ΒΕΡΟΛΙΝΟ - ΑΓΚΥΡΑ.--

Τουρκία και Γερμανία είναι «δύο σημαντικοί σύμμαχοι» και οι σχέσεις τους «δεν θα επιδεινωθούν ριζικά», επισήμανε ο Τούρκος πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, χτες, σχολιάζοντας τις επιπτώσεις που θα έχει η προχτεσινή απόφαση της γερμανικής Βουλής να αναγνωρίσει, σχεδόν ομόφωνα, τη γενοκτονία των Αρμενίων. «Κανείς δεν πρέπει να περιμένει ότι οι σχέσεις θα επιδεινωθούν ριζικά διά μιας εξαιτίας της απόφασης αυτής ή παρόμοιων αποφάσεων», συνέχισε ο Γιλντιρίμ, προσθέτοντας ότι «αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν θα αντιδράσουμε, δεν θα πούμε τίποτε». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Πρόεδρος της χώρας, Ρ. Τ. Ερντογάν, δήλωνε το βράδυ της Πέμπτης ότι «το ψήφισμα αυτό θα επηρεάσει σοβαρά της τουρκογερμανικές σχέσεις».

Είναι φανερό, δηλαδή, πως το «παζάρι» περιπλέκεται μεν διατηρείται δε, αφού και η Αγκυρα, παρά τις έντονες αντιθέσεις, θα συνυπολογίσει μια σειρά από παράγοντες για το μέλλον της συνεργασίας της με το Βερολίνο αλλά και τις Βρυξέλλες συνολικά. Γι' αυτό, άλλωστε, και ο Γιλντιρίμ σημείωσε ότι «όποιες κι αν είναι οι καταστάσεις, θα συνεχίσουμε τις σχέσεις με τους φίλους μας, με τους συμμάχους μας».

Στο Βερολίνο, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, τόνισε ότι «υπάρχουν πολλά που ενώνουν τη Γερμανία με την Τουρκία και ακόμη κι αν έχουμε διαφορετική άποψη για ένα θέμα, το εύρος των δεσμών μας, η φιλία μας, οι στρατηγικοί δεσμοί μας, είναι μεγάλοι».

Ο αντικαγκελάριος, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, υπογράμμισε ότι η χώρα του «δε θα σταματήσει να συνεισφέρει, προκειμένου οι δύο χώρες να συζητούν όχι μόνο ο ένας για τον άλλον, αλλά μεταξύ τους», ενώ αναφέρθηκε και στα «πολλά που συνδέουν τη Γερμανία με την Τουρκία - και πέρα από τις πολιτικές σχέσεις», επαναλαμβάνοντας το έντονο ενδιαφέρον του Βερολίνου να αναπτύξει μια στενή και εταιρική σχέση με την Αγκυρα.

Χαρακτηριστική ήταν και η παρέμβαση του κυβερνητικού εκπρόσωπου, Στέφεν Ζάιμπερτ, που σημείωσε: «Σχέσεις όπως αυτή της Γερμανίας με την Τουρκία μπορούν να αντέξουν και θα αντέξουν και διαφορές απόψεων». Χαρακτήρισε τη σχέση των δύο χωρών «πολύ ευρεία και βαθιά. Είμαστε στενοί σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, οι οικονομίες μας είναι συνδεδεμένες, η Τουρκία είναι υποψήφια προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στη Γερμανία ζουν μαζί μας εκατομμύρια άνθρωποι με τουρκικές ρίζες - σε πολλές περιπτώσεις ως Γερμανοί. Επιπλέον, συνεργαζόμαστε πολύ στενά και στο προσφυγικό θέμα, στο πνεύμα κοινού συμφέροντος και επιμερισμού των βαρών. Σχέσεις τέτοιου είδους μπορούν να αντέξουν και θα αντέξουν και διαφορές απόψεων». Ο ίδιος είπε ακόμα ότι «θέλουμε να συνεχίσουμε την προσπάθεια, ώστε να υπάρξει διάλογος μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας», ενώ η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Σαουσάν Σέμπλι, υποστήριξε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα για την προσέγγιση Τουρκίας - Αρμενίας που η γερμανική κυβέρνηση στηρίζει και οικονομικά.

Η Σέμπλι σημείωσε επίσης ότι «προσδοκία μας παραμένει να μην υπάρξουν υπερβολικές αντιδράσεις», αλλά και ότι «λόγω και των πολλών εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων τουρκικής καταγωγής που ζουν στη χώρα μας, έχουμε τη μεγάλη ελπίδα ότι δεν θα οδηγηθούμε σε περαιτέρω επιβάρυνση των σχέσεων. Βασιζόμαστε επίσης και στο γεγονός ότι αυτό που χτίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες είναι τόσο γερό ώστε δεν μπορεί να κλονιστεί».

Τέλος, και ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, είχε εκφράσει την Πέμπτη την ελπίδα ότι «τις επόμενες μέρες θα μπορέσουμε να βεβαιωθούμε πως δε θα υπάρξει υπερβολική αντίδραση (σ.σ. από την Τουρκία)».

Πάντως, να σημειωθεί ότι η απόφαση της Μπούντεσταγκ έκανε αναφορά και στις ευθύνες του γερμανικού Ράιχ, το οποίο, αν και διέθετε επαρκή πληροφόρηση, δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να σταματήσει τη σφαγή.

Η βουλευτής Μπετίνα Κούντλα (από το κόμμα της Μέρκελ) που ήταν η μοναδική που καταψήφισε από τους παρόντες το ψήφισμα δήλωσε ότι αυτό «θα μπορούσε να βλάψει τη συμφωνία για το Προσφυγικό που υπέγραψαν Τουρκία και ΕΕ», τονίζοντας ότι μια «κατάρρευση της συμφωνίας» θα προκαλούσε «ένα μεγάλο οικονομικό πρόβλημα για τη Γερμανία». Επίσης, εναντιώθηκε στην προσέγγιση (που και το ψήφισμα προωθεί) ότι το Ράιχ είχε ευθύνες για τη σφαγή χιλιάδων Αρμενίων. «Η απόφαση δε στοιχειοθετεί από πού προκύπτει αυτή η ευθύνη», ισχυρίστηκε.

Η ενδοαστική προεκλογική διαπάλη στις ΗΠΑ κλιμακώνεται, με τον δισεκατομμυριούχο Ντόναλντ Τράμπ, που έχει εξασφαλίσει το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων για τις προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Νοέμβρη, να ανταλλάσσει προσωπικές κατηγορίες με την επικρατέστερη υποψήφια των Δημοκρατικών, Χίλαρι Κλίντον. Χτες πάντως ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ και από τις ηγετικές μορφές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, Πολ Ράιν, δήλωσε ότι θα ψηφίσει τον Τραμπ, λέγοντας ότι «έχουμε περισσότερα κοινά από αυτά που διαφωνούμε».

Ο έτερος υποψήφιος των Δημοκρατικών, γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, που αυτοπροσδιορίζεται ως «αριστερός και σοσιαλιστής», αξιοποιεί την αγανάκτηση φτωχών Αμερικανών προτείνοντας ένα «πιο ανθρώπινο καπιταλισμό» και καταφέρνει σε σημαντικό βαθμό να χειραγωγεί και να «ξεπλένει» τον έναν πυλώνα του αμερικανικού αστικού πολιτικού συστήματος, τους Δημοκρατικούς, ενώ, παρόλο που φαίνεται να μην έχει ελπίδες για το χρίσμα (έπεται την επόμενη Τρίτη η σημαντική αναμέτρηση στην Καλιφόρνια), ήδη όλα δείχνουν ότι διεκδικεί ρόλο στην επόμενη μέρα. Στην περίπτωση κυβέρνησης της Κλίντον θα ήταν χρήσιμο για την αστική τάξη να έχει και ένα «αριστερό» άλλοθι.

Η Κλίντον, σε τελευταία της ομιλία, άσκησε κριτική στις θέσεις του Τράμπ στην εξωτερική πολιτική, χαρακτηρίζοντας την ατζέντα του «επικίνδυνα ασυνάρτητη», και σημείωσε ότι αν εκλεγεί ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο μπορεί ν' αρχίσει πυρηνικό πόλεμο απλά επειδή «κάποιος μπορεί να προσβάλει την εξαιρετικά υποχόνδρια κρίση του».

Η ανταπάντηση ήταν για την «διεφθαρμένη Κλίντον», με αναφορές στον βίο του συζύγου της και ότι «μιλάει με υποβολέα». Ωστόσο είναι φανερό ότι παρά την κοκορομαχία τους οι αστοί πολιτικοί όλου του φάσματος διαγκωνίζονται για το ποιος θα εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντα τμημάτων του κεφαλαίου παραμυθιάζοντας τον αμερικανικό λαό.