Στα οικονομικά και θεσμικά ζητήματα αναμένεται να σταθεί το συνέδριο, σύμφωνα με την εισήγηση του προέδρου της ΚΕΔΚΕ, Π. Κουκουλόπουλου που παρουσιάστηκε σε τέσσερις, όλες κι όλες, περιφερειακές συσκέψεις που προηγήθηκαν κι ήταν ο μόνος «διάλογος» που έγινε σε επίπεδο Αυτοδιοίκησης τουλάχιστον. Η εισήγηση αποτυπώνει καθαρά τη βούληση της ΚΕΔΚΕ να σύρεται πίσω από τις κυβερνητικές κατευθύνσεις, οι οποίες θα ανακοινωθούν στο συνέδριο από την υπουργό Εσωτερικών.

Αυτές αφορούν το δραστικό περιορισμό της οικονομικής επιχορήγησης των δήμων, την προώθηση των μητροπολιτικών λειτουργιών και των διαδημοτικών συνεργασιών και τη λεγόμενη Χάρτα της Αυτοδιοίκησης του 21ου αιώνα, που απεικονίζει το νέο ρόλο του θεσμού. Απαντήσεις θα κληθεί να δώσει η υπουργός και στο ζήτημα της εκλογής του δημάρχου από το δημοτικό συμβούλιο - σχεδιασμοί που διέρρευσαν από το γραφείο του υφυπουργού Εσωτερικών και αρνήθηκε στη συνέχεια η ίδια.

Πάντως ο νέος αυτός ρόλος θέλει την ΤΑ συνένοχο στις κυβερνητικές αντιλαϊκές επιλογές και επιτυγχάνεται με την αποδυνάμωσή της από τη μία από πόρους και την... εξύψωση της συμβολής της στον «ύψιστο εθνικό στόχο για μια ισχυρή Ελλάδα». (Βέβαια δεν απαντάται το ερώτημα, ισχυρή Ελλάδα για ποιους;).

Η ΤΑ αποδυναμώνεται κατ' αρχήν με τον περιορισμό των ΚΑΠ που εισπράττει. Η κυβέρνηση κάνει σαφές πως οι δήμοι πρέπει να λειτουργήσουν επιβάλλοντας ίδιους πόρους (κάτι σαν επιχειρήσεις οι οποίες πληρώνονται για κάθε τι που παρέχουν) και αξιοποιώντας τη δημοτική έκταση ή τη συνεργασία με το ιδιωτικό κεφάλαιο. «Η ενίσχυση των ίδιων πόρων της ΤΑ είναι άρρηκτα δεμένη με την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείρισή της», δηλώνει το υπουργείο. Αυτές οι επιλογές αποψιλώνουν την ΤΑ από το κοινωνικό της περιεχόμενο και μάλιστα επιβάλλονται με δείκτες αποδοτικότητας. Οσοι δε λειτουργούν κατ' αυτόν τον τρόπο, θα λαμβάνουν και λιγότερους ΚΑΠ, προβλέπουν οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί.

Ταυτόχρονα η κυβέρνηση έχει φροντίσει να δημιουργήσει τους κατάλληλους μηχανισμούς ελέγχου ώστε η ΤΑ να λειτουργήσει σύμφωνα με τις επιλογές της, ανάγοντας το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας σε απόλυτο άρχοντα. Χαρακτηριστικό είναι πως με πρόσφατο νόμο καταργείται η δυνατότητα των δήμων να προσβάλλουν αποφάσεις της Περιφέρειας, οι οποίες θεωρούνται τελεσίδικες.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, που είναι πιθανόν να καλυφθεί από κάποιο πυροτέχνημα - δεν αποκλείεται η υπουργός να ανακοινώσει στην Κω πως μοιράζει κάποια χρήματα (80 δισ. δραχμές) από τις παρακρατήσεις στο φόρο εισοδήματος προηγουμένων ετών που δικαιούνται οι δήμοι - η ΚΕΔΚΕ, διά του προέδρου της «βλέπει» μόνο μεγάλα βήματα. Ασχετα αν επαναφέρει ως μελλοντικές ενέργειες, αποφάσεις που έχουν παρθεί από προηγούμενα συνέδρια.

Πάντως και σ' αυτό το συνέδριο, έντονη αναμένεται η παρουσία των «καποδιστριακών» δήμων και κοινοτήτων, αφού τα προβλήματα που υποτίθεται πως θα έλυνε, έγιναν περισσότερα.

Πριν ακόμα ξεκινήσει το συνέδριο υπάρχει ένα δεδομένο που καθιστά αναξιόπιστη την πρακτική σημασία των όποιων αποφάσεών του, τουλάχιστον ως προς την ωφελιμότητά τους για τους δημότες. Αυτό έχει να κάνει με τη μη υλοποίησή τους. Το προεδρείο της ΚΕΔΚΕ έχει εξαντλήσει τη... διεκδικητικότητά του σε επαφές με την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, άντε και σε επιμέρους παρατηρήσεις επί των κατευθύνσεων που η τελευταία χαράζει.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ορισμένες αποφάσεις του προηγούμενου ετήσιου συνεδρίου στη Ρόδο, οι οποίες όχι μόνο δεν υλοποιήθηκαν, αλλά δρομολογήθηκε το ακριβώς αντίθετό τους. Συγκεκριμένα, το συνέδριο αποφάσισε:

• Την άμεση εφαρμογή του άρθρου 13 του Ειδικού Προγράμματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΠΤΑ) - τη συγκέντρωση σε αυτό των κονδυλίων του υπουργείου για τη στήριξη του «Καποδίστρια». Μέχρι τώρα μόνο οι δήμοι έχουν συνεισφέρει 242 δισ. δραχμές.
• Την απόδοση των μη αποδοθέντων παρακρατηθέντων πόρων - από το '90 μέχρι σήμερα έχουν παρακρατηθεί από τους δήμους 1,2 τρισ. δραχμές. Η απάντηση, πρόσφατα, της υπουργού, ήταν «ξεχάστε τα».
• Τη συμμετοχή της ΤΑ στον προγραμματισμό και υλοποίηση του Γ' ΚΠΣ. Η συζήτηση για τα έργα έχει ήδη ξεκινήσει και η ΤΑ - κατά την ΚΕΔΚΕ - πρέπει τώρα να πιέσει για να έχει γνώμη...
• Την αύξηση από 20 σε 25% του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων που εισπράττει η ΤΑ. Οχι μόνο δεν υπήρξε αύξηση, αλλά αντίθετα έχουμε μείωση στο ποσοστό που εισπράττει η ΤΑ από τα τέλη κυκλοφορίας (από 50 σε 35%). Η απόφαση αφορούσε υποτίθεται μόνο το '97, θα συνεχιστεί όμως και το 2001.

Το άλλο δεδομένο του συνεδρίου είναι, αφ' ενός, η σύνθεση των μελών του, αφού δεν επιτυγχάνεται η μέγιστη αντιπροσώπευση όλων των απόψεων και κατ' επέκταση των δημοτών και, αφ' ετέρου, η διαδικασία διεξαγωγής του. Εγκαιρα ο δημοτικός σύμβουλος Ταύρου Π. Βακαλόπουλος είχε στείλει επιστολή στο προεδρείο της ΚΕΔΚΕ, ζητώντας να διαμορφώσει συγκεκριμένη εισήγηση, η οποία θα αποσταλεί στα Δημοτικά Συμβούλια για την ενημέρωσή τους και την έκφραση γνώμης. Στόχος, όπως τόνιζε, «η μαζική συμμετοχή των εκπροσώπων της ΤΑ, ώστε οι αποφάσεις να είναι πλησιέστερα στις πραγματικές ανάγκες και προσδοκίες των ανθρώπων της ΤΑ και των δημοτών».

Κάτι τέτοιο δεν έγινε, προκαλώντας την αντίδραση της ΤΕΔΚΝΑ, η οποία ζήτησε το συνέδριο να γίνει την ερχόμενη Ανοιξη ώστε να υπάρξει προετοιμασία και αυτό της Κω να ασχοληθεί μόνο με την κατανομή των ΚΑΠ για το 2001.