Το κοτόπουλο που τρώγαμε όλο το χρόνο αυτόν το μήνα θα ξεκουραστεί. Οι πάπιες, οι χήνες, οι φραγκόκοτες και τα κοκόρια ετοιμάζονται να θυσιαστούν στην κουζίνα μας και να εμφανιστούν στο τραπέζι μας. Σήμερα θα κάνουμε έναν κόκορα κρασάτο, που θα ζυγίζει ενάμισι κιλό. Θα χρειαστούμε: 120 γραμμάρια μπέικον, 60 γραμμάρια βούτυρο, μια κουταλιά της σούπας λάδι, λίγο αλεύρι, μια σκελίδα σκόρδο, θυμάρι, μαϊντανό ψιλοκομμένο, μισή φιάλη κόκκινο κρασί, 15 μικρά κρεμμυδάκια, 15 μανιτάρια, αλάτι και φρεσκοκομμένο πιπέρι. Προθερμαίνετε το φούρνο στους 180 βαθμούς. Κόβετε τον κόκορα σε έξι κομμάτια και το μπέικον σε μικρά κομματάκια. Σοτάρετε το μπέικον με βούτυρο μέχρι να ροδίσει και όταν ροδίσει αλευρώνετε τα κομμάτια του κόκορα και τα σοτάρετε και αυτά μέχρι να ροδίσουν. Προσθέτετε το σκόρδο λιωμένο και τα αρωματικά, το αλάτι και το φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Προσθέτετε το κρασί και το βάζετε στο φούρνο για μια ώρα μέχρι να γίνει ο κόκορας τρυφερός. Ξεφλουδίζετε τα κρεμμύδια και τα βράζετε για δέκα λεπτά σε νερό με λίγο βούτυρο. Οταν ετοιμαστούν, θα τα σοτάρετε μαζί με τα μανιτάρια και θα τα βάλετε μέσα στην κατσαρόλα μαζί με τον κόκορα. Καλή όρεξη!

Μεγάλη η κούραση που νιώθουμε. Προτιμούμε να μείνουμε στο κρεβάτι μας, αυτά τα Χριστούγεννα μας εξουθένωσαν. Ετσι, θα αφήσουμε να μας ξεναγήσει στο χτες το νέο βιβλίο του Γιάννη Καιροφύλλα «Η Ωραία Νεάπολις και τα παρεξηγημένα Εξάρχεια», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Φιλιππότη». Διαβάζουμε αποσπασματικά:

«Η Νεάπολις υπήρξε κάποτε προάστιο της Αθήνας, σχεδόν αποχωρισμένο από την κύρια μάζα της πόλεως, γι' αυτό άλλωστε είχε και την ονομασία Νεάπολις, όπως λίγο αργότερα ονομάστηκε Νέα Σφαίρα και το μέρος που κατοικήθηκε κοντά στο Μεταξουργείο. Το γεγονός ότι υπήρξε προάστιο συμπεραίνεται και από την ονομασία ενός βασικού δρόμου της περιοχής, η σημερινή οδός Εμμανουήλ Μπενάκη, που τα παλιά χρόνια λεγόταν Προαστίου.

Η συνοικία της Νεαπόλεως, "η σήμερον πυκνότατη και επεκτείνουσα τους πλοκάμους της μέχρι της λεωφόρου Αλεξάνδρας, ήτο είδος του προαστίου, σχεδόν αποχωρισμένον από της κυρίας μάζης της πόλεως εξ ου και η ονομασία Νεάπολις και οδός Προαστίου".

Στα μέσα του 19ου αιώνα, το 1851, όταν άρχισαν να χτίζονται τα πρώτα σπίτια στη Νεάπολη, ο πληθυσμός της Αθήνας ήταν 24.754, σύμφωνα με τα στοιχεία της τότε απογραφής. Ολόκληρος ο Νομός Αττικής είχε 87.962 κατοίκους, η πόλη του Πειραιά 5.247 και όλη η Ελλάδα 998.266.

Ο συνοικισμός που δημιουργήθηκε εκείνα τα πρώτα χρόνια από τους τεχνίτες που δούλευαν στην ανέγερση των Ανακτόρων του Οθωνα (1836-1840), του Πανεπιστημίου (1837-1843), του Οφθαλμιατρείου (1847), στο πρώτο Πολιτικό Νοσοκομείο (1838) και σε πολλά άλλα μεγάλα κτίρια, που χτίστηκαν τα αμέσως επόμενα χρόνια, ονομάστηκε Προάστιο. Ανοίχτηκε μάλιστα τότε μια ευθεία οδός προς αυτό, η οδός Προαστίου, που το 1928, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, μετονομάστηκε σε οδό Εμμανουήλ Μπενάκη.

Η Νεάπολις είχε όριο προς την παλιά πόλη την τότε οδό Βουλεβαρίου, δηλαδή τη σημερινή οδό Ακαδημίας. Τα πρώτα χρόνια, από κει και πάνω προς το λόφο του Στρέφη, τον Λυκαβηττό και δυτικά προς τον Κυκλοβόρο Χείμαρρο, δηλαδή την περιοχή του σημερινού Αρχαιολογικού Μουσείου, δεν υπήρχαν καθόλου σπίτια. Αντίθετα, υπήρχαν πολλά χωράφια με αμπέλια και ελιές. Από το 1850 άρχισαν να χτίζονται τα πρώτα οικήματα και ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής, αφού βρέθηκαν χρήματα από κάποιες εισφορές.

Το Σεπτέμβρη του 1850 γίνονται πάλι δημοτικές εκλογές και όλοι τρίβουν τα μάτια τους από τις πρωτάκουστες επεμβάσεις και παρανομίες. Στον εκλογικό κατάλογο σημειώθηκαν τα ονόματα 900 εκλογέων που δεν είχαν καθόλου παρουσιαστεί.

Η επιδημία της χολέρας, που πρωτοεμφανίστηκε το 1854 στον Πειραιά, ταλαιπώρησε δυστυχώς, όχι μόνο την παλιά Αθήνα, αλλά και τη Νεάπολι. Τα θύματα ήταν παρά πολλά.

Με το πέρασμα του χρόνου η ονομασία Νεάπολις περιορίστηκε μόνο στο βόρειο τμήμα. Το δυτικό πήρε το όνομα Μεταξουργείο από το πρώτο Μεταξουργείο, που ανηγέρθη στην περιοχή της σημερινής πλατείας Μεταξουργείου. Η Νεάπολις περιορίστηκε λοιπόν στις περιοχές που περικλείονταν από την οδό Βουλεβαρίου (Ακαδημίας) μέχρι τη σημερινή λεωφόρο Αλεξάνδρας, περιλαμβάνοντας και τις τοποθεσίες Τσακαγιάννη και Πινακωτά, που βρίσκονταν μεταξύ Λυκαβηττού και Στρέφη. Η περιοχή Τσακαγιάννη ήταν στο τέρμα της οδού Ζωοδόχου Πηγής και στην οδό Ζωναρά και είχε πάρει το όνομά της στα τέλη του 19ου αιώνα από το κατσικάδικο κάποιου Τσακαγιάννη, που υπήρχε εκεί και μάλιστα το εντοπίζουν παλιές περιγραφές στη μεσημβρινή όχθη του Κυκλοβόρου.

Εκείνα τα χρόνια, ανοίχτηκε η οδός Πινακωτών, που το 1898 μετονομάστηκε σε Χαριλάου Τρικούπη, η Ζωοδόχου Πηγής και η Προαστίου, που άρχιζε από την οδό Σταδίου και Αιόλου και έφτανε μέχρι το λόφο του Στρέφη, ενώ μετονομάστηκε σε Εμμ. Μπενάκη το 1928.

... ο Οθων έχει ήδη εξοριστεί. Εχει γίνει βασιλιάς ο Γεώργιος. Στα τέλη του 19ου αιώνα η Νεάπολις έχει καταστεί η κυριωτέρα συνοικία της πρωτεύουσας, η Βάθεια επίσης συνοικίζεται ακατάπαυστα, το Βαθρακονήσι το ίδιο, το Κολωνάκι και όλη η κάτω από τον Λυκαβηττό έρημη έκταση, έχει περιληφθεί στο σχέδιο πόλεως και χρειάστηκε να κατασκευαστεί η πλατεία Κολωνακίου. Για το λόγο αυτό δόθηκαν πολλές αποζημιώσεις σε ιδιοκτήτες οικοπέδων που απαλλοτριώθηκαν.

Επί δημαρχίας Λάμπρου Καλλιφρονά (1895-1899) έγινε προέκταση της οδού Πινακωτών (σημερινή Χαριλάου Τρικούπη) και σκυροστρώθηκαν πολλοί δρόμοι της περιοχής. Η καθαριότητα κι αυτή οργανώθηκε καλύτερα. Τα κάρα που μάζευαν τα σκουπίδια είχαν γίνει 47 και υπήρχαν ισάριθμοι οδοκαθαριστές. Μια βελτίωση σημειώθηκε ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896...

Μεγάλη αλλαγή προς το καλύτερο εμφανίζεται από το 1899, που ο Σπύρος Μερκούρης, άλλοτε διευθυντής του Δημοτικού Νοσοκομείου, γίνεται δήμαρχος. Η Νεάπολις αλλάζει κι αυτή. Η ύδρευση, που είναι ένα πρόβλημα, δέχεται κάποιες ριζικές βελτιώσεις. Το 1901 συγκεκριμένα έγινε εξαγωγή, καθαρισμός και επανατοποθέτηση των σωλήνων σε πολλούς αθηναϊκούς δρόμους και στη Νεάπολι, στις οδούς Μεθώνης, Ιπποκράτους, Τρικούπη, Ναυαρίνου, ενώ νέες διακλαδώσεις και αντικατάσταση σωλήνων με άλλους μεγαλύτερους γίνεται στην Ιπποκράτους και στη Διδότου. Το 1902 τοποθετούνται νέες διακλαδώσεις στις οδούς Σμολένσκι, Σολωμού, Σκουφά και καθαρίζονται σωλήνες στη Δερβενίων και αλλού.

Η συνοικία της Νεαπόλεως που μεγάλωσε και πυκνοκατοικήθηκε αντιμετώπισε, όπως ήταν φυσικό, συγκοινωνιακά προβλήματα. Από το 1880 στην οδό Ιπποκράτους τοποθετείται ο λεγόμενος τότε "Ιπποσιδηρόδρομος", ένα τραμ δηλαδή που το έσερναν δυο ή τέσσερα άλογα. Το αλογοκίνητο αυτό τραμ είχε την αφετηρία του στη Μητρόπολη και τέρμα στη διασταύρωση των οδών Ιπποκράτους και Αραχώβης. Αργότερα τα τραμ έγιναν ηλεκτροκίνητα - μετά το 1908 - και το 1911 μπήκε το τραμ αριθμός 10, που έκανε τη συγκοινωνία Ιπποκράτους - Βοτανικός και το 11 που πήγαινε Ιπποκράτους - Κολοκυνθού...

Είναι βεβαιωμένο ότι, κατά την ανέγερση οικοδομών στην περιοχή της Νεαπόλεως εκείνα τουλάχιστον τα πρώτα δύσκολα χρόνια, που οι ιδιοκτήτες ήθελαν να χτίσουν μια κατοικία και δε διέθεταν πολλά χρήματα, μεγάλο μέρος των υλικών έπαιρναν από τα νταμάρια του λόφου του Στρέφη.

Ο λόφος του Στρέφη λεγόταν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας Πινακωτά. Ηταν η παραφθορά μιας τούρκικης λέξης, τοπωνυμίου του "Μπινέκντασι", που έλεγαν ότι σημαίνει πέτρα ή υψηλός βράχος. Κάποια εποχή ο λόφος αποκτήθηκε από την παλιά οικογένεια Στρέφη. Κατά καιρούς έγιναν πολλά έργα.

Αναφέρεται σε παλιά βιβλία ιστορικά και άλλες πηγές αξιόπιστες, ότι όταν τελείωσαν οι πέτρες από τα νταμάρια του λόφου του Στρέφη, οι εργολάβοι τράβηξαν εις αναζήτηση πέτρας στο μεγάλο λόφο του Λυκαβηττού, που είχε κι αυτός πολλά βράχια. Πολλοί από τους παλιούς κατοίκους της περιοχής έλεγαν ότι η Νεάπολις, αλλά και το Κολωνάκι, χτίστηκαν από πέτρες του Λυκαβηττού. Δυο λόφοι του Λυκαβηττού και του Στρέφη είχαν όσες πέτρες χρειάζονταν».

Τελείωσε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο το 2ο Φεστιβάλ Σοκολάτας «Παυλίδη» στο Κέντρο Ιππασίας στο Γουδί. Και η έκθεση της σοκολατοποιίας, σε συνεργασία με το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, έδωσε την ευκαιρία για μια γλυκιά αναδρομή στην ιστορία της «Τσοκολάτας».

Ορισμένοι ιστορικοί ψάχνουν τα ίχνη της σοκολάτας στην αρχαία Αίγυπτο, ενώ άλλοι τα αναζητούν στην Κεντρική Αμερική, την εποχή που οι Μάγιας και οι Αζτέκοι ανακάλυψαν τα μυστικά του κακαόδεντρου. Οι σπόροι του κακάο, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν το δώρο του ημίθεου βασιλιά των Αζτέκων στους ανθρώπους.

Η παράδοση αυτή απέκτησε και την πλευρά της Ολύμπιας μυθολογίας. Το 1876, το «Γλυκισματοποιείον Σ. Παυλίδη και Συν.» εξέδωσε ένα βιβλιαράκι - που ανατυπώθηκε πρόσφατα - στο οποίο αναφέρει: «Κατά τινα παράδοσιν των Μεξικανών, το Κακάον, εξ ου και τη Τσοκολάτα, θεωρείται παρ' αυτών ότι έχει θείαν καταγωγήν^. διά τούτο και ο Φερδινάνδος Διονύσιος, δικαίως λέγει, εν την περί Κακάου πραγματεία αυτού, ότι η Τσοκολάτα είναι Αμβροσία την οποίαν ημείς ηρπάσαμεν εκ του Ολύμπου του Μεξικού. Ωσαύτως και ο Λιναίος (σ.σ. Σουηδός φυσιοδίφης), έχει μέγα δίκαιον ονομάσας, ενθουσιωδώς, την Τσοκολάταν "τροφήν των θεών, ήτοι θεόβρωμα"».

Ως ρόφημα, τότε, η σοκολάτα ήταν παχιά και άγλυκη, περιείχε καλαμπόκι, βανίλια, γαρίφαλα, ακόμη και κόκκινες καυτερές πιπεριές. Ηταν το αγαπημένο ποτό των βασιλιάδων. Λέγεται πως ο αυτοκράτορας των Αζτέκων, Μοντεζούμα, έπινε 50 κούπες σοκολάτα την ημέρα.

Ο Ισπανός Κορτέζ ήταν ο πρώτος που έκανε εισαγωγή κακάο στην Ευρώπη το 1528. Σύντομα, τη θέση της καυτής πιπεριάς θα πάρει η ζάχαρη και αυτό το γλυκό πλέον μυστικό θα παραμείνει αποκλειστικά στα χέρια των Ισπανών επί ένα σχεδόν αιώνα.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, στην Αγγλία, εμφανίστηκε η πρώτη σοκολάτα σε μορφή πλάκας. Το 1875, είδε το φως η πρώτη σοκολάτα γάλακτος στην Ελβετία.

Στην Ελλάδα παρασκευάστηκε για πρώτη φορά «Τσοκολάτα» το 1852 στο «Γλυκισματοποιείον Παυλίδη», που λειτουργούσε απ' το 1841 στην Αθήνα.

Πόσο θα 'θελα το νέο έτος να με βρει αλλού. Πού; Οπουδήποτε. Μικρές και μεγάλες αποδράσεις ονειρεύομαι, ταξίδια πραγματικά και ονειρικά θέλω να κάνω. Πώς; Με κάθε τρόπο. Ομως, μονάχα ένα ποίημα μπορεί να με παρασύρει σε ελάχιστα δευτερόλεπτα και να με βοηθήσει να δραπετεύσω. Να πάω ψηλά, να αναπνεύσω, να μυρίσω τα άνθη, να ακούσω τα αηδόνια, να δω τον ήλιο από κοντά χωρίς να καώ, να σκαρφαλώσω στη σελήνη, για να αγναντεύσω τη Γη από κει.

Διαβάζω τη νέα συλλογή ποιημάτων της Μόλλης Βότση: «Ταξίδι στ' όνειρο». Και ξαφνικά νιώθω ότι είμαι απελεύθερη, ότι πετώ, ότι ονειρεύομαι, ότι ταξιδεύω. Ελάτε μαζί μου. Ουδέν ταχύτερον του στίχου...

«Πάμε να φύγουμε απ' τον τόπο αυτόν/ που τώρα πια δεν τον αναγνωρίζω/ από το σκοτεινό βασίλειο των μηχανών/ και των κλειστών μοναχικών ανθρώπων/ με τις τσέπες και τις αδειανές καρδιές/ που σέρνονται στη γη με βήμα κουρασμένο/ χωρίς ψυχή/

...των θλιβερών σκιών που δήθεν αγαπούν, ανασαίνουν/ που δήθεν κλαίνε, ονειρεύονται, ερωτεύονται/ που δήθεν ζουν.

Πάμε να φύγουμε απ' την πόλη αυτή/ μακριά απ' τον άχαρο ουρανό το γκρίζο/ σε μια βουνοκορφή να δούμε την ανατολή, να ακούσουμε να τραγουδούν τ' αηδόνια/ και με ηλιαχτίδες, αγριολούλουδα κι αστροφεγγιές να φτιάξουμε τον όμορφο δικό μας κόσμο/ από την αρχή/

Κι άσε τους άλλους χαμηλά μέσα στην πλάνη τους να αργοπεθαίνουν/ και να νομίζουνε πως ζουν, πως ονειρεύονται, πως αγαπούν».