Στο σημερινό τετρασέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» θα διαβάσετε:

• Τις «συστάσεις» του ΟΟΣΑ για νέο φορολογικό μπαράζ σε βάρος των λαϊκών νοικοκυριών
• Ενα αποκαλυπτικό δημοσίευμα για τις συνέπειες από τις νέες κυρώσεις που ετοιμάζουν οι ΗΠΑ σε βάρος της Ρωσίας σε ό,τι αφορά την πώληση φυσικού αερίου στην Ευρώπη
• Εκθεση SIPRI: Στα 632 δισ. δολάρια αυξήθηκαν οι πωλήσεις των 100 μεγαλύτερων βιομηχανιών όπλων

Αυτά τα αντιλαϊκά μέτρα που προτείνει ο ΟΟΣΑ, έρχονται να συνοδεύσουν τις διαπιστώσεις του Οργανισμού ότι η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια και συνεχίζει τη μεταρρυθμιστική ατζέντα της με αρκετά συνεχιζόμενα και σχεδιαζόμενα μέτρα.

Μέτρα που έτσι κι αλλιώς βρίσκονται στην ατζέντα της κυβέρνησης, αφού, όπως δήλωσε χτες και ο πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, στη συνάντηση που είχε με τον γενικό γραμματέα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, Ματίας Κόρμαν, «η έκθεση του ΟΟΣΑ παρουσιάζει τη σημαντική πρόοδο που έχει κάνει η Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνια, αλλά και χρήσιμες προτάσεις για το μέλλον».

Ουσιαστικά, λέει ότι η αντιλαϊκή πολιτική που τσακίζει τα νοικοκυριά έχει αποδώσει καρπούς και πρέπει να συνεχιστεί και να εμπλουτιστεί. Επιπλέον, ο Κυρ. Μητσοτάκης καυχήθηκε για την «υπεραπόδοση» των φόρων, αναφέροντας ότι η χώρα βρίσκεται σε καλό δρόμο για την «εναρμόνιση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο» και «αυξάνει την παραγωγική της δυνατότητα».

Συγκεκριμένα, στην έκθεσή του ο ΟΟΣΑ προτείνει:

- Την αύξηση κάποιων έμμεσων φόρων, όπως ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στον καπνό.

- Τη θέσπιση νέων ειδικών φόρων κατανάλωσης στα τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι. Σημειώνει μάλιστα ότι στην Ελλάδα δεν έχει γίνει αυτό που συμβαίνει ήδη σε χώρες της ΕΕ. Η σύγκλιση λοιπόν με την ΕΕ, στην οποία ομνύουν ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, φέρνει εκτός των άλλων και νέους φόρους.

Τα διάφορα δακρύβρεχτα που αναφέρει ο ΟΟΣΑ στην έκθεσή του περί του ότι «το κόστος από το κάπνισμα και οι διατροφικοί κίνδυνοι στην Ελλάδα είναι ορατοί, αφού το κάπνισμα συνέβαλε στο 22% των θανάτων το 2019, σε σύγκριση με 17% κατά μέσο όρο στην ΕΕ», δεν είναι τίποτα περισσότερο από κάλπικα άλλοθι για να επιβάλουν νέα χαράτσια.

Αλλωστε, οι σύγχρονες διατροφικές συνήθειες και η αύξηση της κατανάλωσης περισσότερου λίπους, ζάχαρης και βλαβερών ουσιών είναι συνυφασμένες με την υποβάθμιση της ποιότητας του φαγητού στα λαϊκά νοικοκυριά σε συνθήκες μεγάλης ακρίβειας.

Επιπλέον, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι στον κλάδο της διατροφής που παράγουν τέτοια προϊόντα, έχουν επενδύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια με τις ευλογίες των ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Και, βέβαια, όποτε προκύπτει κάποιο τεράστιο διατροφικό σκάνδαλο το «θάβουν», όπως η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση (π.χ. σκάνδαλα «Kinder», «Buitoni» και «Lactalis»).

- Στο στόχαστρο του ΟΟΣΑ έχουν μπει και οι φοροαπαλλαγές στους συνταξιούχους, οι προσωπικές και οικογενειακές εκπτώσεις στον φόρο εισοδήματος για ιατρική περίθαλψη και οι φορολογικές απαλλαγές για εισοδήματα από ενοίκιο.

- Μείωση του αφορολόγητου των 10.000 ευρώ, το οποίο, όπως αναφέρει, αντιστοιχεί στο 61% των μέσων ετήσιων μισθολογικών αποδοχών και απαλλάσσει από τον φόρο εισοδήματος τα μισά ελληνικά νοικοκυριά, τα οποία δεν μπορούν ούτως ή άλλως να πληρώσουν, αφού δεν μένει τίποτα στην τσέπη τους!

- Μεταρρύθμιση των επιδομάτων ανεργίας, ώστε να συνδέονται αυτά με τις αποδοχές στο παρελθόν και να αυξηθεί η διάρκειά τους με βάση το ιστορικό καταβολής εισφορών, βελτιώνοντας παράλληλα τα κίνητρα για εργασία. Στην πραγματικότητα, αυτό παραπέμπει σε κατάργηση κάποιων επιδομάτων και μείωση κάποιων άλλων, αφού βάζει όρους για την καταβολή τους.

- Ενοποίηση των διαφόρων προγραμμάτων στήριξης για νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα και απλοποίηση των όρων επιλεξιμότητας, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε συρρίκνωση των όποιων μέτρων ενίσχυσης δίνει η κυβέρνηση.

- Αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης για τη χρηματοδότηση νέων επιδοτήσεων για ηλεκτρικά οχήματα. Ενα πρόσθετο χαράτσι δηλαδή που φέρνει η «πράσινη μετάβαση» και θα καταλήξει σε όφελος των αυτοκινητοβιομηχανιών.

- Η γρήγορη υλοποίηση του one stop shop για επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και η αναθεώρηση των διαδικασιών για περιβαλλοντικές άδειες. Ουσιαστικά πρόκειται για ρυθμίσεις που ευνοούν τους ομίλους της Ενέργειας και απλοποιεί τις αδειοδοτήσεις που ήδη δίνονται με συνοπτικές διαδικασίες.

Ο ΟΟΣΑ σημειώνει για το χρηματοπιστωτικό σύστημα ότι η ανθεκτικότητά του έχει βελτιωθεί σημαντικά από το 2007, με την πιστοληπτική αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών να έχει αντίστοιχα βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια. Αναφέρει ειδικότερα τη μείωση, χάρη στο σχέδιο «Ηρακλής», του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) στο 6,9% τον Ιούνη του 2024 από το υψηλό επίπεδο του 49,1% τον Μάρτη του 2017. Αυτά που χαρακτηρίζει επιτυχίες είναι ακριβώς η δυστυχία που βιώνουν τα χρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά που χάνουν τα σπίτια τους με τους χιλιάδες πλειστηριασμούς που θα ενταθούν το επόμενο διάστημα.

Παρά την κερδοφορία των τραπεζών και τους κεφαλαιακούς δείκτες που έχουν βελτιωθεί, ο ΟΟΣΑ εκφράζει την ανησυχία του γιατί «η ποιότητα των εποπτικών κεφαλαίων των τραπεζών παραμένει χαμηλή, αποδυναμώνοντας τη δυνατότητά τους να απορροφούν ζημιές καθώς τον Ιούνιο του 2024 το 41% των κεφαλαίων αυτών αφορούσαν αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις».

Για το δημόσιο χρέος, τέλος, ο ΟΟΣΑ αναμένει ότι θα μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ και το βασικό του σενάριο προβλέπει ότι θα υποχωρήσει στο 90% το 2060 ή στο 75%, αν η ανάπτυξη είναι ισχυρότερη, για παράδειγμα αν υλοποιηθούν πλήρως οι μεταρρυθμίσεις του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Δηλαδή, εάν συνεχίσουν τα αντιλαϊκά μέτρα που έχουν τσακίσει τον λαό. Τέλος, ο ΟΟΣΑ χαρακτηρίζει την ελληνική οικονομία ισχυρή και προβλέπει ανάπτυξη με ρυθμό 2,2% το 2025 και 2,5% το 2026.

Ο τερματικός LNG στη Ρεβυθούσα

Η εξέλιξη αυτή προσθέτει νέα σημεία τριβής στο εσωτερικό του ευρωατλαντικού άξονα, τη στιγμή μάλιστα που η ρωσική οικονομία φαίνεται να μην επηρεάζεται από τις κυρώσεις, ενώ για την ΕΕ ακριβαίνει διαρκώς η πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές Ενέργειας, μεταξύ άλλων και στο αμερικανικό LNG.

Οι ήδη ανεβασμένες τιμές του φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά αναμένεται να εκτιναχθούν, ενώ τα χειρότερα σενάρια κάνουν λόγο για ελλείψεις που δεν θα μπορέσουν να αναπληρωθούν ακόμα και από φορτία LNG στις ευρωπαϊκές αποθήκες.

Συγκεκριμένα, τον περασμένο μήνα, το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις στην Gazprombank, τον χρηματοδοτικό βραχίωνα του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού της Gazprom, του μοναδικού εξαγωγέα αερίου από αγωγούς της Ρωσίας.

Υπενθυμίζεται πως τον Απρίλη του 2022, ως απάντηση στις τότε κυρώσεις του ευρωατλαντικού μπλοκ μετά το ξέσπασμα του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία, η ρωσική κυβέρνηση είχε υπογράψει διάταγμα με το οποίο αποδεχόταν από τους πελάτες της Gazprom πληρωμές μόνο σε ρούβλια, αποκλειστικά μέσω της Gazprombank για τις αγορές φυσικού αερίου.

Η αβεβαιότητα στα ευρωπαϊκά επιτελεία παραμένει και μετά το χτεσινό διάταγμα του Ρώσου Προέδρου, που αναστέλλει την απόφαση της κυβέρνησης να γίνονται όλες οι πληρωμές μέσω Gazprombank. Κι αυτό επειδή δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα πώς θα γίνονται οι πληρωμές στο εξής και δεν έχει εκδηλωθεί ακόμα η αντίδραση των ΗΠΑ, που δείχνουν αποφασισμένες να «κλείσουν τις κάνουλες» του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Πρόκειται για μία ακόμη κίνηση των ΗΠΑ, του μεγαλύτερου εξαγωγέα φυσικού αερίου στον κόσμο, που αυξάνει τις πιέσεις στη ΝΑΤΟική σύμμαχο της άλλης πλευράς του Ατλαντικού για «απεξάρτηση» από το φθηνότερο ρωσικό φυσικό αέριο.

Θυμίζουμε ότι στις αρχές του χρόνου η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε ανακοινώσει τη διακοπή της ομοσπονδιακής έγκρισης για πολλά εκκρεμή έργα LNG, επικαλούμενη «περιβαλλοντικές ανησυχίες» που προήλθαν από τη μαζική αύξηση των εξαγωγών των ΗΠΑ μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Εξαγωγές LNG ΗΠΑ σε όγκο, τιμές και έσοδα 2010-2024: Παρά το γεγονός ότι ο όγκος εξαγωγών ήταν ο 2ος μεγαλύτερος το 2024, τα έσοδα έχουν μειωθεί

Η απόφαση έχει φτάσει σε ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ, το οποίο διέταξε την αναβολή της εφαρμογής της, ύστερα από αγωγή 16 Πολιτειών υπό την ηγεσία των Ρεπουμπλικανών που υποστήριξαν ότι ήταν παράνομη.

Σύμφωνα με την νυν υπουργό Ενέργειας, Τζένιφερ Γκράνχολμ, το προσχέδιο της έκθεσης σχετικά με τη μελλοντική ζήτηση της αγοράς για εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου και τις πιθανές επιπτώσεις στο κλίμα θα είναι διαθέσιμο μέσα στον Δεκέμβρη και με βάση αυτό θα αποφασιστούν οι περαιτέρω κινήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης.

Στην εξίσωση υπεισέρχεται τώρα η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ, η οποία έχει δεσμευτεί για «άνευ όρων» αδειοδοτήσεις για εξόρυξη, αποθήκευση και εξαγωγή LNG.

Παρά τους ελιγμούς της Ρωσίας, που θέλει να διατηρήσει ανοιχτές τις στρόφιγγες των αγωγών προς την Ευρώπη για οικονομικούς και προπάντων για γεωπολιτικούς λόγους, η απόφαση αυτή της αμερικανικής κυβέρνησης έχει χτυπήσει καμπανάκια, ειδικά σε χώρες της Ευρώπης που συνεχίζουν να στηρίζονται σε εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, όπως η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Σλοβακία, αλλά και η Σερβία, που δεν είναι στην ΕΕ.

Ερχεται μάλιστα σε μια περίοδο που στον ορίζοντα πληθαίνουν οι αβεβαιότητες για την ευρωπαϊκή οικονομία και είναι πιο ορατό το ενδεχόμενο μιας νέας οικονομικής κρίσης.

Στις αρχές του νέου έτους λήγει η σύμβαση διαμετακόμισης ρωσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας, όπως και η διακοπή της προμήθειας φυσικού αερίου στην αυστριακή OMV, ενώ το κάδρο συμπληρώνεται από την αυξημένη ζήτηση φυσικού αερίου και την ταχύτερη του αναμενόμενου κατανάλωση των αποθεματοποιημένων ποσοτήτων στην Ευρώπη.

Ετσι, η ευρωπαϊκή οικονομία ενδέχεται να πληρώσει πολύ ακριβότερα τη διακοπή των ροών από τη Ρωσία. Οι ανησυχίες για τη σταθερότητα προμήθειας φυσικού αερίου εστιάζουν στην περιοχή των Βαλκανίων και στην εναλλακτική του ρωσικού αερίου που λειτουργεί μέχρι και σήμερα μέσω του αγωγού TurkStream.

«Οι νέες αμερικανικές κυρώσεις στη Μόσχα ενδέχεται να ακυρώσουν τον μοναδικό τρόπο που έχουν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές να πληρώσουν για το φυσικό αέριο, να αυξήσουν την αστάθεια στη ρωσική αγορά συναλλάγματος και να ωθήσουν τη Μόσχα πιο κοντά στην τροχιά του Πεκίνου», αναφέρει το διεθνές πρακτορείο ειδήσεων Reuters, επικαλούμενο δηλώσεις Ρώσων οικονομολόγων.

Η κυβέρνηση της Ουκρανίας αποφάσισε να μην ανανεώσει στα τέλη του 2024 το συμβόλαιο με την Gazprom για χρήση των δύο αγωγών από το έδαφός της, από τους οποίους συνεχίζουν να προμηθεύονται φυσικό αέριο χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Το μερίδιο της ουκρανικής διαμετακόμισης στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου της ΕΕ έχει μειωθεί από 11% το 2021 σε περίπου 5% φέτος.

Παράλληλα, οι υπόλοιπες βόρειες διαδρομές του ρωσικού αερίου παραμένουν κλειστές προς την Ευρώπη, όπως ο αγωγός Yamal-Europe μέσω Λευκορωσίας - Πολωνίας και ο Nord Stream στη Βαλτική ο οποίος έχει ανατιναχθεί.

Μπροστά σ' αυτά τα ενδεχόμενα, η ΕΕ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με επιχειρηματικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται στο φυσικό αέριο και εξετάζει το ενδεχόμενο να υποβάλει αίτημα στην αμερικανική κυβέρνηση να μεταφέρει την εφαρμογή των κυρώσεων τον Ιούνη.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, και η ρωσική πλευρά εξετάζει εναλλακτικές, όπως την πρόταση τριών εναλλακτικών τραπεζών που δεν καλύπτονται από τις αμερικανικές κυρώσεις.

Η Τουρκία επιδιώκει απαλλαγή από τις αμερικανικές κυρώσεις, ενώ βρίσκεται σε συνομιλίες με τη ρωσική πλευρά για το μέλλον του ενεργειακού εμπορίου και πληρωμών. Εξαίρεση από τις αμερικανικές κυρώσεις ζήτησε και η Ουγγαρία, η οποία λαμβάνει τα 2/3 του φυσικού τους αερίου από τη Ρωσία, αφότου ο υπουργός Εξωτερικών, Peter Szijjarto, ταξίδεψε στη Μόσχα για συναντήσεις με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, τον Ρώσο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Αλεξάντερ Νόβακ, και μεγάλες ρωσικές ενεργειακές εταιρείες για να συζητήσουν τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Η πλήρης διακοπή των ρωσικών ροών φυσικού αερίου θα σημαίνει έλλειμμα σε ετήσια βάση περίπου 10 bcm μέσω της Ουκρανίας και άλλα 13 bcm που φτάνουν στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω του TurkStream. Σύμφωνα με αναλυτές ωστόσο, η ολική διακοπή της ροής του TurkStream δεν συνιστά το επικρατέστερο σενάριο, λόγω της ανταγωνιστικής τιμής του ρωσικού φυσικού αερίου.

Η Ευρώπη το τελευταίο διάστημα έχει αυξήσει σημαντικά την εξάρτησή της από την spot αγορά του LNG, ιδίως του ρωσικού LNG. Το πρώτο εξάμηνο του έτους, η ΕΕ εισήγαγε σημαντικά περισσότερο φυσικό αέριο από τη Ρωσία σε σύγκριση με τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Euractiv», στο δεύτερο τρίμηνο του 2024, η ΕΕ εισήγαγε 13 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ρωσικού αερίου, φτάνοντας συνολικά τα 26 bcm για φέτος. Την ίδια στιγμή, οι τριμηνιαίες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ μειώθηκαν στα 9,5 bcm, με σύνολο 22 bcm, σύμφωνα με δεδομένα του «Bruegel».

«Οι συνολικές εισαγωγές μειώνονται και το ευέλικτο LNG από τις ΗΠΑ παραγκωνίζεται», σημείωνε μέσα στον χρόνο το «Bruegel» και τόνιζε πως αν και η Νορβηγία παρέμεινε ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της ΕΕ με ροές 21 bcm το δεύτερο τρίμηνο, η Ρωσία είχε εδραιώσει τη θέση της στη δεύτερη θέση. Η ΕΕ δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό αέριο, περιοριζόμενη μέχρι τώρα σε απαγόρευση ανασυσκευασίας του ρωσικού LNG σε ευρωπαϊκά λιμάνια.

Ταυτόχρονα, η Κίνα απορροφά όλο και περισσότερα φορτία LNG και έχει συνάψει τεράστια προθεσμιακά συμβόλαια, με αποτέλεσμα ο παγκόσμιος στόλος μεταφοράς LNG να βρίσκει συχνότερα άγκυρα σε κινεζικά και άλλα λιμάνια της Ασίας.

Παράγοντες της αγοράς εκφράζουν φόβους για μία νέα «ενεργειακή κρίση» στην ΕΕ, καθώς η αισθητή αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου μέσα στο φθινόπωρο για την Ευρώπη έχει ήδη τροφοδοτήσει την άνοδο της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.

Οι τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου στην αγορά της Ολλανδίας έχουν καταγράψει αύξηση 40% από τον Σεπτέμβριο, πάνω από 47 ευρώ/MW, με την Goldman Sachs να προειδοποιεί πως εάν επιβεβαιωθούν μια σειρά από αρνητικές προβλέψεις, τότε οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μπορούσαν να εκτιναχθούν έως και τα 77 ευρώ/MW.

Ταυτόχρονα, τα αποθέματα φυσικού αερίου εξαντλούνται με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2016, πράγμα που υποχρέωσε την ΕΕ να θέσει την προηγούμενη βδομάδα ενδιάμεσους στόχους πλήρωσης των ευρωπαϊκών αποθηκών για τη χειμερινή περίοδο, με πρώτο στόχο τουλάχιστον το 50% για τις αρχές του Φλεβάρη.

Ο καιρός δεν φαίνεται να είναι σύμμαχος, καθώς τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων που συγκεντρώθηκαν από το «Bloomberg», δείχνουν ότι οι θερμοκρασίες από τώρα έως τον Μάρτιο αναμένεται να παραμείνουν ως επί το πλείστον κάτω από τα επίπεδα που παρατηρήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια. Αυτό είναι πιθανό να ωθήσει τη ζήτηση για θέρμανση στο υψηλότερο επίπεδο από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με στοιχεία της Maxar Technologies, πράγμα που εγείρει ανησυχίες για τα τέλη του χειμώνα και την περίοδο ανεφοδιασμού του επόμενου καλοκαιριού.

Οι αμερικανικές κυρώσεις, που θα οδηγήσουν σε πλήρη παύση των εισαγωγών του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών, εφόσον δεν προχωρήσει το σχέδιο για εναλλακτικό «κανάλι» πληρωμών στην Gazprom, θα έχουν αντίκτυπο και στην ελληνική αγορά, καθώς το ρωσικό αέριο έχει καλύψει από τις αρχές του 2024 περίπου το 60% των εισαγωγών.

Στην Ελλάδα, από τον Απρίλιο καταγράφεται μια μείωση των φορτίων LNG και ταυτόχρονη αύξηση της ροής ρωσικού αερίου μέσω του TurkStream, καθώς το δεύτερο παραμένει πιο φτηνό.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ελληνικό σύστημα θα κληθεί μέσα στον χειμώνα να διαχειριστεί μια έλλειψη περίπου 120.000 MW φυσικού αερίου σε ημερήσια βάση, οι οποίες θα πρέπει να αντικατασταθούν με LNG σε τιμές προφανώς πολύ υψηλότερες, όχι μόνο σε σύγκριση με το ρώσικο φυσικό αέριο μέσω αγωγών, αλλά και με τις τωρινές τιμές της spot αγοράς του LNG.

Μάλιστα, σε περίπτωση που όντως επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις και σημειωθεί αύξηση της ζήτησης για μια περίοδο, εκτιμάται πως το έλλειμμα δεν θα μπορεί να καλυφθεί με φορτία LNG. Η αδυναμία αυτή δεν αφορά τη δυναμικότητα των εγκαταστάσεων της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης, αλλά το αν θα υπάρχει η δυνατότητα να βρεθούν διαθέσιμα πλοία και να φτάσουν στην ώρα τους.

Κυβερνητικοί κύκλοι αναφέρουν σε δημοσιεύματα πως εξετάζεται ακόμα το μέτρο της μείωσης της κατανάλωσης σε ενεργοβόρες βιομηχανίες και μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, όπως είχε προβλεφθεί τον χειμώνα, μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, στη Ρεβυθούσα αναμένονται μέσα στον Δεκέμβρη 5 πλοία που θα ξεφορτώσουν LNG, ωστόσο δύο από αυτά θα ξεφορτώσουν ελάχιστες ποσότητες (ούτε 3.000 m3). Ετσι ο μέσος όρος κάλυψης της χωρητικότητας του αποθηκευτικού δυναμικού μέσα στον Δεκέμβρη εκτιμάται πως θα αγγίζει το 50%.

Η όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και ο αντίκτυπός τους στην αγορά Ενέργειας έχει νικητές και χαμένους. Οι επιχειρηματικοί όμιλοι της Ενέργειας, μαζί με τις τιμές, έχουν δει και τα κέρδη τους να εκτοξεύονται όλα αυτά τα χρόνια. Οι εφοπλιστές έχουν ήδη παραδεχτεί πως το πιο σημαντικό τρίπτυχο που οδηγεί στα κέρδη είναι «αναταραχή - αναταραχή - αναταραχή». Οι ναυτιλιακές που μεταφέρουν το LNG έχουν εξασφαλίσει γιγαντιαία συμβόλαια και οι παραγγελίες τους για νέα πλοία σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.

Αλλα τμήματα του κεφαλαίου βρίσκουν με ...ελιγμούς την «άκρη» τους. Για παράδειγμα, ένα από τα δεξαμενόπλοια που θα δέσει αυτόν τον μήνα στη Ρεβυθούσα, αναφέρεται στα κατάστιχα με το όνομα που είχε πριν δυο χρόνια, πριν αλλάξει ιδιοκτήτη. Τώρα, που πλέει με σημαία Μάλτας (και όχι της Νήσου του Μαν), θα ξεφορτώσει LNG - σε Ελλάδα και αλλού - αφότου θα έχει ολοκληρώσει το ταξίδι που δήλωσε, δηλαδή Καρθαγένη - Γιβραλτάρ (λιγότερο από 500 χιλιόμετρα) σε 26 ημέρες (!) διότι στο ενδιάμεσο βρέθηκε στη Βαλτική, στον ρωσικό τερματικό σταθμό LNG Portovaya!

Δεν υπάρχει επίσης αμφιβολία ότι η ακριβότερη Ενέργεια πλήττει την ανταγωνιστικότητα τμημάτων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, που αυξάνουν τις πιέσεις για μεγαλύτερη κρατική στήριξη σε όλα τα επίπεδα. Σε κάθε περίπτωση, το υψηλότερο κόστος Ενέργειας μετακυλίεται στην κατανάλωση με ακριβότερα εμπορεύματα, που σαρακοτρώνε το πενιχρό λαϊκό εισόδημα.

Οι λαοί άλλωστε είναι οι μεγαλύτεροι και μόνιμα χαμένοι των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και των συνεπειών του πολέμου στην καπιταλιστική οικονομία. Τα πανάκριβα τιμολόγια της Ενέργειας και η αύξηση της ενεργειακής φτώχειας, η αύξηση των φόρων στο όνομα της κάλυψης του υψηλότερου ενεργειακού κόστους από κυβέρνηση, δήμους κ.τ.λ., οι αυξήσεις σε όλα τα βασικά αγαθά, είναι επιβεβαίωση ότι οι θυσίες για το κεφάλαιο συνεχίζονται και κλιμακώνονται στον πόλεμο, όπως ακριβώς ο πόλεμος είναι συνέχεια της ίδιας αντιλαϊκής πολιτικής με βίαια μέσα...

Ο πρώτος επίτροπος της ΕΕ για την Αμυνα και το Διάστημα, ένα νέος θεσμός που εντάσσεται στην πολεμική προπαρασκευή του ιμπεριαλιστικού μπλοκ, ο Αντριους Κουμπίλιους, «άνοιξε τα χαρτιά του» κατά τη διάρκεια της ακρόασης για την επικύρωση της υποψηφιότητάς του.

Μιλώντας, στις 6 Νοέμβρη, μια μέρα μετά τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και την εκλογή Τραμπ, ξεκαθάρισε ότι η ΕΕ πρέπει άμεσα να «δράσει», να αυξήσει ραγδαία τα χρήματα - των λαών της Ευρώπης - που δαπανά για στρατιωτικούς σκοπούς, ώστε να «αυτονομηθεί» από τις ΗΠΑ και να προετοιμαστεί για μεγαλύτερες γεωπολιτικές συγκρούσεις.

Μέχρι τώρα οι αυξημένες «αμυντικές» δαπάνες των κρατών - μελών συχνά στρέφονται σε αγορές εκτός Ευρώπης για το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού που χρειάζονται, «στέλνοντας θέσεις εργασίας και επενδύσεις στις ΗΠΑ και στην Ασία».

Από την πλευρά της η Ουάσιγκτον - κάτι που θα ενταθεί επί διοίκησης Τραμπ - εκφράζει επανειλημμένα «απογοήτευση» για τις ανεπαρκείς «αμυντικές» δαπάνες της Ευρώπης και για το ότι η ΕΕ «δεν αγοράζει αρκετά» αμερικανικά όπλα...

Η ΕΕ αναζητεί τρόπους να αυξήσει τη συνεργασία και τον συντονισμό στην παραγωγή όπλων, την ώρα που οι βιομηχανίες όπλων ανταγωνίζονται ποια θα επωφεληθεί περισσότερο από το «παράθυρο ευκαιριών» της πολεμικής οικονομίας.

Ενας «καταιγισμός» εκθέσεων προς την Κομισιόν (έκθεση Ντράγκι, έκθεση Νιινίστο) συνιστούν περισσότερες «συμπράξεις» - αυξημένες δαπάνες, συνεργατικές προμήθειες, περισσότερη κοινή παραγωγή όπλων, κοινή αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού, συλλογικές δαπάνες στην Ερευνα και Ανάπτυξη που να σχετίζονται με την Αμυνα, κ.ά.

Σύμφωνα με μια εκτίμηση του πρώην επιτρόπου της ΕΕ Τ. Μπρετόν, η Ευρώπη πρέπει να δαπανά 100 δισ. ευρώ ετησίως για να εξασφαλίσει «επαρκείς» στρατιωτικές ικανότητες για τις μελλοντικές συγκρούσεις.

Ο Κουμπίλιους τόνισε ότι ο επόμενος 7ετής προϋπολογισμός της ΕΕ, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ στις αρχές του 2028, θα περιλαμβάνει ένα «πρωτοφανές ποσό» για στρατιωτικούς σκοπούς, ίσως και 500 δισ. ευρώ.

Ο επίτροπος Αμυνας διαβεβαίωσε ότι καμία προτεινόμενη δαπάνη δεν θα προσκρούσει στη Συνθήκη της ΕΕ. Φάνηκε να υπονοεί ότι στο μέλλον, όπως και σήμερα, οποιαδήποτε προτεινόμενη «αμυντική» δαπάνη θα μπορούσε να εμπίπτει στη σφαίρα της «βιομηχανικής πολιτικής». Οταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, τον Φλεβάρη του 2022, η ΕΕ διέθεσε κάποια κονδύλια, ως «βιομηχανική πολιτική» και όχι ως αμυντικές δαπάνες, για να προωθήσει την κοινή παραγωγή όπλων και πυρομαχικών από ευρωπαϊκούς ομίλους.

Η Συνθήκη της ΕΕ απαγορεύει δαπάνες προϋπολογισμού της ΕΕ οι οποίες αφορούν «επιχειρήσεις που έχουν στρατιωτικές ή αμυντικές επιπτώσεις». Ωστόσο αυτό εύκολα παρακάμπτεται και βρίσκονται τρόποι να ενισχύονται οι βιομηχανίες όπλων, οι στρατιωτικοί σκοποί των κρατών - μελών κ.ά. Εξάλλου, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προανήγγειλε αλλαγές στη Συνθήκη της ΕΕ κατά τη δεύτερη θητεία της.

Η ενδοαστική διαπάλη αυτήν τη στιγμή στην ΕΕ αφορά στο ποιος θα πληρώσει λιγότερα και θα κερδίσει περισσότερα. Αξιωματούχοι, τραπεζίτες, σύμβουλοι και «think tanks» έχουν υποβάλει περίπου 6 προτάσεις χρηματοδότησης τον τελευταίο χρόνο.

Η ΕΕ σκοπεύει να εκτρέψει μέρος των υφιστάμενων δαπανών της για να αυξηθεί η παραγωγή όπλων. Το 30% του προϋπολογισμού της, τα λεγόμενα Ταμεία Συνοχής - σχεδόν 400 δισ. ευρώ - που διατίθενται συνήθως στα κράτη-μέλη για υποδομές και «πράσινες» επενδύσεις, θα ανακατευθυνθούν για ενίσχυση της παραγωγής όπλων και πυρομαχικών, όπως και προϊόντων «διπλής χρήσης», π.χ. drones.

Μια άλλη πρόταση είναι η ΕΕ να δρομολογήσει ένα νέο, τεράστιο ταμείο κατά το πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης που δημιουργήθηκε το 2021 για τη στήριξη της καπιταλιστικής οικονομίας μετά την πανδημία Covid-19.

Οπως μετέδωσαν χτες οι «Financial Times», το ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας θα μπορούσε να είναι ύψους 500 δισ. ευρώ, αξιοποιώντας τις αγορές ομολόγων με εγγυήσεις από τις συμμετέχουσες χώρες και όχι από την ίδια την ΕΕ. Ετσι θα επιτρέπεται η συμμετοχή και κρατών, όπως η Βρετανία και η Νορβηγία.

Παράλληλα, υπάρχει ακόμη μια δυνατότητα, που ήδη εφαρμόζεται εν μέρει: Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα μπορούσε να χαλαρώσει τις κατευθυντήριες γραμμές που εμποδίζουν τη χορήγηση δανείων για παραγωγή εξοπλισμών.

Για αρχή, ένα νέο αμυντικό ταμείο, αξίας 1,5 δισ. ευρώ, βρίσκεται στα «σκαριά». Μια συμφωνία για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP) είναι πιθανή μέχρι το τέλος του έτους, σύμφωνα με πηγές του «Bloomberg». Οι αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού από χώρες εκτός ΕΕ δεν θα επιτρέπεται να ξεπερνούν το 35%. Η ΕΕ εξετάζει «έργα» που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από κονδύλια EDIP, όπως αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα.

NO SALES MAGS OUT

Ολο και μεγαλύτερο μέρος των προϋπολογισμών των καπιταλιστικών κρατών κατευθύνεται για στρατιωτικούς σκοπούς, ζητώντας παράλληλα από τους λαούς να κάνουν θυσίες και να συμβιβαστούν με την επιδείνωση του βιοτικού τους επιπέδου.

Χρόνο με τον χρόνο τα στοιχεία από τις πωλήσεις και τα κέρδη της παγκόσμιας πολεμικής βιομηχανίας όχι μόνο αποτυπώνουν τις ιμπεριαλιστικές συγκρούσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, αλλά είναι και αποκαλυπτικά για τα ανταγωνιστικά γεωπολιτικά σχέδια σε Ευρώπη, Κεντρική Ασία, Ασία - Ειρηνικό, Αφρική και Αρκτική. Γι' αυτά τα σχέδια για πρώτες ύλες, αγορές, δρόμους μεταφοράς εμπορευμάτων και Ενέργειας τα μονοπώλια και τα καπιταλιστικά κράτη «ακονίζουν τα μαχαίρια τους», ετοιμάζονται να αιματοκυλίσουν κι άλλους λαούς.

Για άλλη μια χρονιά, το 2023 οι πωλήσεις όπλων και στρατιωτικών υπηρεσιών σημείωσαν αύξηση, δείχνει η έκθεση του Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη με έδρα τη Στοκχόλμη (SIPRI).

Οι πωλήσεις των 100 μεγαλύτερων βιομηχανιών όπλων στον κόσμο έφτασαν συνολικά τα 632 δισ. δολάρια πέρυσι, δηλαδή αυξήθηκαν κατά 4,2% σε σχέση με το 2022.

Ενδεικτικό της μεγάλης αύξησης της ζήτησης είναι το γεγονός ότι οι 100 βιομηχανίες όπλων που συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο κατέγραψαν όλες ανεξαιρέτως τζίρο υψηλότερο του 1 δισ. δολαρίων πέρυσι.

«Είχαμε αισθητή αύξηση των πωλήσεων όπλων το 2023 και η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί το 2024», σύμφωνα με τον Λ. Σκαρατζάτο, ερευνητή του SIPRI εξειδικευμένο στις στρατιωτικές δαπάνες και στην παραγωγή όπλων.

Μάλιστα, οι πωλήσεις των 100 μεγαλύτερων ομίλων παγκοσμίως «δεν αντανακλούν ακόμα πλήρως το εύρος της ζήτησης» και «πολλές εταιρείες έχουν αρχίσει εκστρατείες προσλήψεων, κάτι που δείχνει την αισιοδοξία τους για το μέλλον», συμπλήρωσε.

Με άλλα λόγια οι πολεμικές βιομηχανίες προετοιμάζονται για το μέλλον, επεκτείνοντας τις γραμμές παραγωγής τους και προσλαμβάνοντας εργαζόμενους, καθώς βλέπουν τις «συμφέρουσες προοπτικές» για απόδοση των επενδύσεών τους...

Το 2022 οι πωλήσεις είχαν σημειώσει μια «λογιστική» μείωση, λόγω της αδυναμίας των βιομηχανιών όπλων να ανταποκριθούν στην απότομη αύξηση της ζήτησης και να προσαρμόσουν την παραγωγή τους. Εκτοτε όμως πολλοί όμιλοι - με κρατική χρηματοδότηση και μακροπρόθεσμες παραγγελίες εξοπλισμών - μπόρεσαν να δώσουν ώθηση στην παραγωγή τους.

Οι μεγαλύτερες βιομηχανίες όπλων στον κόσμο, οι αμερικανικές, σημείωσαν αύξηση των πωλήσεών τους (+2,5%) το 2023 και συνεχίζουν να καταγράφουν σχεδόν τα μισά έσοδα από τις παγκόσμιες πωλήσεις. 41 εταιρείες των ΗΠΑ συγκαταλέγονται στις 100 μεγαλύτερες στον κόσμο.

Η Ευρώπη, με 27 ομίλους, κατέγραψε οριακή αύξηση πωλήσεων 0,2% την περασμένη χρονιά, κάτι όμως που κρύβει μια διπλή πραγματικότητα: Ευρωπαϊκές βιομηχανίες που κατασκευάζουν περίπλοκα εξοπλιστικά συστήματα εργάζονταν ακόμα για να εκπληρώσουν συμβάσεις της προηγούμενης χρονιάς, κάτι που δεν αντανακλά τις μαζικές παραγγελίες που έλαβαν στο μεταξύ.

Αλλοι ευρωπαϊκοί όμιλοι, αντιθέτως, «είδαν τον τζίρο τους να αυξάνεται πολύ, λόγω της ζήτησης που συνδέεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία», ειδικά της ζήτησης πυρομαχικών για το πυροβολικό, συστημάτων αντιαεροπορικής άμυνας και χερσαίων συστημάτων, τονίζει το SIPRI.

Συγκεκριμένα, όμιλοι σε Γερμανία, Σουηδία, Ουκρανία, Πολωνία, Νορβηγία και Τσεχία κατάφεραν να εκμεταλλευτούν αυτήν τη ζήτηση.

Για παράδειγμα ο γερμανικός όμιλος «Rheinmetall» αύξησε την παραγωγική του ικανότητα πυρομαχικών 155 mm, τα δε έσοδά του ενισχύθηκαν από τις παραδόσεις των αρμάτων «Leopard» και τις νέες παραγγελίες, μεταξύ άλλων μέσω προγραμμάτων «κυκλικής ανταλλαγής», βάσει των οποίων ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν εξοπλισμούς στην Ουκρανία και λαμβάνουν αντικαταστάσεις από «συμμάχους».

Το Ιδρυμα Ατομικών Οπλων του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο σχεδιάζει, κατασκευάζει και συντηρεί πυρηνικές κεφαλές, κατέγραψε τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στα έσοδα (+16%) μεταξύ των βρετανικών εταιρειών στο Top 100, φτάνοντας τα 2,2 δισ. δολάρια.

Τα στοιχεία από τη Ρωσία αντανακλούν - όπως αναμενόταν - την πολεμική οικονομία της χώρας, με τις πωλήσεις των δύο ρωσικών ομίλων που περιλαμβάνονται στην κατάταξη των 100 να καταγράφουν πελώρια αύξηση τζίρου (+40%), κυρίως λόγω της αύξησης των πωλήσεων της κρατικής επιχείρησης «Rostec».

Ειδικότερα, μαχητικά αεροσκάφη, ελικόπτερα, UAV, άρματα μάχης, πυρομαχικά και πύραυλοι πιστεύεται ότι έχουν παραχθεί σε μεγαλύτερο αριθμό, αναφέρει η έκθεση.

Στη Μέση Ανατολή, 3 όμιλοι του Ισραήλ κατέγραψαν τζίρο - ρεκόρ 13,6 δισ. δολαρίων (+15%).

Στην Τουρκία, 3 βιομηχανίες - ιδίως η κατασκευάστρια drones «Baykar» - αύξησαν αλματωδώς τις πωλήσεις τους (+24%), εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και της αύξησης των στρατιωτικών δαπανών.

Η γενική τάση προς ενίσχυση των στρατιωτικών εξοπλισμών στην Ασία εκδηλώνεται και με το στοιχείο ότι 23 εταιρείες στο Top 100 με έδρα την Ασία και την Ωκεανία κατέγραψαν αύξηση εσόδων από όπλα 5,7% σε ετήσια βάση, φτάνοντας τα 136 δισ. δολάρια.

Ειδικότερα, οι 4 εταιρείες όπλων με έδρα τη Νότια Κορέα κατέγραψαν συνδυασμένη αύξηση 39%, φτάνοντας τα 11 δισ. δολάρια, και 5 εταιρείες στην Ιαπωνία αύξηση 35%, στα 10 δισ. δολάρια. «Η απότομη αύξηση των πωλήσεων όπλων σε Νότια Κορέα και Ιαπωνία αντικατοπτρίζει τη μεγαλύτερη εικόνα της στρατιωτικής συσσώρευσης στην περιοχή», αναφέρει η έκθεση.

Οι βιομηχανίες της Νότιας Κορέας προσπαθούν επίσης να επεκτείνουν το μερίδιό τους στην παγκόσμια αγορά όπλων, συμπεριλαμβανομένης της ζήτησης στην Ευρώπη η οποία σχετίζεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Στην Κίνα, 9 μεγάλες βιομηχανίες σημειώνουν μικρή αύξηση (+0,7%), εν μέσω επιβράδυνσης των ρυθμών αύξησης του ΑΕΠ. Τα συνολικά τους έσοδα από όπλα το 2023 έφτασαν τα 103 δισ. δολάρια.

Η NCSIST, η μόνη εταιρεία στο Top 100 με έδρα την Ταϊβάν, κατέγραψε αύξηση 27% στα έσοδα από όπλα, στα 3,2 δισ. δολάρια.

Στην Ινδία, τα έσοδα 3 ομίλων αυξήθηκαν κατά 5,8% στα 6,7 δισ. δολάρια.