Το ιδεολογικό, οργανωτικό και οικονομικό στίγμα της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας» παρουσίασε χτες στο Ζάππειο ο υπουργός Πολιτισμού Ευ. Βενιζέλος, παρουσία της προέδρου της «Αθήνας 2004», Γιάννας Αγγελοπούλου, και περιστοιχισμένος από τα περισσότερα μέλη του ΔΣ της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας», της ανώνυμης εταιρίας του ΥΠΠΟ που έχει αναλάβει τη διοργάνωση του θεσμού.

Η παρουσίαση των γενικών αρχών και των θεματικών αξόνων της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας» έγινε 23 μέρες μετά την τυπική έναρξή της, κάτι που θέτει ένα σοβαρό ζήτημα για το ίδιο το περιεχόμενο της διοργάνωσης. Ο υπουργός επανέλαβε και χτες πως είναι αδύνατο να υπάρξουν προτάσεις για εκδηλώσεις, χωρίς να ανακοινωθεί ο θεματικός και ιδεολογικός «μπούσουλας» της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας» και το γεγονός ότι αυτό γίνεται ενώ έχει αρχίσει τυπικά η διοργάνωση, αποδεικνύει πως το περιεχόμενό της δεν έγινε αντικείμενο ανοιχτού διαλόγου με το σύνολο των πολιτιστικών δυνάμεων του τόπου.

Το «μεγάλο μήνυμα»...

Κατά το ΥΠΠΟ, η «Πολιτιστική Ολυμπιάδα» για την Ελλάδα «δεν είναι ένα συμπλήρωμα της Ολυμπιακής προετοιμασίας της, αλλά η ίδια η ουσία της», ενώ ο στόχος είναι να αναδειχτούν οι «καλύτερες» και «γνησιότερες» όψεις της χώρας, κινητοποιώντας «όλες τις πολιτιστικές (έντεχνες και λαϊκές) δυνάμεις του τόπου», «όλους τους δημιουργούς και όλους τους φορείς του πολιτιστικού εθελοντισμού, της ερασιτεχνικής δημιουργίας και του λαϊκού πολιτισμού». Δεν είναι ένα ακόμη φεστιβάλ, μια ευκαιρία τουριστικής προβολής ή «επικοινωνιακό τέχνασμα». Είναι «ένας διεθνής θεσμός, ένα μεγάλο μήνυμα, ένας στίβος δημιουργίας, μια γέφυρα ειρήνης και συμφιλίωσης των λαών του κόσμου».

Τα παραπάνω υπόκεινται στα τέσσερα βασικά μηνύματα της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας», που είναι «η ειρήνη, η κοινωνική συνοχή, η σύνδεση της παράδοσης με τη νεωτερικότητα και της τελευταίας με τη "μετανεωτερικότητα" και η "κοινωνία της πληροφορίας"». Βασική ιδέα είναι η «οικουμενικότητα του πολιτισμού», ενώ το κεντρικό σύνθημα είναι «Για έναν πολιτισμό των πολιτισμών». Τα δε στοιχεία που τη διέπουν, είναι «ο χρόνος, ο τόπος και ο λόγος».

Το ίδιο το ΥΠΠΟ παραδέχεται πως όταν μιλάει για «πολιτισμό γέφυρα ειρήνης» εννοεί πως «ο πολιτισμός δεν μπορεί παρά να είναι σε παγκόσμιο επίπεδο πολιτισμός της ειρήνης και σε τοπικό επίπεδο πολιτισμός της κοινωνικής συνοχής». Δηλαδή της κοινωνικής και ταξικής «ειρήνης», που ονειρεύονται τα μονοπώλια και που αναμασούν ως ιδεολόγημα οι κυβερνήσεις τους, άρα, κατά συνέπεια, μιας «παγκόσμιας ειρήνης» υπό τη σκέπη της νέας τάξης του ιμπεριαλισμού.

Για το ΥΠΠΟ, ο πολιτισμός δεν είναι το αποτέλεσμα της εργασίας του ανθρώπου - σκέψη «επικίνδυνη», αφού μπορεί να κάνει τον εργάτη να διεκδικήσει το αποτέλεσμα της εργασίας του - αλλά είναι «ένα διαρκές μεταίχμιο», μια «διαρκής μετάβαση και υπέρβαση»! Αλλωστε, ο στόχος να γίνει η «Πολιτιστική Ολυμπιάδα» «ένας θεματοφύλακας των ιδεωδών της ειρήνης, της άμιλλας, της δημιουργίας, της οικουμενικότητας του ανθρώπου» επιδιώκεται - όπως σαφώς αναφέρεται - μέσω της «στενής συνεργασίας» με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (και συνεπώς τα μονοπώλια - χορηγούς της), την «Αθήνα 2004» (που με βάση το συμβόλαιο ανάληψης των Ολυμπιακών Αγώνων είναι το «μακρύ χέρι» της ΔΟΕ), τον ΟΗΕ (δηλαδή το «μαγαζί» των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ) και την ΟΥΝΕΣΚΟ (η οποία εσχάτως φέρνει σε «επαφή» το κεφάλαιο με τον πολιτιστικό πλούτο των πρώην σοσιαλιστικών χωρών).

Αποτελεί λοιπόν συγκεκριμένη επιλογή του κεφαλαίου και της κυβέρνησης η «αποστείρωση» του θεσμού από τον λαϊκό πολιτισμό, που εξ ορισμού αμφισβητεί όλα τα παραπάνω, ενώ η «Πολιτιστική Ολυμπιάδα» θα αποτελέσει ένα ακόμη πεδίο ιδεολογικής χειραγώγησης και κερδοφορίας εκ μέρους των πολυεθνικών, αλλά και του ντόπιου κεφαλαίου που λυμαίνεται την πολιτιστική ζωή του τόπου.

Το «καλάθι»...

Ο στόχος είναι να γίνουν εκδηλώσεις στην Ελλάδα και σε κάθε χώρα που συμμετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι οποίες θα περνούν τους παραπάνω σχεδιασμούς. Οι εκδηλώσεις αυτές πρέπει να είναι και «πιασάρικες» για τα ΜΜΕ («μεταδόσιμες» κατά τα «εκσυγχρονιστικά» ελληνικά του ΥΠΠΟ) και για να γίνει αυτό, υπάρχει ακόμη και πρόταση του Διεθνούς Ιδρύματος της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας» να δίνονται στις εκδηλώσεις αυτές και βραβεία με το όνομα «Κόττινος», τα οποία προτείνονται να επέχουν τη θέση ολυμπιακού μεταλλείου. Παρεμπιπτόντως να πούμε πως το εν λόγω ίδρυμα αποτελεί μια «πρωτοβουλία» του 1998 και συμμετέχουν καλλιτέχνες και πολιτικοί από όλο τον κόσμο.

Η πλειοψηφία των εκδηλώσεων της «Πολιτιστικής Ολυμπιάδας» είναι διεθνείς και εγχώριες διοργανώσεις που θα γίνονταν έτσι κι αλλιώς και που απλώς «εντάσσονται» στην «Πολιτιστική Ολυμπιάδα». Οπως το «Ετος Σωκράτη» του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2001 και η Εκθεση Βιβλίου στη Φραγκφούρτη, όπου η Ελλάδα θα είναι για φέτος η τιμώμενη χώρα. Το ίδιο συμβαίνει και στα εικαστικά, όπου στην «Πολιτιστική Ολυμπιάδα» εντάσσονται εκθέσεις όπως οι «Ωρες Βυζαντίου»,«Υπό το φως του Απόλλωνα»,«Από την πέτρα στον σκληρό δίσκο», «Οι χιλιετίες του πολιτισμού» και «Το ανθρώπινο σώμα: 4000+2004 χρόνια τέχνης». Αναλόγως εντάσσεται η Θεατρική Ολυμπιάδα, το Ελληνικό Φεστιβάλ και το Φεστιβάλ Επιδαύρου, ακόμη και η Μαθηματική Ολυμπιάδα...

Κατά τ' άλλα, ο Μ. Θεοδωράκης ετοιμάζει την όπερα «Λυσιστράτη» και η «Ορχήστρα των Χρωμάτων» την «Οπερα της Γης», μια διεθνή συμπαραγωγή που θα στηθεί πάνω στην υποδομή του ήδη υπάρχοντος διαγωνισμού «Δημήτρης Μητρόπουλος». Ο δε «λαϊκός πολιτισμός» θα «εκπροσωπηθεί» στην «Πολιτιστική Ολυμπιάδα»... αν και εφόσον ο Ευ. Βενιζέλος καταφέρει να διοργανωθεί το 2004 στην Ελλάδα η «Folkloriade», ένα διεθνές συμβούλιο των φεστιβάλ φολκλόρ.

Επίσης προγραμματίζονται τέσσερα διεθνή συνέδρια στην Αρχαία Ολυμπία, στους Δελφούς, στη Θεσσαλονίκη (Πέλλα, Βεργίνα, Δίον) και στην Κω, αρχής γενομένης το ερχόμενο καλοκαίρι με την Αρχαία Ολυμπία, όπου θα μαζευτούν πολιτικοί, νομπελίστες και διανοούμενοι για να συντάξουν τη «Διακήρυξη της Αρχαίας Ολυμπίας για τον Πολιτισμό». Τα θέματα που θα επεξεργαστούν αυτά τα συνέδρια είναι ενδεικτικά των σχεδιασμών της αστικής τάξης για τα επόμενα χρόνια, αφού θα ασχοληθούν με τον «Πολιτισμό ανάμεσα στην οικουμενικότητα και την παγκοσμιοποίηση - πολιτιστική αυθεντικότητα και πολιτιστική ομοιομορφία στον 21ο αιώνα», «Ο πολιτισμός στον κυβερνοχώρο/ ο πολιτισμός του κυβερνοχώρου», «Πολιτισμός και εργασία - η σύγκρουση ανάμεσα στην εργασία και τον ελεύθερο χρόνο», «Η αίσθηση του χρόνου: ιστορία και πολιτισμός στην αυγή του 21ού αιώνα».

Η «ελληνική συμμετοχή» (σ.σ. έτσι αναφέρεται στο επίσημο κείμενο του ΥΠΠΟ) στην «Πολιτιστική Ολυμπιάδα» θα γίνει μέσω της «Επικράτειας Πολιτισμού», ενός οργανωτικού σχήματος στο οποίο συμμετέχουν όλοι οι κρατικοί, εποπτευόμενοι και ιδιωτικοί πολιτιστικοί φορείς και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρισμένοι σε 11 θεματικά δίκτυα. Ισως, η επιδίωξη της κυβέρνησης να οργανώσει μια «εγχώρια» «Πολιτιστική Ολυμπιάδα», μέσω της «Επικράτειας Πολιτισμού», να είναι και μια «ασφαλιστική δικλείδα» για την εξυπηρέτηση του ντόπιου κεφαλαίου, που έχασε το παιχνίδι από τα μονοπώλια της ΔΟΕ και, συνεπώς, την ισχυροποίηση της πολιτικής της θέσης στον οικονομικό ανταγωνισμό πάνω από το πτώμα του «ολυμπιακού ιδεώδους»...

Σχεδόν σίγουρο θα πρέπει να θεωρείται ότι το κόστος διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων θα πρέπει να ξεπεράσει κατά πολύ τις αρχικές εκτιμήσεις. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από χτεσινές δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ.Παπαντωνίου, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με την πρόεδρο της «Αθήνα 2004» Γ.Αγγελοπούλου, με αφορμή την υπογραφή του «Μνημονίου Συναντίληψης και Συνεργασίας».

Ο Γ. Παπαντωνίου ζήτησε να μην αντιμετωπίζεται το θέμα με «στενά ταμειακή αντίληψη». Πρόκειται ουσιαστικά για δημόσια ομολογία, με έμμεσο βέβαια τρόπο, ότι το κόστος των έργων (λόγος γίνεται μόνο για τις υλικές υποδομές) θα υπερβεί τα 1,9 τρισ. δραχμές που είχε αναφέρει η κυβέρνηση το περασμένο καλοκαίρι. Σε περίπτωση που δημιουργηθεί «μαύρη τρύπα» στον προϋπολογισμό των Ολυμπιακών Αγώνων, κάτι που αποκτά στοιχεία βεβαιότητας, τις συνέπειες θα κληθεί να τις πληρώσει ο ελληνικός λαός, από τον οποίο θα ζητηθούν και νέες, επιπρόσθετες θυσίες είτε μέσω αύξησης της φορολογίας, είτε μέσω περικοπής δαπανών. Εξωραΐζοντας την όλη κατάσταση, ο Γ. Παπαντωνίου ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση θα κάνει κάθε δυνατή προσπάθεια για τον περιορισμό του κόστους των αγώνων και τη μεγιστοποίηση των ωφελειών, ενώ στα «θετικά» θα πρέπει να προσμετρηθούν και άλλοι παράγοντες, όπως η τουριστική προβολή της χώρας, η προβολή της αθλητικής ιδέας κλπ. Δηλαδή η κυβέρνηση αρχίζει να καλλιεργεί την ιδέα για ελλειμματικό προϋπολογισμό των Ολυμπιακών Αγώνων...

Ο Γ. Παπαντωνίου ανέφερε ακόμη ότι «το Ελληνικό Δημόσιο έχει εκπληρώσει τις οικονομικές του υποχρεώσεις προς την "Αθήνα 2004" για τα έτη 1998, 1999 και 2000». Μέχρι τώρα έχει δώσει από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ποσό 15 δισ. δρχ. (για τα έτη '98 και '99). Συνολικά προβλέπεται να καταβληθεί από το δημόσιο μέχρι το 2004 ποσό 235 εκατ. δολαρίων (85 δισ. δρχ. με σημερινή ισοτιμία δολαρίου - δραχμής), το οποίο προβλεπόταν να αντληθεί από τα έσοδα του Ολυμπιακού Βιντεολόττο. Επειδή όμως ακυρώθηκε η λειτουργία του παιχνιδιού, το ποσό αυτό θα αντληθεί από τα έσοδα της μετοχοποίησης του 49% του ΟΠΑΠ. Πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι τις επόμενες μέρες θα δοθούν στην «Αθήνα 2004» περίπου 12 δισ. δρχ. ως δόση για το 2000.

Χειροπόδαρα δένει το υπουργείο Οικονομικών η «Αθήνα 2004», μέσω του κοινού μνημονίου που υπογράφηκε από τον Γ. Παπαντωνίου και την Γ. Δασκαλάκη. Περιγράφει θέματα φορολογικών και τελωνειακών ατελειών, το ρόλο του ΣΔΟΕ κλπ. και περιέχει άρθρα που παραπέμπουν σε αποικιοκρατικές συμβάσεις. Ετσι στο άρθρο 6 περί οριστικής σύμβασης, αναφέρονται τα ακόλουθα: «Προς το σκοπό της κάλυψης των υποχρεώσεων της "Αθήνα 2004" απέναντι στη ΔΟΕ, στην οριστική σύμβαση θα προβλέπεται πως σε κάθε περίπτωση, η "Αθήνα 2004" θα έχει δικαίωμα διαρκούς ενημέρωσης από το υπουργείο για την πορεία υλοποίησης της μεταξύ τους σύμβασης, καθώς και το δικαίωμα να προβαίνει κατά την κρίση της σε παρατηρήσεις και υποδείξεις». Στο άρθρο 7 περί εγγυήσεων, αναφέρεται ότι «σε περίπτωση όπου διαπιστώνεται κίνδυνος υπέρβασης του χρονοδιαγράμματος του άρθρου 5 (πρόκειται για την κατάρτιση και υποβολή του επιχειρησιακού σχεδίου και της οριστικής σύμβασης) η μη προσήκουσα συνεργασία των δύο μερών ή άλλος λόγος που δικαιολογεί τη διευθέτηση αυτού ενώπιον της ΔΕΣΟΠ, η "Αθήνα 2004" ή το υπουργείο δύναται να φέρει εισηγήσεις για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων».

Συγκεκριμένα, το μνημόνιο προβλέπει:

• Συνεργασία σε θέματα φορολογίας, φορολογικών ρυθμίσεων, εφαρμογής του νόμου 2833/2000 για ΦΠΑ, ειδικής φορολογικής αντιμετώπισης των χορηγιών, διμερών συμβάσεων περί απαλλαγής διπλής φορολογίας.
• Συνεργασία για θέματα τελωνειακής διοίκησης όπως: Διευκόλυνση της διακίνησης επιβατών, διαδικασία προσωρινής εισαγωγής ειδών και εμπορευμάτων, έλεγχοι και διευκολύνσεις αεροσκαφών και πλοίων, πωλήσεις αδασμολόγητων ειδών, εφοδιασμός πλοίων και αεροσκαφών, έλεγχοι απαγορευμένων ουσιών κ.ά.
• Συνεργασία για την ανάπτυξη και διαχείριση του νομισματικού προγράμματος (έκδοση νομισμάτων με Ολυμπιακά θέματα και λογότυπα).

Για το σκοπό αυτό πρόκειται να συνταχθεί και να υπογραφεί από κοινού επιχειρησιακό σχέδιο και κατάρτιση οριστικής σύμβασης μέχρι τις 31/3/2001. Το επιχειρησιακό σχέδιο θα αναφέρεται αναλυτικά στις επιμέρους ενέργειες ή εργασίες που απαιτούνται για την υλοποίηση των υπηρεσιών/δράσεων, στην κατανομή τους, τα χρονοδιαγράμματα, το εκτιμώμενο κόστος, τις πηγές χρηματοδότησης κλπ.

Η γιγάντωση της ΠΕΤΡΟΛΑ δε θα γίνει! Αυτό το σύνθημα βροντοφωνάζουν προς κάθε κατεύθυνση οι κάτοικοι του Θριασίου Πεδίου, οι οποίοι εξαγγέλλουν σειρά δυναμικών κινητοποιήσεων, προκειμένου να μην υποθηκεύσουν για πάντα τα πολύτιμα αγαθά της υγείας τους και του περιβάλλοντός τους, μετά και την αποκάλυψη ότι τουλάχιστον ο ένας από τους τρεις συναρμόδιους υπουργούς - ο υπουργός Ανάπτυξης Ν. Χριστοδουλάκης - έχει υπογράψει την άδεια για την κατά παρέκκλιση της νομοθεσίας καταστροφική επέκταση.

Ηδη, προχτές το βράδυ, το Δημοτικό Συμβούλιο Ελευσίνας αποφάσισε ομόφωνα την έγκριση του προγράμματος κινητοποιήσεων της Επιτροπής Αγώνα κατά των επεκτάσεων της ΠΕΤΡΟΛΑ, που θα κορυφωθούν την Παρασκευή 2 Φλεβάρη, με αποκλεισμό της Ανατολικής Εισόδου της πόλης στο ύψος της «Χαλυβουργικής» (Εθνική Οδός). Επίσης αποφασίστηκε να καλέσουν τους αρμόδιους υπουργούς και την κυβέρνηση να μην προχωρήσουν στην έκδοση καμιάς πράξης παρέκκλισης από το ΠΔ 84/84, που θα επιτρέπει το επιχειρούμενο έγκλημα της ΠΕΤΡΟΛΑ.

Την προσεχή Παρασκευή 26 Γενάρη, οι τέσσερις δήμαρχοι και κοινοτάρχες της περιοχής (Ελευσίνας Γ. Γεωργόπουλος, Μάνδρας Α. Μαραγκός, Ασπροπύργου Γ. Λιάκος, Μαγούλας Δ. Μίχος) και ο πρόεδρος του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Η. Ματζουράτος προσκαλούν στις 8 μ.μ. στο Δημαρχείο Ελευσίνας όλους τους δημοτικούς συμβούλους του Θριασίου, τους νομαρχιακούς συμβούλους Δυτικής Αττικής και τους μαζικούς φορείς της περιοχής σε σύσκεψη. Μοναδικό θέμα της σύσκεψης αυτής θα είναι η καλύτερη προετοιμασία της μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας, που θα γίνει στις 2 Φλεβάρη.

Σήμερα, εξάλλου, με το σύνθημα «Μη μας κλείνετε το δρόμο της αναβάθμισης και της προόδου», μέλη της Επιτροπής Αγώνα θα υποδεχτούν στο Θριάσιο τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου, ο οποίος θα εκφωνήσει προγραμματισμένη ομιλία στις 12 το μεσημέρι στον κινηματογράφο «Παλλάς» της Ελευσίνας. Η Επιτροπή θα επιδώσει στον υπουργό πλήρη φάκελο με τις επιπτώσεις των παλιών και νέων επεκτάσεων της ΠΕΤΡΟΛΑ στην περιοχή και το ψήφισμα κατά των επεκτάσεων με τις 10.000 υπογραφές που έχουν μέχρι τώρα συγκεντρωθεί. Παράλληλα, θα του ζητήσουν να μην υπογράψει - ως συναρμόδιος υπουργός - την υπουργική απόφαση με τις παρεκκλίσεις που ζητά η ΠΕΤΡΟΛΑ.

Δραματικό SOS για τη σχεδιαζόμενη γιγάντωση της ΠΕΤΡΟΛΑ εκπέμπουν, με διακήρυξή τους, 188 γιατροί που ζουν και εργάζονται στο Θριάσιο Πεδίο, ενώ ταυτόχρονα απευθύνουν έκκληση προς κάθε αρμόδιο να μη συνυπογράψει οποιαδήποτε απόφαση για την αδειοδότηση των νέων επεκτάσεων.

«Από παλιότερες μελέτες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, του υπουργείου Υγείας, καθώς και του Δήμου Ελευσίνας - τονίζουν οι 188 γιατροί - είχαν διαπιστωθεί και αποδόθηκαν στο υποβαθμισμένο περιβάλλον αυξημένες αναπνευστικές, δερματολογικές, οφθαλμολογικές και καρδιολογικές παθήσεις στα παιδιά και τους εργαζομένους. Η τυχόν υλοποίηση των σχεδιαζόμενων επεκτάσεων - σημειώνουν - όχι μόνο θα δημιουργήσει νέους Κινδύνους για τυχόν Ατυχήματα σαν αυτό του '92 που κόστισε τη ζωή 14 εργαζομένων στην ΠΕΤΡΟΛΑ και τον τραυματισμό δεκάδων άλλων, αλλά θα επιβαρύνει ανεπανόρθωτα και το ατμοσφαιρικό περιβάλλον».