείς γινόμαστε θετικά παραδείγματα όχι μόνο για τα παιδιά μας αλλά και για τους φίλους τους;

4. Τελικά, σαν γονείς μπορούμε να παρέμβουμε ουσιαστικά και με αποτελέσματα στη διαμόρφωση των παιδιών μας ή είναι αυταπάτη και γίνεται ανεμόμυλος η προσπάθειά μας, γιατί το σύστημα μέσα από το σχολείο και όλα τα μέσα που διαθέτει τελικά επιδρά ουσιαστικά στα παιδιά μας, έχοντας υπόψη ότι το κοινωνικό πολιτικό περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο; Κουβαλώντας ο καθένας μας τις εμπειρίες του, η προσπάθεια που κάνουμε είναι να προσφέρουμε στα παιδιά μας ό,τι καλύτερο μπορούμε (αυτό το καλύτερο είναι συζητήσιμο) και δεν εννοώ φυσικά μόνο τα υλικά αγαθά. Ομως με τις γνώσεις, την πληροφόρηση και τις οικονομικές δυνατότητες που έχουμε οι επιλογές μας σε σχέση με τις δραστηριότητες των παιδιών μας εμπεριέχουν όλα εκείνα τα στοιχεία για να βοηθάνε τα παιδιά μας στη συγκρότηση πολύπλευρων ολοκληρωμένων ανθρώπων με προοδευτικά αγωνιστικά χαρακτηριστικά;

Για παράδειγμα τους παροτρύνουμε να μελετάνε και να αγαπάνε τη γνώση ή μήπως μάς είναι αδιάφορο γιατί το σημερινό σχολείο είναι ακόμη ένα γρανάζι εξυπηρέτησης του σημερινού συστήματος;

Θα ασχοληθούν τα παιδιά μας με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό για γενικότερη καλλιέργεια και εκτόνωση από το «καταπιεστικό» πρόγραμμα του σχολείου ή θα αφεθούμε σ' ό,τι υπάρχει και στην εύκολη λύση της TV και του κλεισίματος στο σπίτι;

Πώς τα παιδιά μας θα δοκιμαστούν και σ' άλλους χώρους και θα κοινωνικοποιηθούν εκτός από αυτόν του σχολείου όταν στις περισσότερες συνοικίες δε λειτουργεί το κλίμα της γειτονιάς;

Θεωρώ πως οι απαντήσεις δεν είναι μονοδιάστατες γιατί π.χ. ενώ θεωρητικά και συνθηματικά είμαστε υπέρ του «Πρώτοι στα μαθήματα πρώτοι στον αγώνα» συμβαίνει πίσω από το θεώρημα του αστικού σχολείου να υπάρχει άρνηση για διάβασμα και μελέτη με τις γνωστές αρνητικές συνέπειες της λειψής γνώσης και γενικότερης παιδείας αλλά και του χαμηλού ιδεολογικού εξοπλισμού με βάση τη θεωρία μας σε βάθος. Πόσο το δικό μας παράδειγμα (των γονιών) βοηθάει να αγαπάνε το βιβλίο και να λαχταρούνε να διαβάσουν;

- Πόσο εμείς μέσα στην καθημερινότητά μας αποδεικνύουμε ότι πραγματικά πιστεύουμε και αγωνιζόμαστε γι' αυτά που πολλές φορές μας έχουν ακούσει να υποστηρίζουμε; Μήπως για να τους πείσουμε περιμένουμε τις μεγάλες στιγμές του αγώνα και στην καθημερινότητά μας είμαστε και εμείς μια από όλα αυτά που κατηγορούμε; Μήπως γινόμαστε αναξιόπιστοι και τα παιδιά μας ψάχνουν απαντήσεις αλλού μακριά από το δικό μας χώρο; Μήπως και εμείς δε βιώνουμε και επηρεαζόμαστε από το σύστημα; Είναι βέβαιο πως συμμετέχοντας στους αγώνες αναπτύσσονται περισσότερες άμυνες στην ηττοπάθεια και στη γενικότερη σήψη, καθώς και στον ωχαδερφισμό, αυτό όμως κάποιες φορές συνειδητά ή μη, μήπως μας κάνει να θεωρούμε τους εαυτούς μας «Πανεπιστήμονες», που για όλα έχουμε έτοιμες τις λύσεις και απαντήσεις θεωρητικά αλλά που στην πράξη αναπαράγουμε πρότυπα που καταδικάζουμε; Για παράδειγμα, πόσες φορές δεν επιμένουμε να κάνουν αυτό που θέλουμε εμείς, παραβλέποντας τα δικά τους θέλω και τη γνώμη τους (έλλειψη δημοκρατίας), διαχωρισμός λόγω φύλου και ανάλογη συμπεριφορά (ισότητα των φύλων), σπουδαίες κουβέντες και αναλύσεις για αξίες και ηθική για τις σχέσεις μεταξύ των νέων για αλληλοσεβασμό και στην πράξη οι περισσότεροι από εμάς νομίζω στην πορεία της κομματικής μας ζωής έχουμε δει αυτούς που με περισσότερο ζήλο τα λέγανε να μην τα εφαρμόζουν στην προσωπική τους ζωή. Τελικά, μπορούμε να δεχτούμε ότι δεν μπλεκόμαστε με την προσωπική ζωή γιατί αυτό αφορά μόνο τον ίδιο;

  • Παλιότερα γονείς που δεν είχαν σχέσεις με το Κόμμα θέλανε τα παιδιά τους να είναι στην ΚΝΕ, γιατί βλέπανε ότι υπήρχανε αξίες και αρχές και αυτό βοηθούσε να μην μπλέκουν π.χ. με τα ναρκωτικά. Πόσοι από εμάς μέσα μας δεν έχουμε αυτή την ανησυχία; Τι δεν κάνουμε καλά που να θωρακίζουμε τα παιδιά μας και κατά προέκταση και τα άλλα παιδιά από το πρόβλημα;
  • Συνταγές το ξέρω πως δεν υπάρχουν, αξίζει νομίζω να προσπαθήσουμε περισσότερο ν' ανοίξουμε αυτή τη θεματολογία στην κομματική μας ζωή, θα μας βοηθήσει αμφίδρομα και μας τους γονείς αλλά και τους νέους σ. της ΚΝΕ και τα παιδιά μας να βρούμε δρόμους που θα συναντιόμαστε πιο μαζικά και ουσιαστικά με μεγάλα τμήματα της νεολαίας.

Τέλος, πολύ επιγραμματικά θα ήθελα να θίξω ένα θέμα.

Θέση μας είναι ότι κορμός του κινήματος της νεολαίας είναι η εργατική. Προβληματίζομαι όμως στην εξής βάση: Η ιστορία του νεολαιίστικου κινήματος γράφτηκε πολλές φορές με πρωτοβουλία των φοιτητών, και σήμερα στις εκτιμήσεις μας αναφέρουμε ότι η νέοι πιο αργά μπαίνουν στην παραγωγή γιατί σπουδάζουν ή γιατί δε βρίσκουν δουλιά κ.λπ. Αν δεχτούμε τα παραπάνω μήπως πρέπει να ξαναδούμε πιο αναλυτικά πού και σε ποια τμήματα τα νεολαίας θα ρίξουμε ιδιαίτερο βάρος και με ποιες μορφές;

Αγαπητοί σύντροφοι, είμαι αισιόδοξη ότι θα κερδίζουμε περισσότερους νέους και πριν απ ' όλα τα παιδιά μας με την κοσμοθεωρία μας για την ανατροπή του κοινωνικού συστήματος που ζούμε και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Οι νεότεροι σύντροφοί μας θα τα καταφέρουν καλύτερα από τους πατεράδες και τους παππούδες τους όπως μας έλεγε ο αγαπημένος μας σύντροφος Χαρίλαος Φλωράκης.

Σεβαστή Σβάρνα

Για τη δουλιά στα ΤΕΙ

Οι νέοι που σπουδάζουν στο ΤΕΙ, ένα κομμάτι τους έχει μπει από το ενιαίο λύκειο, ενώ ένα άλλο κομμάτι τους από τα TEE. Σε γενικές γραμμές το γνωσιακό επίπεδο των σπουδαστών είναι χαμηλό. Οι περισσότεροι δεν έχουν βασικές γνώσεις μαθηματικών, φυσικής, χημείας, κλ.π. Αυτό δημιουργεί μεγάλες δυσκολίες στην παρακολούθηση των μαθημάτων, το επίπεδο των οποίων είναι γενικά χαμηλό.

Μεγάλο μέρος των σπουδαστών που βρίσκονται εκεί δεν ήθελε να είναι. Υπάρχει γενικότερα ένα κλίμα ότι «ξέπεσαν» στο ΤΕΙ. Να πάνε για να τελειώνουν και να βγουν να δουλέψουν!!

Δεν υπάρχει σε γενικές γραμμές ενδιαφέρον από τους καθηγητές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι όταν ζητήθηκε από τους καθηγητές στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης να δώσουν λίστα με ποια βιβλία πρέπει να αγοράσει η βιβλιοθήκη του ΤΕΙ, αξιοποιώντας προγράμματα ενίσχυσης των βιβλιοθηκών απάντησαν μόνο 3 καθηγητές από τους 300 μόνιμους και τους 1.100 έκτακτους που υπάρχουν εκεί.

Με μεγάλη δυσκολία ένας σπουδαστής μπορεί να βρει τον καθηγητή του, αφού οι περισσότεροι είναι έκτακτοι, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχουν γραφεία και άρα βρίσκονται στο ΤΕΙ μόνο τις ώρες που κάνουν το μάθημα.

Το περιεχόμενο των μαθημάτων χάνει όποιας επιστημονικότητας. Δεν υπάρχουν συγγράμματα. Τις περισσότερες φορές ο σπουδαστής πρέπει να μελετάει από κακά φωτοαντίγραφα σημειώσεων. Χαρακτηριστικό είναι ότι ένα μάθημα θέλει περίπου 2-3 μέρες με σπαστό και χαλαρό διάβασμα για να περαστεί!! Ενώ στη διάρκεια της εξεταστικής δίνουν μαθήματα κάθε μέρα και πολλές φορές και 2 μαθήματα τη μέρα.

Μπορούμε να πούμε γενικά πως υπάρχει απόσταση μεταξύ των σπουδαστών του ΤΕΙ και των βιβλίων, του διαβάσματος. Πολιτιστικές πρωτοβουλίες, όπως ομάδες κινηματογράφου, θεάτρου, σκακιού δεν υπάρχουν αν και κάνουμε μια προσπάθεια, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, να φτιάξουμε τέτοιες ομάδες, αντιμετωπίζοντας όμως μεγάλες δυσκολίες και στο δυναμικό μας αλλά σε σχέση με χώρους (λόγω απόστασης του ΤΕΙ από το κέντρο, αιθουσών κλ.π.).

Εντονο είναι το κτιριακό πρόβλημα. Ιδιαίτερα με τη μείωση του αριθμού των εκτάκτων καθηγητών πολλοί σπουδαστές δεν είχαν χώρο για να μπουν σε εργαστήρια ή έκαναν μάθημα σε αίθουσες που ενώ χωρούσαν 30 άτομα έπρεπε να μπουν 50 και 60 ή και παραπάνω.

Μεγάλο μέρος των σπουδαστών εργάζεται. Τις περισσότερες φορές σε άσχετες δουλιές με το αντικείμενο των σπουδών κύρια στον επισιτισμό (μπαράκια και ταβέρνες) ενώ λιγότερες πάνω στο αντικείμενό τους και φυσικά με άσχημους όρους εργασίας.

Ενα μεγάλο ζήτημα είναι το ζήτημα της πρακτικής εξάσκησης των σπουδαστών. Το μεγαλύτερο τμήμα σπουδαστών με χαρακτηριστική περίπτωση αυτών των τουριστικών επαγγελμάτων κάνει πρακτική χωρίς να αμείβεται ή στην καλύτερη παίρνοντας ψίχουλα. Χρησιμοποιούνται οι νέοι του ΤΕΙ με πρόσχημα την πρακτική τους για να καλύπτουν βασικές ανάγκες των εργοδοτών δίνοντάς τους απλά την προϋπηρεσία. Συνθήκες άθλιες, μένουν 4-5 και παραπάνω σε ένα δωμάτιο και δουλεύουν 10 ώρες τη μέρα, χωρίς αργίες, δικαιώματα.

Στο έδαφος αυτό καλλιεργείται έντονα η ρουσφετολογία, το βύσμα, να βρει τρόπο ο καθένας για να τη βολέψει και να φύγει από εκεί μέσα, να βρει κάνα μεταπτυχιακό ή καμία καλή δουλιά. Εδώ, κατά την άποψή μου, βρίσκεται και η δύναμη των ΔΑΠ - ΠΑΣΠ που με σημειώσεις, «κονέ» με τους καθηγητές, «τραπέζια» στα μαγαζιά, και γενικότερα, αγοράζουν τη δύναμή τους από τους σπουδαστές.

Εδώ νομίζω πρέπει να επικεντρώσουμε και εμείς τα δικά μας πυρά. Να δώσουμε τη δική μας διέξοδο στα καθημερινά προβλήματα του σπουδαστή. Να τους καλέσουμε να συνδεθούν με το εργατικό κίνημα, να διεκδικήσουν καλύτερους όρους μόρφωσης, δουλιάς και ζωής.

Εχει μεγάλη σημασία να ξεφύγουμε από λογικές αδυναμίας. Να αφήσουμε πίσω φοβίες και αμφιβολίες και να ανοιχτούμε θαρρετά χωρίς αναστολές παρεμβαίνοντας σε σπουδαστές, καθηγητές και εργαζόμενους. Να φύγουμε από τη γενική δουλιά σε επίπεδο ΤΕΙ και να δούμε τη δράση μας μέσα στα τμήματα, μέσα στα μαθήματα και τα εργαστήρια. Τι πρέπει να δούμε από εδώ και μπρος;

1. Να επικεντρώσουμε τη δουλιά μας σε σχέση με το εργασιακό: Πώς δηλαδή δένεται το επίπεδο των σπουδών, η ποιότητά τους, με τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Πώς το ότι οδηγούνται οι σπουδές στην κατάρτιση τους οδηγεί σε αυριανούς εργαζόμενους με μειωμένες απαιτήσεις και δικαιώματα, ευάλωτους. Να προσπαθήσουμε να δέσουμε το κίνημα των σπουδαστών με το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Να δούμε περιοδείες και εκδηλώσεις με συνδικαλιστικά μας στελέχη στο ΤΕΙ. Είχαμε παραδείγματα όπου όταν κάναμε μια τέτοια δουλιά υπήρχε μεγάλη συμμετοχή, ερωτήσεις, ενδιαφέρον από τους σπουδαστές. Οι προσπάθειες που έγιναν να συνεχιστούν και να ενταθούν.

2. Να δουλέψουμε για το μορφωτικό ρεύμα που βάζουν οι Θέσεις και στην Οργάνωση της ΚΝΕ, αλλά και γενικότερα μέσα στο ΤΕΙ. Να δούμε τρόπους μελέτης, συζήτησης, εκδηλώσεις που να δώσουν ερεθίσματα στους συντρόφους, αλλά και στους νέους για να διαβάζουν. Να μελετήσουν τη φιλοσοφία, την ιστορία να ασχοληθούν με τη λογοτεχνία, να αναπτύξουν την αισθητική και το πνεύμα τους.

3. Ιδιαίτερο βάρος στον πολιτισμό. Να δώσουμε τη δική μας πρόταση ζωής. Να αντιτάξουμε τη δική μας λογική για τη συλλογικότητα απέναντι στη λογική της ατομικότητας που οι άλλες δυνάμεις προωθούν. Να ενισχύσουμε τις ήδη υπάρχουσες ομάδες και να ιδρύσουμε νέες. Να γίνει ο πολιτισμός χώρος συσπείρωσης και έκφρασης της νεολαίας του ΤΕΙ.

4. Ιδιαίτερη δουλιά στην ενίσχυση των στελεχών της ΚΝΕ, στην ανάδειξη νέων στελεχών. Καθημερινή και σταθερή παρουσία, πρωτοβουλία και παράδειγμα από όλα τα κομματικά στελέχη είναι αναγκαία για την καθημερινή διαπαιδαγώγηση των συντρόφων της ΚΝΕ. Να τους παίρνουμε από το χεράκι, να τους μαθαίνουμε και να τους αφήνουμε να τραβάν μπροστά μόνοι τους δίνοντάς τους ευκαιρίες.

Πράγματι έχει ιδιαίτερη σημασία η δουλιά μας στη νεολαία, στην αυριανή βάρδια της εργατικής τάξης, στο νέο αίμα του εργατικού κινήματος και του Κόμματός μας. Οι Θέσεις πιάνουν το ζήτημα από όλες τις πλευρές του. Το ζήτημα από εδώ και μπρος είναι η βαθιά μελέτη και η επίπονη δουλιά, θέλει τη συμβολή μας στη συζήτηση αλλά και στην πράξη, στην εφαρμογή των αποφάσεων, στην καθημερινή μας δράση.

Μααΐα Τζαμάλ - Οδυσσέας

Αχτιδικό Παιδείας ΚΟΘ

Βάρος στη στράτευση νέων

Οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ είναι πράξη θετική και επίκαιρη. Ενδιαφέρεται με πίστη για τα προβλήματα της νεολαίας. Αυτό το κομμάτι που το λέμε νεολαία είναι η παραγωγική δύναμη της αυριανής κοινωνίας μας. Οποιος κατάφερε να κερδίσει τη συμπάθεια της νεολαίας, αυτός θα είναι και νικητής. Είναι το πιο ευαίσθητο κομμάτι του λαού μας με επαναστατικές αναλαμπές. Η αστική τάξη καραδοκεί σε όλα τα σημεία της ζωής, με στόχο να τους τυλίξει στα δίχτυα της κι όταν για αρκετά χρόνια καρπωθεί τη δύναμή της, τότε την πετάει σαν λεμονόκουπα στυμμένη. Η πλειοψηφία της νεολαίας σήμερα προέρχεται από την εργατική τάξη. Γι' αυτό αποτελεί ηθική υποχρέωση να σταθεί στο ύψος που το απαιτούν οι συνθήκες. Η φυσική ανάπτυξη της νεολαίας περνάει μέσα από τρεις κύκλους. Ο ένας είναι η οικογένεια, ο δεύτερος είναι το σχολείο και ο τρίτος ολόκληρη η κοινωνία.

Αν, λοιπόν, αυτοί οι κύκλοι είναι υγιείς, τότε και ο νέος θα έχει διαμορφώσει υγιή χαρακτήρα. Αν όμως, οι κύκλοι είναι 80% σάπιοι, τότε και η νεολαία θα σαπίσει και δύσκολα το 20% της θα μείνει υγιές. Η καπιταλιστική αστική τάξη είναι επικίνδυνη σήμερα για τους νέους, καλλιεργεί τη διαφθορά, την πορνεία, την ανεργία, την άγρια εκμετάλλευση. Η αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων του κεφαλαίου ρήμαξαν την ύπαιθρο, έδιωξε τους νέους στα ξένα σαν τρομαγμένα πουλιά και μόνο να γεμίσουν τα πορτοφόλια τους. Μπροστά σ' αυτή την τραγική κατάσταση παραμένει το ΚΚΕ με τη νεολαία, την ΚΝΕ, η οποία έδωσε και δίνει κάθε μέρα μάχες να περισώσει αυτά που καταστρέφει ο ιμπεριαλισμός.

Εδώ το Κόμμα με τα μέλη του να ρίξει το βάρος στη στράτευση καινούριων μελών.

Η ολοκληρωτική προσαρμογή θα έρθει στην πορεία, δεν πρέπει να περιμένουμε να μορφωθεί και μετά να στρατευτεί ο νέος, όχι. Από μας εξαρτώνται πολλά. Πώς πρέπει να φερνόμαστε για να μας αγαπάει ο κόσμος; Ο κομμουνιστής πρέπει να είναι το καλό παράδειγμα αγάπης, για όλους να είναι καλός οικογενειάρχης. Οχι χαρτοπαίκτης και μπεκρής. Οχι το βράδυ να καυγαδίζει με την οικογένειά του και το πρωί να πουλάει το «Ριζοσπάστη». Προσοχή στους νέους που έρχονται μαζί μας. Μην τους φορτώνουμε πολλή δουλιά στην αρχή, να τους παροτρύνουμε να διαβάζουν και όλο να μαθαίνουν για τους αγώνες και θυσίες που κάνανε οι προηγούμενες νεολαίες, όπως η ΕΠΟΝ. Πάντα ο νέος διψάει να μαθαίνει ηρωικές θυσίες, όπως οι πιο κάτω που τις έζησα το 1949. Η Μαρία από τον Αλμυρό Βόλου, ΕΠΟΝίτισσα, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα φωνάζει δυνατά: «Εγώ παιδιά δεν έχω, πεθαίνω για τα δικά σας παιδιά να ζήσουν χορτάτα και ειρηνικά. Ζήτω το ΚΚΕ». Το 1949 στις φυλακές Κεφαλλονιάς είναι δυο αδέλφια στο ίδιο κελί. Δικασμένοι σε θάνατο από το Αγρίνιο. Στις τέσσερις το πρωί δυο δεσμοφύλακες ανεβαίνουν τα σκαλιά, έρχονται μπροστά στο κελί μου, σταματούν για λίγο και αμέσως ανοίγουν το δίπλα κελί και φωνάζουν: «Ο Τσαπάρος να βγει έξω». Δε λένε το όνομα στην αρχή και όρθια τα δυο αδέλφια. Ο ένας προσπαθεί να πείσει τον άλλο πως αυτός είναι για εκτέλεση. «Εγώ θα πάω, γιατί εσύ είσαι νέος και πρέπει να ζήσεις, όχι εσύ έχεις οικογένεια». Κι αυτό το ανώτερης μορφής παλικάρι σταμάτησε, όταν ο φύλακας είπε είναι ο Κώστας. Τότε ο Κώστας αφού αγκάλιασε τον αδελφό του με σταθερό βήμα κατεβαίνει τα σκαλιά. Φωνάζει δυνατά: «Γεια σας αδέλφια, γεια σας. Σκύψτε φασίστες να περάσουν τα νιάτα, τα ελληνικά. Ζήτω το ΚΚΕ». Ενας φύλακας ονομαζόμενος Καλόγερος παραμέρισε, λέγοντας «Πέρασε παιδί μου, πέρασε» και την άλλη μέρα υπέβαλε την παραίτησή του.

Δημ. Γουλόπουλος

Αντιστασιακός, λοχαγός του ΔΣΕ ΚΟΒ Αγ. Δημητρίου (Μπραχάμι)

Στροφή στη μόρφωση

To Κόμμα με τις Θέσεις της ΚΕ, για τη νεολαία και τη βοήθεια προς την ΚΝΕ, κάνει ένα σημαντικό βήμα και κατά τη γνώμη μου πρέπει να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας ουσιαστικότερης συμβολής για το αποφασιστικό δυνάμωμα του Κόμματος και της ΚΝΕ στη Νεολαία, έτσι ώστε στο άμεσο μέλλον να ανατραπούν ριζικά οι συσχετισμοί υπέρ των δυνάμεων του σοσιαλισμού.

Είναι γεγονός ότι από το Κόμμα (με τις εξελίξεις του '89-'91, αλλά και νωρίτερα με την κρίση στην ΚΝΕ) λείπει μια ολόκληρη γενιά. Είναι επίσης γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των κομματικών δυνάμεων βρίσκονται εκτός της παραγωγικής διαδικασίας (συνταξιούχοι, άνεργοι κλπ.) και κατ' επέκταση έχουν μειωμένη δυνατότητα παρακολούθησης και ανάλυσης των καθημερινών κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων. Πρέπει λοιπόν πάση θυσία αυτά τα συγκριτικά μειονεκτήματα να εξαλειφθούν και αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά με την ανανέωση των γραμμών μας με δυνάμεις από τη Νεολαία που ναι μεν θα είναι σχετικά άπειρες πολιτικά, θα πρέπει να έχουν όμως πολύ καλύτερα χαρακτηριστικά όσον αφορά το γενικότερό τους επίπεδο (μόρφωση, δεξιότητες, επαφή με τις πλατύτερες μάζες, αφομοιωτική ικανότητα κλπ.), έτσι ώστε να συμβάλουν αποφασιστικά στην ποιοτική και ποσοτική ανάπτυξη των γραμμών του Κόμματος.

Στις Θέσεις της ΚΕ για τη δράση του Κόμματος για τα προβλήματα της νεολαίας και τη στήριξη της ΚΝΕ, το κομμάτι της παιδείας και της μόρφωσης γενικότερα καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος. Η ενασχόληση αυτή διαπερνά όλο το κείμενο και είναι πολύ χαρακτηριστικές ορισμένες φράσεις όπως: «Να υπάρχει ενδιαφέρον και βοήθεια στο πώς τα νεαρά μέλη της ΚΝΕ ανταποκρίνονται στα καθήκοντα της μόρφωσης, πώς δίνουν την προσωπική τους μάχη με τα αντικειμενικά εμπόδια που συναντούν καθημερινά στη ζωή. Τα μέλη της ΚΝΕ στο βαθμό που ανταποκρίνονται στο σύνθημα ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΣΤΗ ΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ - ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ, θα αποκτούν ικανότητες, δυνατότητες,...», Θέση 20 σελίδα 27. Ακόμη στις Θέσεις της ΚΕ για το 17ο Συνέδριο: «... Να επεξεργαστεί σχέδιο για την ιδεολογικοπολιτική μόρφωση των στελεχών της ΚΝΕ, ώστε να αναπτυχθεί ένα ισχυρό μορφωτικό ρεύμα που να διαπερνά την εσωτερική λειτουργία της ΚΝΕ, με θετικό αντίκτυπο και επίδραση στους νεολαιίστικους χώρους» Θέση 31 σελ. 50.

Γιατί όμως μέχρι σήμερα παρ' όλα τα σημαντικά βήματα που έγιναν υπάρχει μεγάλη απόσταση από την εφαρμογή στην πράξη των πιο πάνω κατευθύνσεων;

Υπάρχουν κρίσιμα ζητούμενα, η λύση των οποίων θα δώσει αποφασιστική ώθηση στην υλοποίηση των πιο πάνω κατευθύνσεων;

Κατά τη γνώμη μου ένα μέρος της λύσης του προβλήματος βρίσκεται στον αναπροσανατολισμό της δουλιάς όλων των κομματικών και κνίτικων δυνάμεων (ειδικά αυτών που βρίσκονται στους χώρους της εκπαίδευσης) προς την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία, τον προσανατολισμό, τη μέθοδο και το περιεχόμενό της. Χωρίς να υποτιμάται κανένα άλλο κομματικό καθήκον και χωρίς να ξεχνάμε ότι οι δυνάμεις μας δεν πρέπει να γίνουν λέσχη συζητήσεων, πρέπει να προσπαθήσουμε, ώστε το μεγαλύτερο κομμάτι της πολιτικής και ιδεολογικής μας δουλιάς να το περάσουμε μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία και όχι όπως στην πράξη μέχρι τώρα γίνεται, παράλληλα με αυτήν. Αυτή η στροφή, στο βαθμό που είναι μόνιμη και σταθερή, θα εξασφαλίζει στη δράση μας μια ποιότητα και θα βοηθά, να δένουμε και να κάνουμε κατανοητή στις πλατύτερες μάζες του λαού και της νεολαίας την πολιτική μας πρόταση. Γιατί πιο εύκολα αντιλαμβάνεται και πείθεται κανείς για την ανάγκη διεκδίκησης της αύξησης των δαπανών για την Παιδεία όταν μέσα από την οργανωμένη παρέμβαση στο μάθημα αναδεικνύεται ο αναχρονισμός και η διαστρέβλωση που επικρατεί στα εκπαιδευτικά προγράμματα, όταν προβάλλουμε τις κατακτήσεις της επιστήμης και της τεχνικής που δεν περνάνε από το περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Πιο πειστικά και χειροπιαστά αποκαλύπτουμε τη σχέση των προγραμμάτων σπουδών στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ με τις ανάγκες του κεφαλαίου και όχι του λαού, όταν αποκαλύπτουμε ότι π.χ. δεν υπάρχει τίποτα στα προγράμματα σπουδών των οικονομικών σχολών που να βοηθάει στην οικονομική και λογιστική οργάνωση και την πιστωτική υποστήριξη των ΜΜΕ και των παραγωγικών συνεταιρισμών που αποτελεί και την πρότασή μας. Ενώ, αντίθετα, υπάρχουν ένα σωρό οικονομικά και πιστωτικά εργαλεία που βοηθούν στη στήριξη και γιγάντωση των επενδύσεων των ιδιωτικών επιχειρήσεων ακόμη και αυτών που θεωρούνται υψηλού κινδύνου, αρκεί το κεφάλαιο να μυριστεί ότι στο μέλλον μπορεί να έχει «φαΐ». Αντί να διδάσκονται οι φοιτητές της διοίκησης των επιχειρήσεων μαθήματα για την προστασία και τη βελτίωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, διδάσκονται για το πώς με την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων θα πετυχαίνουν τη μέγιστη απόδοση στο δοσμένο χρόνο, ανεξάρτητα από τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό στον παράγοντα άνθρωπο κλπ.

Ετσι με αυτό τον τρόπο θα αφομοιώνουν καλύτερα οι δυνάμεις μας τη μαρξιστική λογική & άποψη πάνω στο αντικείμενό τους θα βαθαίνουν περισσότερο στη θεωρία και κυρίως μπορούν να μεταφέρουν την ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση πάνω στη λογική και στα πραγματικά επιχειρήματα (εκεί που κατά τεκμήριο είμαστε ή μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι), μακριά δηλαδή από ψευτο-διλήμματα και ψευδαισθήσεις, έτσι ώστε να είναι πιο κατανοητές οι ιδέες μας και η πολιτική μας. Με τον τρόπο αυτό «επενδύουμε βαθύτερα» και πιο εύκολα μπορούν να προχωρήσουν και οι συμμαχίες με την εργατική τάξη και τα άλλα κοινωνικά στρώματα, γιατί θα έρχεται συνεχώς στην επιφάνεια, πρακτικά, η ανάγκη για μια παιδεία στην υπηρεσία του λαού και όχι της πλουτοκρατίας. Με τον ίδιο τρόπο οι οργανώσεις των εκπαιδευτικών θα πρέπει να ανεβάζουν καθημερινά τον παιδαγωγικό τους ρόλο και να είναι όλο και πιο έντονα τα αιτήματα για την αναβάθμιση των σπουδών και την αλλαγή του προσανατολισμού τους μαζί με αυτά για τους μισθούς και τα άλλα θεσμικά και οικονομικά τους αιτήματα.

Μια τέτοια στροφή στο περιεχόμενο της δουλιάς μας όμως, απαιτεί το σπάσιμο μιας «κατεστημένης» νοοτροπίας στις δυνάμεις μας από τα πάνω μέχρι τα κάτω. Απαιτεί ριζική αναπροσαρμογή των δεικτών με τους οποίους μετριούνται τα αποτελέσματά της. Δεν μπορεί κάτω από την καθημερινή πίεση για τα τρέχοντα καθήκοντα να μην επιμένουμε στο άνοιγμα της δουλιάς με τον τρόπο που προαναφέρθηκε. Θα πρέπει, λοιπόν, να προσφερθεί βοήθεια σε όλη την κλίμακα της οργάνωσης και θεωρητική και πρακτική, η οποία θα εμπλουτίζεται μέσα από τη δράση των δυνάμεών μας στη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Μια τέτοια βοήθεια μπορεί να ξεκινάει π.χ. από το πώς μια μαθητική ΟΒ θα προετοιμαστεί για να παρέμβει στο μάθημα της ιστορίας, πράγμα που προϋποθέτει νωρίτερα να κάνει το μάθημα, να σχεδιαστεί η παρέμβαση και μετά από αυτήν να συζητηθούν τα αποτελέσματά της και τα περιθώρια βελτίωσης για την επόμενη παρέμβαση κλπ. Μέχρι και την επεξεργασία ειδικών αντιμαθημάτων για συγκεκριμένα κομμάτια μαθημάτων, ή και την ολοκληρωμένη διατύπωση ενός διαφορετικού προγράμματος σπουδών και τους υλικούς και ανθρώπινους πόρους που απαιτούνται για την υλοποίησή τους. Μορφές και τρόποι μπορούν να βρεθούν πάρα πολλοί. Ακόμη περισσότερους μπορεί να αναδείξει η ίδια η ζωή μέσα από την προσπάθεια των δυνάμεών μας. To βασικό είναι να επιμείνουμε στην κατεύθυνση και να είναι ένας από τους βασικούς δείκτες, για να μετράμε το ανέβασμα της ποιότητας της δουλιάς μας. Είναι πολύ σημαντικό να καλλιεργηθεί η αγάπη για τη γνώση, η προσπάθεια για την «ολοκληρωμένη κατάκτηση της αλήθειας». Με τον τρόπο αυτό θα βελτιώνονται οι δυνάμεις μας, θα αποκτούν πειθαρχία, θα μαθαίνουν να υποτάσσουν το μερικό στο συνολικό και αφού θα δρουν σε συγκεκριμένο χώρο θα μαθαίνουν να μετρούν συγκεκριμένα τα αποτελέσματα της δουλιάς τους και τις αδυναμίες τους. Ακόμη ένας τέτοιος γενικός προσανατολισμός στη δράση της οργάνωσης θα εξασφαλίσει πιο εύκολα μια γενικότερη προβολή για τις δυνάμεις μας στον κάθε συγκεκριμένο χώρο, αφού όλοι προσέχουν και επηρεάζονται από αυτούς που κατέχουν τη γνώση και τις «απαντήσεις».

Τέλος και επιγραμματικά (λόγω χώρου) κανείς δεν μπορεί να κερδηθεί σταθερά και μόνιμα με τις δυνάμεις του σοσιαλισμού εάν δεν «αποκατασταθεί» η αίγλη, η αναγκαιότητα και η ρεαλιστικότητα της σοσιαλιστικής προοπτικής στα μυαλά και στις καρδιές των ανθρώπων και ειδικά των νέων. Και εδώ έχουμε πολλά να κάνουμε και κυρίως να απαντήσουμε πειστικά, γιατί(!!) αυτή τη φορά τα πράγματα θα γίνουν αλλιώς και δε θα έχουμε προβλήματα, ανατροπές και απογοητεύσεις.

Ντόγκας Γιώργος

Θεσσαλονίκη

Να ξεθαμπώσει ο ορίζοντας

Πρόβλημα κυρίαρχο, η νόθευση και εκμετάλλευση της Αριστεράς και του σοσιαλισμού. Πρέπει να ξεθαμπώσει ο πολιτικός ορίζοντας της νεολαίας. Αριστεροί και σοσιαλιστές, μόνο όταν λένε τ' όνομά τους χωρίς νοθεία και υποκρισία, αποτελούν φυσικά στηρίγματα περιφρούρησης του ΚΚΕ, πολιτικού κόμματος της εργατικής τάξης και όλων των εκμεταλλευομένων στρωμάτων του λαού. Ολοι μαζί ενωμένοι αγωνίζονται, συγκροτούν και δυναμώνουνε το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό, δημοκρατικό μέτωπο πάλης, που αντιστέκεται, αντεπιτίθεται στις αντιλαϊκές επεξεργασίες, μεθόδους και επιθέσεις των πολιτικών αντιπάλων του. Το ΚΚΕ εκπροσωπεί πολιτικά και υπερασπίζεται σταθερά τα συμφέροντα όλων των οικονομικά αδυνάτων που καταπιέζονται από την αστική άρχουσα τάξη και αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, ανεξάρτητα εάν στις μέχρι σήμερα συνθήκες του καπιταλισμού, η συντριπτική πλειοψηφία δεν εκφράστηκε με ψήφους για λογαριασμό του. Η δικτατορία στην οικονομία, το πνίξιμο έως και αποκλεισμός δημοσιοποίησης από τα ΜΜΕ της φωνής του ΚΚΕ, ακόμα και των Συνεδρίων του, η πολυποίκιλη εκμετάλλευση, τρομοκρατία, τα ψέματα και ο εμπαιγμός, σημειώνονται σαν κύριο καπιταλιστικό θεμέλιωμα αστικής πολιτικής, ανελεύθερης και αντιδημοκρατικής συμπεριφοράς, που δημιουργούν σκηνικό διαμόρφωσης συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων, με αποτέλεσμα από μειοψηφίες να ξεφουντώνουνε νοθευμένες πλειοψηφίες, κάλπικες κυβερνήσεις και αντιλαϊκά νομοθετήματα. Αρχουσα τάξη, κεφαλαιούχοι, εκμεταλλευτές και τα πολιτικά στηρίγματά τους, τα ξέρουνε αυτά. Οι εκμεταλλευόμενοι στο σύνολό τους πότε θα τα μάθουνε για να μην ενισχύουνε και να μην υποτάσσονται στις άδικες και απάνθρωπες πολιτικές της μειοψηφίας των κεφαλαιούχων, που εκπροσωπούν οι αστοί πολιτικοί;

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι έξω και πέρα από τον συσπειρωμένο προοδευτικό κόσμο του Μετώπου, υπάρχουνε και άλλες δυνάμεις που έχουνε στο ενεργητικό τους κατακτήσεις αριστεροσοσιαλιστικές. Ομως κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και το γεγονός ότι, όσον οι κατακτήσεις αυτές θα βρίσκονται έξω και πέραν δεν μπορούνε να αξιοποιηθούν και να γίνουν αποδοτικές προς όφελος της εργατικής τάξης και του λαού, σύμφωνα με τους λόγους της γέννησής τους, τα ιδανικά και τους στόχους τους. Γιατί σφυροκοπούνται και παραμορφώνονται τόσο από τις νοθευμένες αριστεροσοσιαλιστικές πολιτικές, όσο και από τις ανοιχτά υποταγμένες στους ξένους αφέντες, τις οποίες - δεν πρέπει να ξεχνιέται - ότι οι σήμερα νοθευμένες τις αντιπάλευαν την εποχή που απόκτησαν τις κατακτήσεις - και απόκτησαν τις κατακτήσεις ακριβώς επειδή τις αντιπάλευαν - γιατί τότε μάχονταν από τη θέση γνήσιας και αθώας Αριστεράς ΕΑΜικής Αντιφασιστικής, Αντικαπιταλιστικής, Αντιιμπεριαλιστικής. Οτι υπάρχει ακόμα ο ίδιος καπιταλισμός αξιοποιημένος ιμπεριαλιστικά, μονοπωλιακά και φασιστικά, απλώς μασκαρεμένος δημοκρατικά. Οτι ο ολοκληρωτικά στο πλευρό του λαού - και όχι μισό μισό κύριε Αλαβάνε - κατά μέτωπο αγώνας των λαϊκών κινημάτων εναντίον της αφηνιασμένης αμερικανοΝΑΤΟικής Σκύλλας και της πληγωμένης από τις εύστοχες σφαίρες των δημοψηφισμάτων ευρωπαϊκής Χάρυβδης, επενδύει στο ενεργητικό του κάθε νέου μαχόμενου αγωνιστή νέες ισάξιες του παρελθόντος κατακτήσεις, αφού ισάξιες του παρελθόντος δρομολογούνται και οι σημερινές έξωθεν ιμπεριαλιστικές πολιτικές δραστηριότητες. Και απ' ό,τι φαίνεται είναι καλοδεχούμενες των ελληνικών πολιτικών στηριγμάτων τους, με αποτέλεσμα να γίνεται μεγαλύτερο το ενδιαφέρον τους για να λύνονται προβλήματα Ευρωπαίων και ΑμερικανοΝΑΤΟικών μέσα κι έξω στη γειτονική μας περιοχή, απ' ό,τι για την Ελλάδα και το λαό της. Οι πολιτικές του καπιταλισμού δεν εξανθρωπίζονται. Και ο πολιτικός που δε θέλει να γίνεται συνένοχος στα μαρτύρια του ταλαίπωρου λαού, δεν ανέχεται να υπουργεύει στους πολιτικούς χτίστες της όποιας ιμπεριαλιστικής οικοδομής (Μάαστριχτ - ΕΕ κλπ.). Οι καπιταλιστικές ευρωμονοπωλιακές αμερικανοΝΑΤΟικές ιμπεριαλιστικές πολιτικές θέλουνε ανατροπή και ξερίζωμα βαθύ, γιατί τότε και μόνο θα απελευθερωθούν οριστικά και αμετάκλητα, η αιώνια καταπιεζόμενη εργατική τάξη και τα συμμαχικά της στρώματα. Αυτή τη δουλιά θέλει να κάνει το ΑΑΔΜ του λαού, αφού έχει εξασφαλισμένη την ακριβοπροσανατολισμένη πορεία και στόχο. Και επειδή ο στόχος δεν αφορά μόνο του Μετώπου τους μαχητές, επιβάλλεται εκ των πραγμάτων να βρεθούνε στο πλευρό τους αποφασιστικά και αταλάντευτα όλοι ανεξαιρέτως οι έξω και οι πέρα, που νιώθουνε στο πετσί τους την καπιταλιστική εκμετάλλευση, ανεξάρτητα πώς ονομάζονται, εάν στεγάζονται πολιτικά και πού. Δεν μπορεί ακόμα ν' αμφισβητηθεί το γεγονός ότι: Αριστερά, σοσιαλισμός, ΚΚΕ, Πατριωτισμός, Ελευθερία, Ανεξαρτησία, Εθνική υπερηφάνεια, εκμεταλλευόμενος λαός, Αντίσταση και φτώχεια, ειρήνη και Δημοκρατία, πάνε χέρι χέρι μαζί, και οι πιστοί αγωνιστές εκπρόσωποί τους δεν έχουνε άλλη επιλογή από το να μάχονται ενωμένοι κατά μέτωπο, αδιάκοπα και ασυμβίβαστα ενάντια σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους, καταπιέσεις φασιστών, κατακτητών, τυχοδιωκτών, ρατσιστών, μονοπωλίων, ξένων και ντόπιων, νομοθετημάτων αντιλαϊκών, συνταγμάτων ευρωπαϊκών, αμερικανοΝΑΤΟικής νέας τάξης και του καπιταλιστικού συστήματος που τα γεννά, έως ότου η ανθρωπότητα να τα ξεφορτωθεί. Αγώνας μακρύς, σκληρός, με δίκαιος και αναγκαίος, υπερήφανος και ωραίος, τιμητικός και αξέχαστος.

Απόμαχοι αντίπαλοι υψηλά ιστάμενοι πολιτικοί, όταν έχουνε παλιό κομπόδεμα αριστερής αντιστασιακής κατάκτησης - αλλά ναρκωμένοι κάποια περίοδο στο όνομα κάποιας καρέκλας - λίγο πριν κλείσει ο κύκλος της ζωής, τη βγάζουνε από τη νάρκη και καυχώμενοι την υψώνουνε σημαία τους.

Μανούσος Αεράκης

Θέρισσος Ηρακλείου Κρήτης

Οι επαναστάτες δεν ακολουθούν το ρεύμα

Σύντροφοι, χάλασα πολλά χαρτιά για να γράψω αυτό το γράμμα για να μου βγει. Γι' αυτό συχωράτε με για τα λάθη που κάνω.

Πριν από 20 και κάτι χρόνια, σ' ένα σεμινάριο στα Γιάννενα που έκανε το ΓΠ της ΚΝΕ, και ήταν και άλλοι από τις άλλες πόλεις της περιοχής, μάθαμε τα εξής και μου μείνανε μέχρι σήμερα στο μυαλό. Τα λέω όπως έχουν:

Τις μάζες μπορεί κανείς να τις καθοδηγεί μόνο όταν υπολογίζει την πείρα και το επίπεδο της συνείδησής τους, χωρίς ν' αποσπάται από την πραγματικότητα, χωρίς να προτρέχει. Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να βρεθεί στη θλιβερή θέση της πρωτοπορίας που έχασε την επαφή με τις βασικές δυνάμεις, οι οποίες έμειναν πίσω.

Ο υπολογισμός όμως του επιπέδου συνειδητότητας των μαζών δεν έχει τίποτε το κοινό με την προσαρμογή στο επίπεδο αυτό, με την ευθυγράμμιση προς την καθυστέρηση. Οι επαναστάτες μαρξιστές την καταλαβαίνουμε διαφορετικά. Δεν κολυμπάν ακολουθώντας το ρέμα.

Κι ένα άλλο σύντροφοι που τ' έμαθα στο χωριό μου, εκεί στην Ηπειρο, και το λεν ακόμα.

Ο λύκος απ' τα ξεκομμένα τρώει.

Κάντε καλό κράτει σύντροφοι. Δεν είναι η ώρα για να διαλεχτούμε. Καλή αντίσταση, κι επειδή είναι και του καιρού μας. Hasta la victoria, venceremos. Companero.

Γιάννης Βάσσιος

ΚΟΒ Μονάχου



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ