ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 13 Μάρτη 2001
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΟΛΔΑΣΗΣ
«Αγάπησε το δίκιο και την αλήθεια»

Διήμερο τιμής και μνήμης στην Καρδίτσα

Χαρακτηριστικό έργο του Δ. Γιολδάση για το Θεσσαλικό κάμπο
Χαρακτηριστικό έργο του Δ. Γιολδάση για το Θεσσαλικό κάμπο
Εναν σπουδαίο άνθρωπο, έναν αυθεντικό Θεσσαλό, έναν φλογερό πατριώτη και ιδεολόγο κομμουνιστή, τον ζωγράφο Δημήτρη Γιολδάση (1897-1993) τίμησε το Σαββατοκύριακο η πόλη της Καρδίτσας. Αφορμή τα εγκαίνια της ανακατασκευασμένης πλέον και για νέα χρήση κατοικίας του, που δωρήθηκε στο δήμο μαζί με 2.500 έργα από τη θετή κόρη του Στέλλα. Το διήμερο των εκδηλώσεων στάθηκε λίγο για την περιγραφή, έστω, του έργου του ανθρώπου, καθώς, όπως είπε ο δήμαρχος Χρ. Τέγος, «δεν άφησε να του ξεφύγει στιγμή από τη ζωή της Θεσσαλίας», την οποία και ζωγράφισε. Αυτονόητο καθήκον χαρακτήρισε την απόδοση τιμών ο δήμαρχος, που αποκάλυψε επίσης πως αρχικά η Στέλλα Γιολδάση ήθελε τα έργα να δοθούν στο ΚΚΕ. Με παρέμβαση όμως του επίτιμου προέδρου του Κόμματος, Χ. Φλωράκη, πείστηκε πως έπρεπε να δοθούν στο δήμο και μέσω αυτού στο λαό για τον οποίο ζωγράφισε ο Γιολδάσης.

Σ' αυτόν που «έμελλε να γίνει ο κύριος εκπρόσωπος μιας αγροτικής τοπιογραφίας με έντονη την παρουσία του ανθρώπου σε σχέση απόλυτα εσωτερική και άρρηκτη με το φυσικό χώρο», αναφέρθηκε η Νέλλη Μισιρλή, ιστορικός τέχνης, τονίζοντας πως ο Γιολδάσης «διαπνεόταν από το πάθος να προσφέρει και να καθιερώσει κάθε ανθρώπινη αξία και είχε τον τρόπο, με το ταλέντο και το πηγαίο συναίσθημα που διέθετε».

Στην «ανθρωποκεντρική ζωγραφική» του στάθηκε η Ολγα Μετζαφού - Πολύζου, επίσης ιστορικός τέχνης, αναφερόμενη σε μια εποχή όπου «ο κόπος των συγχωριανών του και οι αγροτικές εργασίες στον κάμπο ζητούν την καταγραφή τους, καθώς ανταποκρίνονται στην κοινωνική πλέον απαίτηση για ισοτιμία και δικαιοσύνη, αρχές τις οποίες ενστερνιζόταν πλήρως ο ζωγράφος».

Γι' αυτόν που με τα έργα του «φέρνει στη μνήμη γωνίες της πατρίδας, τον τρόπο και τις συνθήκες της ζωής στην ύπαιθρο και στην πόλη» μίλησε ο Απ. Πίτσαβος, πρόεδρος της Δημοτικής Πινακοθήκης Καρδίτσας, σημειώνοντας πως ο Γιολδάσης «αγάπησε τον ανθρώπινο μόχθο, την καθημερινότητα του απλού βασανισμένου ανθρώπου, διάλεξε να 'ναι μαζί μ' αυτούς. Αγάπησε το δίκαιο και την αλήθεια». Εκανε εκτενή αναφορά στην προσφορά του ζωγράφου και στην Εθνική Αντίσταση από τις γραμμές του ΕΑΜ, στην παρουσία του στα συνέδρια του ΚΚΕ, στις πορείες Ειρήνης. «Πρόσφερε, είπε, πολύτιμες υπηρεσίες στον αγώνα του ΕΑΜ, δεν έκρυψε ποτέ το όνειρό του για το σοσιαλισμό, όπως και την ιδιότητα του κομμουνιστή», ενώ θύμισε τα λόγια του ίδιου του καλλιτέχνη: «Πιστεύω ότι εμείς όλοι οι καλλιτέχνες και τα δημιουργήματά μας, καθώς και οι διανοούμενοι και επιστήμονες ανήκουμε στο λαό που μας παρέχει όλα τα αγαθά και τα μέσα να ζούμε και να δημιουργούμε».

Στον «επικίνδυνο για τους αστούς» ζωγράφο αναφέρθηκε ο ομότεχνός του Νίκος Ευγενίδης, ενώ πλευρές της καθημερινότητας του καλλιτέχνη κατέθεσε ο ανιψιός του Μάνθος Γιολδάσης. (αναλυτικότερες αναφορές από τις εισηγήσεις θα δημοσιεύσει ο «Ρ» σε επόμενη έκδοσή του). Χαιρετισμό στα εγκαίνια απηύθυνε ο πολιτευτής Β. Μπρακατσούλας, ενώ την «κορδέλα» κλήθηκε κι έκοψε ο ηθοποιός Κώστας Καζάκος.

ΝΑΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ
Κλοπή γλυπτού της ζωφόρου από Βρετανικό Μουσείο!

Τμήμα της ζωφόρου του ναού του Επικούρειου Απόλλωνος, η οποία βρίσκεται και αυτή, εξ ολοκλήρου, στο βρετανικό μουσείο,κλάπηκε από αυτό, χωρίς να υπάρξει επίσημη ενημέρωση για το χρόνο και τον τρόπο αυτής της κλοπής- πλήγμα για την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Σύμφωνα με τον Ευάγ. Βενιζέλο, η πληροφορία για την κλοπή έφτασε στο ΥΠΠΟ μέσω της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο, η οποία πληροφορήθηκε το συμβάν το απόγευμα της 9ης Μαρτίου. Οπως προκύπτει από τις δηλώσεις του υπουργού, ούτε το βρετανικό υπουργείο Πολιτισμού ενημέρωσε την ελληνική πλευρά, ούτε το Βρετανικό Μουσείο και πιθανόν η ελληνική πρεσβεία να το πληροφορήθηκε... από τα βρετανικά ΜΜΕ!

Η διαβεβαίωση του Ευάγ. Βενιζέλου ότι με επιστολή στον Βρετανό ομόλογό του ζητά πλήρη ενημέρωση για την κλοπή, επιβεβαιώνει ότι οι Βρετανοί εξακολουθούν να συμπεριφέρονται στην Ελλάδα αποικιοκρατικά, με ανοχή βέβαια της ελληνικής κυβέρνησης. Ο Ευάγ. Βενιζέλος μάλιστα είπε πως οι Βρετανοί «ίσως δεν πρόλαβαν να ενημερώσουν επισήμως»...

Τα πράγματα περιπλέκονται περισσότερο, αφού, σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Daily Telegraph» η κλοπή πιθανόν να έγινε τον περασμένο Νοέμβρη! Το δημοσίευμα λέει ότι το κομμάτι που κλάπηκε έλειπε και όταν το βρετανικό μουσείο «αγόρασε» τη ζωφόρο του ναού το 1814. Εντοπίστηκε μόλις το 1990 στο τμήμα θραυσμάτων του μουσείου, αναγνωρίστηκε και ταυτίστηκε με τη ζωφόρο του Ναού του Επικούρειου Απόλλωνος. Τότε συνδέθηκε με τη ζωφόρο, με μεταλλικό έλασμα.

Οι υπεύθυνοι του μουσείου εκφράζουν την έκπληξή τους για το ότι αποκολλήθηκε ολόκληρο μέλος χωρίς να το αντιληφθούν οι φύλακες, αλλά και χωρίς να καταγραφεί από τις κάμερες της αίθουσας!

Ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της κλασικής περιόδου, το σημαντικότερο μετά τον Παρθενώνα. Για χρόνια προστατευόταν από ένα κάλυμμα και μόλις πρόσφατα - και μετά από πολλά διεθνή συνέδρια και επιστημονικούς διαξιφισμούς - ξεκίνησε η αποκαθήλωση όλου του ναού για να συντηρηθεί και αναστηλωθεί. Οι ζωφόροι και των δύο αυτών σημαντικών μνημείων βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, αλλά μόνο για τη ζωοφόρο του Παρθενώνα έχει γίνει καμπάνια για την επιστροφή της στην Ελλάδα. Ο Ευάγ. Βενιζέλος ερμήνευσε αυτή την τακτική ως «εξαιρετικά γενναιόδωρη στάση», εκ μέρους της Ελλάδας, αλλά και πως αυτό «δε σημαίνει ότι έχουμε χάσει το ενδιαφέρον μας γι' αυτούς τους πολιτιστικούς θησαυρούς». Εξέφρασε την απογοήτευσή του για την κλοπή και μίλησε για την αναγκαιότητα επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Σε σχετική ανακοίνωσή του, ο Ζυλ Ντασσέν, πρόεδρος του Ιδρύματος «Μελίνα Μερκούρη», τονίζει: «Ελπίζω το Βρετανικό Μουσείο να διδαχθεί από αυτό το περιστατικό και να μετριάσει τις δηλώσεις του με λίγη ταπεινοφροσύνη. Μερικές φορές η αλαζονεία μπορεί να χαρακτηριστεί ως αμηχανία»

Πρώτη ατομική

Εγκαινιάστηκε χτες και θα λειτουργεί μέχρι τις 30/3, στην αίθουσα τέχνης «Αγκάθι» (Μηθύμνης 12 και Επτανήσου), η πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής του Στέφανου Ρόκου, η οποία περιλαμβάνει 25 έργα (λάδια) μεσαίων και μεγάλων διαστάσεων. Εργα ανθρωποκεντρικά, με δύναμη στο χρώμα και ιδιαίτερη ευαισθησία.

Σημειώνει ο ιστορικός τέχνης Γιάννης Χ. Παπαϊωάννου στον κατάλογο της έκθεσης: «Στην περίπτωση του Στέφανου Ρόκου, συνυπάρχουν δύο απολύτως ουσιώδη συστατικά: Η συνείδηση της σοβαρότητας και η ένστικτη διάθεση του παιχνιδιού. Η ισορροπία ανάμεσα στην προσήλωση και την ευελιξία: Φαίνεται πως η αγία νεότης δίνει λυγεράδα και τόλμη στους ταυροκαθάπτες της τέχνης. Αυτό φαίνεται καθαρά στις αντίρροπες δυνάμεις που ενυπάρχουν, κυρίως, στα πορτρέτα του. Μια πυρετώδης χρωματική ένταση που εκτονώνεται με γραφιστικά παιχνιδίσματα, χωρίς το ένα στοιχείο να αποδυναμώνει το άλλο...».

ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΦΛΩΡΑΚΗΣ
«Ιστορούσε τους αγώνες του λαού»

Ο Χ. Φλωράκης μιλά στην εκδήλωση
Ο Χ. Φλωράκης μιλά στην εκδήλωση
Επί τιμή καλεσμένος στο διήμερο των εκδηλώσεων, ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης, κλήθηκε τη δεύτερη μέρα, στα εγκαίνια του σπιτιού - ατελιέ του Δ. Γιολδάση, να μιλήσει γι' αυτόν που ήταν και φίλος του. Εκδηλα συγκινημένος είπε:

«Παρακολουθώντας τις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής στον αείμνηστο Μήτσο Γιολδάση και τις ομιλίες - αρκετά ενδιαφέρουσες - που ειπώθηκαν γύρω από τη δραστηριότητά του και την προσφορά του, αναρωτήθηκα επανειλημμένα: "αν ζούσε σήμερα ο Γιολδάσης τι θα 'φτιαχνε;". Σ' αυτό δίνω δυο κατηγορηματικές απαντήσεις:

Η πρώτη απάντηση είναι ότι αποκλείω ο Γιολδάσης να ζωγράφιζε εικόνες αφηρημένες, ανεξάρτητα από χρώματα, χωρίς να μαρτυράνε τίποτα με την καλλιτεχνική έννοια της εικόνας.

Επίσης κατηγορηματική είναι η απάντηση ότι αν ζούσε αναμφίβολα θα ζωντάνευε με το δικό του καλλιτεχνικό τρόπο αυτήν τη φοβερή πολιτική του ΝΑΤΟ και των Αμερικανών ιμπεριαλιστών.

Ο Γιολδάσης θα ζωγράφιζε και δε μου μένει καμία αμφιβολία, όλους εκείνους οι οποίοι σήμερα αντιστέκονται και υπερασπίζονται την εθνική κυριαρχία της χώρας μας.

θα ζωγράφιζε όλους εκείνους και επαναλαμβάνω και υπογραμμίζω -με το δικό του καλλιτεχνικό τρόπο - όλους εκείνους που υπερασπίζονται τα συμφέροντα των εργαζομένων. Κι ακόμα, θα ζωγράφιζε το λαό, τα προβλήματά του και την πάλη του για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.

Από πού πηγάζει αυτή μου η βεβαιότητα; Από την ίδια την ιστορία του Γιολδάση. Ποιος ήταν; Ηταν ένας μαχητής, ένας φλογερός πατριώτης, μέλος της Εθνικής Αντίστασης κι ένας ιδεολόγος κομμουνιστής. Ο Γιολδάσης με το έργο του ιστορούσε τους αγώνες του λαού, τα προβλήματά του και την ανάγκη της πάλης κι άφησε χωρίς καμιά αμφιβολία μνημεία λεβεντιάς - θά 'λεγα - για το λαό μας και ιδιαίτερα για το λαό της Καρδίτσας. Και θα αποτελεί χωρίς καμιά αμφιβολία τιμή, όχι μονάχα για την πόλη της Καρδίτσας αλλά για όλη την Ελλάδα και τον πολιτισμό της».

«Εφυγε» ο σκηνογράφος Ν. Γεωργιάδης

Ο διαπρεπής στο εξωτερικό σκηνογράφος-ενδυματολόγος και ζωγράφος Νίκος Γεωργιάδης πέθανε το Σάββατο, στο Λονδίνο, όπου διέμενε. Ο Νίκος Γεωργιάδης, γεννημένος το 1925 στην Αθήνα, σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μεταπτυχιακά στην Αμερική. Τον κέρδισαν, όμως, η ζωγραφική και η σκηνογραφία, που σπούδασε στο Λονδίνο, όπου εγκαταστάθηκε από το 1953. Σύντομα διακρίθηκε στο χώρο της σκηνογραφίας και ενδυματολογίας. Συνεργάστηκε με κορυφαία ονόματα, όπως οι Κένεθ Μακ Μίλαν, Νουρέγιεφ κ.ά. Εργάστηκε κυρίως στην όπερα και το μπαλέτο, λ.χ., στη Βασιλική Οπερα του Κόβεντ Γκάρντεν, σε όπερες του Βερολίνου, της Βιέννης, του Παρισιού κ.ά.

Το ελληνικό κοινό τον γνώρισε μόλις το 1976, όταν συνεργάστηκε με τη Λυρική στην «Αννα Μπολένα», στο Ηρώδειο. Ακολούθησε η συνεργασία του με την Κάτια Δανδουλάκη στις παραστάσεις «Οπως με θέλεις» του Πιραντέλο και «Ανατόλ» του Σίντσλερ. Με τον ΜιχάληΚακογιάννη συνεργάστηκε στην ταινία «Τρωάδες» και στην όπερα του Μότσαρτ «Η μεγαλοψυχία του Τίτου». Συνεργάστηκε, επίσης, με τον Μίνω Βολανάκη στη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη, κ.α.

Το 1992 ξεκίνησε η συνεργασία του με τον Βασίλη Νικολαΐδη, στη Λυρική, στις παραστάσεις «Αντριάνα Λεκουβρέρ (1992) και «Αννα Μπολένα» (2000) και στο Μέγαρο στην «Τραβιάτα» (1995) και «Αντιγόνη» του Θεοδωράκη (1999). Φέτος το καλοκαίρι επρόκειτο να ξανασυνεργαστεί με τον Βασίλη Νικολαΐδη, στις «Βάκχες» του Ευριπίδη, για το Ηρώδειο. Παράσταση για την οποία είχε ήδη ετοιμάσει μακέτες και σχέδια.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ